.
#نقد_کتاب
✍
نجمه صالحی
جلسات هفتگی شورای انجمن علمی ادبی تاریخ(ساهور) به طور رسمی از چهارم آبان ماه شروع شد. جلساتی جهت تصمیمگیریهای مهم در مورد کتب ادبی تاریخی و ایجاد یک جریان جدید با هدف اینکه"
آنهایی که تاریخ را دوست دارند چگونه ادبی بنویسند و آنهایی که به حوزهی ادبیات آگاهند، چگونه تاریخی بنویسند."
آثار ادبی تاریخی که در چند سال اخیر به چاپ رسیده بود، احصاء گرديد و اولین اثر یعنی کتاب عقیله نوشته الهام امین انتخاب شد. مطالعه و نقد کتاب با جزئیات انجام شد و اعضای شورا نقدهایی در مورد محتوای علمی و استنادات داشتند از جمله شخصیت پردازی حضرت زینب سلام الله علیها، قلم و عدم تصویر سازی فضاهای شهر مدینه و کوفه و…
من نیز حدود سه صفحه در نقد کتاب" عقیله" نوشتم، که بخشی از آن به این شرح است: صرف نظر از تلاش زیاد نویسنده در بازنمایی زندگانی حضرت زینب(س) کتاب از لحاظ شکلی و محتوایی اشکالاتی دارد، از لحاظ شکلی، طرح جلد کتاب جذاب نیست و آوردن پاورقی و ارجاع به منبع در مقالات علمی مرسوم است و دررمان ادبی کاربرد چندانی ندارد هر چند گاهی استناد موجب اعتماد مخاطب میشود.
از لحاظ محتوا دليل انتخاب عنوان "عقيله" برای کتاب مشخص نیست زیرا عنوان کتاب باید گویای محتوا و تفاوت آن با سایر آثار باشد. عاقله بودن صفت بارز حضرت زینب(س) است اما این ویژگی تا رویداد عاشورا، در ایشان حس نمیشود و بیشتر به زنی پرده نشین اشاره دارد.
توصیفات ادبی غیر لازم در سراسر کتاب گاهی مخاطب را خسته و از محتوا غافل میکند.
زاویه دیدی که نویسنده برای بیان داستان کتاب انتخاب کرده، بسیار سخت است، باید محتوای مرتبط با حضرت به گونهای ارائه شود که بتوانیم با آن ارتباط برقرار کنیم و این ارتباط به سختی با متن برقرار میشود.
در این کتاب از ولادت تا حوادثی که حضرت زینب (س) شاهدش بوده پرداخته شده است.
نویسنده سعی کرده است یک دوره مختصر و مفید تاریخ اسلام را از دوران رسالت مقطع تأسیس دولت اسلامی، دوره امامت امیرالمؤمنین (ع) و مسائل غصب خلافت، کنار زدن اهل بیت (س) و امام علی (ع) از جایگاه الهی و ظلمی که بر اهل بیت (س) روا داشته شده تا شهادت مولا (ع) و امامت و خلافت امام مجتبی (ع) و قیام و شهادت امام حسین (ع) ارائه دهد و همین امر موجب شده که به جزئیات زیادی اشاره نکند؛ به عنوان نمونه ارتباط حضرت زینب با حسنین(ع) خیلی شرح داده نشده است. شاید بهتر بود مرحله به مرحله زندگی حضرت زینب (س) را از زاویه دید یک زن آغاز میکرد و یا در چند اثر بهتر و دقیقتر پرداخته میشد تا جزئیات رابطه خواهری برادری بهتر پرداخته شود.
مستندات نویسنده درباره اطلاعات تاریخی از کتابهای متأخر است، شاید از نگاه یک فرد اهل فن ارجاع به منابع دست دوم ضعف کتاب باشد، اما برخی معتقدند این کتاب ادبی است و نباید با دید تاریخی به آن نگاه کرد. با وجود اینکه سعی در مستند سازی بوده اما در بسیاری از موارد این استناد رخ نداده است، نقل قولهای چندگانه و ناهماهنگ.
در بخشی از کتاب اشاره به زیارت قبر مادر میکند، در صورتی که نقلهای مختلفی وجود دارد اگر بنا بر استناد است لازم بود به این نکته اشاره و ذکر شود که نویسنده کدام نقل را قبول کردهاست. قبر ایشان در بقیع، منزل خودشان بین روضه رضوان و...؟!
نکات دیگری هم در کتاب مشاهده شد که مکتوب گردید و قرار شد برای نویسنده ارسال گردد.
کتاب دومی که قرار است نقد و بررسی شود،" سر بر دامن ماه" نوشتهی فاطمه دولتی چاپ انتشارات جمکران است که در مقایسه با کتاب "عقیله" بسیار بسیار روان و خواناتر است.
این کتاب در مورد بانو حُدیث مادربزرگ امام زمان عجل الله فرجه است. (هرچند نقدهایی هم دارد که در آینده نزدیک منتشر خواهم کرد.)
#معرفی_کتاب
#دانشگاه_باقرالعلوم
#اللهم_عجل_لولیک_الفرج
#اللهم_بارک_لمولانا_صاحب_الزمان
ـــــــــ❁●❁●❀❀●❁●❁ـــــــــــ
@zemzemh60