در احوالات جابر بن عبد الله انصاری آمده که امام باقر علیه السلام او را در حال پیری و مریضی ملاقات نمود و از او سؤال کرد: حال تو چگونه است؟ عرض نمود: در حالی هستم که فقر در نزد من محبوب تر از ثروت و مرض، محبوب تر از سلامتی و مرگ، محبوب تر از زندگی است. امام علیه السلام فرمود: اما ما اهل بیت، آنچه از فقر یا بی نیازی و مرض یا سلامتی و مرگ یا زندگی، از جانب خدا بر ما وارد شود، در نزد ما محبوب تر است. جابر از جای خود برخاست و میان دو چشم آن حضرت را بوسید و گفت: پیامبر خدا صلی الله علیه و آله راست گفت هنگامی که به من فرمود: «ای جابر، به زودی یکی از فرزندان مرا که همنام من است خواهی یافت که علوم را می‌شکافد». [۱] ---------- [۱]: . نراقی، جامع السعادات، ج۳، ص۲۸۵. شرح حدیث : جابر فکر می کرد که نگرشش به دنیا به عرفان اسلامی نزدیک شده است ، برای همین آن را در مقابل امام مطرح کرد تا نظر ایشان را در این رابطه بداند . اما ایشان فرمود که هنر بندگی به این نیست که ما چه چیزی را دوست داشته یا نداشته باشیم و همین را برای خدا تعیین و تکلیف کنیم ! بلکه هر چه از فقرو ثروت ، مرگ و زندگی ، بیماری و سلامت به ما رسید چون از ناحیه خداوند است و به آن رضایت دارد آن را بپذیریم و با عشق و جان شکر گذار او باشیم ! چه بسا در هر یک از این امور حکمت و مصلحتی خوابیده باشد که تنها خداوندی که همه خیر و شر عالم در دستان اوست به این امور عالم است . از آن طرف معلوم می شود که در فلسفه اسلامی ، زهد و بیگانگی با دنیا ، به معنای دنیا نداشتن نیست ! بلکه چه بسا خداوند به انسان در دنیا موهبت ها و ارزاق زیادی عنایت کند ، و انسان وظیفه دارد بدون هیچ دل بستگی و خودخواهی ، تمام این نعمت ها را در راه خدا خرج کند و از طرف دیگر نیز خداوند می خواهد به خاطر امتحان و رشد انسان ، در دنیا به بعضی ها ارزاق و نعمت های مادی چندانی ندهد و انسان زاهد و عابد در چنین شرایطی خداوند را به خاطر همه نداشته ها و داشته هایش شکر می کند و از چیزی اندوهگین و ناراحت نمی شود . به عبارتی نه آن عابد و زاهدی که دنیا در دست اوست ، قلبش به خاطر دنیا شادو خرسند می شود و نه آنکه هیچ دنیایی ندارد به خاطر نبودش ناراحت و اندوهگین می شود . بلکه هر دو تنها به خاطر مصلحت و رضای الهی شاد و خرسندند و به آنچه خداوند برایشان مقدر کرده است از بابته بندگی و اطاعت کمال رضایت را دارند . ✍علیرضا ساغندی @tarighatezendegi