🌺🌺تفسیر روز سوم ماه مبارک رمضان 🌺🌺
🔰عقل، عاقل و متعقّل
لَهُمْ قُلُوبٌ لَّا يَفْقَهُونَ بِهَا وَلَهُمْ أَعْيُنٌ لَّا يُبْصِرُونَ بِهَا وَلَهُمْ آذَانٌ لَّا يَسْمَعُونَ بِهَا أُولَٰئِكَ كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولَٰئِكَ هُمُ الْغَافِلُونَ (اعراف۱۷۹)
طبق ایه شریفه سبب اصلی مساوی شدن انسان و حیوان غفلت است که در ذیل ایه تبیین شده و عناصر غفلت در سه حقیقت بیان شده است.یکی اینکه قلوبی دارند که با ان در نمی یابند. قلب در قران به معنای روح و نفس و عقل می اید و اینجا به معنی عقل امده است. یعنی بوسیله عقل، حق را در نمی یابند.
🔸عقل از ان جهت که مخلوق خداست گرامی است اما قیمت و ارزش عقل به بودنش نیست مانند افتاب و ماه است که خداوند به این دو قسم می خورد "وَالشَّمْسِ وَضُحَاهَا وَالْقَمَرِ إِذَا تَلَاهَا" (شمس ۱و٢) و این ارزش بخاطر روشنی بخشی افتاب و ماه است؛ "وَجَعَلَ الْقَمَرَ فِيهِنَّ نُورًا وَجَعَلَ الشَّمْسَ سِرَاجًا" (ﻭ ﻣﺎﻩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺁسمانها ﺭﻭﺷنی ﺑﺨﺶ، ﻭ ﺧﻮﺭﺷﻴﺪ ﺭﺍ ﭼﺮﺍﻍ ﻓﺮﻭﺯﺍﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ. نوح۱۶).
عقل نیز چنین است چرا که در هیچ جای قران، عقل تحسین نشده و همگان جز دیوانگان عقل دارند، عاقل هم تمجید نشده بلکه تعقل، تدبر و تفکر مورد تکریم است.
🔸انچه مهم است این است که تعقل چه نشانه هایی دارد؟ آیا ما فقط عقل داریم؟عاقلیم؟ یا متعقلیم؟
امام رضا علیه السلام که مصداق عقل کل است بیانی در نشانه های کمال عقل که همان تعقل کامل است دارند و نکات دلپذیری از آن استفاده می شود:
"لا يَتِمُّ عَقْلُ امْرِء مُسْلِم حَتّى تَكُونَ فيهِ عَشْرُ خِصال: أَلْخَيْرُ مِنْهُ مَأمُولٌ. وَ الشَّرُّ مِنْهُ مَأْمُونٌ. يَسْتَكْثِرُ قَليلَ الْخَيْرِ مِنْ غَيْرِهِ، وَ يَسْتَقِلُّ كَثيرَ الْخَيْرِ مِنْ نَفْسِهِ. لا يَسْأَمُ مِنْ طَلَبِ الْحَوائِجِ إِلَيْهِ، وَ لا يَمَلُّ مِنْ طَلَبِ الْعِلْمِ طُولَ دَهْرِهِ. أَلْفَقْرُ فِى اللّهِ أَحَبُّ إِلَيْهِ مِنَ الْغِنى. وَ الذُّلُّ فىِ اللّهِ أَحَبُّ إِلَيْهِ مِنَ الْعِزِّ فى عَدُوِّهِ. وَ الْخُمُولُ أَشْهى إِلَيْهِ مِنَ الشُّهْرَةِ ثُمَّ قالَ عليه السلام: أَلْعاشِرَةُ وَ مَا الْعاشِرَةُ؟ قيلَ لَهُ: ما هِىَ؟ قالَ عليه السلام: لا يَرى أَحَدًا إِلاّ قالَ: هُوَ خَيْرٌ مِنّى وَ أَتْقى».
عقل شخص مسلمان تمام نيست، مگر اين كه ده خصلت را دارا باشد:
1ـ مردم از او اميد خير داشته باشد
2ـ مردم از بدى او در امان باشند
3ـ خير اندك ديگرى را بسيار شمارد
4ـ خير بسيار خود را اندك شمارد
5ـ هر چه حاجت از او خواهندخسته نشود
6ـ در عمر خود از دانش طلبى خسته نشود
7ـ فقر در راه خدايش از توانگرى در دوری از خدا محبوبتر باشد
8ـ خوارى در راه خدايش از عزّت با دشمن خدا محبوبتر باشد
9ـ گمنامى را از پرنامى خواهان تر باشد
سپس فرمود: دهمین و چه می فهمیدچیست دهمین؟ عرض شد: چيست؟
فرمود: احدى را ننگرد جز اين كه بگويد او از من بهتر و پرهيزكارتر است.
«تحف العقول، صفحه 443»
🔸از این بیان نورانی می فهمیم که انسان متعقل نه تنها مقابل خویش را روشن می کند بلکه باید اطرافیان و جامعه اش نیز از وجود او بهره مند گردند.
🔸 طبق بیان امام، اهل تعقل، خیر بسیارشان را اندک می شمارند. دلیلش این است که با تعقل می فهمند که برای ابدی شدن باید اعمال ابدی انجام دهند و لذا عمل کثیر را قلیل می دانند و چون اعمال خویش را نمی بینند همیشه مشغول عبادت و عمل صالح اند کما اینکه حضرات ائمه علیهم السلام با تمام اشتغالات، عباداتشان محیر العقول بود؛ وقتی که از حضرت سجاد علیه السلام سوال شد چرا این همه عبادت می کنید فرمود اگر عبادات جدم علی علیه السلام را می دیدید هرگز از عبادات من سوال نمی کردید.
🔸در زمان ما نمونه زنده و الگوی دسترس همگان شهید سرلشکرحاج قاسم سلیمانی است که بعد از چهل سال جهاد در راه خدا، در اخر عمر از مراجع و بزرگان خواهش کرد تا کفن او را امضا کنند که او انسان خوبی است چون خداوند فرموده از گواهی مومن حیا می کنم، این به این خاطر بود که او خود و اعمالش را نمی دید.
این ها بخشی از نشانه ها و آثار تعقل در حیات است. بین حیات انسان متعقل و کسی که عقل را با پوشش و گویش و وقار و پیروزی بر دیگران می سنجد فاصله بسیار است.
صلاح کار کجا و من خراب کجا
ببین تفاوت ره کز کجاست تا به کجا
🔸ماه مبارک رمضان فرصتی است برای تعقل و تفکر در اینکه از کجا امدیم ودنبال چه هستیم و عاقبت به کجا خواهیم رسید؟ ایامی که خوابش عبادت است ارزش تفکر و تعقل در آن خارج از فهم است.
#تیپ__خط__مقدم__جنگ__نرم
پایگاه اطلاع رسانی واحد خواهران مسجد امام حسن عسکری ع پردیسان
دوستانتون رو عضو این کانال کنید. 👇👇
https://eitaa.com/joinchat/536018969C067fed5431