👆 با تشکر از همه دوستانی که در این بحث ما مشارکت داشتند `

و اجزى من هجرنى بالبر #دعا_بیستم_9

گفته اند:در راه رسیدن به کمال،تحول و دگرگونی ،باید از درون آغاز شود.بذر معرفت در فطرت انسان،به ودیعه گذاشته شده است.این انسان است که با بندگی خداوند،آن را پرورش می‌دهد ،آبیاری میکند تاشکوفا شده و به ثمر بنشیند. ثمره درونی آن :اینکه ،الهی جز خدا در دل راه ندهد...لوکان فیهما آلهة الا الله لفسدتا....و ثمره بیرونی:همین فراز دعا:«خدایا آنقدر قدرت روحی به من عطا کن،تا بتوانم دربرابر آنکس که مرا ترک کرده،بانیکی وبخشش تلافی کنم.» امام هادی علیه السلام :هرکه بذر خوبی بکارد،شادمانی بدرود،وهرکه تخم بدی بیفشاند،پشیمانی بدرود.

يكى از مهمترين عوامل پيشرفت اسلام و بسط آيين الهى محبت و الفتى بود كه به قضاى خداوند و در پرتو يكتاپرستى در قلوب مسلمانان ايجاد شد و اين سرمايه‏ى گرانقدر فقط در پرتو عنايت باريتعالى نصيب مسلمانان گرديد و قرآن شريف در اين باره فرموده است: و الف بين قلوبهم لو انفقت ما فى الارض جميعا ما الفت بين قلوبهم و لكن الله الف بينهم. خداوند در دلهاى آنان ايجاد الفت و محبت نمود و تو اى رسول گرامى اگر تمام آنچه را در زمين است انفاق مى‏نمودى نمى‏توانستى آن الفت را در قلوب مسلمين ايجاد نمايى، ولى خداوند اين الفت را به وجود آورد. ابى‏بصير مى‏گويد: از امام صادق (ع) شنيدم كه مى‏فرمود: مومن برادر مومن است، همانند يك جسد، اگر عضوى از بدن بيمار شود درد و ناراحتى عضو بيمار در تمام بدن اثر مى‏گذارد، گويى همه‏ى بدن دردمند است. محبت و الفت بى‏نظير مسلمانان در صدر اسلام موجب شد كه آنان به عز و عظمت رسيدند و دين خدا را با سرعت نشر دادند.

بدون ترديد، بقاى عز و بزرگى مسلمين در اين است كه وحدت و الفت آنها پايدار بماند و ضعف و سستى در آن راه نيابد. از اين رو اسلام براى ابقاى آن سرمايه‏ى الهى تمام گفتارها و رفتارهايى را كه موجب پراكندگى و اختلاف مى‏شود و به وحدت مسلمين آسيب مى‏رساند ممنوع اعلام نموده و مسلمانان را از آن برحذر داشته است،

و از جمله‏ ى عوامل پراکندگی و اختلاف ، جدا شدن و فاصله گرفتن دو مسلمان از يكديگر بر اثر دلگيرى و آزردگى است و اين مفارقت و جدايى در روايات اسلامى به كلمه‏ى «هجران» تعبير شده و امام سجاد (ع) نيز در این جمله‏ى دعاى مورد بحث آن كلمه را ذكر كرده است.

كلمه‏ى «هجران» راغب در مفردات قرآن مى‏گويد: الهجر و الهجران مفارقه الانسان غيره اما بالبدن او باللسان او بالقلب. هجر و هجران، جدايى و مفارقت انسان است از غير خودش و اين جدايى گاه به بدن است، گاه به زبان، و گاه به دل. هجرت انسان از شهرى به شهر ديگر جدايى بدن است، سكوت دو نفر در مقابل يكديگر جدايى سخن است، و تيرگى قلب و آزردگى خاطر دو نفر از هم جدايى دل است. اما جدايى دو دوست از يكديگر در بسيارى از موارد شامل هر سه قسمت مى‏شود يعنى با هم سخن نمى‏گويند، در كنار هم نمى‏نشينند و محبتشان از دل يكديگر مى‏رود يا لااقل كاهش مى‏يابد.

چنين هجرانى براى دو مسلمان در دين اسلام بسيار مذموم و ناپسند است و اولياى گرامى اسلام با تعبيرهاى تند درباره‏ى آن سخن گفته و تاكيد نموده‏اند كه دو مسلمان از هم جدا شده هر چه زودتر بايد با يكديگر آشتى كنند و تيرگيها را زايل سازند و چون ممكن است براى آن دو نفر آشتى فرضا در كوتاه مدت سنگين و تلخ باشد تاكيد شده كه مدت جدايى بيش از سه روز به طول نينجامد و بايد هر چه زودتر روابط دوستانه، قبل از پايان سه روز، برقرار گردد

