eitaa logo
انس با صحیفه سجادیه
4.9هزار دنبال‌کننده
16.7هزار عکس
2.5هزار ویدیو
1.6هزار فایل
من به شما عزیزان توصیه میکنم با صحیفه سجادیه انس بگیرید! کتاب بسیار عظیمی است! پراز نغمه های معنوی است! مقام معظم رهبری Sahifeh Sajjadieh در اینستاگرام https://www.instagram.com/sahife2/ ادمین کانال @yas2463
مشاهده در ایتا
دانلود
2 4 ✳️ خواهر رضاعى رسول خدا عليه السلام خدمت آن حضرت مشرف شد، سپس برادر رضاعى حضرت آمد، ولى محبّتى كه آن حضرت نسبت به خواهر ابراز داشت نسبت به برادر ابراز نكرد، عرضه داشتند: احترامى كه به خواهر گذاشتى به برادر نگذاشتى؟ فرمود: اين زن نسبت به پدرش نيكوكارتر از برادرش بود رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: رِضَا اللّهِ فِى رِضَا الْوالِدِ، وَسَخَطُ اللّهِ فِى سَخَطِ الْوالِدِ. رضاى خدا در رضاى پدر، و غضب خداوند در غضب و خشم پدر است. جابر جعفى مى‏گويد: شنيدم مردى به حضرت صادق عليه السلام عرضه داشت: انَّ لى ابَوَيْنِ مُخالِفَيْنِ، فَقالَ: بَرَّهُما كَما تَبَرُّ الْمُسْلِمينَ مِمَّنْ يَتَوَلّانا. براى من پدر و مادرى غير شيعه هست، حضرت فرمود: همان گونه كه مسلمانان نسبت به شيعيان ما نيكى مى‏كنند به آن دو نيكى كن. حضرت رضا عليه السلام مى‏فرمايد: بِرُّ الْوالِدَيْنِ واجِبٌ وَ انْ كانا مُشْرِكَيْنِ، وَ لاطاعَةَ لَهُما فِى مَعْصِيَةِ الْخالِقِ. نيكى به پدر و مادر واجب است اگر چه هر دو مشرك باشند، ولى در معصيت خداوند از آنان پيروى كردن جايز نيست. حضرت باقر عليه السلام مى‏فرمايد: انسان در زمان حيات پدر و مادر نسبت به آنان نيكوكار است ولى پس از مرگشان بدهى آنان را نمى‏پردازد، و برايشان از حضرت حق طلب مغفرت نمى‏كند، پس خداوند عزّوجلّ او را جزء عاق شدگان ثبت مى‏كند، و گاهى انسان در زمان حيات پدر و مادرش عاق است چون مردند بدهى آنان را مى‏پردازد و براى هر دو طلب مغفرت مى‏كند، خداوند او را نيكوكار به پدر و مادر به حساب مى‏آورد. «1» رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: الْجَنَّةُ تَحْتَ اقْدامِ الْأُمِّهاتِ. بهشت زير پاى مادران است. از حضرت باقر عليه السلام روايت شده: «موسى بن عمران به حضرت حق عرضه داشت: مرا سفارش كن. سه بار خطاب رسيد: تو را به خودم سفارش مى‏كنم. عرضه داشت: مرا سفارش كن، خطاب رسيد: تو را به مادرت سفارش مى‏كنم. باز گفت: الهى! مرا وصيت كن، پاسخ شنيد: تو را به مادرت وصيت مى‏كنم. باز گفت: مرا سفارش كن، خطاب رسيد، تو را به پدرت سفارش مى‏نمايم». ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏9، ص: 260 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
2 5 ✳️ راوى مى‏گويد: «با رسول خدا صلى الله عليه و آله بر كوهى بوديم كه چشم انداز ما بيابان بود، ناگهان جوانى را ديدم مشغول گوسپند چرانى بود، از جوانى او تعجب كردم و گفتم: يا رسول اللَّه! اگر جوانى او در راه خدا مى‏گذشت چه خوب بود! فرمود: چه مى‏دانى، شايد در قسمتى از راه خدا باشد. آنگاه رسول خدا او را خواست و فرمود: اى جوان! آيا كسى تحت سرپرستى توست؟ عرضه داشت: آرى، فرمود: كيست؟ گفت: مادرم، فرمود: او را عنايت كن كه بهشت زير دو قدم اوست». «جوانى قصد جبهه داشت، با مادر نزد رسول خدا آمد، نسبت به جبهه رفتن اعلام علاقه كرد، ولى مادرش او را منع مى كرد، فرمود: نزد مادرت بمان كه همان ثواب جهاد براى تو خواهد بود». البته نظير اين روايات روايات ديگرى هم هست، ولى بايد توجه داشت اين گونه روايات ناظر به زمانى است كه ارتش اسلام از نظر نيرو تأمين باشد. ابراهيم بن مهزم مى‏گويد: «شبى با مادرم از نزد حضرت صادق عليه السلام به منزلم آمدم، بين من و مادرم گفتگوئى در گرفت و من با مادر سخن درشت و غليظ گفتم. پس از نماز صبح خدمت امام صادق عليه السلام رسيدم، فرمود: ديشب با مادرت درشت گوئى كردى، آيا نمى‏دانى كه شكم او محل سكونت تو بود، و دامنش گهواره ات، و سينه‏اش ظرف نوشيدنيت؟ عرضه داشتم: چرا، فرمود: پس با او به درشتى سخن مگو». حضرت سجّاد عليه السلام مى‏فرمايد: جاءَ رَجُلٌ الَى النَّبِىِّ صلى الله عليه و آله فَقالَ: يا رَسُولَ اللّهِ ما مِنْ عَمَلٍ قَبيحٍ الّا قَدْ عَمِلْتُهُ، فَهَلْ لِى مِنْ تَوْبَةٍ؟ فَقالَ لَهُ رَسُولُ اللّهِ: فَهَلْ مِنْ والِدَيْكَ احَدٌ حَىٌّ؟ قالَ: ابى، قالَ: فَاذْهَبْ فَبِرَّهُ. قالَ: فَلَمّا وَلّى‏ قالَ: رَسُولُ اللّهِ لَوْ كانَتْ امُّهُ. مردى خدمت رسول اسلام مشرف شد و عرضه داشت: گناهى نبوده كه انجام نداده‏ام، آيا بر من راه توبه باز است؟ فرمود: كدام يك از پدر و مادرت زنده هستند؟ عرضه داشت: پدرم، فرمود: برو به او نيكى كن. وقتى جوان از خدمت حضرت رفت، فرمود: اى كاش مادرش در قيد حيات بود! رسول خدا صلى الله عليه و آله مى‏فرمايد: انَّ اكْبَرَ الْكَبائِرِ عِنْدَ اللّهِ يَوْمَ الْقِيامَةِ: إشْراكٌ بِاللّهِ، وَ قَتْلُ النَّفْسِ الْمُؤْمِنَةِ بِغَيْرِ حَقٍّ، وَ الْفِرارُ يَوْمَ الزَّحْفِ فِى سَبيلِ اللّهِ وَ عُقُوقُ الْوالِدَيْنِ. بزرگترين گناهان كبيره در قيامت نزد خداوند: شرك به خدا، و كشتن مؤمن بدون ملاك شرعى، و فرار از جبهه در راه خدا، و عقوق پدر و مادر است. حضرت صادق عليه السلام فرمود: الذُّنُوبُ الَّتى تُظْلِمُ الْهَواءَ عُقُوقُ الْوالِدَيْنِ. از گناهانى كه هوا را تيره و تار مى‏كند، عقوق پدر و مادر است. رسول اللّه صلى الله عليه و آله مى‏فرمايد: اثْنانِ يُعَجِّلُهُما اللّهُ فِى الدُّنْيا: الْبَغْىُ، وَ عُقُوقُ الْوالِدَيْنِ. دو چيز است كه عقوبت آنها در دنيا از جانب خدا تأخير ندارد: ستم و تجاوز، و عقوق والدين. امام صادق عليه السلام مى‏فرمايد: مَنْ نَظَرَ الى ابَوَيْهِ نَظَرَ ماقِتٍ وَ هُما ظالِمانِ لَهُ لَمْ يَقْبَلِ اللّهُ لَهُ صَلاةً. كسى كه به پدر و مادر خشمگين نظر كند در حالى كه هر دوى آنها به او ستم كرده باشند، خداوند نمازش را قبول نمى‏كند. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏9، ص: 261 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
گ 2 6 ✳️ رسول اللّه صلى الله عليه و آله مى‏فرمايد: مَنْ احْزَنَ والِدَيْهِ فَقَدْ عَقَّهُما. كسى كه پدر و مادر را غمگين كند به عقوق آن دو دچار شده است. و نيز حضرت فرمود: مِنْ حَقِّ الْوالِدِ عَلى وَلَدِهِ انْ يَخْشَعَ لَهُ عِنْدَ الْغَضَبِ. از حق پدر بر فرزند اين است كه فرزند در برابر غضب پدر خشوع به خرج دهد. امام صادق عليه السلام فرمود: يَجِبُ لِلْوالِدَيْنِ عَلَى الْوَلَدِ ثَلاثَةُ اشْياءَ: شُكْرُهُما عَلى كُلِّ حالٍ، وَ طاعَتُهُما فِيما يَأْمُرانِهِ وَ يَنْهَيانِهِ عَنْهُ فِى غَيْرِ مَعْصِيَةِ اللّهِ، وَ نَصيحَتُهُما فِى السِّرِّ وَ الْعَلانِيَةِ. سه چيز نسبت به پدران و مادران بر فرزندان واجب است: سپاس از آن دو در هر حال، و پيروى از امر و نهيشان در غير معصيت حق، و خيرخواهى نسبت به هر دو در پنهان و آشكار. «حضرت رسول صلى الله عليه و آله حاضر شد نزد جوانى در وقت وفات او، پس به او فرمود: لا الهَ الَّا اللّهُ، پس بسته شد زبان آن جوان و نتوانست بگويد و هر چه حضرت فرمود: او نتوانست بگويد، پس حضرت فرمود به آن زنى كه نزد سر آن جوان بود كه آيا اين جوان مادر دارد؟ عرض كرد: بلى، من مادر او هستم. فرمود: آيا تو خشمناكى بر او؟ گفت: بلى، و حال شش سال است كه با او تكلّم نكرده‏ام. حضرت فرمود: از او راضى شو، آن زن گفت: رَضِىَ اللّهُ عَنْهُ بِرِضاكَ يا رَسُولَ اللّهِ. و چون اين جمله را كه مشعر بر رضايت او بود نسبت به پسرش‏گفت، زبان آن جوان باز شد. حضرت به او فرمود: لا اله الَّا اللّهُ، گفت: لا الهِ الَّا اللّهُ. حضرت فرمود: چه مى‏بينى؟ عرض كرد: مى‏بينم مرد سياهى بد منظر با جامه‏هاى چرك و بوى گنديده و بد كه نزد من آمده و گلو و راه نفس مرا گرفته. حضرت فرمود: بگو: يا مَنْ يَقبَلُ الْيَسيرَ، وَ يَعْفُو عَنِ الْكَثيرِ، اقْبَلْ مِنِّى الْيَسيرَ، وَاعْفُ عَنِّى الْكَثيرَ، انَّكَ انْتَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ. اى آن كه طاعت اندك را پذيرى و از گناه بسيار درگذرى، طاعت اندك مرا بپذير و از گناه بسيارم درگذر كه تو بسيار آمرزنده و مهربانى. آن جوان اين كلمات را گفت، آن وقت حضرت به او گفت: نگاه كن چه مى‏بينى؟ گفت: مى‏بينم مردى سفيد رنگ، نيكو صورت، خوشبو، با جامه‏هاى خوب نزد من آمده و آن سياه پشت كرده و مى‏خواهد برود. حضرت فرمود: اين كلمات را اعاده كن، حضرت فرمود: چه مى‏بينى؟ عرض كرد: ديگر آن سياه را نمى‏بينم و آن شخص سفيد نزد من است. پس در آن حال آن جوان وفات كرد.» در برخى تفاسير آمده است: مردى مشغول طواف بود، در حالى كه مادرش را براى طواف به دوش داشت، درآن هنگام رسول خدا را ديد، عرضه داشت: آيا حق مادرم را با اين كار انجام داده‏ام؟ فرمود: نه حتى جبران يكى از ناله‏هاى او را به هنگام وضع حمل نمى‏كند. آرى، آيات و رواياتى كه از نظرتان گذشت، الهامات الهى و وحى آسمانى است‏ كه به وسيله قرآن و امامان معصوم به عنوان حقوق پدر و مادر به فرزندان ارائه شده، اين فرزندان هستند كه بايد اين آيات و روايات را به كار بندند و نگذارند چيزى از اين واقعيت‏ها ازدستشان برود، و آن چنان مشتاقانه براى عمل به اين دستورها بكوشند كه نسبت به آنها احساس سنگينى و سختى نكنند. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏9، ص: 264 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
«4» اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ كَمَا شَرَّفْتَنَا بِهِ وَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ كَمَا أَوْجَبْتَ لَنَا الْحَقَّ عَلَى الْخَلْقِ بِسَبَبِهِ «5» اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي أَهَابُهُمَا هَيْبَةَ السُّلْطَانِ الْعَسُوفِ وَ أَبَرُّهُمَا بِرَّ الْأُمِّ الرَّءُوفِ وَ اجْعَلْ طَاعَتِي لِوَالِدَيَّ وَ بِرِّي بِهِمَا أَقَرَّ لِعَيْنِي مِنْ رَقْدَةِ الْوَسْنَانِ وَ أَثْلَجَ لِصَدْرِي مِنْ شَرْبَةِ الظَّمْآنِ حَتَّى أُوثِرَ عَلَى هَوَايَ هَوَاهُمَا وَ أُقَدِّمَ عَلَى رِضَايَ رِضَاهُمَا وَ أَسْتَكْثِرَ بِرَّهُمَا بِي وَ إِنْ قَلَّ وَ أَسْتَقِلَّ بِرِّي بِهِمَا وَ إِنْ كَثُرَ «6» اللَّهُمَّ خَفِّضْ لَهُمَا صَوْتِي وَ أَطِبْ لَهُمَا كَلَامِي وَ أَلِنْ لَهُمَا عَرِيكَتِي وَ اعْطِفْ عَلَيْهِمَا قَلْبِي وَ صَيِّرْنِي بِهِمَا رَفِيقاً وَ عَلَيْهِمَا شَفِيقاً «7» اللَّهُمَّ اشْكُرْ لَهُمَا تَرْبِيَتِي وَ أَثِبْهُمَا عَلَى تَكْرِمَتِي وَ احْفَظْ لَهُمَا مَا حَفِظَاهُ مِنِّي فِي صِغَرِي‏] خدايا! بر محمّد و آلش درود فرست؛ چنانكه ما را به وجود مباركش شرافت دادى، و بر محمّد و آلش درود فرست؛ همان سان كه به سبب حضرتش حقّى به سود ما برعهده مردم واجب فرمودى. خدايا! چنانم قرار ده كه از پدر و مادرم مانند ترسيدن از پادشاه ستمكار بترسم، و به هر دو همچون مادرى مهربان نيكى كنم، و اطاعت و نيكوكاريم را به آنان، در نظرم از خواب خواب آلوده شيرين‏تر، و براى سوز سينه‏ام، از شربت‏ گوارا، در ذايقه تشنه، خنك‏تر گردان تا خواسته هر دو را بر خواسته خود ترجيح دهم. و خشنودى آنها را بر خشنودى خود مقدّم دارم، و نيكوكارى ايشان را در حق خود، هر چند اندك باشد، زياد شمارم، و نيكوكارى خود را درباره ايشان هر چند بسيار باشد، اندك به حساب آورم. خدايا! صدايم را در محضر آنان آهسته، و گفتارم را پاكيزه و دلنشين، و خويم را نسبت به آنان نرم فرما، و دلم را به هر دو مهربان ساز، و مرا نسبت به هر دو اهل مدارا و نرمش و مهربان و دلسوز گردان. خدايا! آنان را به پاس پرورش من پاداش ده، و در برابر گرامى داشت من جزا عنايت فرما، و هر چه را در كودكى من نسبت به من منظور داشتند، در حق آنان منظور دار. ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
3 1 ✳️ مسأله حق‏شناسى در برابر پدر و مادر و رعايت حرمت و حقوق گرچه از نظر عاطفى و اخلاقى كافى است، ولى اسلام هم در چنين امورى كه عقل و حكمت در آن استقلالِ حضور دارد به عنوان تأكيد، نكاتى ارزشمند ارائه نموده است. از آن دسته مكرمت‏هايى كه براى مقام بلند پدر و مادر بيان شده است؛ توجّه به شرف و قرب جايگاه آنها نزد خداوند است كه مقام آنان در پرستش و احسان و اطاعت و اجازه و راه بهشت در كنار نام حق تعالى قرار گرفته است و همگان به تكريم آن دو، چه مؤمن يا كافر سفارش اكيد دارند. وَ قَضَى‏ رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُواْ إِلَّآ إِيَّاهُ وَبِالْوَ لِدَيْنِ إِحْسنًا إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِندَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَآ أَوْ كِلَاهُمَا فَلَا تَقُل لَّهُمَآ أُفٍّ وَ لَاتَنْهَرْهُمَا وَ قُل لَّهُمَا قَوْلًا كَرِيمًا* وَ اخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَ قُل رَّبّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِى‏ صَغِيرًا» «اسرا 23» و پروردگارت فرمان قاطع داده است كه جز او را نپرستيد، و به پدر و مادر نيكى كنيد؛ هرگاه يكى از آنان يا دو نفرشان در كنارت به پيرى رسند [چنانچه تو را به ستوه آورند] به آنان اف مگوى و بر آنان [بانگ مزن و] پرخاش مكن، و به آنان سخنى نرم و شايسته [و بزرگوارانه‏] بگو.