📋 فرهنگ اصطلاحات کلیدی در مطالعات جنسیت
🖊 شیوا علی‌نقیان
🔖این فهرست شامل موارد زیر است:
• جنسیت
• زنانگی/ مردانگی
• ستم/ سرکوب
• مردمحوری
• عمومی/ خصوصی
• جنسیت‌زدگی
• جنسیت‌دگی زبانی
• موج دوم فمینسیم
• موج سوم فمینسیم
• پست فمینسیم
• گفتمان
• سیاستهای هویت بخش
• نگارش زنانه
• جنبش بیداری مردان
• نظریه کوییر
✅ موج دوم فمینیسم Second Wave Feminism
📍فمینیستهای موج دوم تفاوت و تمایز میان مردان و زنان را تمایزات جنسی می دانند که برساخته و مولود فرهنگ مردسالار است. “برای فمینیست های موج دوم فرودستی زنان مسئله اصلی است و نظریه آنان در جهت برملا کردن و از میان برداشتن این فرودستی است. این گروه می گویند مردان در همه قلمرو زندگی زنان تسلطی نظام مند را اعمال می کنند و تمام روابط میان زنان و مردان روابطی سلسله مراتبی بر اساس قدرت است و به همین دلیل می تواند موضوع مناسبی برای تحلیل سیاسی باشد. بر این اساس هدف فمینیست های موج دوم آشکار کردن شیوه های اعمال اقتدار مردانه در تمام حوزه های زندگی است. آنها معتقدند که فرهنگ زنان، دانش و درک ذهنی آنان همگی از سوی مردان انکار شده است (آبوت و والاس،۲۹۴:۱۳۸۰).
✅ موج سوم فمینیسم Third Wave Feminism
📍فمینیسم موج سوم تقریبا همزمان با پست فمینیسم شکل گرفت اما ریشه و منشایی متفاوت داشت. فمنیسم موج سوم عمدتا بر پایه نقدهای زنان رنگین پوست و نیز جهان سومی فمینیسم از فمینیستهای سفید پوست غربی شکل گرفته است. موج سوم این ادعا را می پذیرد که هیچ مفهوم مشترک و جهانشمولی از سرکوب برای همه زنان و در همه موقعیتهای زمانی و مکانی وجود ندارد. استدلال این فمینیست ها این است که جهانشمول گرایی آنچه را که نامشابه انگاشته شود به حاشیه می راند؛ به طوری که از رهگذر به کار انداختن فرایند بهنجار سازی ، عدم شباهت را نابهنجار اعلام می کند و در قبال ناهمنوایی قضاوت منفی به عمل می آورد (بیسلی،۱۲۳: ۱۳۸۵). از دید این فمینیست ها همانگونه که در اندیشه سنتی غرب مرد نماد انسان است، زنانگی به حاشیه رانده و سرکوب می شود. این فمینیست ها هیچ گونه جستجویی برای کسب هویت گروهی را مجاز نمی دانند، چراکه هر گونه پذیرفتن معیاری جهانشمول برای قدرتمندی یا بی قدرتی زنان، به حاشیه راندن و طرد روایت عده ای از زنان در جهان است که وجود دارند و یا در آینده می توانند باشند.
✅ پست فمینیسم Post Feminism
📍پست فمینیست به مجموعه نظریاتی گفته می شود که در امتداد فمینیسم موج سوم قرار گرفته و سعی در از حاشیه به محور کشاندن زنان دارد. این نگرش، این کار را از طریق عاملیت بیشتری که برای زنان قایل می شود انجام می دهد. آنها منابع متعددی را برای زنان در نظر می گیرند که آنان از آن طریق با انقیاد مبارزه می کنند. این رویکرد اولین بار در اروپا و آمریکا (دهه هشتاد میلادی) از طریق رسانه های جمعی شکل گرفت و تلاش داشت که نحوه بازنمایی زنان در رسانه ها را مورد تحلیل قرار داده، توانایی آنها را برای زیبا بودن، دستور دادن، و انتخاب فعالانه ی شریک زندگی را بخشی از مبارزه آنها با انقیاد بداند. تکیه بیش از حدی که آنها بر رسانه های جمعی و بازنمایی زنان در آنها و عوامل قدرت بخشی آنان دارند اگرچه باعث شد که طرفداران زیادی در میان زنان جوان طبقه متوسط پیدا کنند اما مانع از آن شد که این مکتب بتواند مانیفست مشخصی برای خود تعیین کند یا حتی بتواند تعریف دقیقی از اصطلاح پست فمینیسم ارائه کرده و یا انسجام مکتبی میان آنها به وجود آید.
✅ جنبش بیداری مردان Men’s Right Movement
📍جنبش مردان در پی جنبش آزادی زنان ظهور کرد. مردان نیز مانند فمینیست های رادیکال در گروه های نامتجانس و متفاوتی گردهم آمدند. از طریق این جنبش ها مردان نیز به تدریج به این مسئله فایق آمدند که آنها هم ذاتا و طبیعتا جنسیت خود را اخذ نکرده اند و نحوه ی آموزش و پرورش آنها به نحوی است که که “مردانگی” خود را یاد می گیرند.
📍تعداد زیادی از فعالین این جنبش معتقد بودند که جنسیت آنها را تحت قیود محدود کننده ای قرار داده است و مردان نیازمند رهایی از مردانگی تحمیل شده به آنها هستند همانطور که زنان تلاش می کنند تا از قیود پدرسالاری خود را برهانند (پیس، ۲۰۰۰).
📍بدین ترتیب استفاده از مفهوم جنسیت که زنانگی و مردانگی را مجموعه صفاتی می دانست که به لحاظ فرهنگی به زنان و مردان نسبت داده شده بود، مسیر آگاهی بخشی را نیز برای مردان گشود تا آنها نیز جایگاه خود و ایدئولوژی های حاکم بر آن را غیر قطعی و چالش پذیر بیابند.
http://bit.ly/2SzTv
http://eitaa.com/joinchat/3344760855Cfb739a80b7