مقبره ی بی بی خانش بیگم دلارام باجی صفوی در مجموعه ی شاه ولی تفت
http://tafttebyan.blogfa.com/post/105
صفحات تاریخی تقریباً 230 سالهی ایران (عصر صفوی) اغلب به معرفی زنان نامداری چون پریخان خانم (دختر شاه طهماسب اول) و مهدعلیا خیرالنساء بیگم (همسر سلطان محمد خدابنده) که نفوذی تأثیرگذار بر سیاست ایران داشتهاند، پرداخته است.
اما در این عرصه زنانی حضور دارند که شاید نام آنان چندان شناخته شده نباشد، اما آثار و احداثهای این زنان خود شاهدی بر اقتدار و عظمت آنان است؛ از جمله خانش بیگم (2) که در زمان حیات خویش ساخت بناهای عامالمنفعه وی در خطه کویری یزد، او را به عنوان بانوبی نیکوکار و مقتدر معرفی مینماید.
خانش بیگم، بزرگترین دختر شاه اسماعیل اول صفوی و بیوه مظفر سلطان گیلانی که به پیشنهاد برادرش شاه طهماسب صفوی به ازدواج یکی از نوادگان شاه نعمت الله ولی به نام شاه نعمت الله یزدی، معروف به باقی (3) درمیآید. این ازدواج خاندان نعمتاللهی را که تا آن زمان در انزوا، زهد و تقوا به سر میبردند، به وزرا و داروغگانی مبدل میسازد که تا چندین سال زمام امور را در این سرزمین به دست گرفتند؛ قدرتی که به یکباره رنگ و بوی شیعی به خود میگیرد و نام دارالعباده را که یزد از زمان حکومت دیلمیان بدان ملقب شده بود، پس از حدود 5 قرن پر رنگتر میسازد.
در این پژوهش سعی شده است علاوه بر معرفی شخصیت خانش بیگم و معرفی احداثات و موقوفات وی در یزد، که هنوز برجای است به نقش مؤثر این بانو در انتقال قدرت به خاندان نعمت اللهی نیز پرداخته شود؛ قدرتی که ثمره این ازدواج علاوه بر نفوذ در دستگاه صفوی، قدرتی از خاندان نعمت اللهی را در یزد به ارمنان داشته است.
@women92