* و براى هر دو از روى مهر و محبت، بال فروتنى فرود آر و بگو: پروردگارا! آنان را به پاس آن كه مرا در كودكى تربيت كردند، مورد رحمت قرار ده. قضاى خداوند يعنى امر مقرّر، حتمى و ضرورى است. فرمان نيكى به والدين مانند فرمان توحيد قطعى و نسخ نشدنى است و احسان به والدين در كنار توحيد و طاعت حق آمده است تا نشان دهد اين كار هم واجب عقلى و هم واجب شرعى و هم وظيفه انسانى است. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏9، ص: 267 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
3 2 ✳️ امام رضا عليه السلام در پاسخ مسأله‏اى كه محمد بن سنان پرسيده، مى‏فرمايد: خداوند نافرمانى پدر و مادر را از اين جهت حرام فرموده است كه موجب از دست دادن توفيق طاعت خداوند عزوجل و بى‏احترامى به پدر و مادر و ناسپاسى نعمت و ناشكرى و كم شدن نسل و قطع شدن آن مى‏شود. و همچنين نافرمانى آنان سبب مى‏شود كه پدر و مادر حرمت نداشته باشند. حقوق آنان شناخته نشود، پيوندهاى خويشاوندى قطع گردد، پدر و مادر به داشتن فرزند بى‏ميل شوند و به علت نيكى نكردن و نافرمانى فرزند، آنان نيز در تربيت، او را رها سازند. اين محروميّت‏ها گاهى تا اندازه‏اى ادامه خواهد داشت كه به فقر و خوارى گرفتار شود و از بوى بهشت هم بى‏نصيب گردد. مردى از پدرش نزد پيامبر گرامى صلى الله عليه و آله شكايت كرد. حضرت پدر را خواست و پرسش نمود. پدر پير گفت: روزى كه من قوى و پولدار بودم به فرزندم رسيدگى كردم و چيزى از او دريغ نكردم، امّا امروز او پولدار و بخيل شده و به من كمك نمى‏كند. رسول خدا صلى الله عليه و آله گريست و فرمود: هيچ سنگ و شنى نيست كه اين قصه را بشنود و نگريد. سپس دو مرتبه به آن فرزند فرمود: انْتَ وَ مالُكَ لِابيكَ. تو و دارايى‏ات از آن پدر توست. در جايى كه رسول خدا صلى الله عليه و آله در مورد مى‏فرمايد: مِنْ حَقِّ الوالِدِ عَلى‏ وَلَدِهِ أَنْ يَخْشَعَ لَهُ عِنْدَ الْغَضَبِ وَ يُؤْثِرُهُ عِنْدَ الشِّكايَةِ وَ الوَصَبِ ... از جمله حقوق پدر بر فرزندش اين است كه در هنگام خشم پدر، در برابرش فروتنى كند و در وقت اندوه و خستگى او را برترى دهد. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏9، ص: 269 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
3 3 ✳️ بنابراين فرمايش پيامبر، جايگاه پدر و مادر در حكومت و اداره خانواده مشخص مى‏گردد كه مديريت و قاطعيت آنان، مانند سلطنت حاكم بر جامعه داراى نفوذ و اهميت است همان گونه كه در قصّه عليه السلام آنگاه كه پدر و مادر و برادرانش بر او وارد شدند خداوند متعال درباره آنان فرمود: فَلَمَّا دَخَلُواْ عَلَى‏ يُوسُفَ ءَاوَى‏ إِلَيْهِ أَبَوَيْهِ وَ قَالَ ادْخُلُواْ مِصْرَ إِن شَآءَ اللَّهُ‏ ءَامِنِينَ* وَ رَفَعَ أَبَوَيْهِ عَلَى الْعَرْشِ وَ خَرُّواْ لَهُ سُجَّدًا» «یوسف 99» پس زمانى كه بر يوسف وارد شدند، پدر و مادرش را كنار خود جاى داد و گفت: همگى با خواست خدا [آسوده خاطر و] در كمال امنيّت وارد مصر شويد.* و پدر و مادرش را بر تخت بالا برد و همه براى او به سجده افتادند يوسف براى استقبال از والدين خود در بيرون شهر خيمه‏اى زده و به انتظار ايستاده بود تا آنها را با عزّت و احترام وارد مصر كند و با شكوه به كاخ وارد شوند. دو جمله ءَاوَى‏ إِلَيْهِ أَبَوَيْهِ و رَفَعَ أَبَوَيْهِ عَلَى الْعَرْشِ اشاره به بزرگداشت و حرمت داشتن مقام پدر و مادر يوسف نبى عليه السلام است. يوسف پس از سال‏ها دور از خانواده و خانه، نخست پدر و مادر را در آغوش گرفت و بسيار با محبت و علاقه با آنان روبوسى و خوش زبانى نمود و اشك شوق ديدار و صفاى دل بر رخ او نمايان شد. سپس آنان را بر تخت سلطنت نشانيد و تاج افتخار خود را بر سر آنان گذاشت و در كنار خود، مدال افتخار ديگرى كه همان تكريم پدر و مادر بود كسب كرد. و بعد همه آنان به خاطر سپاسگزارى و بزرگ منشى حضرت يوسف عليه السلام برابر او به خاك افتاده و سجده شكر بجاى آوردند. از آيات فوق چنين برداشت مى‏شود كه در هر مقام و منصبى كه هستيد والدين خود را بر خود برتر بدانيد؛ زيرا آنان كه بزرگى و رنج بيشترى كشيده‏اند، بايد عزيز باشند و با كلمات