🔸چرا امر به «معروف»؟ 🔹عرف نیز از عوامل پدیداری معروف به شمار می‌آید. عُرف در لغت با معروف مترادف است ولی در اصطلاح به معنای عادت است و منظور از عُرف در اینجا، قاعده و عادت زندگی روزمره مردم یک جامعه است. بحث از عرف به عنوان یکی از عوامل پدیداری معروف با بحث از دیگر عوامل تفاوت دارد. 🔹فطرت و عقل به عنوان دو عامل خدادادی و ذاتی انسان می‌باشد که انسان در آن هیچ دخالتی ندارد. دین و قانون نیز دو عاملی هستند که با تدوین قرارداد و برنامه‌ریزی جهت تعیین روش زندگی، در زندگی فردی و اجتماعی انسان تأثیرگذار هستند. ولی عرف پدیده‌ای است نانوشته که خود به خود و بدون برنامه‌ریزی قبلی به وجود می‌آید. 🔹برای نمونه می‌توان به عزاداری دهه اول ماه محرم اشاره کرد. این عزاداری که از ده روز تا دو ماه در مناطق مختلف به طول می‌انجامد، «کار خوب شناخته شده» در میان شیعیان است. 🔹سبب معروف شدن این رسمِ پسندیده، عاملی جز عُرف نیست. دلیل عقلی و نقلی در بیشتر این موارد وجود ندارد. همچنین عدم برگزاری مجالس شادی در نُه روز اول ماه محرم، اگر چه روز شهادت نیست؛ هم دلیلی جز عرف ندارد. 🔹اما باید به این نکته توجه داشت که این عوامل، کار خوب نمی‌سازند، بلکه کارهای خوب را در جامعه به «معروف» تبدیل می‌کنند. یعنی باید در طی یک روند، کار خوب را به «کار خوب شناخته شده» یا «کار خوب همه کس شناس» تبدیل کنند. این کار را، روند شکل‌گیری معروف یا روند معروف سازی در جامعه می‌نامم، روندی از فضیلت‌ها به معروف در جامعه. 🔹معروف، مفهومی است که مصادیقی از فضائل اخلاقی را در ضمن خود دارد که آن فضائل در روندی از «کار خوب» به «کار خوب شناخته شده» تبدیل شده‌اند. 🔹این روند، سیری منطقی دارد و اسلام با توضیح و پیاده سازی آن در ابتدا، روشی منطقی برای هر جامعه‌ و فرهنگی معرفی کرده است و می‌توان در سه مرحله بیان کرد. 📝 حجت الاسلام #مرتضی_حائری_شیرازی 🌐 vasael.ir/00049r 🆔 @vasael_ir