May 11
به نظر می رسد اين اصطلاح را می توان اين گونه تعريف كرد: سلامت معنوی وضعيتی است كه انسان به بالاترين سطح ممكن از كمال وجودی دست يافته باشد و به عبارتی، بينش، گرايش و كنش فردی و اجتماعی انسان در راستای قرب و رضای الهی (يعنی كمال برتر) قرار گرفته باشد. نتيجه ی اين كمال، علاوه بر سعادت اخروی، اميد، نشاط، آرامش و رضايت از زندگی است.
برگرفته از كتاب: به سوی آسمان (۱)، سلامت معنوی كودكان با نگرش اسلامی، كتاب جامع.
#تعریف_سلامت_معنوی
#سلامت_معنوی_با_نگرش_اسلامی
💢شاخص هاي سلامت معنوي :
۱- شاخص دروني
۲- شاخص بيروني
◀️ شاخص درونی :
🔹️در بعد شناختي-گرايشي، خداوند و معصومين (ع) براي فرد "اهم" (مهمترين) امور باشد، و لذا از جمله دعاهاي پيامبر اكرم ص اين بود كه اللهم ... لا تَجْعَلِ الدُّنْيَا أَكْبَرَ هَمِّنَا وَلاَ مَبْلَغَ عِلْمِنَا يعني "خدايا دنيا را براي ما مهمترين امر و بزرگترين همت و نهايت فهم و دانش ما قرار مده"
🔹️در بعد گرايشي، خداوند و معصومين (ع) براي فرد "احب" (محبوبترين) موجودات باشد، و لذا قرآن در سوره توبه آيه 24 مي فرمايد:
قُلْ إِنْ كانَ آباؤُكُمْ وَ أَبْناؤُكُمْ وَ إِخْوانُكُمْ وَ أَزْواجُكُمْ وَ عَشيرَتُكُمْ وَ أَمْوالٌ اقْتَرَفْتُمُوها وَ تِجارَةٌ تَخْشَوْنَ كَسادَها وَ مَساكِنُ تَرْضَوْنَها أَحَبَّ إِلَيْكُمْ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ جِهادٍ في سَبيلِهِ فَتَرَبَّصُوا حَتَّى يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ وَ اللَّهُ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفاسِقينَ. يعني "اگر والدين، فرزندان، برادران، همسر، خويشاوندان، اموالى كه اندوخته اید ، تجارتى كه از كساد آن بيم داريد و خانههایی كه بدان دلخوش هستيد براى شما از خدا و پيامبرش و جهاد در راه او دوست داشتنى تری است منتظر عواقب ناگوار آن باشيد، و خداوند فاسقين را هدايت نمي كند."
🔸️ادامه در پست بعدی...
◀ شاخص بیرونی :
در وضعيت سلامت معنوي، شرايط بينشي و گرايشي انسان بگونه اي است كه رفتار مورد رضاي خدا و معصوم (ع) از فرد صادر مي شود. چرا؟ زيرا رفتار انسان تابع وضعيت ذهني و رواني و اراده او است. بدين ترتيب مي توان گفت شاخص بيروني سلامت معنوي، تبعيت كامل از خداوند و معصومين (ع) در تمام رفتارهاي فردي و اجتماعي، و به عبارتي، داشتن زندگي توحيدي است.
💢 با توجه با شاخصهايي كه براي سلامت معنوي اسلامي بيان شد، اگر خدا و معصومين (ع) در بالاترين جايگاه در ذهن و دل انسان قرار بگيرند از جمله لوازم قلبي آن عبارت است از :
🔸️عبادات با حضور قلب
🔸️اوج احساس حضور خدا در خانه، محل كار، محل تفريح، در زمان غم و شادي، فقر و غني و به عبارتي سيطره روح معنوي در كل زندگي انسان
🔸️احساس فقر مطلق در برابر خداوند، عبوديت با افتخار و عزت، تواضع و فروتني حتي در اوج قدرت
🔸️توكل و رضا
🔸️كوچك شدن دنيا و مشكلات آن در مسير كمال
🔸️نشاط ، سعه صدر، آرامش و اطمينان
#شاخصهای_سلامت_معنوی
#سلامت_معنوی
💢 آثار تقویت ارزش های دینی در جامعه بر بعد اعتماد اجتماعی :
🔸️هرچه ارزشهای دینی در جامعهای تقویت شده باشند، رفتار افراد پیشبینی پذیرتر میشود؛ زیرا افراد در چارچوب قواعد خاصی رفتار میكنند و قابلیت اعتماد به افراد بیشتر و مناسبات اجتماعی روانتر و كم هزینهتر صورت میگیرد.
