وارثین (کانال مدرسه علمیه ولیعصر کرمانی‌ها «عج» ارائه مطالب علمی ، اخلاقی، آموزشی و پژوهشی)
بخش هفتم 2- لزوم تحقق عنوان عمل در معاملات شکی که در عقود و معاملات حاصل می شود، چندین فرض دارد: الف: شک در ارکان اصلی معامله: منظور از ارکان اصلی معامله مواردی است که با فقدان آنها عنوان معامله و عقد بر عمل انجام شده صدق نگردد، مثل این که در معامله شک کنیم آیا ثمن وجود داشته یا نه؟ یا این که عوضین مالیت داشته اند یا خیر؟ چه این که در معاملات از شرایط اصلی، این است که ثمن و مثمن وجود داشته و مالیت داشته باشند. بنابراین، چنانچه معامله ای فاقد اوصاف مذکور باشد عرفا عنوان معامله بر آن اطلاق نمی شود. فقها در اصطلاح شک در عوضین را شک در قابلیت مورد می دانند. ب: شک در شرایط متعاقدین - گاهی شک در صحت عقد از این جهت است که طرفین معامله، شرایط لازم را دارند یا خیر; مثلا عاقل و بالغ اند یا نه؟ به عبارت دیگر، شک در قابلیت فاعل باشد که از این جهت در صحت معامله، تردید به وجود بیاید. ج: شک در وجود شرط فاسد یا مانع - با احراز این که مورد و فاعل قابلیت دارند، ممکن است، شک در وجود مانع یا شرایط فاسده ای باشد که احتمال دارد معامله را باطل کند. د: شک در مقررات ظاهری - ممکن است شک در شرایط صوری و جنبی عقد حاصل شود مثل این که آیا ایجاب بر قبول مقدم بوده است یا خیر؟ بسیاری از فقها و اصولیین بیان داشته اند که شکی نیست که اصل صحت در سه قسم اخیر جاری می شود، اعم از این که شک در شرایط متعاملین یا مقررات ظاهری و وجود شرط فاسد و مانع باشد; ولیکن شیخ انصاری (ره) اصل صحت را در همه موارد فوق جاری می داند و احراز اموری را که در صدق عنوان عقد، معتبر است، لازم نمی داند و اصل صحت را حتی در موارد وجود شک در قابلیت عوضین جاری می کند، ایشان در دلیل نظر خود بیان کرده اند که سیره قطعی عقلا، قائم است بر این که معاملاتی که از مردم به طور کلی صادر می شود، آثار عملی خود را داشته باشد و صحیح تلقی گردد و چنانچه شک کنیم بایع، مالک ثمن است یا غاصب، سیره عقلا، قائم است به این که در این جا حمل بر صحت بیع شود با این که قابلیت فاعل احراز نشده است. در پاسخ مرحوم شیخ انصاری برخی از بزرگان گفته اند: گرچه مطلب همین طور است ولیکن از جهت قاعده ید، این مطلب واقعی است نه اصل صحت، به عبارت دیگر، قابلیت فاعل در موارد مذکور یا قابلیت عوضین در این موارد از طریق قاعده ید محرز است نه این که با عدم احراز قابلیت، اصل صحت جاری شده باشد. ادامه دارد... •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• ( ارائه مطالب علمی وپژوهشی و مشاوره پژوهشی) 🆔@valiasrk
31 مشاهده