eitaa logo
آرشیو متنهای برنامه سمت خدا
2.9هزار دنبال‌کننده
77 عکس
0 ویدیو
852 فایل
🔸 به روز رسانی توسط کانال رسمی برنامه سمت خدا 📋 جهت دسترسی آسان به متنهای برنامه میتوانید از لیستی که در لینک زیر موجود است استفاده بفرمایید. ➡️ @samtekhoda3_list ➡️ @samtekhoda3_list ➡️ @samtekhoda3_list
مشاهده در ایتا
دانلود
بزرگی به من فرمودند: هیچوقت شده خودت را مقابل خودت بگذاری؟ گاهی خودمان را در آئینه‌ای بیاوریم که دیگران را نقد می‌کنیم و نظر می‌دهیم. خوبی‌هایمان را ببینیم. مثبت و منفی‌مان را ببینیم. چقدر روایت داریم هرطور دوست داری دیگران با تو رفتار کنند، تو هم همانطور رفتار کن. به خودمان چه نمره‌ای می‌دهیم؟ بنده خوب شوهری برای خانمم هستم؟ خوب پدری برای فرزندانم هستم؟ خوب دامادی هستم؟ ما فقط به دیگران نمره می‌دهیم. نمره‌هایمان هم روی حبّ و بغض است یا بیست است یا صفر است. افراط و تفریط است. از کسی خوشمان بیاید بالا می‌بریم و از کسی بدمان بیاید نابودش می‌کنیم. بدترین چیزها بی انصافی در قضاوت دیگران است. گاهی در مجامع فرهنگی یا اداری که برای سخنرانی می‌روم، می‌گویم: مدیری موفق است که نظرسنجی کند. یعنی یک صندوق انتقادات و پیشنهادات بگذارند و طرف معلوم نباشد چه کسی است. گاهی مشکل بزرگ ما این است که انتقاد پذیر نیستیم. هزار تا غیبت و تهمت و شایعه برای دیگران واجب است اما به ما بر بخورد, عالم را کن فیکون می‌کنیم. خیلی خودخواهی و خودمحوری بالا و بلند است. معنای مراقبه و محاسبه همین است، بیاییم خودمان را نقد کنیم. مرحوم آقای دولابی این جمله را خیلی تکرار می‌کردند. حدیث معروف که «المومن مراه المومن» (بحارالانوار، ج71، ص268) مؤمن آینه مؤمن است. الآن بنده صورت خودم را نمی‌بینم ولی صورت شما را می‌بینم. شما هم صورت بنده را می‌بینی و صورت خودت را نمی‌بینی مگر جلوی آینه بروی. اگر موهای شما پریشان باشد من به شما می‌گویم. مؤمن آینه مؤمن است. مؤمن آینه مؤمن است یعنی چه؟ ما جلوی آینه می‌رویم. اولاً تمام اشیاء خودشان را نشان می‌دهند. فقط یک چیزی خودش را نشان نمی‌دهد و شما را نشان می‌دهد و آن آینه است. یعنی اگر ما هم شفاف و صاف شدیم، زلال شدیم، هرکس ما را می‌بیند خودش را هم می‌بیند. چطور آب که گل آلود کسی را نشان نمی‌دهد ولی اگر زلال و شفاف شد آینه می‌شود. آینه شو، غبارها و کدورت‌ها را برطرف کن. یک معنی اینکه مقابل آینه می‌روی هیچ کم و کسری نمی‌کند، هرچه هست نشان می‌دهد. نه بزرگ‌نمایی و نه کوچک نمایی می‌کند. یک خوبی آینه این است که مثبت‌ها را نشان می‌دهد، منفی‌ها را هم نشان می‌دهد. یکی از قشنگی‌های این حدیث این است که آیه داد و قال نمی‌کند، بی صدا می‌گوید. یکی از نکات زیبا این است که اگر آینه کوچک باشد، بزرگ باشد، حقیقت را نشان می‌دهد. نکته‌ای که آقای دولابی روی آن خیلی مانور می‌دادند، واقعاً هم خیلی مهم است. اگر ما جلوی آینه رفتیم و دیدیم سر و وضع ما به هم ریخته است یا آشغال روی صورت ما هست. ما اشتباه بزرگمان این است که ده سال است هی دستمال می‌گیریم آینه را می‌کشیم که اینجا پاک شود. محال است پاک شود. امکان ندارد و راهش این نیست. الآن بحث‌هایی که در برنامه سمت خدا توسط کارشناسان مطرح می‌شود، خیلی از خانواده‌ها گوش می‌کنند. خانم به آقا می‌گوید: با شما هست! آقا به خانم می‌گوید: با شما هست! هیچکس به خودش نمی‌گیرد. مدیر عزیز، معلم عزیز، پدر و مادر عزیز به خودتان بگیرید. هزار سال اگر ایرادی در صورت بنده هست، به جای اینکه آینه را دستمال کنم، دیگران را دستمال کنم . اینجا را که پاک کردی آینه هم پاک می‌شود. خدا به صلاح من می‌تواند دیگران را اصلاح کند. ذات نایافته از هستی بخش *** کی تواند که شود هستی بخش
من چند حدیث ناب از مولا امیرالمؤمنین در این زمینه نوشتم. بزرگترین عیب، بزرگترین ایراد، بزرگترین غفلت، غفلت از خود است. بزرگترین گناه و انحراف این است که من خودم را نشناسم. بزرگترین اشکال این است که من خودم را نقد نکنم. یکی از احادیث زیبا این است که امیرالمؤمنین می‌فرماید: «الجاهل بنفسه جاهل بکل شیء» کسی که خودش را نشناسد به مراتب بیرون از خودش را نمی‌شناسد. من خودم را پیدا نکردم. کسی که خودش و جسمش را نشناسد، روحش را نشناسد، موقعیتش را نشناسد، جایگاهش را نشناسد، بیرون از خودش را به مراتب نمی‌شناسد. جهلی در عالم بدتر از این نداریم که آدم خودش را پیدا نکند. از روی جهالت به دیگران نمره مثبت و منفی می‌دهد. امیرالمؤمنین(ع) می‌فرماید: «أعظم الجهل جهل الانسان أمر نفسه» (غررالحكم، ص 233) نفهمی و نادانی و بی معرفتی یک درجه است. صد درجه جهالت و نادانی چیست؟ فرمود: زشت‌ترین جهالت‌ها این است که انسان خودش را نشناسد. پایتخت تمام کشورها را بلد است. ولی خودش را نمی‌شناسد. ریزه‌کاری‌های درون خودش را بلد نیست. امیرالمؤمنین(ع) جمله‌ی زیبایی در مورد متقین دارند، متقین چه کسانی هستند؟ «وَ وَقَفُوا أَسْمَاعَهُمْ عَلَي الْعِلْمِ النَّافِعِ لَهُمْ» (نهجالبلاغه، خطبه 193) یعنی گوششان را وقف کردند بر علمی که برایشان نافع است. به درد دنیا و آخرت می‌خورد. علمی که مفید باشد. علمی که با آن خودت را بشناسی و منیّت خود را از بین ببری. حدیث دیگر می‌فرماید: «كَفَي بِالْمَرْءِ جَهْلا أَنْ لا يَعْرِفَ قَدْرَهُ» (إرشاد مفيد، ج 1، ص 231) برای جاهل بودن انسان همین قدر بس است. این آقا پروفسور است، آیت الله است، استاد دانشگاه است، ولی بلد نیست با خانمش چطور برخورد کند. ده دقیقه برای خانم و بچه‌ها وقت نمی‌گذارد. لذا انبیاء آمدند مهمترین محوری که به ما گفتند کار کنید، خودشناسی است. بصیرت واقعی این است که من اگر خودم را شناختم زمان را هم می‌شناسم. از همه مهمتر خدا را می‌شناسم. اگر خودم را نشناسم، خدا را هم نشناختم. لذا خدا در جای جای قرآن اشاره می‌کند «نَسُوا اللَّهَ فَأَنْساهُمْ أَنْفُسَهُمْ أُولئِكَ هُمُ الْفاسِقُونَ» (حشر/19) یعنی اینها به هم مرتبط است. «من عرف نفسه فقد عرف ربه» (عوالي اللالي، ج 4، ص 102) کسی که خودش را شناخت، خدا را شناخته است. کسی که خودش را نشناسد، خدا را هم نشناخته است. لذا چون خدا را فراموش کردند، خدا هم کاری می‌کند خودشان را فراموش کنند. خود فراموشی مساوی با خدا فراموشی و خدا فراموشی مساوی با خود فراموشی است. چون ما فقر محض هستیم و خدا غنی محض است. ما جهل محض هستیم و خدا علم محض است. ما ضعف محض هستیم و خدا قدرت محض است. لذا می‌فرماید: برای جهالت انسان همینقدر بس که قدر و منزلت خودش را نفهمد. کسی که خودش را نشناخت هلاک شد.
