✏️عملیات روانی و تکنیکهای آن/قسمت اول 🔸موسسه فرهنگ و سواد رسانه تبیین متناسب با نیازسنجی محتوایی مخاطبان در صدد است به واکاوی دقیق مفهوم عملیات روانی و تکنیکهای آن در روزهای آتی بپردازد. در همین راستا در اولین قسمت به تبیین مختصر مفهوم #عملیات_روانی خواهیم پرداخت و در قسمت‌های بعدی تکنیک‌های آن با ذکر مثال تشریح خواهد شد. 🔹تعریف عملیات روانی، به عنوان علمی میان رشته ای، پدیدارهای اجتماعی را از منظر علوم روانشناسی، علوم اجتماعی، علوم ارتباطات، علوم سیاسی و ژئوپلیتیک رسانه، مورد پژوهش و بررسی قرار میدهد. 🔸اصطلاح «عملیات روانی» یکی از مفاهیم متداول در مکاتبات و مذاکرات استراتژیستها، نظریه پردازها و کارشناسان علوم سیاسی است. 🔹علیرغم گستردگی این مفهوم و وسعت آن، بهره برداریهای مختلفی از مفهوم عملیات روانی می شود. اتفاق نظری پیرامون مفهوم آن وجود ندارد تاحدی که پندار افراد، گروه ها و دولت های مختلف از مفهوم عملیات روانی بسیار متفاوت است. 🔸تفاوتها و تشابه تعاریف از سه منظر هدف، ابزار و مخاطب قابل بررسی است. الف) بررسی عملیات روانی از حیث هدف 🔹عملیات روانی از حیث هدف در تمامی تعاریف دارای دیدگاه مشترکی هست. آنها هدف خود را #تأثیر_گذاری بر عقاید، نگرشها، احساسات و عواطف و رفتارها به منظور نیل مخاطبان به هدف مجری عملیات روانی بیان می کنند. برای مثال آقای عاصف از تحلیل گران برجسته عملیات روانی در این زمینه معتقد است: اقدامات سیاسی، نظامی و ایدئولوژیک که برای ایجاد احساسات، نگرشهای رفتار مطلوب در گروههای دوست، دشمن، بیطرف و مخالف به منظور تأمین مقاصد ملی، طراحی و اجرا می شود.» ب) بررسی عملیات روانی از حیث ابزار 🔸عملیات روانی از حیث ابزار به چند بخش قابلیت تقسیم دارد. گروهی که ابزار را صرفا نظامی، اقتصادی و سیاسی میدانند. گروهی دیگر، تعاریف را مجموعه ای از اقدامات تبلیغاتی، نظامی و سیاسی و اقتصادی می دانند. برای نمونه می توان به تعریف ذیل اشاره نمود: استفاده اصولی از تبلیغات و فعالیتهای ارتباطی توسط یک دولت یا مجموعه ای از دولت ها به منظور تأثیرگذاری بر نظرات، احساسات، موضع گیریها و رفتار گروههای دوست، دشمن و یا بی‌طرف، در راستای تحقق سیاستهای دولت یا دولتهای مزبور و اهداف آنها.» به نظر می رسد این تعریف، عملیات روانی را به #تبلیغات_رسانه‌ای محدود کرده است و نارسایی مفهومی برای پوشش مقاصد عامل در طراحی عملیات روانی دارد. 🔹در تعریف دیگر از حیث ابزاری، هیئت علمی دفاعی آمریکا در گزارشی عملیات روانی نظامی را این گونه تعریف می کند: «برنامه هایی که نگرشها، عقاید و احساسات دولتها، سازمانها، گروه‌ها و افراد هدف را تهییج یا تقویت می‌کنند تا رفتاری ایجاد کنند که از اهداف سیاست ملی آمریکا و مقاصد فرمانده صحنه جنگ در سطوح استراتژیکی، عملیاتی و تاکتیکی حمایت کند. بر این اساس ارتباط رسانه، سیاستمداران و نظامیان برای اثربخشی عملیات روانی الزامی است.» ج) بررسی عملیات روانی از حیث مخاطب 🔸در عملیات روانی از حیث مخاطب تعاریف متفاوتی را دارا می‌باشند. بعضی مخاطب عملیات را دشمن خارجی میدانند و بعضی دیگر، دوست و بی طرف را نیز منحصر به مخاطب عملیات روانی میدانند. 🔹در همین راستا ارتش آمریکا عملیات روانی را این گونه تعریف می کند: «جنگ روانی استفاده دقیق از تبلیغات و دیگر اعمالی است که هدف اصلی آن تأثیرگذاری بر عقاید، احساسات، انگیزه ها و رفتار دشمن، افراد بی طرف یا دوست است به نحوی که عامل پشتیبانی برای برآوردن مقاصد و اهداف ملی باشد. در این تعریف مخاطبان دشمن، افراد بی طرف یا دوست مدنظر گرفته شده است.» 🔸در مجموع می توان گفت که عملیات روانی عملیاتی است برنامه ریزی شده به منظور اثرگذاری بر احساسات، انگیزه ها، استدلالهای عینی و در نهایت تأثیرگذاری بر جامعه مخاطب و نیل دادن آن به هدف مدنظر مجری عملیات روانی، مشترک در همه ی تعریف است. و فرقی ندارد که این عملیات از حيث تبلیغاتی يانظامی، سیاسی، اقتصادی رخ میدهد. ادامه دارد... 🌐کانال عصرجدید، عصررسانه 🆔@andisheengelabi @vesalnews www.vesalnews.ir