اختر چرخ ادب
«پروین در قصاید خود پس ازبیانات حکیمانه و عارفانه روح انسان را به سوی سعی و عمل، امیدِ حیات، اغتنام وقت، کسب کمال و هنر، همت و اقدام، نیکبختی و فضیلت سوق میدهد.»
(محمد تقی بهار)
«پروین اعتصامی چه به اقتضای روح لطیف و خواهرانهای که داشت و چه به اقتضای زمان، به سیاست و مسائل جاری نپرداخته. قلمرو شعری او به مکان و زمان و حوادث خاص، محدود نیست. وی رنج و غم مردم بیپناه و محروم را میسراید، به طور عام، در هر روزگار و در هر کجا که باشند…»
(محمدعلی اسلامی ندوشن)
«... پروینی که من دیدم و بارها دیدم بدین گونه بود: قیافهای بسیار آرام داشت. با تانی و وقار خاصی جواب میگفت و مینگریست. هیچگونه شتاب و بیحوصلگی در او ندیدم. چشمانش بیشتر به زیر افکنده بود. یاد ندارم در برابر من خندیده باشد. وقتی که از شعر او، تحسین میکردم با کمال آرامش میپذیرفت. نه وجد و نشاطی مینمود و نه چیزی میگفت. هرگز یک کلمه خودستایی از او نشنیدم و رفتاری که بخواهد اندک نمایش برتری بدهد، از او ندیدم…»
(سعید نفیسی)
«از ابتدا طفلی ساعی و متفکر بود. به قول خانم محصص «کمتر سخن میگفت و بیشتر فکر میکرد.» به ندرت در جرگه سایر اطفال وارد میشد. غالباً تنها به سر میبرد. گویی ساختمانی سوای ساختمان دیگران داشت. در مجالس درس و بحث، همیشه از سایرین پیش بود. از کودکی شروع به شعر گفتن کرد. خانهٔ پدرش میعادگاه ارباب فضل و دانش بود و «پروین» همواره آنان را با قریحه سرشار و استعداد خارقالعاده خویش دچار حیرت میساخت… در تمام مدت تحصیل، بهترین شاگرد مدرسه بود… «پروین» اگر چه به ندرت میخندید، ولی هیچگاه محنت زده نبود و درمانده نیز نمینمود. تنها سانحه تلخ ازدواج و طلاق، آن هم برای مدتی بسیار کوتاه، سیمای متین، موقر و محکم «پروین» را با غباری از گرفتگی پوشاند. این تغییر حال را هم فقط ما اطرافیان «پروین» که همواره با او بودیم و لذا بر جمع وجناتش آشنایی داشتیم، میتوانستیم درک کنیم و دریابیم. والا، او از شکست در ازدواج، ضعف و فتوری به خود راه نداد و باز به همان حال کم حرفی و آرامش و وقار ذاتی خویش بازگشت. نه از کم و کیف ازدواج با کسی حرف زد و نه از آن باب ابراز تاسف کرد.»
(ابوالفتح اعتصامی)
«چند سال قبل یکی از روز نامههای معلومالحال این پرسش را مطرح کردهبود که «آیا فروغ شاعرتر است یا پروین»؟ و بخش عظیمی از متشاعرچههای روزنامگی رأی داده بودند که پروین اصلا شاعر نیست. حتی بعضی از اهل ادب و کسانی که یک سطر از شعرِ فروغ را نخواندهاند و اگر خواندهاند نفهمیدهاند، تحت تاثیر جوِّ زمانه تصریح کردهبودند که فروغ بزرگتر است از پروین یا جایی که فروغ شاعر است چه جایِ صحبت پروین؟ در یک جامعهٔ بیمار که با یک مویز نقدِ مدرن گرمش میشود و با یک غورهٔ رئالیسم سوسیالیستی سردیش میکند، چگونه میتوان در باب پروین و جایگاه او سخن گفت؟»
(محمدرضا شفیعی کدکنی)
۲۵ اسفند روز بزرگداشت پروین اعتصامی
https://eitaa.com/joinchat/2358771999C99055675f1