امام صادق(ع) فرمود: «إِذَا أَرَادَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِعَبْدٍ خَيْراً» اگر خدا اراده خیر به بنده‌ای بکند، سه کار با او می‌کند. 1- دنیا در نظر او کوچک می‌شود. انسانیت در نظرش بزرگ است و خدا بزرگ است. آشفتگی‌هایی که این روزها در بازار ایجاد شده است، گرانی و تورم، فقر و مشکلات، چقدر دغدغه گرانی سکه و دیگر چیزها را داریم. آیا دغدغه‌ی اصلاح نفس و علم و کمال هم داریم؟ دنیا را جدی گرفتیم و آخرت را رها کردیم. اگر دنیا را یک مقدار سبک کنیم، فکر دنیا را کم کنیم. امیرالمؤمنین فرمود: هرکس آخرتش را اصلاح کند، خدا دنیایش هم اصلاح می‌کند. چرا دنیای ما درست نمی‌شود؟ چون طرف خدا نمی‌رویم. مسئولین، هرکسی در این زمینه فعال است، انتقاد از آنها درست و به جا است. اما اینکه همه فکرمان را روی این بگذاریم خوب نیست. «وَ نَفْسِي بِمُوَالاتِكُمْ عَلَّمَنَا اللَّهُ مَعَالِمَ دِينِنَا وَ أَصْلَحَ مَا كَانَ فَسَدَ مِنْ دُنْيَانَا» (من لايحضره الفقيه، ج 2، ص 615) یعنی پیوند با اهل‌بیت باعث می‌شود معالم دین را یاد بگیریم. چه کنیم همه فسادهای دنیایی ما اصلاح شود؟ می‌گوید: یک مقدار طرف امیرالمؤمنین برو. مسئول، شخصیت سمت سیره حضرت برو و به فکر مردم باش! مسئولین خیلی ایراد دارند ولی آیا به من هم که دلار چهار هزار و خرده‌ای می‌دهند نمی‌روم بازار دو برابر بفروشم؟ مردم هم به همدیگر رحم نمی‌کنند. ایراد از بالا و پایین است. یک فرمایش زیبایی از پیغمبر(ص) هست. یک نفر به رسول خدا عرض کرد: یا رسول الله! من دوست دارم خدا به من رحم کند و مورد رحمت خدا قرار بگیرم. حضرت فرمودند: «ارحم نفسك و ارحم خلق الله يرحمك الله» (كنز العمال، حديث 44154) اول به خودت رحم کن. کاسب نخواهد در آشفته بازار ماهی بگیرد! در خارج وقتی جنسی گران می‌شود مردم خرید نمی‌کنند ولی ما در ایران می‌رویم هرچه در انبارها هست می‌خریم برای اینکه دو برابر و سه برابر شود. مالک‌ها به مستأجرها رحم کنند، خدا جبران می‌کند. اگر ما رحم کنیم خدا هم به ما رحم می‌کند. اگر ما بی رحم شویم خدا هم به ما رحم نمی‌کند. پیامبر فرمود: اول به خودت رحم کن، خودت را به آتش و گناه مبتلا نکن و بعد هم به مردم رحم کن مورد رحمت خدای متعال قرار می‌گیری. امام صادق(ع) فرمود: خدا هروقت اراده خیر به بنده‌ای بکند، دنیا را خیلی جدی نگیرد. اینها همیشه بوده و گذرا است.
امام صادق فرمود: هرکس خدا اراده خیر به او دارد، عشق دنیا در او وجود ندارد. 2- در دین او را دانا می‌کند. 3- اشکال‌های خودش را به او می‌فهماند. امیرالمؤمنین فرمود: خوشا به حال کسی که «شغله عیبه عن عیوب الناس» ما فرافکنی می‌کنیم. فقط عیب را به دیگران می‌گوییم. هرکس عیبش را به خودش بگوید. هرکس به اندازه توانش آب روی آتش بریزد. عیب از خود ماست و به دیگران بد و بیراه نگوییم. امام صادق فرمود: کسی که این سه صفت را پیدا کند، دنیا پرست نباشد و در دینش دانا باشد، خدا خیر دنیا و آخرت را به او مرحمت کرده است. امیدواریم خدا متعال قدم اول که خودسازی است، یک خانه تکانی درونی می‌تواند به خودمان آرامش بدهد و بعد هم به دیگران آرامش بدهد. شریعتی: برای دوستان عزیزی که در خوزستان و آبادان هستند، آب آشامیدنی ندارند، برای آنها هم دعا کنیم که انشاءالله به زودی مشکلاتشان حل شود. وضعیت گرد و غبار و آب آشامیدنی آنها درست شود. انشاءالله مسئولین عزیز، آنهایی که دست اندرکار هستند به فکر مردم عزیز آبادان هم باشند و به آن مناطقی که با مشکل آب آشامیدنی مواجه هستند، کمک کنند. حاج آقای فرحزاد: یکی از راه‌ها قناعت و صرفه‌جویی است در همه چیز، تشریفات، تجملات، چشم و هم ‌چشمی، صرفه‌جویی در آب، می‌تواند ما را از این بحران خیلی نجات بدهد.
شریعتی: امروز صفحه 361 قرآن کریم، آیات 12 تا 20 سوره مبارکه فرقان را تلاوت خواهیم کرد. «إِذا رَأَتْهُمْ مِنْ مَكانٍ بَعِيدٍ سَمِعُوا لَها تَغَيُّظاً وَ زَفِيراً «12» وَ إِذا أُلْقُوا مِنْها مَكاناً ضَيِّقاً مُقَرَّنِينَ دَعَوْا هُنالِكَ ثُبُوراً «13» لا تَدْعُوا الْيَوْمَ ثُبُوراً واحِداً وَ ادْعُوا ثُبُوراً كَثِيراً «14» قُلْ أَ ذلِكَ خَيْرٌ أَمْ جَنَّةُ الْخُلْدِ الَّتِي وُعِدَ الْمُتَّقُونَ كانَتْ لَهُمْ جَزاءً وَ مَصِيراً «15» لَهُمْ فِيها ما يَشاؤُنَ خالِدِينَ كانَ عَلى رَبِّكَ وَعْداً مَسْؤُلًا «16» وَ يَوْمَ يَحْشُرُهُمْ وَ ما يَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَيَقُولُ أَ أَنْتُمْ أَضْلَلْتُمْ عِبادِي هؤُلاءِ أَمْ هُمْ ضَلُّوا السَّبِيلَ «17» قالُوا سُبْحانَكَ ما كانَ يَنْبَغِي لَنا أَنْ نَتَّخِذَ مِنْ دُونِكَ مِنْ أَوْلِياءَ وَ لكِنْ مَتَّعْتَهُمْ وَ آباءَهُمْ حَتَّى نَسُوا الذِّكْرَ وَ كانُوا قَوْماً بُوراً «18» فَقَدْ كَذَّبُوكُمْ بِما تَقُولُونَ فَما تَسْتَطِيعُونَ صَرْفاً وَ لا نَصْراً وَ مَنْ يَظْلِمْ مِنْكُمْ نُذِقْهُ عَذاباً كَبِيراً «19» وَ ما أَرْسَلْنا قَبْلَكَ مِنَ الْمُرْسَلِينَ إِلَّا إِنَّهُمْ لَيَأْكُلُونَ الطَّعامَ وَ يَمْشُونَ فِي الْأَسْواقِ وَ جَعَلْنا بَعْضَكُمْ لِبَعْضٍ فِتْنَةً أَ تَصْبِرُونَ وَ كانَ رَبُّكَ بَصِيراً «20» ترجمه: چون (دوزخ) از فاصلهى دور آنان را ببيند، خشم و خروشى از آن مىشنوند. و چون به زنجير بسته شده، در مكانى تنگ از آن انداخته شوند، آنجاست كه ناله زنند (و مرگ خود را مىخواهند). (به آنان گفته مىشود:) امروز يك بار درخواست هلاكت نكنيد، بلكه بسيار درخواست هلاكت كنيد. (اى پيامبر!) به مردم بگو: آيا اين (ذلّت و عذاب) بهتر است يا بهشت جاودانى كه به پرهيزكاران وعده داده شده و سزا و سرانجام آنان است؟ براى اهل بهشت آن چه بخواهند موجود است. آنان براى هميشه در آن جا هستند. (اين پاداش) بر پروردگارت وعدهاى است واجب. (و ياد كن) روزى كه خداوند مشركان و آنچه را به جاى خدا مىپرستيدند (در يك جا) محشور كند، پس (به معبودهاى آنان) گويد: آيا شما بندگان مرا گمراه كرديد، يا خودشان راه را گم كردند؟ (معبودها) گويند: خدايا! تو منزّهى، مارا نرسد كه غير از تو سرپرستى بگيريم ولى تو آنان و پدرانشان را چنان كامياب گرداندى كه ياد (تو و قرآن) را فراموش كردند و گروهى هلاك و سر در گم شدند. (خداوند در آن روز به مشركان مىفرمايد:) اين معبودها گفتههاى شما را انكار كردند؟ نه براى برطرف كردنِ قهر خدا توانى داريد، نه مىتوانيد حمايتى (از كسى) دريافت كنيد وهر كس از شما ظلم كرده (و شركورزد) عذاب بزرگى به او مىچشانيم. و ما پيش از تو هيچ پيامبرى نفرستاديم مگر آن كه آنان (نيز) غذا مىخوردند و در بازارها راه مىرفتند، و ما بعضى از شما را وسيلهى آزمايش بعضى ديگر قرار داديم. آيا صبر و تحمّل از خود نشان مىدهيد؟ و پروردگار تو همواره بيناست.
