نظامی؛ آئینهٔ زندگی‌نمای [با یاد شارح و نظامی‌شناسِ فرزانه استاد مرحوم برات زنجانی] ▪️خمسهٔ نظامی قرن‌هاست مود توجه ادب‌پروران قرار گرفته، وجود هزاران نسخهٔ خطی در کتابخانه‌های بزرگ دنیا بر این سخن گواه است. آثار نظامی آئینهٔ زندگی‌نمای مردم قرن ششم است. هرکس در آن، تصویر خود و محیط زندگی و روابط اجتماعی و سنن ملی و مذهبی خویش را ناظر است و هر اثری که این خصوصیت را داشته باشد مورد توجه خواهد بود. در نمایشگاه، تابلوها را می‌بینید و به تابلویی بیشتر نگاه می‌کنید که خواستهٔ خود را در آن یافته‌اید این اشتراک درونی و بیرونی است که ما را جلب و جذب می‌کند. ایرانیان آنچه می‌خواهند در خمسهٔ نظامی می‌یابند و هرچه را که می‌یابند می‌خواهند. این اثر بی‌نظیر با زبان دری و ملت شریف ایران پیوند جاویدان دارد و هرگز جداشدنی نیست. نظامی آنچنان تسلط و‌قدرت در سخنوری دارد که کلمات چون موم در فکر و ذهن او به‌ هر شکلی که لازم است با حفظ معنا و ظرافت انگیخته می‌شود، به گمانم شاعری که به قافیه کمتر اندیشیده و قافیه به سراغ او رفته نظامی گنجوی است. کلمات در اندیشهٔ او صف‌آرایی کرده و دست بر سینه به خدمت ایستاده‌اند وقتی می‌خواهد گوهری در رشتهٔ سخن بنشاند ده‌ها کلمه به جلوه می‌آیند و او از میان آنها زیباتر و رساتر و روشن‌تر را انتخاب می‌کند و در مسند سخن می‌نشاند. آثار پیشینیان را مطالعه کرده و در معنا‌آفرینی بهره‌ها برده اما تقلید نکرده است و سخنی را که دلش خواسته گفته است. شعرا و نویسندگان بعد از او همه از گلزار ادبِ این باغبانِ سخن‌پرور استفاده و سعی کرده‌اند از صورِ خیال‌انگیزش تقلید نمایند. گفته‌اند قویترین مقلدان، امیر خسرو دهلوی است. مقایسه کردم در استادی امیر خسرو حرفی نیست اما فضاهای ادبی یکسان نیست و تفاوت از زمین تا آسمان است. و من الله توفیق برات زنجانی بهمن‌ماه ۱۳۷۹ از مقدمهٔ هفت‌پیکر نظامی گنجوی ۲۱ اسفند بزرگداشت حکیم نظامی گنجوی 🔊 @yasoujpl