🔸️افرادی که نسبت به انجام دادن اعمال دینی خود مصمم ترند، از اعتماد بیشتری در روابط اجتماعی خود نسبت به سایر افراد برخوردارند. همچنین، افرادی که بیشتر پایبند به امور دینی باشند، خود را موظف می دانند که در فعالیتهای اجتماعی مشارکت فعال داشته باشند. زیرا از نگاه دینی، فرد در مقابل خدایش، خودش و جامعهاش موظف است.
📚 منبع
موسوی، سید نجم الدین؛ سپهوند، رضا؛ جعفری، سلیمان؛ 1397 ، بررسی نقش دینداری در اعتماد و مشارکت اجتماعی دانشجویان دانشگاه لرستان ، مجله مدیریت سرمایه اجتماعی ، دوره پنجم ، شماره4 ، زمستان ۹۷
#آثار_اجتماعی_سلامت_معنوی
#اعتماد_اجتماعی
راهكار رسيدن به سلامت معنوی:
استمرار در انجام نمازهای پنج گانه در اول وقت
قبلاً در بحث از شاخص های سلامت معنوی اسلامی بيان شد كه شاخص آن در بعد شناختی، اين است كه خداوند و معصومين (ع) برای فرد "اهم" (مهم ترين) امور باشد. با توجه به اين شاخص می توان گفت تقيد به نمازهای پنج گانه در اول وقت در تحقق اين شاخص تأثير بسزايی دارد؛ زيرا مقدم كردن نماز در اول وقت بر ساير امور، به معنای مهم تر شمردن خواست خدا بر ساير امور است. تكرار اين رفتار به تدريج جايگاه خدا در زندگی را بالا می برد و به اكبر شدن خدا در زندگی كمک می كند. بدين ترتيب می توان گفت پای بندی مستمر به نمازهای پنج گانه در اول وقت راهی نزديک برای نيل به سلامت معنوی و رسيدن به مقامات عاليه ی معنوی است. در نقطه ی مقابل نيز هرگاه در طول عمر خود، در ايامی خاص، از پای بندی به اين عمل فاصله گرفتيم به همين ميزان از سلامت معنوی دور شده ايم.
برگرفته از کتاب: به سوی آسمان (۱)، سلامت معنوی کودکان با نگرش اسلامی، کتاب جامع.
#راهکار_سلامت_معنوی
#نمازهای_پنجگانه
راهكار كسب سلامت معنوی:
تقويت روحیه ی بخشندگی، همدلی و همياری (۱)
✅شركت فعال در برنامه های همياری و مواسات، گامی به سوی سلامت معنوی است.
✅بخشندگی و همدلی زيباست، زيبايی اخلاقی و معنوی دارد.
✅برای زيباسازی خود، فرزندان و جامعه همت گماريم.
دو صفت يا روحیه ای که باید از کودکی زمینه سازی شود، و رابطه ی عميقی با سلامت معنوی دارد، روحیه ی بخشندگی و همدلی (همدردی با دیگران و خود را جای دیگران گذاشتن) است.
۱. تقويت روحيه ی بخشندگی
اين صفت باعث خشنودی خداوند میشود و از با فضیلتترین صفات انسان است و موجب زیبایی ایمان و معنویت اوست. امیرالمؤمنین (ع) در مورد نكته ی اول می فرمايند: إِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ يُحِبُّ كُلَّ سَمْحِ الْيَدَيْنِ حَرِيزِ الدِّين؛ خدای متعال انسان بخشنده ای که از دین خود محافظت می کند را دوست دارد (غررالحکم، ص ۳۷۶).حضرت ناظر به نكته ی دوم می فرمایند: تحل بالسخاء و الورع فهما حلیة الایمان و اشرف خلالک؛ دو ویژگی بخشندگی و پرهیز از گناه را در خود پدیدار کن چرا که این دو، زینت ایمان هستند و از بهترین ویژگی های تو هستند (همان).
از سوی دیگر بخل و خساست ویران کننده ی ایمان و معنویت انسان است. رسول خدا (ص) در اين باره می فرمايند: لا یجتمع الشح و الایمان فی قلب عبد ابدا؛ بخل (شدید) و ایمان هرگز در قلب بنده ای جمع نمی شوند (مشکاه الانوار، ص ۲۳۱). ایشان هم چنین می فرمایند: ما محق الاسلام محق الشح شیء؛ هیچ چیز مسلمانی فرد را به اندازه بخل (شدید) نابود نمی کند (کافی، ج ۴، ص ۴۵).
#راهکار_سلامت_معنوی
#بخشندگی_همدلی_همیاری
🔆درک مفهوم خدا🔆 یکی از مبانی هستی شناسی سلامت معنوی توجه به جایگاه خداست. از جمله اهداف شناختی که در مسیر سلامت معنوی باید به درستی حاصل شود درک مفهوم خدا و صفات اوست.