شریعتی: این هفته قرار گذاشتیم از آیت الله بروجردی(ره) یاد کنیم. اگر نکته‌ای باقی مانده بفرمایید. حاج آقای فرحزاد: پیامبر عظیم الشأن گاهی خواب می‌دیدند برای اصحاب بیان می‌کردند. خواب پیامبر مثل بیداری و رؤیای صادقه است. فرمودند: دیشب عموی من حضرت حمزه و پسر عمویم جعفر طیار را خواب دیدم. جمعه‌ای که پیش رو هست، پانزده شوال شهادت حضرت حمزه سیدالشهداء (ع) است و ایام بزرگداشت وفات حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) است. انشاءالله عزیزان این را جدی بگیرند و زیارت حضرت عبدالعظیم هم ثواب زیارت امام حسین(ع) را دارد. این یک هفته را به زیارت حضرت عبدالعظیم بروند. حضرت فرمودند: من حضرت حمزه و جعفر طیار که هردو هم شهید شده بودند، خواب دیدم میوه‌ها و غذاهای بهشتی را میل می‌کردند. از آنها سؤال کردم در آن عالم چه چیزی افضل و برترین چیزهاست؟ البته پیامبر خبر دارند ولی اینکه به ما یاد بدهند. عرض کردم پدر و مادر ما به قربانت، برترین چیزها را سه چیز در این عالم یافتیم. یکی صلوات بر محمد و آل محمد است. دوم محبت مولا امیرالمؤمنین(ع) است. سوم آب دادن است. الآن بحران آبی که شما اشاره کردید، در وضو و غسل کردن صرفه‌جویی کنیم. هرکس در هر توانی که دارد آب و برق را صرفه‌جویی کند. این کمک کننده است. افضل اعمال یکی آب رساندن است. مسئولین باید به فکر باشند ولی هرکس در هرجایی که هست باید صرفه‌جویی کند. ما خانواده‌هایی داریم که گونی گونی غذا را دور می‌ریزند. همین‌ها باران را کم می‌کند. این اسراف است و در خارج این کار را نمی‌کنند. آنوقت می‌گوییم: چرا آنجا باران می‌آید و اینجا نمی‌آید. اعمال خود ماست به ما برمی‌گردد. کمبود باران گردن آمریکا و اسرائیل نیست، ما خودمان بی برکتی را ایجاد می‌کنیم. آیت الله بروجردی غیر از مباحث فقاهت و علم و حدیث شناسی که واقعاً در حد اعلای یک فقیه و مرجع بزرگ بودند و بزرگانی مثل حضرت امام، مثل آیت الله گلپایگانی همه سر درس ایشان می‌رفتند. مرحوم آیت الله بروجردی صفات برجسته‌ای داشتند و خیلی متواضع و مؤدب بودند. یکی از بزرگان می‌فرماید: سید پیرمردی خدمت ایشان آمده بود که ایشان را درس بدهند. خواست درس بگوید آقا گوشش سنگین بود. گفت: من نیازمند هستم. گفت: بیا منزل، الآن همراه من چیزی نیست، من کمک تو می‌کنم. این سید آمد نزد من نشست، به من گفت: آقا وعده کرده در خانه به من پول بدهد. ولی الآن درس شروع نشده دو تا مسأله دارم. می‌شود بروم از آقا مسأله بپرسم؟ گفتم: برو بپرس. آمد خدمت آقا، من بلند گفتم: آقا اینبار مسأله دارد. اینقدر آقا ناراحت شد که بار دوم متوجه نشده است، آقای بروجردی که مرجع کل بود. مراجع درس ایشان می‌رفتند، خم شدند و دست این سید فقیر را بوسیدند. همیشه به فقرا رسیدگی می‌کردند. اواخر عمر نگران بودند، گفتند: چرا نگران هستید؟ تدریس داشتید، تاب چاپ کردید. مسجد اعظم درست کردید. در اکثر کشورها کرسی شیعه را بزرگ کردید. فرمودند: من اموالم را دادم و چیزی ندارم ولی می‌ترسم خدا از من بپرسد: بروجردی از آبرویت هم مایه گذاشتی یا نه؟ خیلی‌ها آمدند از من درخواست داشتند من چیزی نداشتم ولی می‌توانستم از آبرویم استفاده کنم. انشاءالله روح ایشان با چهارده معصوم محشور شود. خدا را قسم می‌دهیم به حق محمد و آل محمد خیر دنیا و آخرت به همه مرحمت بفرما. به حق محمد و آل محمد قلب امام زمان از ما راضی و فرجش را نزدیک بگردان و همه ما را از بهترین یارانش قرار بده. خدایا معضلات گرانی، اهنجاری‌های اقتصادی، ناهنجاری‌های اجتماعی، اخلاقی، خانوادگی را به حق محمد و آل محمد به فضل و کرمت برطرف بفرما. کنکوری‌های عزیز را موفق بدار. ورزشکارهای ما را به بهترین نحو به پیروزی کامل برسان. شریعتی: «والحمدلله رب العالمین و صلی الله علی محمدٍ و آله الطاهرین»
97-4-4-حجت الاسلام فرحزاد.mp3
11.83M
🔊 فایل صوتی برنامه سمت خدا 👤 #حجت_الاسلام_فرحزاد 📚 با موضوع سیری در صحیفه سجادیه امام زین العابدین علیه السلام ( شرح دعای هشتم ) 🗓 دوشنبه چهارم تیر ماه 🗂 حجم : ۱۱.۲ مگابایت 💠 @samtekhoda3
🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹
🔸 برنامه سمت خدا 📝 موضوع برنامه : #وظایف_و_ویژگیهای_حکومت_علوی 👤 كارشناس : #حجت_الاسلام_والمسلمين_حسینی_قمی 🗓 تاريخ پخش : پنجم تیر ماه 🔻🔻🔻
برنامه سمت خدا موضوع برنامه : وظایف و ویژگی‌های حکومت علوی كارشناس: حجت الاسلام والمسلمين حسینی قمی تاريخ پخش: 05-04-97 بسم الله الرحمن الرحیم و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین شریعتی: سلام می‌کنم به همه بیننده‌ها و شنونده‌های نازنین و گرانقدرمان، به سمت خدای امروز خوش آمدید. هفته گذشته با حاج آقای نظری منفرد عزیز خداحافظی کردیم به این امید و آرزو که انشاءالله در یک فصل دیگر باز هم از محضر پر فیض ایشان بهره‌مند شویم. مهمان عزیز و نازنینی داریم. امروز صبح برای ایشان پیامک ارسال کردم که: «روز وصلش می‌رسد ایام هجران می‌رود» حاج آقای حسینی قمی عزیز مهمان ما هستند و قرار هست روزهای سه‌شنبه در محضر ایشان باشیم. سلام علیکم و رحمة الله. خیلی خوش آمدید. حاج آقای حسینی: عرض سلام و ارادت خالصانه خدمت همه بینندگان و شنوندگان برنامه دارم. چون تا هفته گذشته حضرت حجت الاسلام و المسلمین نظری منفرد فیض می‌دادند باید گفت: «صد حیف که این آمد و صد حیف که آن رفت» ایشان استاد همه ما هستند. نفس و اخلاقشان و کمالاتشان، علمشان، ایشان یک جایگاه ممتاز و ویژه در حوزه علمیه دارند، در میان همه کسانی که اهل تبلیغ هستند. من در جواب پیام آقای شریعتی اینطور نوشتم: آب طلب نکرده همیشه مراد نیست **** گاهی بهانه‌ای است که قربانی‌ات کنند من شاهد بودم که تهیه کننده برنامه چقدر تلاش می‌کردند برای دعوت از کارشناسان، ساعت‌ها با افراد گفتگو می‌کردند و هرکس یک مشکلاتی دارد. واقعاً کار سخت و طاقت فرسایی هست. امیدوارم خدا راضی باشد به حضور مجدد ما و آنچه رضای خدا هست بر زبان ما جاری شود. شریعتی: از حضور مجدد شما در برنامه خیلی خوشحال هستیم. قرار هست چه مباحثی را با هم مرور کنیم؟ حاج آقای حسینی: به نظرم همچنان مهمان سفره نهج‌البلاغه امیرمؤمنان باشیم. این دریایی است که به این آسانی کسی نمی‌تواند از کنار این دریا سیراب برگردد. یک بحثی را امروز در نظر گرفتم با عنوان وظایف حکومت علوی، یا وظایف حاکمان در حکومت علوی. در نهج‌البلاغه حضرت امیر(ع) فراوان به این موضوع پرداختند که در یک حکومت دینی و علوی حاکمان چه باید بکنند؟ شریعتی: با توجه به اینکه شروع بحث ما هست و قرار است چند جلسه در این مورد صحبت کنیم، حکومت علوی، مخاطب این مطالب شما فقط مسئولین هستند یا اینکه فرد فرد ما هم مسئول هستیم؟ حاج آقای حسینی: نه قطعاً همه مردم باید همراهی کنند. اگر مردم همراهی نکنند، با حکومت، امیرالمؤمنین هم که حاکم باشد به جایی نمی‌رسد. امیرمؤمنان در نهج‌البلاغه خطاب‌های متفاوتی دارند. گاهی این سؤال را می‌پرسند که چرا حضرت مثلاً یک وقت با مردم کوفه خیلی تندی می‌کنند، گاهی از آنها خیلی تعریف می‌کند؟ گاهی به مردم بصره تندی می‌کنند، گاهی خیلی تعریف می‌کنند. آنجایی که با حضرت همراهی کردند حضرت تعریف می‌کنند. آنجایی که حضرت را تنها گذاشتند، «يَا أَشْبَاهَ الرِّجَالِ وَ لا رِجَال» (نهجالبلاغه، خطبه 27) گاهی حضرت می‌فرمودند: «لَوَدِدْتُ وَ اللَّهِ أَنَّ مُعَاوِيَةَ صَارَفَنِي بِكُمْ صَرْفَ الدِّينَارِ بِالدِّرْهَمِ» (نهجالبلاغه، خطبه 97) کاش معاویه با من معامله درهم و دینار می‌کرد. یعنی کاش ده نفر از یاران مرا می‌گرفت و یک نفر از یاران خودش را به من می‌داد. آنها در باطلشان آنطور محکم بودند و شما در حقتان سست هستید. مردم اینطور بودند، گاهی با حضرت همراهی نمی‌کردند و حضرت سرزنش می‌کردند. گاهی هم پای کار می‌آمدند و خیلی جدی و محکم بودند، حضرت تعریفشان را می‌کردند. حتماً اگر ما نخواهیم، اگر مردم همراهی نکنند و بگویند: ما راه خودمان را می‌رویم، حکومت هم اگر می‌تواند اداره بکند، اگر می‌تواند حکومت را دینی و اسلامی و علوی اداره کند، اگر نه که قطعاً نمی‌شود. اگر همه مردم همراهی نکنند بهترین حاکم هم نمی‌تواند کاری کند. از امیرالمؤمنین کسی بالاتر نبود و حکومتی عادل‌تر از حکومت حضرت نبود. در نهج‌البلاغه دهها مورد هست، من یکوقت جمع کردم و فکر کردم یکی دو مورد است. حضرت دهها مورد شکایت دارند. آنجایی که مردم همراهی نکردند. آنجایی هم که همراهی کردند از ایشان تعریف کردند. چقدر از کوفیان، مردم بصره، مردم عراق، وظایف هم وظایف حاکمان هست و هم وظایف مردم است.
