شرح مناجات شعبانيّه ۹🌹 🔆اِلهي اِنْ حَرَمْتَني فَمَن ذَا الَّذي يَرْزُقُني وَ اِنْ خَذَلْتَني فَمَنْ ذا الَّذي يَنْصُرُني؛ خداوندا، اگر تو مرا محروم سازى، پس چه كسى مرا روزى مى‌دهد و اگر تو مرا رها كنى پس چه كسى مرا يارى مى‌كند؟ ✳️براى توضيح اين فراز از مناجاتْ ذكر دو مقدمه لازم است: 1️⃣زبان گفتوگو در موارد و مقامات مختلف فرق مى‌كند. در مقام بحث و گفتوگوى اعتقادى عادت داريم كه مطلب خود را با استدلال و برهان فلسفى و رياضى ثابت كنيم و گاهى ممكن است سخن خود را به هر شكل ممكن به كرسى نشانده و طرف مقابل را وادار به پذيرش آن كنيم. روش اوّل را برهان و روش دوم را جدل مى‌گويند و هدف از آن دو قانع كردن طرف مقابل است. ولى گاهى با زبان عذرخواهى با يك دوست صميمى سخن مى‌گوييم، اين‌جا سخن از استدلال و برهان و جدل نيست بلكه، فقط دنبال بهانه‌اى مى‌گرديم تا طرف مقابل با لطف و محبّت خود از خطا و اشتباه ما صرف‌نظر كند. اين نه اولتيماتوم است كه خدا را تهديد كند و نه كلاس درس فلسفه و رياضيات و مناظره و جدل؛ بلكه مقام معاشقه است،.حال بچّه‌اى است كه نزد مادر خود ناز مى‌كند. تقريباً نيمى از مناجات شعبانيه مشتمل بر همين تمسّكات و عذرخواهى‌ها و بهانه‌جويى‌ها است تا انسان خود را سزاوار آمرزش قلمداد كند تا پس از آن نوبت به درخواست‌هاى ديگر برسد؛ كسى كه سر و وضع آلوده و كثيف و متعفّن دارد و مى‌خواهد وارد يك جمع محترم شود، بايد ابتدا براى تعويض لباس و استحمام و تغيير وضع موجود خود تمنّا و خواهش كند. 2️⃣بر اساس ادلّه عقلى و روايات توحيدى و نهج‌البلاغه و معارف اسلامى، هيچ‌گاه در ذات خداوند تغييرى ايجاد نمى‌شود.چنان‌كه حضرت على(عليه السلام) مى‌فرمايد: «لَمْ يَسْبَقْ لَهُ حالٌ حالا».[نهج البلاغه، خطبه 65: خداوندى كه هيچ حالتى براى او پيش نمى‌آيد كه قبلا نداشته باشد.] و تحت تأثير هيچ عاملى قرار نمى‌گيرد؛ پس خشنودى و غضب پروردگار معلول چيزى نيست. ولى با بندگان خود به زبان محاوره صحبت كرده و رضايت و غضب خود را برخاسته از عملكرد آدميان دانسته .همه اين تعبيرات (خشنودى، غضب، انتقام و تأسف) بر اساس محاوره و زبان گفتوگو با انسان‌ها است. ✅پس از ذكر دو مقدمه‌اى كه بيان شد در اين فراز از مناجات شعبانيه عرض مى‌كنيم: خداوندا، اگر مرا از رحمت خود محروم كنى چه كسى مى‌خواهد به من چيزى ببخشد؟ مگر كسى هست كه بتواند به من چيزى ببخشد؟ اگر مرا در چنگ دشمن رها كنى آيا كسى هست كه بتواند مرا برهاند؟ اگر تو مرا يارى نكنى پس چه كسى مى‌تواند مرا يارى كند؟ بنابراين در مقام عذرخواهى و تقاضاى رحمت و بخشش (نه طلب‌كارانه) خود را مشمول رحمت و مستحق يارى خدا مى‌كنيم. وقتى خود را كوچك ديديم و درخواست عطوفت و رحمت كرديم، لايق شمول لطف خدا مى‌گرديم و علاوه بر پاك شدن از آلودگى‌هاى گناه، گنجايش درك رحمت الاهى را پيدا مى‌كنيم. منبع: کتاب شکوه نجوا - آیت الله مصباح یزدی ره - ص ۳۹-۴۴ @yazahramadad135