آیا مردم ایران به زور شمشیر و ظلم اعراب مسلمان شدند؟!
کد: 5790
🔹پاسخ اجمالی:
1️⃣ ایرانیان همواره قومی بودند که در مقابل فرهنگ های مهاجم و بیگانه مقاومت کرده، در ملیت دیگران هضم نشده اند. از طرفی، آزاد اندیشی و حق گرایی، ویژگی دیگر ملت ایران است که باعث خضوع ایشان در برابر حقیقت گشته است.
▫️مردم ایران قومی نبودند که با تهدید و ارعاب و زیر قبضه شمیر فرهنگ و اخلاقیات خود را واگذاشته و به آیین قوم غالب روی آورند خصوصا در شرایطی که هم به لحاظ دانش جنگی، تسلیحات و فنون نظامی و هم به لحاظ نفرات و بدنه اجتماعی نسبت به مهاجمین و بلکه تمام اقوام زمان خویش برتری قابل توجه ای داشتند.
▫️اگر مردم ایران مردمی بودند که به زور شمشیر دین و مذهب خود را عوض می‌کردند چرا این تغییر مذهب را در زمان حمله مغول و حمله های سنگین تری که به ایران صورت گرفت نمی‌بینیم؟!
2️⃣ دكتر زرين كوب بیان می‌دارد:
سقوط دولت ساساني به دست عرب انجام شد، ولي نه به خاطر قدرت زرهي عرب بلكه ضعف و فساد بر دولت ساساني غلبه كرده بود. اصلا مقارن هجوم عرب، ايران از پاي درآمده بود. دولت ساساني در آن روزگار مانند مرده حضرت سليمان (ع) بود كه بر عصايي تكيه داشت و موريانه عصا را خورد و آن پيامبر به زمين افتاد. ضعف و فساد در همه اركان كشور راه يافته و دولت ساساني روي به نكبت و ذلت نهاده بود. (تاريخ ايران بعد از اسلام، ص 157-158)
📌زرين كوب به داستان كفشگري اشاره مي‌كند كه آرزو داشت پسرش درس بخواند چون در پسر خود هوش زياد و استعداد فراوان مي‌ديد. او حاضر شد براي اين كار، خرج زيادي هم بكند، ولي وقتي به نوشيروان گفتند كه فلان كفشگر حاضر است علوفه فراواني براي لشگر ايران تهيه كند به شرط اينكه پسرش بتواند درس بخواند، نوشيروان قبول نكرد و علوفه ها را پس دادند.
كشوري كه در آن علم در اختيار گروه خاصي باشد، كشور ماندگار نخواهد شد و شكست مي‌خورد در حالي كه دين اسلام و مسلمانان علم را براي همه مي‌خواستند. در زمان ساسانيان به خاطر طبقاتي بودن علم، به علم توجه زيادي نشد حتي در آن زمان، كتاب كم نوشته شد.
3️⃣ دکتر زرین کوب درباره تأثیر مذهب در حمله اعراب به ایران می‌نویسد:
نبردی که ایرانیان در طی این دو قرن با مهاجمان عرب کردند همه در تاریکی خشم و تعصب نبود. در روشنی دانش و خرد نیز این نبرد دوام داشت و بازار مشاجرات و گفتگوهای دینی و فلسفی گرم بود. بسیاری از ایرانیان، از همان آغاز کار دین مسلمانی را با شور و شوق پذیرفتند. دین تازه ای را که عرب ها آورده بودند، از آیین دیرین نیاکان خویش برتر می‌یافتند و ثنویت مبهم و تاریک زرتشتی را در برابر توحید محض و بی شائبه اسلام، شرک و کفر می‌شناختند. (زرین کوب، دوقرن سکوت، ص۲5۳)
4️⃣ استاد مطهری رمز اسلام آوردن ایرانیان را در این می‌داند که اسلام یک فرهنگ و محتوای بیگانه و مهاجم نبود بلکه اسلام نسبتش با همه ملت ها «علی السواء» بود، شعارهایش شعارهای کلی و عمومی و انسانی بود و همه ملت ها آن را می‌پسندیدند. مسئله ملیت و قومیت به معنایی که امروز میان مردم مصطلح است در اسلام هیچ اعتباری نداشت بلکه این دین همه اقوام مختلف جهان را برابر می‌دانست. از ابتدا نیز دعوت اسلامی مختص به ملت و قوم خاصی نبود. از طرفی تعالیم معقول، خرد پسند و فطری اسلام کشش و جاذبه خاصی داشت که به موجب آن جاذبه ملل مختلف را تحت نفوذ خود قرار می‌داد. (مطهری، خدمات متقابل اسلام و ایران، ص62)
5️⃣ بسیاری از شهرهای ایران به وسیله صلح توسط مردم به سپاه اعراب تسلیم شد و مفاد صلح نامه ها در کتب و اسناد تاریخی موجود است اما در هیچ یک از این صلح نامه ها اجباری یا حتی توصیه ای به ایرانیان برای مسلمان شدن نوشته نشده است.
6️⃣ اسناد و شواهد بیشماری نیز وجود دارد مبنی بر اینکه ایرانیان بعد از تسلیم شدن در برابر مسلمین، در اعمال و مناسک مذهبی خود آزاد بوده و آتشکده ها همچنان بر پا بود. به آن ها این امکان داده می‌شد که مسلمان شوند یا دین خود را حفظ کرده و جزیه بپردازند. به گفته زرین کوب «مجوس هم جزیه های که به اسلامیان می‌پرداختند به مراتب سبک تر و راحت تر از مالیات سرانه ای بود که پیش از آن به حکومت خویش ساسانیان می‌دادند».
7️⃣ در انتها ذکر این نکته لازم است که؛ امام علی (ع) و امام حسن و امام حسین (ع) در هیچ فتحی از فتوحات عصر خلفا شخصاً حضور نداشتند و مطالبی که در فضای مجازی منتشر می‌شود صحت ندارد و فاقد اعتبار است.
🔗پاسخ تفصیلی:
the14.ir/5790
💠مرکز پاسخگویی به شبهات
@the14ir