مورد اولی که از نهج‌البلاغه می‌خوانم در خطبه 208 است. «إِنَّ اللَّهَ تَعَالَي فَرَضَ عَلَي أَئِمَّةِ الْعَدْلِ أَنْ يُقَدِّرُوا أَنْفُسَهُمْ بِضَعَفَةِ النَّاسِ»، «إِنَّ اللَّهَ تَعَالَي» خداوند «فَرَضَ» واجب کرد «عَلَي أَئِمَّةِ الْعَدْلِ» بر پیشوایان عادل «أَنْ يُقَدِّرُوا أَنْفُسَهُمْ بِضَعَفَةِ النَّاسِ» زندگی خودشان را مثل زندگی مردم ضعیف قرار بدهند. حتی اگر دارند هم باید در زندگی مثل مردم ضعیف و پایین دست باشند. امیرمؤمنان داشت و خیلی هم داشت، در همه منابع هست که درآمد حضرت چهل هزار دینار بود ولی همه را صدقه می‌داد. در 25 سال خانه‌نشینی حضرت کارهای اقتصادی فراوانی کرد. هیچکس به اندازه امیرالمؤمنین کار اقتصادی نکرده است. باغ‌ها و مزارع حضرت هنوز هست. در مدینه وقتی عزیزان مُحرم می‌شوند منطقه آبار علی هست. چاه‌هایی که امیرمؤمنان ایجاد کرده است. هیچکس به اندازه امیرالمؤمنین کار عمرانی و اقتصادی نکرده است. چهل هزار دینار درآمد حضرت بوده ولی حضرت همه را صدقه دادند و وقف کردند یکوقتی اشاره کردیم که کسی می‌گوید: من پای خطبه امیرالمؤمنین(ع) بودم و طفلی بودم که روی دوش پدرم سوار بودم. دیدم این آقا که خطبه می‌خواند آستینش را حرکت می‌دهد. سؤال کردم چرا اینطور می‌کند؟ گفت: این یک پیراهن بیشتر نداشته، پیراهنش را شسته، وقت نماز جمعه شده، همان پیراهن را تن کرده و حرکت می‌دهد تا خشک شود. یعنی چهل هزار دینار درآمد را برای صدقات می‌دهد ولی روزی که حاکم است باید مثل مردم زندگی کند. چرا؟ حضرت دلیل می‌آورند. «لكَيْلا يَتَبَيَّغَ بِالْفَقِيرِ فَقْرُه» تا فقیر فقر او را به شورش وا ندارد. وقتی فقرا و طبقات پایین دست ببینند مسئولین هم در این گرفتاری‌ها هستند، می‌گویند: مشکلات هست و برای همه هست. به شورش واداشته نمی‌شوند. ولی وقتی تضاد را ببینند آنوقت برایشان قابل تحمل نیست. «إِنَّ اللَّهَ تَعَالَي فَرَضَ عَلَي أَئِمَّةِ الْعَدْلِ أَنْ يُقَدِّرُوا أَنْفُسَهُمْ بِضَعَفَةِ النَّاسِ» این یک نشانه است. حاکم اگر مسئولیتی را می‌پذیرد، برای اینکه درد مردم را احساس کند، در نامه 45 حضرت قسم می‌خورد، «وَ لَوْ شِئْتُ لاهْتَدَيْتُ الطَّرِيقَ» اگر می‌خواستم می‌توانستم بهترین غذاها را برای خودم تهیه کنم. «وَ لَكِنْ هَيْهَاتَ» نه! «وَ لَعَلَّ بِالْحِجَازِ أَوْ الْيَمَامَةِ مَنْ لا طَمَعَ لَهُ فِي الْقُرْصِ وَ لا عَهْدَ لَهُ بِالشِّبَعِ» (نهج‌البلاغه/نامه45) شاید در دورترین نقطه حکومت من کسانی باشند که سیری را به یاد ندارند. یک قرص نان پیدا نمی‌کنند. حتماً باید حاکمان با مردم همراهی کنند. در حالات مرحوم وحید بهبهانی می‌دیدم، به ایشان علامه ثانی، محقق ثالث، مجدد المذهب، ایشان شخصیت فوق‌العاده‌ای بودند. یکوقت به خانه آمد و دید عروسش لباس قشنگ و پر زرق و برقی پوشیده است. از پسرش پرسید: به چه مناسبت این لباس را پوشیده است؟ پسرش گفت: پدر شما قرآن نخوانده‌اید؟ قرآن می‌فرماید: «قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِينَةَ اللَّهِ الَّتِي أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّيِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ» (اعراف/32) چه کسی این زیورها را حرام کرده است؟ اشکالی ندارد. گفت: این آیه‌ای که خواندی را قبل از تو خواندم ولی مردم باید فقرشان را به ما درمان کنند، آرامش پیدا کنند. درست است حرام نشدیم، ولی ما که به عنوان یک عالم دینی مردم ما را نشان می‌کنند و می‌بینند، ما باید باعث آرامش فقر مردم باشیم. فقیر فقرش او را به شورش نیاورد.
مردم ما مردمی هستند که چهل سال همه این سختی‌ها را تحمل کردند و می‌کنند. قطعاً مردم می‌دانند که یک قیام چهل ساله‌شان را یک رئیس جمهور به مسخره بگیرد و تهدید و تحریم کند! ولی همین مردم دوست دارند الگوهای علوی در جامعه دیده شود. یعنی اگر می‌گویند: حقوق فلان کارخانه ماه‌ها به تأخیر افتاده، آیا وزرا و وکلاء و رؤسا، سران قوا، رئیس جمهور، رئیس مجلس، وزرا، مسئولین واقعاً چند ماه حقوقشان به تأخیر افتاده است؟ اگر اینطور باشد درد مردم را احساس می‌کنند. حضرت می‌فرمایند: «إِنَّ اللَّهَ تَعَالَي فَرَضَ» خدا واجب کرده است. داستانی از امیرالمؤمنین بگویم که خیلی جالب است. رئیس خوارج خدمت امیرالمؤمنین(ع) آمد. یک جمله خیلی تندی به حضرت گفت. «ِاتَّقِ اَللَّهَ يَا عَلِيُّ فَإِنَّكَ مَيِّتٌ» از خدا بترس! آخر می‌میری. امیرالمؤمنین فرمود: نه، من نمی‌میرم. «بَل مَقتولٌ» من به شهادت می‌رسم. به خدا قسم به شهادت خواهم رسید. داستان مفصل است. جمله دومی به حضرت گفت: «وَ عَاتَبَهُ فِي لِبَاسِهِ» این چه لباسی است که تو پوشیدی؟ «مَا يَمْنَعُكَ أَنْ تَلْبَسَ لِبَاساً خَيْراً مِنْ هَذَا» یک لباس بهتر بپوش! امیرمؤمنان فرمود: «مَا لَكَ وَ لِلِبَاسِي» لباس من چه ربطی به تو دارد؟ «هُوَ أَبْعَدُ مِنَ اَلْكِبْرِ» این لباس مرا از تکبر به دور می‌کند. «وَ أَجْدَرُ أَنْ يَقْتَدِيَ بِيَ اَلْمُسْلِمُ» مسلمان‌ها به این لباس من اقتدا می‌کنند. وقتی می‌بینند امیرالمؤمنین در این سادگی زندگی می‌کند، مردم می‌گویند: به به! آقا مشکل ندارد. این امیرمؤمنان است با چهل هزار دینار درآمد سالانه‌اش همه را بین فقرا تقسیم کرده و خودش در ساده‌ترین لباس و ساده‌ترین غذا زندگی می‌کند. می‌شود کسی ناراحت شود و بگوید: چرا گرفتاری و مشکلات داریم؟ چهل هزار دینار درآمد سالانه من است. حضرت 25 سال در مدینه کار عمرانی کرده است. نخلستان‌ها و باغستان‌ها همه را به فقرا داده و خودش با لباسی راه می‌رود که این آقا آمده به حضرت ایراد بگیرد. این چه لباسی است؟ فرمود: لباس من به تو ربطی ندارد.
در نامه 53 نهج‌البلاغه، عهدنامه امیرالمؤمنین(ع) به مالک اشتر «وَ لا تَقُولَنَ إِنِّي مُومَّرٌ آمُرُ فَأُطَاعُ» استاندار علی! مبادا بگویی: من امیر هستم. من مسلط هستم. امر می‌کنم و بقیه باید اطاعت کنند؟ نه! «فَإِنَّ ذَلِكَ إِدْغَالٌ فِي الْقَلْبِ» با مردم مشورت کن. حرف مردم را بشنو. اگر گفتی: همین که من گفتم و بقیه باید اطاعت بکنند، سه ایراد دارد. 1- اولاً فساد فکری برای شما می‌آورد. آدمی که فکر کند همیشه حرفش حق محض است، تصمیمات او حق محض است، هرچه من گفتم همه باید اطاعت کنند، این از لحاظ فکری به استبداد کشیده می‌شود. 2- «وَ مَنْهَكَةٌ لِلدِّينِ» دین را نابود می‌کنی. تو به اسم دین حکومت می‌کنی. تو استاندار علی هستی. 3- «وَ تَقَرُّبٌ مِنَ الْغِيَرِ» (نهجالبلاغه، نامه 53) آنوقت مردم را به شورش وا می‌داری. مردم را در آستانه شورش می‌بری. حضرت مذمت می‌کند. حاکم اسلامی حتماً باید فکر مردم، حرف مردم باشد. مورد سوم، در نامه 53، عهدنامه مالک اشتر است. امیرالمؤمنین می‌فرماید: می‌دانید ویرانی یک کشور در اثر چیست؟ «إِنَّمَا يُوتَي خَرَابُ الارْضِ مِنْ إِعْوَازِ أَهْلِهَا» اگر مردم تنگدست شوند، گرفتار شوند، حقوقشان به آنها نرسد، این کشور ویران می‌شود. چرا مردم گرفتار می‌شوند؟ «وَ إِنَّمَا يُعْوِزُ أَهْلُهَا» به سه جهت 1- «لاشْرَافِ أَنْفُسِ الْوُلاةِ عَلَي الْجَمْعِ» حاکمان فکر جمع ثروت برای خودشان باشند. هر مسئولی در هرجایی هست. گاهی یک کسی در یک نقطه کوچک خیلی راحت‌تر می‌تواند فساد ایجاد کند تا کسی که در جای بزرگ است. ما چهار میلیون کارمند داریم. واقعاً همه کارمندان ما به خوبی به وظایفشان عمل می‌کنند؟ همه وارد کننده و صادر کننده‌ها مردم ما هستند. این روزها می‌گویند: ده‌ها شرکت با ارز دولتی جنس وارد کردند و با ارز آزاد می‌فروشند. البته دولت مسئول است و سیستم نظارتی باید باشد. فرض که تو به آلاف و الوف رسیدی، کجا می‌خواهی ببری؟ حلال دنیا ما را به کجا رسانده که حرام دنیا برساند؟ حیف است، نظام مقدس جمهوری اسلامی در آستانه چهل سالگی است. بخاطر اینکه یک میلیارد ما دو میلیارد شود، چرا سوء استفاده کنیم؟ یقین داشته باشیم اینها آب خوشی نمی‌شود که از گلوی ما پایین برود. خود مردم می‌توانند کمک کنند. امام صادق(ع) فرمودند و در کافی مرحوم کلینی(ره) هست. فرمود: «ربح المؤمن علی المؤمن حرام» شما اگر زندگی‌ات تأمین است، اصلاً سود نگیر. فقها این حرام را حمل بر کراهت کردند. شما اگر زندگی‌ات خوب است نمی‌خواهد سود بگیری. یکوقت کسی شریک و رفیق توست، شریک تجاری است از او سود با انصاف بگیر. اما به عامه مردم، از عموم مردم سود نگیر. تو نیازی نداری نگیر! اگر ما می‌گوییم: یک حکومت علوی نمونه، اگر ما می‌گوییم: حکومت امیرمؤمنان یک مدینه فاضله است، مردمش هم باید ساکنین این مدینه فاضله باشند. مدینه فاضله یک فضا نیست، تصور نیست. مردم مدینه فاضله باید به این حدیث عمل کنند. «ربح المؤمن علی المؤمن حرام» در این مشکلات و شرایط ما اصلاً سود نمی‌خواهیم! همین ارز دولتی را به این می‌دهیم و فعلاً از این مخمصه رد شویم. از نقشه‌هایی که دشمن ریخته رد شویم. این مدینه فاضله است. اینکه ما بگردیم ببینیم کجا یک منفذی وجود دارد، می‌شود از این منفذ وارد شویم، یک تومان را دو تومان و دو تومان را صد تومان کنیم، درست نیست. امیرالمؤمنین فرمود: «إِنَّمَا يُوتَي خَرَابُ الارْضِ» ویرانی در اثر این است که مردم گرفتار شوند. گرفتاری سه جهت دارد. 1- «لاشْرَافِ أَنْفُسِ الْوُلاةِ عَلَي الْجَمْعِ» مسئولین فقط به فکر جمع ثروت باشند. 2- «وَ سُوءِ ظَنِّهِمْ بِالْبَقَاءِ» می‌گویند: ما که نیستیم، دیگر هرچه شد مهم نیست. 3- «وَ قِلَّةِ انْتِفَاعِهِمْ بِالْعِبَر» (نهجالبلاغه، نامه 53) از عبرت‌ها استفاده نکنند. امیرالمؤمنین می‌فرماید: «مَا أَكْثَرَ الْعِبَرَ وَ أَقَلَّ الِاعْتِبَارَ» وسیله عبرت زیاد است و عبرت‌گیر کم است. از عبرت‌ها استفاده کنید.
