✳️نتیجه گیری: کلا از رساله ذهبیه چهار نسخه خطی موجود است که بنابر قاعده عقل و درایه باید به قدیمی ترین آنها تکیه کرد. که در سال ۷۱۵ هجری قمری نوشته شده. ✳️نکته بسیار مهم: در بین این چهار نسخه خطی اختلافات زیادی مشاهده میشود مثلا در نسخه خطی اول امام رضا ع در ابتدای رساله از واژه «بدن» استفاده کرده اند در حالی که دربعضی نسخ دیگر واژه «جسم» آمده و مجموع اختلافات این نسخ از همین جنس است تا جایی که علامه مجلسی در حاشیه اش بر رساله ذهبیه در بحارالانوار میگوید که این اختلافات نسخ ضرری به اصل مطلب امام در این رساله نمیزند. ✳️نکته بعدی: هیچ اثری از دستورات طبی امام درباره فصول مختلف سال که در رساله ذهبیه آمده در نسخه خطی اول که معتبر ترین آنهاست یافت نمیشود و ظاهرا با قراین دیگری که موجود است به احتمال قوی این بخش از رساله مال خود امام نیست بلکه حاشیه نویسنده این رساله است بنابراین نمیتوان این قسمت را مستند به امام کرد. ✳️نکته بعدی: در دستور امام رضا ع درباره وعده های غذایی به مامون هم بین این نسخ اختلاف وجود دارد که در این نسخه قدیمی تر و معتبر تر این عبارت که «این دستور وعده غذایی دستور جدم محمد ص به علی ع هست» اصلا وجود ندارد. و ضمن اینکه در ابتدای این دستور امام بر خلاف باقی جای های رساله به جای واژه «اعلم» (یعنی بدان) از واژه «کل» (یعنی بخور) استفاده کردند که نشان میدهد این دستور فقط برای شخص مامون است و دستور وعده غذایی برای عامه مردم همان دو وعده صبح و شب است. البته این نکته را هم باید در نظر داشت که خود امام در ابتدای رساله میفرمایند که با عادت بدن باید مدارا کرد و از آنجایی که پادشاهان آن زمان چند وعده غذا میخوردند امام هم برای اینکه از یک طرف با عادت بدن مامون مبارزه نکند و از طرف دیگر یواش یواش بستر ترک این عادت غلط را در مامون ایجاد کند لذا اینگونه به او دستور داده که یا در دو وقت یعنی هنگام صبح و ابتدای شب بخور (که بیان اصل است) و یا در هر دو روز، یکبار دو وعده باش و روز بعد در ساعت هشتم روز نهار بخور و سپس تا شب چیزی نخور. و بازهم ایشان نهی از خوردن شام نکردند. بنابراین این دستور را فقط برای افرادی که بیش از سه وعده در روز غذا میخورند توصیه میکنیم وگرنه طبق همان روشی که قبلا در کانال گفته شد غذایتان را دو وعده کنید.