✳️آن‌گاه که از امام صادق(ع) درباره حضرت مهدی(عج) از فرزندان آن حضرت پرسش شد که چه کسی است، فرمود: «پنجمين از فرزندان هفتمين». آن‌گاه ادامه داد: شخص او از شما غائب می‌شود...». [۵۹] ✳️وقتی درباره امام مهدی(عج) از امام رضا(ع) پرسش شد، فرمود: [۶۰] جسمش ديده نمی‌شود». ✳️عبد العظيم حسنی هنگامی که باورهای دينی خود را بر امام هادی(ع) عرضه می‌كرد، آن‌گاه که به اعتقاد مربوط به امامان: رسيد، تا امام هادی(ع) را شمرده اقرار به امامت ايشان کرد. آن‌گاه امام هادی ادامه داد: «و پس از من، پسرم حسن است. پس مردم چگونه خواهند بود با جانشين او؟» عرض کردم: «چگونه خواهند بود؟» فرمود: [۶۱] به دليل آن که شخص او ديده نمی‌شود...». ✳️داود بن قاسم می‌گويد از امام هادی(ع) شنيدم که فرمود: [۶۲] جانشين پس از من حسن است. پس چگونه خواهيد بود با جانشين پس از جانشين؟ عرض کردم: خدا مرا قربانت گرداند برای چه؟ فرمود: همانا شما شخص او را نمی بينيد. و سرانجام در فرازی از دعای ندبه چنين می‌خوانيم: ...عَزِيزٌ عَلَيَّ أَنْ أَرَي الْخَلْقَ وَ لَا تُرَي... ؛[۶۳] سخت است بر من که مردمان را ببينم؛ امّا تو ديده نشوی.... روشن است که همه روايات پيشين و احاديثی مانند آن، بر ديده نشدن آن حضرت دلالت دارد و قابل تأويل بر شناخته نشدن، نخواهد بود؛ چرا که صراحت در معنای ديده نشدن دارد. يکی از نويسندگان معاصر، پس از اشاره به برخی روايات ياد شده، اين نظريه را ساده‌ترين طرح و فرضيه عملی و قابل قبول درباره پنهان‌‌شدن حضرت مهدی(عج) و رهايی آن حضرت از ظلم ستمگران دانسته، بر اين باور است با اين‌گونه اختفا، آن حضرت در پناهگاهی امن به سر برده، هيچ آسيبی نخواهد ديد. سپس می‌افزايد: اين‌گونه اختفا و پنهانی از راه اعجاز خدايی امکان دارد؛ به همان‌گونه که دير زيستی حضرت در طول اين همه سال نيز با اعجاز الهی درست می‌شود. [۶۴] اين برداشت، افزون برآن كه با معنای لغوی غيبت مطابقت دارد، با رواياتی كه حضرت مهدی(عج) در دوران غيبت را به خورشيد پس ابر تشبيه نموده، همخوانی بيشتری دارد. 📚[۵۵]. ر.ك: يس(۳۶): ۹ و اسراء (۱۷): ۴۵. 📚[۵۶]. نعماني، الغيبة، ص۱۴۴. 📚[۵۷]. شيخ طوسي, كتاب الغيبة، ص ۱۶۱، ح ۱۱۹؛ شيخ کليني, کافي, ج ۱ ص ۳۳۷، ح ۶؛ نعماني، الغيبة، ص ۱۷۵ ح ۱۴؛ شيخ صدوق، كمال الدين و تمام النعمة، ج۲، باب ۳۳، ص۳۴۶، ح۳۳. 📚[۵۸]. شيخ کليني, کافي, ج۱، ص۳۳۹؛ نعماني, الغيبة، ص۱۷۵. 📚[۵۹]. همان، ج۲, ص۳۳۳, ح۱. 📚[۶۰]. شيخ کليني, کافي، ج۱، ص۳۳۳؛ شيخ صدوق، كمال الدين و تمام النعمة، ج۲، ص۳۷۰. 📚[۶۱]. شيخ صدوق، كمال الدين و تمام النعمة، ج۲، ص۳۷۹. 📚[۶۲]. شيخ کليني, کافي, ج۱، ص۳۲۸؛ شيخ طوسي, کتاب الغيبة، ص۲۰۲؛ شيخ صدوق، كمال الدين و تمام النعمة، ج۲، ص۳۸۱. 📚[۶۳]. سيّد بن طاووس، الاقبال، ص۲۹۸. 📚[۶۴]. صدر، سيّد محمد, تاريخ غيبت کبرا,ص۴۸. 📕درسنامه مهدویت 📕جلد دوم 🖊خدامراد سلیمیان ❄️❄️❄️❄️❄️❄️❄️ @yaamahdi2 🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