مورد چهارم، باز در عهدنامه امیرالمؤمنین(ع) هست. حضرت می‌فرماید: می‌خواهی کسی را انتخاب کنی، مواظب باش و گول ظاهرش را نخور. «لا يَكُنِ اخْتِيَارُكَ إِيَّاهُمْ عَلَي فِرَاسَتِكَ وَ اسْتِنَامَتِكَ» (نهجالبلاغه، نامه 53) به اعتماد خودت اکتفا نکن. نگو من آدم هوشیاری هستم. من می‌دانم چه کسی را انتخاب کنم. «وَ حُسْنِ الظَّنِّ مِنْك» حسن ظن نداشته باش. «فَإِنَّ الرِّجَالَ يَتَعَرَّضُونَ لِفِرَاسَاتِ الْوُلَاهِ بِتَصَنُّعِهِم» هستند آدم‌هایی که ظاهرسازی می‌کنند. خوش خدمتی موقت برای اینکه پستی را بگیرند، و لیاقت این پست را ندارند. فرمود: در انتخاب مسئولین حواست را جمع کن. نکند اینها ظاهرسازی کنند و تو را فریب بدهند. واقعاً مدینه فاضله یک طرفه نمی‌شود. الآن کسی را داریم در این مدینه فاضله که انتظارش را داریم، یک نفر را سراغ دارید یک پستی به او پیشنهاد بدهند و بگوید: به خدا اگر من قابلیت داشته باشم! اخیراً یکی از مسئولین می‌گفت که خدمت مقام معظم رهبری یک پستی به ایشان پیشنهاد کرده بودند. گفته بود: نه، من دو ماه می‌خواهم فرصت داشته باشم و فکر کنم ببینم می‌توانم این کار را انجام بدهم یا نه. ایشان فرموده بود: شما اولین کسی هستی که می‌گویی: من دو ماه فرصت می‌خواهم که فکر کنم. چهل سال از انقلاب گذشته است. بعضی به عمر انقلاب پست و مسئولیت دارند و بازنشستگی ندارند. از این قوه به آن قوه می‌رود. از این وزارت به آن وزارت می‌رود. یک سن و سال و شرایطی دارد. اگر بپرسی چند مسئولیت داری؟ قطعاً نمی‌توانند درجا همه مسئولیت‌هایشان را بشمارند. کی به این همه کار می‌رسند؟ این همه جوان و نیروی جوان هست که سر کار بیایند. اگر یک وقتی هم خودش را بازنشست کند که گاهی عزرائیل بازنشست می‌کند، اگر هم بازنشست بکند، یک اتحادیه، تعاونی تشکیل می‌دهد که بعد از خودش باز دوباره همه در این کار باشند. رسول خدا به ابیذر فرمود: ؟«انک ضعیفٌ» تو توان این مسئولیت را نداری. این پست امانت است و فردای قیامت از تو درباره این پست سؤال می‌کنند. تو دنبال پست نباش. ابیذر آدم خوبی بود. وقتی می‌خواهیم به خوبی و زهد و تقوا و صداقت مثال بزنیم، صادق‌تر از ابیذر نبود. ولی حضرت به او فرمود: ابیذر تو دنبال پست نباش! مسئولیت سنگین است. در جامعه دینی ما هم اینطور است؟ هرکسی نه تنها لیاقت دارد تازه می‌گوید: شما مرا درک نکردی! من خیلی بیش از اینها زمینه کار دارم! ؟«يَوْمَ نَقُولُ لِجَهَنَّمَ هَلِ امْتَلَأْتِ وَ تَقُولُ هَلْ مِنْ مَزِيدٍ» (ق/30) «هل من مزید» اینها بلند است. امیرمؤمنان(ع) می‌فرماید: مواظب باش!
مورد پنجم از وظایف حاکمان، باز در همین عهدنامه امیرمؤمنان است. «ثُمَ اللَّهَ اللَّهَ فِي الطَّبَقَةِ السُّفْلَي» الله الله را وقتی به کار می‌برند که می‌خواهند حواس طرف را جمع کنند. «ثُمَ اللَّهَ اللَّهَ فِي الطَّبَقَةِ السُّفْلَي مِنَ الَّذِينَ لا حِيلَةَ لَهُمْ» آنهایی که دستشان به جایی نمی‌رسد، «مِنَ الْمَسَاكِينِ وَ الْمُحْتَاجِينَ وَ أَهْلِ الْبُوسَي وَ الزَّمْنَي» زمین‌گیرها و بازنشسته‌ها، گرفتارها! یک جلسه‌ای بود چند بازنشسته بودند. گفتم: شما چقدر حقوق می‌گیرید؟ گفتند: ماهی یک میلیون و دویست هزار تومان! شما این حقوق را تقسیم بر سی روز کنید. دختر، پسر، دانش‌آموز، اجاره خانه، دانشگاهی، مریض، بیماری. فرمود: «الله الله» خدا را در نظر داشته باش. «ثُمَ اللَّهَ اللَّهَ فِي الطَّبَقَةِ السُّفْلَي». «وَ لَا يَشْغَلَنَّكَ عَنْهُمْ بَطَرٌ» امیرالمؤمنین به مالک می‌گوید. مالکی که وقتی به شهادت رسید حضرت در فراق او اشک ریخت. روزها گریه کرد و فرمود: دیگر برای من کسی مالک نمی‌شود. حضرت به او فرمود: نکند یکوقت غرور قدرت تو را از مساکین و فقرا غافل کند؟ مورد ششم، «وَ اجْعَلْ لِذَوِى الْحَاجَاتِ مِنْكَ قِسْماً» (نهج‌البلاغه/نامه53) یک وقتی بگذار برای اینکه اگر کسی با تو کار دارد، بیاید. گرفتارها نزد تو بیایند. وقت ملاقات داشته باش. «وَ تُقْعِدُ عَنْهُمْ جُنْدَكَ وَ أَعْوَانَكَ مِنْ أَحْرَاسِكَ وَ شُرَطِكَ» در وقت ملاقات عمومی نگذار این محافظان تو بیایند و مانع رسیدن مردم به تو باشند. حضرت می‌فرمایند: محافظان را بیرون کن. نگهبانان را بیرون کن. من خیلی خوشحال شدم دبیر شورای عالی امنیت ملی می‌گوید: اصلاً هیچکس نیاز به محافظ ندارد. امن امن است! حفاظت‌ها تشریفات شده است. این تشریفات را کم کنید. آدم با خدمت به خلق عزت پیدا می‌کند نه با اینها. اینها را کنار بگذارید و کنار مردم باشید. «حَتَّى يُكَلِّمَكَ مُتَكَلِّمُهُمْ غَيْرَ مُتَتَعْتِعٍ» مالک، آن کسی که نزد تو می‌آید کار دارد، بدون لکنت زبان با تو حرف بزند! «فَإِنِّى سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص» من خودم از پیامبر شنیدم. «يَقُولُ فِى غَيْرِ مَوْطِنٍ» مکرر می‌فرمود: «لَنْ تُقَدَّسَ أُمَّهٌ لَا يُؤْخَذُ لِلضَّعِيفِ فِيهَا حَقُّهُ مِنَ الْقَوِىِّ غَيْرَ مُتَتَعْتِعٍ» جامعه‌ای که ضعیف نتواند حرفش را بدون لکنت زبان بگوید، این جامعه روی رستگاری نمی‌بیند. بدون اینکه بترسد حرفش را بزند و لکنت زبان نداشته باشد. مورد هفتم، «ثُم إِنَّ لِلْوَالِى خَاصَّهً وَ بِطَانَهً» (نهجالبلاغه/ص441) استاندار، شخصیت، هرکسی که مسئولیتی دارد، یک دوستانی دارد، یک نزدیکانی دارد. «فِيهِمُ اسْتِئْثَارٌ» اینها خودشان را بر دیگران مقدم می‌دانند. پدر ما استاندار است. وکیل است، وزیر است. اینها می‌خواهند به حقوق دیگران دست درازی کنند. این طبیعت انسان است. به من بگویند: پدر شما صاحب این پست شده است. سریع به ذهن انسان می‌رسد تا پدرم سر کار است، ما بارمان را ببندیم! در بین بستگان ما کسی نباشد که استخدام نشده باشد. کسی نباشد که زمین نگرفته باشد.
