💠 اجتهاد و تشخیص روایت صحیح از ضعیف (2)
❖ مرحوم آیت‌الله‌العظمی حاج سید احمد زنجانی در کتاب «الکلام یجرّ الکلام» در ادامه بحث از اهمیت جایگاه اجتهاد در علوم دینی می‌نویسد:
📝...شنيدم يك نفر از دسته دوم [کسانی که به بهانه وجود برخی احادیث ضعیف، همه روایات را نامعتبر می‌شمارند] در راه مكّه، انگشتر عقيق را از دستش كنده، انداخته و گفته است:
اين چه چيز است كه انسان را نگاه بدارد؟ و مقصودش بىالتفاتى بر اخبار فضيلت انگشتر عقيق بوده است؛ چون در اخبار است كه حضرت امام رضا (عليه‌السلام) فرمود:
«هر كه صبح كند، پيش از آن كه كسى او را ببيند، انگشتر عقيق در دست كرده و نگين آن را به سوى كف دست بگرداند و سوره «إنّا أنزلنا» را بخواند و بعد بگويد: «آمَنْتُ باللّه وَحْدَهُ لا شَريكَ لَه و آمَنْتُ بِسِرِّ آلِ مُحَمَّدٍ وَ وِلايَتِهِم»، خداوند او را در آن روز از بلاهاى آسمانى و زمينى نگه مىدارد و در حرز خدا و حرز رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) مىباشد.»
و از حضرت امير (عليه‌السلام) روايت شده كه فرمود:
«انگشتر عقيق در انگشت بكُنيد كه براى شما مبارك است و از بلا ايمن باشيد.»
▫️نگارنده مىگويد: منظورش از پرتاب كردن انگشتر، جسارت و اسائه ادب به اين روايات بوده؛ و حال آن كه در روايت نگفته كه انگشتر نگه مىدارد؛ بلكه گفته خدا نگه مىدارد و در حرز خدا و حرز رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) مىباشد، نه در حرز انگشتر! او مخصوصا براى اينكه دل مردم را چركين كند، مىگويد: اين انگشتر پرستى است، انگشتربازى است.
▫️شخصى حضور حضرت امام باقر (عليه‌السلام) عرض كرد كه موشى در دبّه روغن مرده؛ درباره خوردن آن روغن چه مىفرمایيد؟ امام (علیه السلام) فرمود: «نخور.» عرض كرد موش، كوچكتر از آن است كه براى آن، از طعام خود بگذرم! حضرت فرمود: «تو موشى را حقير نشمردى، بلكه دينت را حقير شمردى!»
اين مرد هم انگشتر را حقير نشمرده، بلكه دينش را حقير شمرده است؛ زيرا اخبار زياد در فضيلت انگشتر هست؛ مخصوصا در نماز كه ثواب نماز را بسيار زياد مىكند.
اكنون يكى با انگشتر نماز خوانده و ديگرى بىانگشتر. واقع امر از دو شقّ خالى نيست: يا آن اخبار، جعلى بوده و يا صحيح بوده است. اگر جعلى بوده، زيانى از آن به آن كس كه انگشتر در انگشت كرده نمىرسد؛ بلكه زينتى بوده در انگشتش. و امّا اگر صحيح بوده، آن كه تركَش كرده، چه قدر فايده از دست داده، ناچار انگشت ندامت خواهد گزيد!
پس در اين انگشتربازى (به قول او)، بُرد با آن كسى است كه آن را در انگشت كرده باشد؛ چون اگر اخبارش صحيح باشد، هم برايش ثواب هست و هم بر انگشتش، زينت؛ و اگر صحيح نباشد، اقلّاً بر انگشتش زينت كه هست.
▫️شنيدهام بعضى هم پيروى كرده و انگشترها را پرتاب كردهاند. نگارنده از آنها مىپرسم: چه شده؟ شما از قول يك نفر، قطع بر جعلى بودن اخبار كرديد و امّا از قول هزار نفر از بزرگانِ از علما كه در علم دين، استخوان خرد كردهاند، احتمال صحيح بودن آنها را نداديد!؟ چون اگر احتمال مىداديد، انگشترها را پرتاب نمىكرديد؛ چرا كه عقل مانع مىشد؛ زيرا انگشتر در دست كردن، چيزى است مأمونالضرر و مظنونالنفع؛ و البتّه چيزى كه ضررش مأمون و نفعش مظنون باشد، عقلا آن را ترك نمىكنند.
#اجتهاد #مجتهد #روایت_صحیح #روایت_جعلی #انگشتر_عقیق
#الکلام_یجر_الکلام
@zanjani_net