جغرافیای تاریخی شهر ری: 3⃣
مطالب لسترنج، مستشرق انگلیسی، در کتاب جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی پیرامون موقعیت ری در قرن چهارم هجری، اندکی متناقض است! از یک سو از قول ابن حوقل ری را آبادترین شهر شرق میداند و از سوی دیگر به نقل از همین جغرافیدان و نیز مَقدِسی مینویسد که در قرن چهارم اکثر نقاط شهر ویران و تجارت به حومه شهر انتقال یافته است.
ولی ظاهراً تا پایان دولت آل بویه در میانهی قرن پنجم هجری، ری از شهرهای آباد دنیای اسلام بوده است و پس از تسلط سلجوقیان نیز یکی از نخستین پایتختهای آنان گردید.
ویرانی ری را بیشتر باید به دوران تهاجم مغول در قرن هفتم هجری نسبت داد. لسترنج به نقل از حمدالله مستوفی مینویسد: غازان خان (فرمانروای مشهور ایلخان در پایان قرن هفتم هجری) برای اینکه ری بیشتر دچار ویرانی نشود، اندک عمارتی در آن افزود و جمعی را ساکن آن نمود؛ اما باز هم ری به آبادانی قبلی نرسید و اهالی آن به شهرهای اطراف از جمله ورامین و تهران که خوش آب و هواتر بود نقل مکان کردند.