🛑پرهیز از مواضع اتهام 🔰وَ قَالَ امام علی عليه‌السلام مَنْ وَضَعَ نَفْسَهُ مَوَاضِعَ اَلتُّهَمَةِ فَلاَ يَلُومَنَّ مَنْ أَسَاءَ بِهِ اَلظَّنَّ 🔰و درود خدا بر او، فرمود: كسى كه خود را در جايگاه تهمت قرار داد، نبايد جز خود را نكوهش كند ✅✍امام علی عليه السلام در اين كلام حكمت‌آميز اشاره به نكتۀ مهمى دربارۀ دفع سوء ظن‌ها مى‌كند، مى‌فرمايد: «كسى كه خود را در مواضع تهمت قرار دهد نبايد كسى را ملامت كند كه به او سوء ظن پيدا مى‌كند (بلكه بايد خود را سرزنش كند كه اسباب سوء ظن را فراهم كرده است)»؛ (مَنْ‌ وَضَعَ‌ نَفْسَهُ‌ مَوَاضِعَ‌ التُّهَمَةِ‌ فَلَا يَلُومَنَّ‌ مَنْ‌ أَسَاءَ‌ بِهِ‌ الظَّنَّ‌) . مسئلۀ سوء ظن و گمان نياز به هزينۀ زيادى ندارد؛ بسيارند كسانى كه از يك يا چند قرينۀ ظنى فورا گمان بد دربارۀ اشخاص مى‌برند، به همين دليل كسانى كه مى‌خواهند هدف تيرهاى تهمت قرار نگيرند بايد خود را از امورى كه سوء ظن برانگيز است دور دارند. قرآن مجيد از جمله مسائلى كه بر آن تأكيد ورزيده اين است كه مسلمانان نسبت به يكديگر سوء ظن نداشته باشند «يٰا أَيُّهَا اَلَّذِينَ‌ آمَنُوا اِجْتَنِبُوا كَثِيراً مِنَ‌ اَلظَّنِّ‌ إِنَّ‌ بَعْضَ‌ اَلظَّنِّ‌ إِثْمٌ‌» (حجرات/۱۲)؛ اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! از بسيارى از گمان‌ها بپرهيزيد چرا كه بعضى از گمان‌ها گناه است». نيز دستورات مؤكدى بر «حمل فعل برادر مسلمان بر صحت» داده شده ولى با اين حال طبيعت تودۀ مردم اين است كه از قرائن كوچكى نتيجه‌هاى سوئى مى‌گيرند، ناگاه موج بدبينى بر مى‌خيزد و شايد صحنۀ جامعه‌اى را فرا مى‌گيرد. به همين دليل در كنار دستور به پرهيز از گمان بد امر شده است كه افراد، خود را در موارد سوء ظن و تهمت قرار ندهند. به بيان ديگر، ما نمى‌توانيم بگوييم چون در شريعت اسلام سوء ظن و تجسس حرام است، رفتن در مواضع تهمت مانعى ندارد و مردم بايد به وظيفۀ خود عمل كنند و با حسن ظن به همه چيز بنگرند، زيرا تضمينى نيست كه همه به اين دستورات اسلامى بدون كم و كاست عمل نمايند، بنابراين ساير مردم تكليفى دارند و ما هم وظيفه‌اى و اگر بخواهيم اين موضوع را گسترش دهيم مى‌توان گفت: همان گونه كه ارتكاب گناه ممنوع است، فراهم كردم زمينه‌هاى گناه براى ديگران نيز ممنوع است. 📕نهج‌البلاغه حکمت۱۵۹ #نهج_البلاغه ❇️@toobehnasooh