#سلامت_معنوی
#درک_مفهوم_خدا
عنه صلي الله عليه و آله : اِفتَحوا عَلى صِبيانِكُم أوَّلَ كَلِمَةٍ ب «لا إلهَ إلاَّ اللّه ُ»، ولَقِّنوهُم عِندَ
المَوتِ «لا إلهَ إلاَّ اللّه ُ»؛، فَإِنَّهُ مَن كان§نَ أوَّلُ كَلامِهِ «لا إلهَ إلاّ اللّه ُ» وَآخِرُ كلامِهِ «لا إله إلاَّ اللّه ُ» ثُمَّ عاشَ ألفَ سَنَةٍ، ما سُئِلَ عَن ذَنبٍ واحِدٍ. حديث
پيامبر خدا صلي الله عليه و آله : زبان كودكانتان را با «لا إله إلاّ اللّه » باز كنيد و هنگام مرگ ،
«لا اله إلاّ اللّه » را به آنان تلقين كنيد ؛ چرا كه هر كس اوّلين سخنش «لا اله إلاّ اللّه » و آخرين سخنش «لا اله إلاّ اللّه » باشد و هزار سال هم عمر كند ، از هيچ گناهى بازخواست نمى شود .
#سلامت_معنوی
#درک_مفهوم_خدا
از آنجایی که معنویت اسلامی، حول محور خداباوری و خداخواهی پایه ریزی می شود، خداشناسی صحیح از مقدمات مهم سلامت معنوی است. این شناخت از همان کودکی و بر اثر دریافت هایی که کودک از والدین و محیط دارد، شکل می گیرد و در بزرگسالی تقویت و تکمیل می شود.
#سلامت_معنوی
#خدا_شناسی
راهكار كسب سلامت معنوی:
تقويت روحیه ی بخشندگی و همدلی (۲)
✅تهديد دوران كرونا را به فرصت بخشش، سخاوت، همدلی و همياری كه پلكان سلامت معنوی است، بدل كنيم.
✅بخشندگی زيباست، فرزندانی زيبا تربيت كنيم.
بخل و بخشندگی دارای ریشه های غریزی و فطری هستند. غرایز مادی ما را به بخل سوق می دهد، اما گرايش فطری ما به بخشندگی است، لذا همه ی انسان ها ولو بخيل باشند بخشندگی را تحسين می كنند و بخل را ناپسند می دانند. گرچه این دو، صفاتی درونی هستند اما تا حدود زیادی میتوان بر اثر تربیت عقلانی و معنوی باعث غلبه ویژگی بخشندگی شد، لذا طبق روایات، خردورزی و رشد عقلانی می تواند در رشد صفت بخشندگی مؤثر باشد. به فرموده ی امير مؤمنان (ع): "الحرص و الشره و البخل نتیجه الجهل"؛ حرص و طمع و بخل نتیجه ی نادانی است (غررالحکم، ص ۲۹۲) "علیک بالسخاء فانه ثمره العقل"؛ سخاوتمند باش که این خصلت، میوه عقلانیت است (غررالحکم، ص ۳۷۶). بنابراین دلسوزان سلامت معنوی بايد خود و ديگران را به گونه ای تربیت کنند که به تقویت روحیه ی بخشندگی بيانجامد.
#راهکار_سلامت_معنوی
#بخشندگی_همدلی
راهكار كسب سلامت معنوی (۳):
تقويت روحیه ی بخشندگی و همدلی (۳)
✅شركت فعال در برنامه های همياری و مواسات، گامی به سوی سلامت معنوی است.
با توجه به شاخص هايی كه قبلاً بيان شد، خودخواهی و خودگرايی مانع سلامت معنوی و خداگرایی كه در رفتار ظاهر شود عامل آن است. خداگرايی در روابط اجتماعی منشأ توجه به ديگران و بيرون آمدن از پوست خودگرايی مادی است، لذا اسلام بر ايجاد روحیه ی همدلی و همدردی با دیگران به ويژه مؤمنين و خود را جای دیگران گذاشتن تأكيد ويژه دارد. به فرموده ی امیر مؤمنان (ع): پیوستگی و استواری دیانت به دو چیز است: انصاف داشتن و همدردی با مؤمنين (شرح آقا جمال بر غررالحکم، ج ۶، ص ۱۷۹)؛ لذا اين صفت موجب استواری در دیانت می شود. این روحیه، خود منشأ بسیاری از رفتارهای نیک معنوی از جمله کمک به دیگران و افزایش صبر و تحمل در معاشرت ها می شود.