رسول اكرم مى‏فرمود: هر يك از دو مسلمان كه از هم جدا شدند و سه روز گذشت و آشتى نكردند از برنامه‏ ى اسلام تخلف نموده‏اند و بين آن دو ولايت و محبتى برقرار نيست و هر كدام از آن دو نفر از ديگرى پيشى گرفت و با برادرش سخن گفت او روز حساب در رفتن به بهشت از دوستش پيشى مى‏گيرد. و همچنين فرموده است: حلال نيست براى احدى كه به خداوند ايمان آورده است از برادر دينى خويش بيشتر از سه روز جدا شود. آن دو وقتى به هم رسيدند اين از او و او از اين روى مى‏گرداند و بهترين آن دو نفر كسى است كه در سلام گفتن به آن دگرى سبقت بگيرد. امام باقر (ع) فرمود: هيچ دو نفر مسلمانى بيش از سه روز از هم جدا نمى‏شوند مگر آنكه من از هر دو برى و بيزارم. به حضرت عرض شد: اين برائت شايسته‏ ى ظالم است، از مظلوم چرا؟ فرمود: چرا مظلوم در فرصت سه روز نزد ظالم نرفته كه بگويد: تقصير با من بود تا با يكديگر صلح و سازش نمايند. امام صادق (ع) فرمود: مومن هديه ‏اى است از خداوند به برادر مومنش. اگر موجبات سرور و صله‏ى او را فراهم آورد هديه‏ى خداوند را پذيرا شده و اگر از او ببرد و قطع علاقه نمايد هديه ‏ى الهى را رد كرده است. رسول اكرم صلى الله عليه و آله فرموده است: اگر مسلمانى در موردى از جدايى ناگزير باشد، مراقبت كند كه بيش از سه روز به طول نينجامد و اگر بيش از سه روز شد، آتش دوزخ براى او شايسته‏تر است.

يكى از آثار و نتايج بد هجران دو مسلمان از يكديگر اين است كه عبادات و اعمال صحيح آن دو نفر در ايام جدايى مورد قبول باريتعالى واقع نمى‏شود، عمل صحيح آن است كه مكلف وظيفه ‏ى خود را بر وفق دستور شرع مقدس انجام دهد، اگر مجتهد است طبق فتواى خود و اگر مقلد است طبق فتواى مرجع. قهر كردن و هجرت دو مسلمان از يكديگر بدون مجوز شرعى آنقدر مبغوض حضرت باريتعالى است كه تا آشتى نكنند و روابط دوستانه را تجديد ننمايند، خداوند عبادت صحيح آن دو را نمى‏پذيرد و در پيشگاه الهى مورد قبول واقع نمى‏شود پیامبر اسلام به ابوذر غفارى فرموده: بپرهيز از جدايى و هجران برادرت، زيرا عمل مسلمانى كه از برادرش جدا شده و او را ترك گفته است مقبول واقع نمى‏شود.

#اصلاح_بين_مردم‏ : سوال : اگر ما براى آشتى كردن مهياييم، ولى طرف مقابل حاضر نيست، آيا بايد تا آخر عمر از عبادت مقبول بى‏نصيب و محروم باشيم ؟ پاسخ : رسول اكرم ص : حلال نيست براى مومن كه بيش از سه روز از برادر دينيش قهر كند و او را ترك گويد. اگر سه روز منقضى شد، اين برادر وظيفه ‏شناس به ملاقات آن برادر برود و به او سلام كند. اگر جواب سلامش را داد، هر دو در اجر آشتى شريك ‏اند و اگر جواب سلام را نداد، او به گناه برگشت نموده و سلام كننده از جدايى و هجرت خارج شده است . و بنابراين از جهت جدايى و هجران مانعى براى قبول عبادتش وجود ندارد.

هجران روا و خوب - ناروا و بد جدايى و هجران ناروا در اسلام، قطع روابط دوستانه‏ ى دو مسلمان وظيفه‏شناس و درستكار است كه به عللى از يكديگر رنجيده ‏خاطر گرديده و رشته‏ى محبتشان گسسته است. اولياى گرامى دين از چنين هجرانى سخت ناراضى و متاثرند و به موجب رواياتى كه در بالا آمد ، آن دو مسلمان موظف ‏اند هر چه زودتر به ملاقات هم بروند، پيوند دوستى خود را كه نمونه‏ى برادرى اسلامى است برقرار نمايند، تجديد رابطه كنند و جدايى و هجران را به دست فراموشى بسپارند. اما هجران يك مسلمان متشرع و درستكار از كسى كه اسما مسلمان است ولى قولا و عملا لاابالى و گناهكار، نه تنها آن جدايى مذموم نيست، بلكه عملى است بسيار پسنديده و روا، مى‏توان گفت با هجران آن دو از يكديگر، مسلمانى درستكار از بلا رسته و از عذابى نجات يافته است، بايد مراقبت كند كه آن پيوند مذموم دوباره تجديد نشود و رفت و آمد برقرار نگردد.