بانو امین در کلام دیگران
شخصیت‌هایی همچون علامه امینی، رحیم ارباب، علامه طباطبایی، آیت‌الله مرعشی نجفی، سید هاشم حداد، محمد تقی جعفری و مرتضی مطهری با آگاهی و تجلیل از جایگاه و مقام علمی و معنوی بانو امین به دیدار او رفتند و در زمینه‌های علمی مربوط به خود با او سخن گفتند.
یکی از روحانیون اصفهان نفقل کرده‌است: «چند مرتبه که حضور حضرت امام خمینی مشرف شدم، ایشان جویای حالات و اشتغالات و سلامتی بانو مجتهده امین شدند و در مقابل به منزل حاجیه خانم امین که می‌رفتم، بانوی ایرانی مقید بودند، برای سلامتی حضرت امام و موفق شدن ایشان و پیشرفت در اهداف مقدس اسلام دعا کنند.» همچنین بانو امین دربارهٔ سید روح‌الله خمینی گفته بود: «معرفت امام بالاست و عرفان ایشان به حد اعلای خود رسیده‌است. اگر کسی خواست، خدای ناکرده تهمتی بزند یا توهینی بکند، از قول من بگویید که بد می‌بینی.»
سید علی خامنه‌ای دربارهٔ نکوداشت و تجلیل از بانو امین می‌گوید:
«تجلیل از بانوی بزرگوار اصفهانی [خانم امین] و ارائه شخصیت عرفانی و فقهی و فلسفی برجسته یک زن در کشور ما، کاری سودمند و در جهت احیای ارزش‌های اسلامی در زنان به نظر می‌رسد».
محمدتقی جعفری می‌گوید:
«با توجه به آثار قلمی که از خانم امین در دسترس ما قرار گرفته‌است، به‌طور قطع می‌توان ایشان را یکی از علمای برجسته عالم تشیع معرفی نمود و روش علمی ایشان هم کاملاً قابل مقایسه با سایر دانشمندان بوده، بلکه با نظر به مقامات عالیه روحی که ایشان [به درک آن] موفق شده‌است، باید ایشان را از گروه و نخبه‌ای از دانشمندان به‌شمار آورد که به اضافه فراگرفتن دانش، به تولّد جدید در زندگی نایل می‌شوند».
بانو امین در توصیف حالات خود می فرماید: "بعد از گذشتن زمان طفولیت و کودکی، همواره قلبم را متعلق و متوجه به شیء و امر ناشناخته (خداوند متعال) می دیدم و نفسم را طالب ادراک و فهم آن می دیدم لکن نمی دانستم حقیقت آن چیست و راه وصول و رسیدن به آن چگونه می باشد تا اینکه عطا کرد پروردگارم مرا و چشمم را به نور توحید روشن گردانید و بر قلبم درهای اشراقات الهی گشوده شد."
در دین آسمانی اسلام ، حضرت زهرا (س) برترین الگوی عملی و عینی برای زنان مسلمان است که می تواند در همه زمینه ها سرمشق نسل امروز و فردا قرار گیرد. زنی که در همسرداری و برقراری زیباترین رابطه ی عاطفی و مهربانانه با همسر خود الگو است، و در تربیت فرزندان و رسیدگی به امور خانه بی بدیل است. و در کنار همه این امور، آنچنان غرق معنویات و کمالات انسانی است که گویی فرشته ای از عالم ملکوت است.
در عالم اسلام همواره زنان شایسته و متعهدی وجود داشته اند که در عرصه های مختلف با تأسی به شیوه و منش حضرت زهرا(س) منشأ آثار و برکات فراوانی بوده اند. یکی از این بانوان ارزشمند و شایسته ، بانو "سیده نصرت بیگم امین" معروف به " مجتهده بانو امین" است .
مجتهده بانو امین در سال ۱۲۶۵ه.ش در شهر اصفهان متولد شد . پدرش حاج سید محمد علی امین التجار فردی مؤمن و از بازرگانان سرشناس بود و مادرش بانویی متدین بود که او را در چهار سالگی، برای آموزش قرآن و فراگیری خواندن و نوشتن زبان فارسی به مدرسه ی قرآنی فرستاد. او از همان ابتدا علاقه خاصى به خواندن و نوشتن پیدا کرد. ایشان از خاطرات خود در این باره می گوید: "همبازى هایم به من ایراد مى گرفتند که چرا تو نمی آیى بازى کنى. ولى من علاقه ام فقط درس بود."