#راهکار_سلامت_معنوی
#بخشندگی_همدلی
راهكار كسب سلامت معنوی:
تقويت روحیه ی بخشندگی و همدلی (۴)
اسلام همدلی و مواسات را نسبت به همه ی انسان ها مورد تأكيد عام و نسبت به مسلمانان و به ويژه شيعيان، مورد تأكيد خاص قرار می دهد. همدلی عام، مصداق حركت در مسير رحمانيت خداوند و همدلی خاص، مصداق حركت در مسير رحيميت خاص اوست؛ لذا انسان معنوی با افرادی که بیشتر مورد عنایت خداوند هستند رابطه ی عاطفی عمیق تری دارد، به طوری که به فرموده ی امام باقر (ع) اگر این رابطه ی عاطفی عمیق بین مؤمنین نباشد نمی توان آن ها را شیعیان حقیقی نامید. فردی به امام باقر (ع) عرضه داشت: شیعیان زیادی در دیار ماست. حضرت فرمود: آیا ثروتمندانشان به فقرایشان عطوفت می ورزند و آیا نیکوکارانشان از بدکردارانشان در می گذرند و آیا با هم همدردی می کنند؟ او گفت: نه. حضرت فرمود: این ها شیعه نیستند. شیعه کسی است که این کارها را انجام می دهد (کافی، ج ۲، ص ۱۷۳).
پيامبر اکرم (ص) نيز میفرماید: «مَثَلُ الْمُؤْمِنِ فِی تَوَادِّهِمْ وَ تَرَاحُمِهِمْ کمَثَلِ الْجَسَدِ إِذَا اشْتَکی بَعْضُهُ تَدَاعَی سَائِرُهُ بِالسَّهَرِ وَ الْحُمَّی» (۲۳). مثل مؤمنان در پیوند و دوستی و محبت و رحمت به هم (و اهمیت دادن به سرنوشت یک دیگر) مثل یک پیکر زنده است که اگر عضوی از آن به درد آید، سایر اجزای پیکر با آن اظهار همدردی میکنند. بحارالأنوار (چاپ بیروت)، ج ۵۸، ص: ۱۵۰.
#راهکار_سلامت_معنوی
#بخشندگی_همدلی
🔸اخلاص، مولود طبيعی سلامت معنوی است.
🔹نتيجه: ضعف در اخلاص= ضعف در ميزان سلامت معنوی
◽قبلاً در بحث سلامت معنوی بيان شد كه از جمله شاخص های سلامت معنوی، اَحَب و اَهَم شدن خدا و اوليای معصوم (ع) او برای انسان است يعنی وضعيتی كه خداوند و كامل ترين بندگان او، مهم ترين و محبوب ترين موجود برای آدمی باشد.
◽از جمله آثار طبيعي سلامت معنوی، اخلاص (خدايی شدن مقصد نهايی انسان در هر كار) است، زيرا نيت نهایی هر فرد تابع نظام اهم و مهم حاكم بر انديشه و گرايش اوست. كسی كه عالی ترين مقصد او لذات دنيوی است قصد نهايی او در كارها نيز چيزی غير از اين نمی تواند باشد. آن كه نظام اهم و مهم خود را بر خدامحوری بنا می كند مقصد عالی او نيز كسب رضای الهی است.
◽از آن جا كه كمال معنوی دارای مراتب مختلفی است و هر كس به قدر ظرفيت وجودی خود در اين مسير گام بر می دارد، سلامت معنوی و اخلاص ناشی از آن نيز قابل درجه بندی است. لذا هر قدر سلامت معنوی خود را بالاتر ببريم بر اخلاص ما افزوده و از بركات آن بيش تر بهره مند خواهيم شد. رزقنا الله و اياكم ان شاء الله.
#آثار_سلامت_معنوی
طبق مطالعهای شادی و سلامت روحی ناشی از ایمان مذهبی در افراد با ایمان، سبب افزایش القای ژنهای مفید در بدن آنها و افزایش فعالیت سیستم ایمنی، کاهش واکنشهای التهابی و افزایش توان مقابله با بیماریهای ویروسی و تولید پادتن در این افراد میشود.
🟣 ذر این دوران همهگیری ویروس کرونا هم میتوانیم با سپر محافظتی ایمان به خدا، باعث ارتقای سطح ایمنی بدن و کاهش احتمال ابتلا به این بیماری شویم.
#آثار_جسمی_سلامت_معنوی
#آثار_جسمی_ایمان_به_خدا
Fredrickson B. Happiness impacts gene expression. J Proceedings of the National Academy of Sciences 2013; 10(5): 226-40.
به کانال سلامت معنوی بپیوندید👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻https://eitaa.com/Salamat_Manavi