مدینه فاضله یک طرفه نیست. امیرالمؤمنین بخواهد مدینه فاضله را برقرار کند ولی استاندارش یک جایی رفته است، همه بستگان و خویشان بگویند: ما باید حتماً یک لقمه چربی پیدا کنیم. این مدینه فاضله نیست. مدینه فاضله بدون شهروندان فاضل به جایی نمی‌رسد. ما وظایف حاکمان را می‌گوییم ولی اگر ما نخواهیم محال است بشود. اگر هرکسی هرجایی دستش می‌رسد، کمک نکند و بگوید: امروز ما راهی داریم، ما هم سوء استفاده کنیم. همه همین فکر را می‌کنند! حضرت فرمود: «ثُم إِنَّ لِلْوَالِى خَاصَّهً وَ بِطَانَهً» حاکم دوستان و نزدیکانی دارد. امیرالمؤمنین به مالک می‌گوید. ما نمی‌توانیم شخصیت مالک را توصیف کنیم. مالک تو با همه عظمتت، دوستان و نزدیکانی داری. اینها می‌خواهند خودشان را بر دیگران مقدم بدارند. «فَاحْسِمْ مَئُونَهَ أُولَئِكَ بِقَطْعِ أَسْبَابِ تِلْكَ الْأَحْوَالِ» (نهجالبلاغه/ص441) ریشه اینها را بکن. هرکس از دوستان و خویشاوندان تو بخواهد سوء استفاده کند، دستشان را قطع کن. «وَ لَا تُقَطِّعَنَّ لِأَحَدٍ مِنْ خَاصَّتِكَ وَ حَامَّتِكَ» نکند اینهایی که اطراف تو هستند، یکوقت یک زمینی و ملکی در اختیار آنها بگذاری؟ هرکسی در ساده‌ترین منصب حتی در دهیاری، یک بخش بسیار کوچک، همه جا راهش باز است. این خیلی مهم است که جایگاه رضایتمندی مردم را در محاسباتمان بیاوریم. متأسفانه این جایگاه تضعیف شده است. ما کار خودمان را می‌کنیم، مسئولین کار خودشان را می‌کنند. امیرالمؤمنین به مالک فرمود: مواظب باش اگر در دوستانت، اگر در یاران و نزدیکانت ویژه خواری هست، دستشان را قطع کن، چیز اضافه‌ای به اینها نده. اگر به این مدینه رسیدیم، به حاکمان و مردم در این مدینه فاضله رسیدیم، آنوقت می‌شود حکومت علوی. اگر همراهی نکنیم به هیچ جا نمی‌رسیم. دنیا ارزش ندارد. آه یک مظلومی همه چیز را از بین می‌برد. آنهایی که از حلال جمع کردند به کجا رسیدند. من خبر دارم اینهایی که از حلال درآمد دارند وقتی یک میلیاردش دو میلیارد می‌شود، عزا می‌گیرد چطور نگه دارم؟ می‌گوید: بروم به تجارت بزنم، یکی پولم را می‌خورد. بروم ملک بخرم کلاه سرم می‌رود. معطل است. کاری کنیم که دعای مظلوم دنبال ما باشد. این دعا در نسل و در فرزندان تأثیر دارد. شریعتی: چقدر محتاج بودیم به شنیدن این کلمات نورانی امام علی(ع) آن هم با دغدغه‌های همیشگی حاج آقای حسینی قمی عزیزمان. انشاءالله همه تلاش کنیم و دستانمان را به دستان علی(ع) بسپاریم. کسی که به راه‌های آسمان آشناتر از راه‌های زمین است.
امروز صفحه 362 قرآن کریم، آیات نورانی سوره مبارکه فرقان، آیات 21 تا 32 این سوره را به اتفاق بشنویم. «وَ قالَ الَّذِينَ لا يَرْجُونَ لِقاءَنا لَوْ لا أُنْزِلَ عَلَيْنَا الْمَلائِكَةُ أَوْ نَرى رَبَّنا لَقَدِ اسْتَكْبَرُوا فِي أَنْفُسِهِمْ وَ عَتَوْا عُتُوًّا كَبِيراً «21» يَوْمَ يَرَوْنَ الْمَلائِكَةَ لا بُشْرى يَوْمَئِذٍ لِلْمُجْرِمِينَ وَ يَقُولُونَ حِجْراً مَحْجُوراً «22» وَ قَدِمْنا إِلى ما عَمِلُوا مِنْ عَمَلٍ فَجَعَلْناهُ هَباءً مَنْثُوراً «23» أَصْحابُ الْجَنَّةِ يَوْمَئِذٍ خَيْرٌ مُسْتَقَرًّا وَ أَحْسَنُ مَقِيلًا «24» وَ يَوْمَ تَشَقَّقُ السَّماءُ بِالْغَمامِ وَ نُزِّلَ الْمَلائِكَةُ تَنْزِيلًا «25» الْمُلْكُ يَوْمَئِذٍ الْحَقُّ لِلرَّحْمنِ وَ كانَ يَوْماً عَلَى الْكافِرِينَ عَسِيراً «26» وَ يَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلى يَدَيْهِ يَقُولُ يا لَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلًا «27» يا وَيْلَتى لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلاناً خَلِيلًا «28» لَقَدْ أَضَلَّنِي عَنِ الذِّكْرِ بَعْدَ إِذْ جاءَنِي وَ كانَ الشَّيْطانُ لِلْإِنْسانِ خَذُولًا «29» وَ قالَ الرَّسُولُ يا رَبِّ إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هذَا الْقُرْآنَ مَهْجُوراً «30» وَ كَذلِكَ جَعَلْنا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا مِنَ الْمُجْرِمِينَ وَ كَفى بِرَبِّكَ هادِياً وَ نَصِيراً «31» وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ لا نُزِّلَ عَلَيْهِ الْقُرْآنُ جُمْلَةً واحِدَةً كَذلِكَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤادَكَ وَ رَتَّلْناهُ تَرْتِيلًا «32» ترجمه : و كسانى كه به ملاقات ما اميد ندارند (و رستاخيز را قبول نمىكنند) گفتند: چرا فرشتگان بر ما نازل نمىشوند و يا چرا پروردگارمان را نمىبينيم؟ قطعاً آنان در نفس خود استكبار ورزيدند و سركشى بزرگى كردند. روزى كه فرشتگان را مىبينند، آن روز براى گناهكاران مژدهاى نيست، (بلكه روز كيفر آنهاست) و (فرشتگان به مجرمان) مىگويند: (بهشت براى شما) حرام و ممنوع است. ما به سراغ هر عملى كه (به عنوان خيرات) انجام دادهاند مىرويم و آن را غبارى پراكنده مىسازيم. در آن روز، اهل بهشت جايگاه خوش و آسايشگاه نيكويى دارند. و روزى كه آسمان با ابرها بشكافد و فرشتگان فروفرستاده شوند فروشدنى. در آن روز، فرمانروايىِ بر حقّ، از آن خداى رحمان است و روزى است كه بر كافران سخت و سنگين است. و روزى كه ستمكار (مشرك) دو دست خود را (از روى حسرت) به دندان مىگزد و مىگويد: اى كاش با پيامبر همراه مىشدم. اى واى بر من! كاش فلانى را دوست خود نمىگرفتم. رفيق من بعد از آن كه حقّ از طرف خدا براى من آمد، مرا گمراه ساخت. و شيطان هنگام اميد، انسان را رها مىكند. پيامبر (در روز قيامت از روى شكايت) مىگويد: پروردگارا! قوم من اين قرآن را رها كردند. و ما اين گونه براى هر پيامبرى دشمنى از گناهكاران قرار داديم، و پروردگارت براى راهنمايى و حمايت تو كافى است. و كسانى كه كفر ورزيدند، (بهانهى ديگرى آورده و) گفتند: چرا (تمام) قرآن يكجا بر او نازل نشده است؟ (غافل از آن كه ما) اين گونه (نازل كرديم) تا دل تو را به وسيلهى آن استوار كنيم و آن را به تدريج و آرامى بر تو خوانديم.
