🕋 مقایسه‌ی حجِّ اکبر با حجةُ الوداع (۲-۳) ✍️... در سال دهم هجری و حدوداً سه ماه قبل از وفات یا شهادت رسول الله(ص)،‌ خدا ماجرای عجیبی را برای ایشان جاری می‌کند. در این زمان(۱) آیه‌ای نازل می‌شود که: «وَ أَذِّنْ فِي النَّاسِ بِالْحَجِّ يَأْتُوكَ رِجالاً وَ عَلى‌ كُلِّ ضامِرٍ يَأْتينَ مِنْ كُلِّ فَجٍّ عَميقٍ»(۲). خداوند می‌فرماید: «یا رسول الله! اعلام کن که همه بیایند. از راه‌های دور و نزدیک، از هر پستی و بلندی، به هر صورت که می‌توانند، پیاده یا سواره، مردم بلند شوند و بیایند». می‌پرسیم: مگر چه اتفاقی افتاده است که خداوند چنین می‌فرماید؟! چرا امسال نیز به روال سال‌های گذشته گفته نمی‌شود که کاروان حج می‌خواهد راه بیفتد، هر کسی که مایل است با کاروان همراه باشد و عازم حج شود و هر کسی که نمی‌خواهد به حج برود، در مدینه بماند؟ کلام خدا در این آیه لحن دیگری دارد. 📍انسان احساس می‌کند که در آیه‌ی ۲۷ سوره‌ی حج، تحریک وجود دارد، تأکید وجود دارد، به نوعی اصرار وجود دارد. خدا می‌فرماید: «ای مردم! هر کسی می‌تواند بیاید، کسی جا نمانَد». نکته‌ی جالب این است که ادامه‌ی این سیاق از کلام، در حدیث رسول الله(ص) است. ایشان خطاب به مردم می‌فرماید: «ای مردم! راه بیفتید، نکند بیمار شوید و نتوانید بیایید، نکند مشکل پیش بیاید و نتوانید بیایید؛ تا مسأله‌ای پیش نیامده راه بیفتید». در خطبه‌ی غدیریه نیز رسول الله(ص) به این مطلب اشاره می‌کنند(۳). 🤔 امّا چرا؟! مگر چه می‌خواهد پیش بیاید که باید با حج شروع شود و حج مقدمه‌اش باشد؟! چرا حجِّ امسال با سال‌های قبل و حتی با حجِّ اکبر تفاوت دارد؟! ما فکر می‌کردیم که اوج حجّ، «حجِّ اکبر» است. چرا «حجةُ الوداع» از لحاظ عظمت، از لحاظ شأن، از لحاظ اصرار، فراتر از حجِّ اکبر است؟! انسان با یک مقایسه بین این دو، متوجه می‌شود که حجةُ الوداع خیلی پر اهمیت‌تر از حجّ اکبر است. در حجة الوداع، خود رسول الله(ص) #امیرُ_الحاج هستند. در آن هنگام علی بن ابی‌طالب(ع) برای انجام کاری به یمن فرستاده شده‌اند. رسول الله(ص) می‌فرمایند: بروید به علی بن ابی طالب(ع) بگویید که ایشان خودش را به حج برساند. عجیب است، ایشان نه فقط به اطراف مدینه، بلکه به شهرهای مختلف پیغام می‌فرستند که مردم به حج بیایند. امیرالمؤمنین(ع) نیز خودشان را در آستانه‌ی مکه و یا در داخل مکه به حضرت می‌رسانند و حج را همراه رسول الله(ص) به جا می‌آورند. توجه به این نکته مهم است که در حج‌های پیش از حج اکبر، هر کسی حتی ابوبکر نیز می‌تواند امیرُ الحاج شود. اما در حج اکبر، فقط علی بن ابی طالب(ع) و امثال ایشان می‌توانند امیرُ الحاج باشند. 🔻و اما در حجةُ الوداع، فقط و فقط رسول الله(ص) می‌توانند امیرُ الحاج باشند؛ و نکته‌ی دیگر اینکه مقایسه بین حج اکبر و حجة الوداع دارای اهمیت و عظمت بسیاری است و باعث فهم مطالب جالبی خواهد شد. به هر حال، جمعیت زیادی و به قولی تا ۱۴۰ هزار نفر برای حجة الوداع در مدینه جمع می‌شوند. همه‌ی این افراد با هم به سمت مدینه راه می‌افتند؛ به حسب ظاهر در آن ایام در مدینه وبا می‌آید و تعداد زیادی از مردم می‌میرند و یا مریض می‌شوند و نمی‌توانند با کاروان حج همراه شوند. با این وجود نقل می‌شود که حدود ۱۴۰ هزار نفر به حج آمدند. مردم در خلال مسیر به یکدیگر خبر می‌دادند و پیوسته جمعیت اضافه می‌شد. در مکه نیز جمعیت از این طرف و آن طرف می‌آیند و باز هم به جمعیت اضافه می‌شود. یعنی بزرگ‌ترین اجتماع بشریِ تا آن زمان تشکیل می‌شود. چه اتفاقی افتاده است؟! 📚 پی‌نوشت‌ها: ۱. الكافي (ط-الإسلامية)، ج ‌۴، ص ۲۴۵. ۲. [الحجّ ۲۷] ۳. الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسي)، ج ‌۱، ص ۵۶. @Torab_bash