و جملات محترمانه و محبت‏آميز، بزرگى آنان را بستاييد همان طور كه يوسف در پايان قصّه گفت: اى پدر! اين حقيقت خواب من است. آرى، چنين بود سيره معصومان بزرگوار ما كه در حالات امام سجّاد عليه السلام آمده‏ است: در همان آغاز تولد مادر را از دست داد و تربيت ايشان به عهده كنيزى از خاندان امام حسين عليه السلام سپرده شد. امام به خاطر احترام و محبت‏هاى بى‏دريغ آن دايه مهربان، هرگز قبل از او دست به طرف غذا نمى‏برد و مى‏فرمود: دوست ندارم دست خود را به طرف لقمه‏اى دراز كنم كه شايد مادرم زودتر خواهان آن شده باشد و از من رنجيده شود و من نسبت به او بى‏ادبى كرده باشم. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏9، ص: 269 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
«8» اللَّهُمَّ وَ مَا مَسَّهُمَا مِنِّي مِنْ أَذًى أَوْ خَلَصَ إِلَيْهِمَا عَنِّي مِنْ مَكْرُوهٍ أَوْ ضَاعَ قِبَلِي لَهُمَا مِنْ حَقٍّ فَاجْعَلْهُ حِطَّةً لِذُنُوبِهِمَا وَ عُلُوّاً فِي دَرَجَاتِهِمَا وَ زِيَادَةً فِي حَسَنَاتِهِمَا يَا مُبَدِّلَ السَّيِّئَاتِ بِأَضْعَافِهَا مِنَ الْحَسَنَاتِ «9» اللَّهُمَّ وَ مَا تَعَدَّيَا عَلَيَّ فِيهِ مِنْ قَوْلٍ أَوْ أَسْرَفَا عَلَيَّ فِيهِ مِنْ فِعْلٍ أَوْ ضَيَّعَاهُ لِي مِنْ حَقٍّ أَوْ قَصَّرَا بِي عَنْهُ مِنْ وَاجِبٍ فَقَدْ وَهَبْتُهُ لَهُمَا وَ جُدْتُ بِهِ عَلَيْهِمَا وَ رَغِبْتُ إِلَيْكَ فِي وَضْعِ تَبِعَتِهِ عَنْهُمَا فَإِنِّي لَا أَتَّهِمُهُمَا عَلَى نَفْسِي وَ لَا أَسْتَبْطِئُهُمَا فِي بِرِّي وَ لَا أَكْرَهُ مَا تَوَلَّيَاهُ مِنْ أَمْرِي يَا رَبِّ «10» فَهُمَا أَوْجَبُ حَقّاً عَلَيَّ وَ أَقْدَمُ إِحْسَاناً إِلَيَّ وَ أَعْظَمُ مِنَّةً لَدَيَّ مِنْ أَنْ أُقَاصَّهُمَا بِعَدْلٍ أَوْ أُجَازِيَهُمَا عَلَى مِثْلٍ «11» أَيْنَ إِذاً- يَا إِلَهِي- طُولُ شُغْلِهِمَا بِتَرْبِيَتِي؟ وَ أَيْنَ شِدَّةُ تَعَبِهِمَا فِي حِرَاسَتِي؟ وَ أَيْنَ إِقْتَارُهُمَا عَلَى أَنْفُسِهِمَا لِلتَّوْسِعَةِ عَلَيَّ؟ «12» هَيْهَاتَ مَا يَسْتَوْفِيَانِ مِنِّي حَقَّهُمَا وَ لَا أُدْرِكُ مَا يَجِبُ عَلَيَّ لَهُمَا وَ لَا أَنَا بِقَاضٍ وَظِيفَةَ خِدْمَتِهِمَا «13» فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَعِنِّي يَا خَيْرَ مَنِ اسْتُعِينَ بِهِ وَ وَفِّقْنِي يَا أَهْدَى مَنْ رُغِبَ إِلَيْهِ وَ لَا تَجْعَلْنِي فِي أَهْلِ الْعُقُوقِ لِلْآبَاءِ وَ الْأُمَّهَاتِ يَوْمَ تُجْزَى كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ وَ هُمْ لَا يُظْلَمُونَ‏ خدايا! آنچه از جانب من آزار به ايشان رسيده يا كار ناپسندى از من نسبت به آنها رخ داده، يا حقى كه از آنان بر عهده من ضايع شده، همه را موجب ريختن گناهانشان، و بلندى مقامشان و افزونى خوبى‏هاشان قرار ده، اى تبديل كننده بدى‏ها، به چندين برابرش به خوبى‏ها. خدايا! آنچه را پدر و مادرم، در سخن گفتن با من از اندازه بيرون رفتند، يا در كارى نسبت به من زياده‏روى كردند، يا حقى را از من به تباهى كشيدند، يا واجبى را نسبت به من كوتاهى كردند، همه را به آنان بخشيدم، و تمام آنها را بر هر دو نثار كردم، و از تو مى‏خواهم كه وزر و وبال آن را از دوش آنان بردارى؛ زيرا من آنان را نسبت به خود، در كوتاه آمدنشان از حقم متهم نمى‏كنم و آنان را در نيكوكاريشان درباره خود سهل انگار نمى‏دانم، و از آنچه درباره‏ام انجام داده‏اند ناراضى نيستم. اى پروردگار من! حق آنان بر من، از حق من بر آنان واجب‏تر، و احسانشان به من پيش‏تر و ديرين‏تر، و نعمتشان نسبت به من عظيم‏تر است از اين كه آنان را بر اساس عدالت، به دايره تلافى كردن وارد كنم، يا با آنان مانند آنچه را با من رفتار كردند، رفتار كنم. اى خداى من! اگر چنين كنم، روزگار مديدى كه به تربيتم مشغول بودند و زحمت سختى كه در نگاهدارى من تحمل كردند، و آن همه بر خود تنگ گرفتند، تا در زندگى من گشايش باشد چه مى‏شود؟! بعيد است كه بتوانند حق خود را به طور كامل از من دريافت كنند، و من قدرت ندارم حقوقى كه از آنان برعهده من واجب شده، تدارك كنم، و وظيفه خدمت را نسبت به آن دو به جا آورم؛ پس بر محمد و آلش درود فرست، و اى بهترين كسى كه از او يارى خواهند! مرا بر اداى حق آنان يارى ده واى راه نماينده‏تر كسى كه به او رو كنند! مرا براى خدمت به پدر و مادر توفيق عنايت كن، و روزى كه هر انسانى به خاطر آنچه مرتكب شده جزا داده مى‏شود، و در برنامه‏ جزا به آنان ستم نمى‏شود، مرا در زمره آنان كه پدر و مادرند قرار مده. ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