شریعتی: هفته گذشته با حاج آقای نظری حداحافظی کردیم و حاج آقای حسینی فضای برنامه ما را منور کردند، «صد شکر که این آمد و صد حیف که آن رفت» انشاءالله حاج آقای نظری هرجا هستند خداوند متعال پشت و پناهشان باشد. حاج آقای حسینی: حتماً بینندگان عزیز و مردم خوب ما هرجا باشند قدر شخصیت‌هایی مثل حاج آقای نظری را می‌دانند. ایشان یک شخصیت ممتازی هستند که بی انصافی است ما را در ردیف امثال ایشان بیاورند. ایشان حق استادی بر ما دارند. اشاره‌ی قرآنی امروز را بیان کنم «وَ قالَ الرَّسُولُ يا رَبِّ إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هذَا الْقُرْآنَ مَهْجُوراً» پیامبر شکایت می‌کند که مردم قرآن را رها کردند. از ماه رمضان بیرون آمدیم خواندن قرآن را رها نکنیم. روزی یک جزء قرآن را بخوانیم. ماه تعلیم و تعلم قرآن است. قدیم چقدر در فصل تابستان کلاس‌های قرآن دایر بود. هرکسی هرجا هست کلاس قرآن برپا کند، فردای قیامت قرآن از ما شکایت نکند. امروز پنجاه و نهمین سالگرد ارتحال آیت الله بروجردی است که در مسجد اعظم قم بعد از نماز مراسمی برگزار می‌شود. جناب آقای دکتر رفیعی سخنران مراسم هستند. آیت الله بروجردی یک شخصیت بسیار ممتاز در تاریخ تشیع و بین فقهای شیعه است. کمتر فقیهی داشتیم موفق به اندازه‌ی آیت الله العظمی بروجردی باشند. خدا را قسم می‌دهیم به حق محمد و آل محمد آنچه صلاح و مصلحت ما و نظام و مردم و مسئولین ما هست به خوبی و خیر مقدر بگردان و همه ما را موفق به زمینه‌سازی برای این حکومتی که نگاه امیرالمؤمنین به آن است بدارد. شریعتی: «الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمدٍ و آله الطاهرین»
97-4-5-حجت الاسلام حسینی قمی.mp3
12.24M
🔊 فایل صوتی برنامه سمت خدا 👤 #حجت_الاسلام_حسینی_قمی 📚 با موضوع : وظایف و ویژگیهای حکومت علوی 🗓 سه شنبه پنجم تیر ماه 🗂 حجم : ۱۱.۶ مگابایت 💠 @samtekhoda3
🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹
🔸 برنامه سمت خدا 📝 موضوع برنامه : #زندگی_هوشمندانه_و_راههای_دوری_از_اشتباه 👤 كارشناس : #حجت_الاسلام_والمسلمين_لقمانی 🗓 تاريخ پخش : ششم تیر ماه 🔻🔻🔻
برنامه سمت خدا موضوع برنامه : زندگی هوشمندانه و راه‌های دوری از اشتباه (اهمیت کم حرفی) كارشناس : حجت الاسلام والمسلمين لقمانی تاريخ پخش : 06-04-97 بسم الله الرحمن الرحیم. اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم. شریعتی: سلام می‌کنم به همه بیننده‌ها و شنونده‌های نازنین‌مان، به سمت خدای امروز خوش آمدید. انشاءالله هرجا که هستید مثل این روزهای تابستان دلتان گرم به خداوند متعال باشد و انشاءالله زندگی‌تان بدون اشتباه و در حال حرکت به سمت آینده‌ای درخشان باشد. دوستانی که دوست دارند از هنر خوب زیستن بشنوند و هنرمندانه زندگی کردن را یاد بگیرند، می‌دانم امروز هم مثل هر چهارشنبه همراه ما هستند تا صحبت‌های حاج آقای لقمانی عزیز را بشنوند. سلام علیکم و رحمة الله. خیلی خوش آمدید. حاج آقای لقمانی: سلام علیکم و رحمة الله، بنده هم خدمت شما و همه بینندگان عزیز برنامه سمت خدا عرض سلام دارم. انشاءالله روز و روزگار بر وفق مراد باشد و شاد و خوش و خرم باشند. شریعتی: انشاءالله همه با تمام وجود خداوند متعال را شکر کنیم، به داشته‌هایمان ببالیم و افتخار کنیم و انشاءالله برای رسیدن به اهدافمان تلاش کنیم. امروز هم در خدمت حاج آقای لقمانی هستیم تا بحثشان را با دل و جان بشنویم. حاج آقای لقمانی: بسم الله الرحمن الرحیم جز گرفتاری سخن سازی ندارد حاصلی طوطیان را در قفس شیرین زبانی کرده است یکی از علل اشتباه انسان زیاد حرف زدن است. بچه‌ها تا می‌خواهند زبان باز کنند، پدر و مادرها سبقت می‌گیرند، می‌گویند: بگو مامان، بگو بابا! دو ماه، سه ماه تلاش می‌کنند تا این زبان باز کند، بعد هفتاد سال باید بگویند: حرف نزن! گاهی زیاد حرف زدن ریشه اشتباه است. گاهی هم اشتباه بی جبران می‌شود. مثلث شخصیت انسان، اگر بخواهیم عظمت پیدا کنیم 1- دانایی است 2- جهاد در راه خدا 3- تقوا و پاکدامنی است. این سه شخصیت انسان را شکل می‌دهد. از چه طریقی ما دانا، عالم، آگاه و هوشیار می‌شویم؟ دو راه دارد. یکی خواندن، یکی گفتن و شنیدن. بنان و بیان! به هر دو قسم خورده شده است. «ن وَ الْقَلَمِ وَ ما يَسْطُرُون» (قلم/1) به قلم قسم خورده شده است. نوشتار اینقدر ارزش دارد. یکی هم خداوند در مورد بیان فرمود: «عَلَّمَهُ الْبَيانَ» (الرحمن/4) خدا انسان را خلق کرد، بعد «عَلَّمَهُ الْبَيانَ» و پیامبر چقدر زیبا فرمودند: «وَ إِنَّ مِنَ الْبَيَانِ لَسِحْراً» (منلايحضرهالفقيه، ج 4، ص 379) بعضی از بیان‌ها سحر آمیز است. فرصت پیدا نمی‌کند پلک بزند. از بس دلنشین است. پس نعمت بیان و نطق، نعمت بی‌مانند خداوند به انسان است. گاهی شده خدای ناکرده ما یک روز، دو روز نمی‌توانیم حرف بزنیم بعد که می‌خواهیم حرف بزنیم چقدر خدا را شکر می‌کنیم. بیان نعمت است. امیرالمؤمنین می‌فرماید: انسان دو فضیلت دارد. خرد و سخن، با خرد بهره می‌ستاند. با سخن بهره می‌رساند. نعمت خداوند است. وقتی که انسان می‌تواند سخن بگوید، خیلی از سختی‌ها و مشکلات را بیان می‌کند حل می‌شود. چرا پزشک کودکان کارشان اینقدر ارزش دارد؟ بچه حرف نمی‌تواند بزند ولی تشخیص می‌دهد مشکل بچه چیست. بزرگ بود می‌گفت: من مشکلم چیست. اول اندیشه و بعد گفتار است. بسیاری از افراد هستند قبل از سخن یا حین سخن فکر می‌کنند. بعضی هستند نه قبل و نه حین و نه بعد برایشان مهم نیست. خدا حاج احمد آقا فرزند امام را رحمت کند. گفتند: یکبار با امام پای تلویزیون بودیم. یک مراسمی بود. به افتخار دو تا رئیس جمهور ضیافت شام برپا بود. بعد از شام یا قبل از شام یک نطق کوتاهی مقابل دوربین‌ها دارند. هردو از روی نوشته می‌خوانند. امام به حاج احمد آقا فرمودند: اینقدر سخن اینها در اینجا ارزش دارد و حساس است که روی واژه واژه‌های آن جهان حساب باز می‌کند، شما که گفتید چرا عمل نکردید؟ این باید سنجیده بگوید. اگر ما در کل زندگی اینطور باشیم، چه پرونده خوبی داریم. الآن یک راهکار چند ثانیه‌ای دارد. افرادی که سنجیده سخن می‌گویند، کثرت کلام ندارند. قِلة کلام دارند و سنجیده سخن می‌گویند. تا یک مسأله که شایعه است و همه جا گفته می‌شود، نمی‌دانم! من خبر ندارم. آن کسی که جاهل و عادی و مادی است، حتماً همینطور است. همه می‌گویند! یک عمر اینطور وزر و وبال برای خودش فراهم می‌کند.
شریعتی: یک اتفاقی که افتاده این است که نه تنها آن را بیان می‌کنیم، یک پله بالاتر در مورد دیگران قضاوت می‌کنیم. سوم اینکه آن را نشر می‌دهیم. حاج آقای لقمانی: گاهی هفتاد سال توبه و استغفار نمی‌تواند جایگزین شود. در این چندین برنامه می‌خواستم این مطلب را بگویم. امروز بیان می‌کنم. بنده خدایی بود زیاد گرایش به مکتب و مذهب و روحانیون نداشت. می‌گفت: در یک مسجدی رفتم، قبل از ظهر بود، چند دقیقه به اذان مانده بود. رفتم وضو بگیرم و نمازم را فرادی بخوانم و بروم به کارهایم برسم. دیدم امام جماعت مسجد آمد، عبایش را آویزان کرد. به دستشویی رفت، بعد آمد عبایش را روی دوشش انداخت و به محراب رفت. بعد هم همه اقتدا کردند و نماز خواندند. از همان لحظه تا دو سال هرجایی که رفتم بد و بیراه گفتم و قضیه را گفتم و برای همه تعریف می‌کردم. یک عده تأیید می‌کردند. دو سال گذشت تا جایی اتفاقی حاج آقا را دیدم. گفتم: بگذار خودش را هم ضایع کنم. گفتم: یادتان هست دو سال قبل در فلان مسجد، شما آمدید در دستشویی، عبایتان را آویزان کردید و بعد آمدید وضو نگرفتید و به محراب رفتید. چرا وضو نگرفتید؟ حرف‌هایم را که زدم، ایشان گفت: عزیزم، من منزل وضو گرفته بودم. یک آمپول داشتم. رفتم آمپول زدم و بعد آمدم پنبه را ببینم که یکوقت لباسم به خون آلوده نشده باشد و نمازم مشکل پیدا کند. نگاه کردم و دیدم نه! خواستم وارسی کنم و نخواستم وضو بگیرم. دو سال ترور شخصیت کرد! باید خودمان را اصلاح کنیم. بگوییم: نمی‌دانم. خبر ندارم! «لا ادری نصف العلم» نمی‌دانم نیمی از علم است. آیت الله مصباح می‌گفتند: هرکس از علامه طباطبایی سؤال می‌کرد، ایشان بلد بود آرام جواب می‌داد. اگر بلد نبود، می‌گفتند: اگر بگویم نمی‌دانم اشکال ندارد؟ گاهی در فضای مجازی مطالبی را می‌بینم و غصه می‌خورم که فردای قیامت چطور می‌خواهد پاسخ بدهد؟ زیاد حرف زدن اشتباه بسیار بزرگی است. می‌فرمایند: نه طوطی باش که گفتار دیگران را تکرار کنی، نه بلبل که گفته خود را هدر دهی. «خير الكلام ما قَلّ و دَلّ» بهترین آن چیزی است که کوتاه و رساننده باشد. سریع و شفاف باشد. جمله بعد می‌فرمایند: گاهی یک سخن، یک زمستان انسان را گرم می‌کند و گاهی یک سخن یک عمر انسان را سرد می‌کند. می‌لرزد! بعضی تکه‌هایی که به کسی می‌اندازند و طرف اشک می‌ریزد. مثل شمع می‌سوزد. در حالی که می‌شد سکوت کرد. به ذکر شریف سکوت مشغول باشد! انسان حرف نزند. جمله بعد می‌فرماید: تو ارباب سخنانی که نگفته‌ای هستی و نوکر سخنانی که گفته‌ای هستی. حرف که زده شد دیگر انسان برده اوست. گفت: گاهی یک بله یا نه بیشتر از نوشتن یک مقاله سی صفحه‌ای برای من زحمت دارد. روی کلمه کلمه‌اش باید فکر کند و حساب شده جواب بدهد. چند نفر بودند که خیلی می‌گفتند و می‌خندیدند و شوخی می‌کردند. بنا شد هرکدام از دنیا رفتند به خواب دیگری بیایند. یکی از دنیا رفت و حدود یکسال نیامد. تا به خواب دوستش آمد، گفت: چرا اینقدر دیر آمدی؟ گفت: همین مقدار بگویم هرچه ما در دنیا شوخی گفتیم، فرشتگان جدی نوشتند و گفتند: باید ثابت کنی. کسانی را دیدند بعد از مرگ در عذاب هستند. آمدند برای دختر فلانی تحقیق کنند من یک جمله‌ای گفتم غرض ورزانه، کینه توزانه و دارم عذاب می‌کشم! «نعره هیچ شیری خانه چوبی را ویران نمی‌کند. من از سکوت موریانه می‌ترسم.» آه بکشد و به هیچکس هم نگوید. گاهی طومار زندگی انسان را به باد می‌دهد. لذا تمرین به سکوت کنیم. تمرین به قضاوت نکردن و به مهربانی، به دلسوزی نسبت به دیگران.
