↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬ اللّهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم. 🔹مسئله ۷۱:روش متعدی کردن فعل ثلاثی لازم🔹 اما بیان این روش ها. ۱.حرف جر اصلی که مناسب با معنی است،را بر اسمی که حکما مفعول به است وارد میکنیم.پس در تعدیه افعالِ"قَعَدَ،صاحَ وخَرَجَ"میگویم:قَعَدَ المریضُ علی السریرِ،صاحَ الجندی بالبوقِ و خرجتُ من القریةِ. مجرور افعال فوق از جهت معنوی در حکم مفعول به هستند،زیرا که اثر فعل را پذیرفته اند،با این وجود در اصطلاح مفعول به حقیقی نیستند،از این جهت نصب توابعشان،جایز نیست. نکته:در کلام عرب حذف حرف جر،و نصب مجرور شنیده شده که به همین شنیده شده ها اکتفاء میکنیم،و این را یک قاعده و قانون نمیدانیم.نقش منصوب بعد از حذف حرف جر را در اصطلاح"منصوب به نزع خافض"گویند. به چند مثال که از عرب شنیده شده دقت بفرمایید"تمرون الدیارَ،توجهتُ مکةَ وذهبتُ الشامَ"(خافض یا همان حرفِ جر دهنده،در مثال اول،باء و در دو مثال بعد،الیٰ بوده است) نکته:حذف حرف جری که برای تعدیه است،جایز نیست.مگر در مواردی،از جمله این موارد در صورتی است که مجرور"مصدر مؤولی باشد که حرف مصدری،أنَّ و أن(مختص به فعل) و کی باشد.و این حذف،قیاسی و قانونی است.و در صورتی صحیح است که از اشتباه ایمن باشیم(اشتباه پیش نیاید). به این دو مثال توجه کنید. ا.سررت مِنْ أن تذهبَ(از رفتنت،خوشحالم)،معنی همین است چه،مِنْ جاره باشد چه نباشد.پس حذفش جایز است. ب.رغبتُ فی أنْ یفیضَ النهر(بالا آمدن آب رودخانه را خیلی دوست دارم)،در این مثال اگر"فی"،حذف شود قطعا اشتباه پیش می آید چون ممکن است کسی محذوف را"عَن"جاره بگیرد،که معنی کاملا نقض میشود،زیرا معنی میشود"از بالا آمدن آب رودخانه تنفر دارم" سوال:نقش مصدر مؤول بعد از حذف جار چیست. مصنف:این مصدر محلا مجرور است و هیچ نیازی نیست که مصدر مؤول در محل نصب باشد به اعتبار اینکه،منصوب به نزع خافض باشد،زیرا که حرف جر محذوف،لحاظ میشود،و معنی به توجه به محذوف در نظر گرفته میشود،پس این محذوف در حکم مذکور است. #نحو وافی جلد دوم خلاصه صفحه ۱۲۶ تا۱۳۱ https://eitaa.com/joinchat/2729246727C8ff5234cd0