4 1 ✳️ يكى از مسائل مهم و پيچيده تربيتى كه بيشتر پدران و مادران در آن دچار ترديد يا غفلت مى‏شوند، چگونگى رفتار يا واكنش در برابر كارهاى نادرست فرزندان است. گاهى بزرگان خانواده در مقابل خطاها و كجروى‏ هاى فرزند و روى برتافتن آنان از سفارش‏ها و راهنمايى‏هاى خيرخواهانه؛ گرفتار تندخويى شديد يا بى‏تفاوتى سردى مى‏شوند. اگر در برابر كارهاى زشت آنان سكوت كنند، كودكان و نوجوانان برخطاهاى خود افزوده و جسارت بيشترى پيدا مى‏كنند. و اگر توجه نشان داده و آنان را تنبيه يا تقبيح كنند، چه بسا كه مشكلات ديگرى هم به وجود آورند. به هر حال رعايت حال فرزندان، نيازمند برنامه ‏ريزى براى تربيت نيك آنان است. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏9، ص: 274 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
4 2 ✳️ اميرالمؤمنين عليه السلام از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله نقل مى‏كند: يَعْرِفُ الْمُؤْمِنُ مَنْزِلَتَهُ عِنْدَ رَبِّهِ بِأَنْ يُرَبِّىَ وَلَداً لَهُ كافِياً قَبْلَ الْمَوْتِ. مؤمن قدر منزلت خويش را نزد پروردگار چنين مى‏شناسد كه فرزندى تربيت كند كه پيش از مرگ او را بى‏نياز گرداند. تنبيه و تشويق والدين كه ابزار سازنده‏اى براى پرورش روح و روان فرزندان است گاهى وسيله تخليه هيجانات روحى و عقده‏هاى نفسانى پدران مى‏گردد كه اثرات بسيار ناگوارى در زندگى آينده فرزندان به جاى مى‏گذارد. و از آن جمله اين كه دچار عصيان گرى و ستمكارى مى‏گردند. روايات ما تنبيه بدنى را در موردى تجويز مى‏كنند كه جنبه ارشادى و هدايتى داشته باشد، نه اين كه هرگاه فرزند به دلخواه پدر و مادر و موافق سليقه‏هاى‏ شخصى يا تمايلات قلبى آنان عمل نكرد، او را به زير شكنجه‏هاى بدنى قرار دهند؛ زيرا تنبيه بايد عامل بازدارنده از كارهاى ناپسند و وادار كننده به كارهاى خوب و خير باشد. البته هميشه مقام پدر و مادر با عزّت و احترام ارج نهاده شده است و خداوند به مهربانى و دعاى رحمت و بخشش براى آنان امر فرموده است: وَ اخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَ قُل رَّبّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِى صَغِيرًا» «اسرا 24» و براى هر دو از روى مهر و محبت، بال فروتنى فرود آر و بگو: پروردگارا! آنان را به پاس آن كه مرا در كودكى تربيت كردند، مورد رحمت قرار ده. وانبيا و معصومان دين و اولياى الهى هميشه حامى و مدافع پدر ومادر بوده‏اند تا حقشان ضايع نشود و پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله فرمود: رَحِمَ اللَّهُ والِداً اعانَ وَلَدَهُ عَلى‏ بِرِّهِ. خداوند رحمت كند پدرى را كه به نيكى و شايستگى فرزند خويش، كمك كند. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏9، ص: 275 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
4 3 1 ✳️ ولى برخى از پدران و مادران به حقوق خود و فرزندان توجه نمى‏كنند و اسباب نفرين و آزار خود را فراهم كرده و يا ديگران به خاطر اشتباه و رفتار غلط فرزندان، والدين آنان را دشنام مى‏دهند. متأسفانه اين شيوه‏هاى جاهلى، نسل به نسل منتقل گشته و گروه زيادى از بزرگان خانواده، منفور آيندگان شده‏اند. و بر اساس تحقيقات تربيتى و روانشناسى؛ بيشترين زمينه‏هاى انحراف‏هاى اخلاقى و نفرين فرزندان را، پدران و مادران فراهم ساخته‏اند. رسول اللّه صلى الله عليه و آله ضمن سفارش به حضرت على عليه السلام مى‏فرمايد: يا عَلِىُّ لَعَنَ اللَّهُ والِدَيْنِ حَمَلا وَلَدَهُما عَلَى عُقُوقِهما: يا عَلَىُّ يَلْزَمُ والِدَيْنِ مِنْ عُقُوقِ وَلَدِهِما مايَلْزَمُ الْوَلَدَ لَهُما مِنْ عُقُوقِهِما ... يا عَلِىُّ مَنْ أَحْزَنَ والِدَيْهِ فَقَدْ عَقَّهُما. اى على! خدا لعنت كند پدر و مادرى را كه فرزندانشان را به عاق كردن وادار نمايند. اى على! همان گونه كه فرزند عاق والدين مى‏شود، والدين نيز در مقابل، عاق فرزندان خود خواهند شد ... اى على! هر كه پدر و مادر خود را اندوهناك كند، به راستى آنان را نافرمانى كرده است. زمينه سازى عاق شدن عاق والدين يكى از گناهان كبيره