تقاضا می‌کنم بینندگان برنامه این روایت را یادداشت کنند و مرتب ببینند. حضرت محمد(ص) فرمودند: «لَوْ لا تَكْثیرٌ فی كَلامِكُمْ وَ تَمْریجٌ فی قُلوبِكُمْ» اگر دو کار را انجام نمی‌دادید، زیاد حرف نمی‌زدید، به اندازه حتی کمتر، «وَ تَمْریجٌ فی قُلوبِكُمْ» دلهای شما مرتع شیطان نبود. این طرف و آن طرف ما آرام و قرار نداریم. مَرج یعنی هرج و مرج، بیا و برو. یک رؤیای صادقه، نه. یک سخن حکمت آمیز، نه. از بس ورودی‌های دل نامناسب است. یک لحظه آرامش نیست. اگر اینقدر زیاد حرف نمی‌زدید و دلتان هم قفل داشت، کلید داشت، دیوار داشت، «لَرَاَیْتُمْ ما اَری وَ لَسَمِعْتُمْ ما اَسْمَعُ» هرچه من می‌دیدم شما هم می‌دیدید و هرچه می‌شنیدم، شما هم می‌شنیدید. در فرصت‌های مختلف همه ما این تجربه‌ی نورانی را داشتیم. یک مدتی خلوت داشتیم. به مناسبتی تنها بودیم، بعد انسان چقدر احساس سبکی و شادابی دارد. چقدر احساس خوبی دارد. آنچه من می‌دیدم شما هم می‌دیدید. پیامبر چه چیزهایی می‌دیدند؟ فرشتگان، ملکوت خدا را می‌دیدند. بهشت را می‌دیدند. چرا ما اینطور نباشیم؟ بعضی هستند که بهشت به سراغشان می‌آید. از آن طرف هم هرچه من می‌شنیدم شما هم می‌شنیدید. بعضی گوششان محرم اسرار است. باز پیامبر فرمودند: «من کثرَ کلامه» کسی که حرف زدنش زیاد باشد، بیش از مقدار حرف بزند، سقوط او بسیار زیاد است. کسی که سقوط او زیاد است گناهانش هم زیاد است. کسی که گناهانش زیاد است، آتش جهنم سزاوار اوست. دانشگاه صنعتی اصفهان روز هجدهم ماه رمضان صحبت داشتم، همان لحظه یک جرقه‌ای به ذهن ما رسید، گفتیم: اساتید، کارمندان و دانشجویان، حالا بسیاری از دانشجویان متأهل نیستند. اساتید و کارمندان امروز که منزل رفتید، شب اول قدر است از خانم عذرخواهی کنید. ببینیم امشب چه حس و حالی داریم. گفتند: ما این کار را کردیم و چه شب‌های قدری داشتیم! تمرین کنیم. همسایه، دوست، پدر و مادر و خواهر و برادر. گاهی با اینکه سی سال بزرگتر از فرزندش عذرخواهی کند. یکوقتی من یک حرفی زدم حلال کنید. گاهی فرصت می‌رود و دیگر نمی‌توان کاری کرد. اما امیرالمؤمنین می‌فرمایند: «من کثر کلامُه زَلَّ» لغزش پیدا می‌کند و خطا و سهو انجام می‌دهد. خدا نکند انسان سخن بگوید و مطلب کم بیاورد. همه دور هم هستند و می‌خواهند اظهار فضل کنند. این خیلی بد است. دوم فرمودند: کسی که زیاد حرف بزند، «کثر ملامُهُ» سرزنش او زیاد است. این چه حرفی است که زدی. چرا دوباره دسته گل به آب دادی؟ سرزنش می‌کنند. چرا بدون مطالعه و تحقیق حرف می‌زنی؟
یک نفر سخنی گفت و بعد گفت: حاضرم برای اثبات حرفم با هم اهواز برویم و من به شما ثابت کنم. یک ولی خدا گفت: چرا باید حرفی بزنی که برای اثباتش مجبور شوی تا اهواز بروی؟ سکوت کن. نکته بعد فرمودند: «کثر لَغَطُه» بسیار سخنان بی معنا و بی روح می‌گوید. چون می‌خواهد یک ریز حرف بزند. حضرت فرمودند: کسی که زیاد حرف بزند گناهانش هم زیاد می‌شود. بنده به شما و شما به من، مؤمن به مؤمن نمی‌تواند بگوید: لعنتی! ولی امام صادق(ع) سه بار فرمودند: ملعونٌ ملعونٌ ملعونٌ! مورد لعنت خدا، مورد لعنت خدا کیست؟ «مَنِ اتَّهَمَ أَخَاهُ» برادرش را متهم کند. دوستش را متهم کند. همسر به همسر، قبل از اینکه بپرسد متهم کند. امام که بگویند: ملعون یعنی دیگر مورد لعنت است. گاهی انسان شصت سال عبادت را با یک جمله از بین می‌برد. فلانی را دیدم با فلانی که پَست است. این پست از کجا آمد؟ این قضاوت است. حضرت فرمودند: سقوط شخصیتش هم بسیار می‌شود. اینجا برای بعضی از عزیزان که ماه مبارک رمضان را پشت سر گذاشتند و سحرخیزی و قرائت قرآن داشتند و حال خوشی داشتند، یک شعری هست دستورالعمل است، از امروز تا یک سال آینده، تا پنج سال آینده. در یکی از دانشگاه‌ها به دانشجویان گفتم. بعضی از دانشجویان گفتند: ما کلمه به کلمه این را گذاشتیم و هفته به هفته عمل می‌کنیم. صَمت و جوع و سَهَر و عزلت و ذکرِ به دوام *** نا تمامان جهان را کند این پنج تمام صَمت با «صاد» کم حرف زدن، انسان عادت کند. امیرالمؤمنین(ع) یک جمله فوق‌العاده‌ای دارند. «كَانَ لِي فِيمَا مَضَي أَخٌ فِي اللَّهِ» (نهجالبلاغه، حكمت 289) یک برادری داشتند، دنیا در نگاه او کوچک بود. «وَ كَانَ يُعْظِمُهُ فِي عَيْنِي صِغَرُ الدُّنْيَا فِي عَيْنِهِ وَ كَانَ خَارِجاً مِنْ سُلْطَانِ بَطْنِهِ فَلا يَشْتَهِي مَا لا يَجِدُ وَ لا يُكْثِرُ إِذَا وَجَدَ وَ كَانَ أَكْثَرَ دَهْرِهِ صَامِتاً» بسیاری از اوقات کم حرف می‌زد. به اندازه حرف می‌زد. در هر جمعی وارد می‌شد با هر گروهی همدلی و هم نوایی نمی‌کرد و سنجیده حرف می‌زد. صَمت به اندازه حرف زدن است. «صَمت و جوع» اگر می‌خواهید فرزانه شوید و زیرک و باهوش شوید، چند لقمه کمتر بخورید. کسی که سر سفره به تعداد لقمه‌هایی که برای سیر شدن نیاز دارد، کمتر بخورد ثواب بیست شب، نماز شب برای او نوشته می‌شود. «صَمت و جوع و سَهر» سَهَر به معنی قلة المنام یا کم خوابیدن، یا شب زنده‌داری است. کسانی که توفیق دارند و شب زنده‌دار هستند خداوند توفیقات خاصی به آنها می‌دهد. عمر طولانی، رزق فراوان، زمینه سعادت و کامیابی در زندگی، چون گوش به فرمان خداوند بودند، خداوند هم اینطور جبران می‌کند. چشم یکی از اعضای ناسپاس است. هر مقدار انسان بخوابد باز هم خواب می‌طلبد. ولی اگر خودش را مدیریت کند، سَهَر را خواهد داشت یا شب زنده‌دار خواهد بود که فوق‌العاده در شخصیت و راه و روحیه انسان تأثیر دارد. انشاءالله خدا این توفیق را به همه ما بدهد. آیت الله حسن زاده آملی فرمودند: هرکس سَحر ندارد از خود خبر ندارد *** از خود خبر ندارد هرکس سَحر ندارد هیچ ولی خدایی به جایی نرسید مگر با سحرخیزی. یکی دو ساعت بعد از نماز مغرب و عشاء استراحت می‌کردند و سحر بیدار می‌شدند. برای ما برعکس است. بیداری در سحر وجود انسان را کیمیا می‌کند. کسانی که می‌خواهند تیزهوش باشند سحرها ذهن بسیار جاذبه قوی دارد.