او در 15 سالگى به ازدواج و همسرى پسر عمویش که از تجار و بازرگانان بود، درآمد. زندگى خانوادگى و تربیت فرزندان در فراگیرى دانش او اثرى نگذاشت و آن چنان در جهت کسب علوم دینى از خود جدیت نشان داد که همسرش نیز از مشوقان اصلی ایشان در این مسیر شد . بنابراین این بانوی مکرمه به ادامه تحصیلات خود در علوم دینى، فقه و اصول و زبان عربى همت بیشتری گماشت و همزمان به فراگیری حکمت و فلسفه مبادرت ورزید. در این زمان او بیست ساله بود. ایشان می گویند: "من در زمان کودکی و اوایل جوانی بسیار مایل و حریص به مطالعه کتاب های علمی و گوش دادن به مواعظ دینی بودم و هرگاه نزدیکانم مشغول به تفریح می شدند من به مطالعه مشغول می شدم آنها مرا طعنه می زدند و بر من اعتراض می کردند و می گفتند: چگونه تو مشغول به مطالعه می شوی و تفریح را رها می کنی؟ این کار عاقلانه نیست بلکه از بطالت و کسالت است."
وی پس از پشت سر نهادن مدارج علمی و بهره مندی از اساتید و بزرگان زمان خویش، در چهل سالگی به مدارج بالای علمی در حوزه ی علوم دینی رسید و مفتخر به اخذ درجه ی اجتهاد شد .
منزل بانو امین هیچ گاه با پیشرفت سبک های مختلف زمان، تجدد طلبی ها و فرهنگ های وارداتی غربی، تغییر نکرد. رفتار ساده ی ایشان، ظاهر بدون تکلف و گفتار ساده و روان او ، عامل جذب بسیاری از راه گم کردگان می شد. هر کس برای اولین بار به دیدار بانو می آمد، محال بود برای بار دوم مراجعه نکند. شاید اگر کسی ایشان را نمی شناخت و به مجلس ایشان وارد می شد، در ابتدا قادر به تشخیص بانو از دیگر خانم ها نبود و این نشان از بی پیرایگی این بانوی مجتهده داشت.
یکی از مسائل غم انگیز در زندگی این بانوی خودساخته مرگ فرزندان ایشان است. بانو امین هشت فرزند به دنیا آورد که هفت فرزند به دلیل بیماری از دنیا رفتند. این ها همه ابتلائات و آزمایش‌هایی بود که خداوند کریم برای صیقل دار شدن و خالص شدن روح مطهر این بانوی بزرگ، برای او در نظر گرفت. او در هنگام مرگ هرکدام از فرزندان خود راه صبر را پیشه کرد و هیچگاه از خدای متعال گله و شکایت نکرد.
از بانو امین بیش از سی عنوان کتاب از جمله یک دوره تفسیر قرآن کریم به جای مانده است.
بانو مجتهده امین، به موضوع علم‌آموزی زنان توجه بسیاری داشت به همین سبب در سال ۱۳۴۴ حوزه‌ای به نام "مکتب فاطمه (س)"، ویژه‌ی بانوان تاسیس نمود که در آن، به تدریس رشته‌های فقه، اصول، حکمت، عرفان، فلسفه و... می‌پرداخت و حدود ۶۰۰ تا ۱۰۰۰ شاگرد را جذب کرده بود. این مکتب، نه تنها از شاگردان شهریه ای دریافت نمی کرد، بلکه تمام هزینه های آن، توسط خود حاجیه خانم امین پرداخت می شد. بانو امین، علاوه بر «مکتب فاطمه»، اقدام به تاسیس دبیرستانی دخترانه کرد و به این طریق راه را برای ادامه‌ی تحصیل دختران در خانواده‌های مذهبی میسر نمود. توصیه‌ی این بانوی فرهیخته به زنان و دختران چنین بود که مشکلات دوران تحصیل را تحمل کنند و درس را ادامه دهند، زیرا کمبود افراد متعهد و آگاه در بسیاری جوامع به خوبی حس می شود.