است و اگر كسى كه عاق والدين شده رضايت و محبت آنان را فراهم نكند در دنيا گرفتار فقر ودردهاى رنج آور گشته و در قيامت سرنوشت بدى در انتظار او خواهد بود. برخلاف تصوّر برخى كه مى‏پندارند تنها فرزندان عاق والدين مى‏شوند. والدين هم عاق اولاد مى‏شوند، چون بين والدين و فرزندان حقوق و تكاليف متقابلى حكم‏فرماست و در صورت كوتاهى در عمل به آنها؛ پدران و مادران همانقدر خطاكارند كه فرزندان مقصرند. پس بايد اولياى خانواده درباره مسئوليت‏هايشان احساس وظيفه شرعى كنند و احترام به حقوق متقابل بين خود و فرزندان را ايجاد كنند تا به طور طبيعى فرزندان و عزيزان آنها هم احساس تكليف و اداى حق كنند. هر گونه خشونت يا مهربانى والدين كه شكل افراطى به خود بگيرد و حريم خاص پدر و مادر به وسيله فرزندان شكسته شود، در حقيقت اولياى بزرگ به دست خود اسباب بى‏حرمتى و قانون شكنى را فراهم كرده‏اند. امام حسن عسكرى عليه السلام در اين زمينه مى‏فرمايد: جُرْأَةُ الْوَلَدِ عَلى‏ والِدِهِ فِى صِغَرِهِ تَدْعُو إِلَى الْعُقُوقِ فى‏ كِبَرِهِ. جسارت پيدا كردن فرزند بر پدرش در كودكى، او را در بزرگى به نافرمانى و آزار آنان وادار مى‏كند. فرزند انسان در هر سنى كه باشد براى خود شخصيت و احترام قائل است، دوست دارد به شخصيت آنان توجه شود. از اين رو سزاوار است كه پدر و مادر به روحيه عزّت نفس و اعتماد به خويش در تربيت و تحكيم اصول اخلاقى دقت نمايند، از جمله در خانواده و مهمانى‏ها و ديدارهاى گروهى همانند ديگران گرامى باشند. بايد از هر گونه تحقير و تمسخر و تنبيه و به رخ كشيدن عيب‏ها و لغزش‏هاى فرزندان پرهيز نمود؛ زيرا روح كودك و نوجوان مانند گل، بسيار ظريف و حساس است و با كوچكترين روش نابهنجار پژمرده مى‏شود. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏9، ص: 276 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
4 3 2 ✳️ پس پدران و مادران بايد زمينه‏هاى آمرزش و گذشت از خويش را، در فرزندان آماده سازند. امام صادق عليه السلام از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله نقل كرده است: روزى حضرت عيسى عليه السلام از كنار قبرى گذشت كه صاحب آن در عذاب بود. سال آينده نيز از همان قبرستان عبور مى‏كرد، در آن محل ديد كه صاحب قبر از عذاب نجات پيدا كرده است. از پروردگار خود از اين وضعيت پرسيد؟ خداى متعال به او وحى فرستاد: صاحب اين قبر فرزند صالحى داشت كه‏ جاده‏اى را اصلاح كرد و كودك يتيمى را پناه داد و خداوند او را به خاطر عمل فرزندش بخشيد. پيامبر عزيز اسلام فرزندان را سرمايه زندگى و مايه غفران والدين دانسته و مى‏فرمايد: الْوَلَدُ كَبِدُ الْمُؤْمِنِ إِنْ ماتَ قَبْلَهُ صارَ شَفيعاً وَ إِنْ ماتَ بَعْدَهُ يَسْتَغْفِرُ اللَّهَ لَهُ فَيَغْفِرُ لَهُ. فرزند جگر گوشه مؤمن است اگر پيش از پدر بميرد برايش شفاعت مى‏كند و اگر بعد از پدر بميرد برايش استغفار مى‏كند و خداوند در اثر طلب مغفرت فرزند، پدر را مى‏بخشد. پدران و مادران بايد بدانند صلاحيّت فرزندان در اين است كه با تربيت درست و ياد دادن آداب و اخلاق انسانى، آنان را براى زندگى نيكو و سعادتمندى آخرت، يارى نمايند. ممكن است پدران و مادران نسبت به وظيفه و مسؤوليت مهمى كه از جانب حق درباره فرزندان به عهده آنان گذاشته شده بر اثر جهل، يا كم ظرفيتى، يا سختى‏هاى زندگى سستى ور زند و از اداى حق آنان كوتاهى نمايند، در اين صورت از نظر اسلام بر فرزندان است كه آنان را دعا كنند و از تقصير در خدمتشان بگذرند، و تمام حقوق خود را كه بر عهده پدر و مادر است ببخشند، و از حضرت حق بخواهند كه آنان را مورد لطف قرار دهد؛ چرا كه مقدار تقصير آنان در حق فرزند قابل مقايسه با زحمات آنان نيست، به همين خاطر در جملات عرشى بالا حضرت سجّاد عليه السلام بنابر خواسته اسلام درباره پدر و مادر دعا مى‏كند و از خداوند درخواست مغفرت و عفو نسبت‏ به تقصير آنان در حق فرزند مى‏نمايد، و مى‏خواهد كه آزار فرزند را در حق آنان با آمرزش و علوّ درجات آنان و فزونى حسناتشان جبران كند. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏9، ص: 278 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
«14» اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ ذُرِّيَّتِهِ وَ اخْصُصْ أَبَوَيَّ بِأَفْضَلِ مَا خَصَصْتَ بِهِ آبَاءَ عِبَادِكَ الْمُؤْمِنِينَ وَ أُمَّهَاتِهِمْ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ «15» اللَّهُمَّ لَا تُنْسِنِي ذِكْرَهُمَا فِي أَدْبَارِ صَلَوَاتِي وَ فِي إِناً مِنْ آنَاءِ لَيْلِي وَ فِي كُلِّ سَاعَةٍ مِنْ سَاعَاتِ نَهَارِي «16» اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اغْفِرْ لِي بِدُعَائِي لَهُمَا وَ اغْفِرْ لَهُمَا بِبِرِّهِمَا بِي مَغْفِرَةً حَتْماً وَ ارْضَ عَنْهُمَا بِشَفَاعَتِي لَهُمَا رِضًى عَزْماً وَ بَلِّغْهُمَا بِالْكَرَامَةِ مَوَاطِنَ السَّلَامَةِ «17» اللَّهُمَّ وَ إِنْ سَبَقَتْ مَغْفِرَتُكَ لَهُمَا فَشَفِّعْهُمَا فِيَّ وَ إِنْ سَبَقَتْ مَغْفِرَتُكَ لِي فَشَفِّعْنِي فِيهِمَا حَتَّى نَجْتَمِعَ بِرَأْفَتِكَ فِي دَارِ كَرَامَتِكَ وَ مَحَلِّ مَغْفِرَتِكَ وَ رَحْمَتِكَ إِنَّكَ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ وَ الْمَنِّ الْقَدِيمِ وَ أَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ. خدايا! بر محمد و آلش و بر نسل او درود فرست، و پدر و مادرم را به برترين چيزى كه پدران و مادران بندگان مؤمنت را به آن اختصاص دادى، اختصاص ده، اى مهربان‏ترين مهربانان! خدايا! ياد ايشان را در پى هايم، و در وقتى از اوقات شبم، و در هر ساعتى از ساعات روزم، از يادم مبر. خدايا! بر محمد و آلش درود فرست و مرا به بركت دعايم براى آنان بيامرز، و آنان را به خاطر احسانشان به من، در گردونه آمرزش قرار ده؛ آمرزشى لازم و قطعى، و به خاطر شفاعتم در حقّ آنان، از آنها خشنود شو؛ خشنودى استوار و پابرجا، و آنان را با گرامى داشتن به جاهاى سلامت برسان. خدايا! اگر آمرزشت نسبت به آنها بر من پيشى گرفته، پس آنها را شفيع من قرار ده، و اگر مرا پيش از آنها مورد مغفرت قرار داده‏اى، پس مرا شفيع آنان فرما تا در پرتو مهربانيت، در سراى كرامتت و جايگاه آمرزش و رحمتت گرد آييم؛ همانا تو داراى احسان عظيم و نعمت قديمى، و تو مهربان‏ترين مهربانانى. ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
5 هاى يوميه 1 ✳️ از سفارش‏هاى خداوند به انسان شكرگزارى در برابر و است كه در رديف سپاس‏گزارى در برابر نعمت‏هاى پروردگار قرار گرفته است. حق تعالى مى‏فرمايد: وَ وَصَّيْنَا الْإِنسنَ بِوَ لِدَيْهِ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ وَهْنًا عَلَى‏ وَهْنٍ وَ فِصلُهُ فِى عَامَيْنِ أَنِ اشْكُرْ لِى وَ لِوَ لِدَيْكَ إِلَىَّ الْمَصِيرُ» «لقمان 14» و انسان را درباره پدر و مادرش سفارش كرديم، مادرش به او حامله شد [در حالى كه‏] سستى به روى سستى [به او دست مى‏داد] و باز گرفتنش [از شير] در دو سال است [و سفارش كرديم‏] كه براى من و پدر و مادرت سپاس گزارى كن؛ بازگشت [همه‏] فقط به سوى من است. با اين كه نعمت خدا بيش از آن است كه قابل شمارش و حد باشد ولى اين آيه دليل بر عمق وسعت حقوق پدر و مادر است. كوتاهى در اداى تكليف در حق اين دو وجود مبارك، خطايى نابخشودنى است. فرزند بايد در زمان حيات آن دو از اطاعتشان بهره ببرد تا موجب آرامش و آسايش روحى آنها شود و در زمان مرگشان براى جبران گذشته‏ها تا حد امكان دعا كند و در نماز و عبادت آمرزش بطلبد و از خدا بخواهد كه آنچه را از حقوق آنها ضايع كرده يا به آنان بدى روا داشته، اسباب گذشت و بلندى درجات و فزونى حسنات براى آنها قرار دهد تا خداوند به دعاى فرزند، عفو و غفران را شامل حال آنان كند. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏9، ص: 281 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📚 # کتاب صوتی «هواتو دارم» روایت زندگی شهید مدافع حرم مرتضی عبداللّهی https://taaghche.com/audiobook/213674 https://fidibo.com/book/176184-هواتو-دارم 👈یادداشت بر کتاب اینجا: بسم الله الرّحمن الرّحیم ــ این نیز جلوه‌ئی دیگر از رویشهای انقلاب است: جوان دلاوری با عقلانیّت دهه‌ی ۹۰ و احساسات دهه‌ی ۶۰.. مصداق: الیه یصعد الکلم الطیب و العمل الصالح یرفعه.. با جهادی در بهترین راه و سرانجامی برترین سرانجام.. هنیئاً لأرباب النعیم نعیمُهم.. معرفت و صبر راوی (همسر شهید) در خور ستایش است.. گرامی و سربلند باد. ۲ تیر ۴۰۲ ـ نگارش کتاب، خوب و در موارد بروز احساسات، عالی است و نیز مقدمه بخصوص چند سطر پایانی آن ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2