الگوی دیگر الگوی ایمان و ایثار است، ساره! ابراهیم خلیل الرحمان یک نفره کار یک امت را کرد. همه را دعوت به خداپرستی و یکتاپرستی کرد. افراد کمی اوایل ایمان آوردند. یکی از اولین کسانی که ایمان آورد، دختری به نام ساره بود. اول ایمان آورد، بعد همسر ابراهیم(ع) شد. حضرت ساره بسیار پولدار بود. ثروتمند بود و سرمایهدار بود. این دختر بعد از ایمان، الگوی ایثار شد. به شوهرش ابراهیم گفت: همه دارایی من در خدمت تو! در راه تبلیغ دین خدا هزینه کن. الآن ما چنین دخترانی داریم؟ حتماً داریم منتهی یک برنامهای مثل برنامه سمت خدا باید اینها را پیدا کند. در همه دورهها خدا حجتهایی دارد. خدیجه کبری(س) که در این مکان شریف زیاد نام حضرت خدیجه ترویج میشود، قبل از حضرت خدیجه، حضرت ساره یک چنین کاری کرده که ثروت خود را در اختیار پیامبر قرار داد. روزگاری گذشت ساره فرزنددار نمیشد. بخاطر اینکه نسل پیامبر قطع نشود خودش برای حضرت ابراهیم یک بانویی به نام هاجر را انتخاب کرد و بعد خدا از هردو بانو به ابراهیم فرزند داد. به هاجر اسماعیل را و به ساره اسحاق را، قرآن ستایش میکند از این بانوان. تنها زنی که در قرآن صحبت خندیدن او آمده ساره هست. وقتی فرشته آمد و خبر فرزنددار شدن او را آورد، خندید.
الگوی پنجم فاطمه زهرا(س) است. «بسم الله الرحمن الرحیم، إِنَّا أَعْطَيْناكَ الْكَوْثَرَ، فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَ انْحَرْ، إِنَّ شانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ» (کوثر/1-3) ما اعتقاد داریم امام زمان(ع) امام همه زمانهاست و امام آخرالزمان است و همه مسائل جهان را میشناسد، امام زمان فرمود: الگو و اسوهی من امام زمان، فاطمه زهراست! لذا ما باید آن بانوی بزرگ را بشناسیم. اخلاق و افکار و مواضعش، تربیت فرزندانش، حجاب و حیایش را بشناسیم. کسی به امام صادق(ع) التماس کرد که قبر مادرتان حضرت زهرا را به ما نشان بدهید. امام صادق(ع) آدرس قم را داده است. فرمود: حکمتی هست که باید قبر مادرم پنهان بماند. اما قبری در آینده از دودمان ما در قم خواهد بود، بانویی فاطمه نام که هرکس او را زیارت کند، پاداش زیارت مادرم فاطمه زهرا به او داده خواهد شد.
شریعتی:
شیعه به شوق مرقد زهرا به قم رسید *** طاقت نداشت تا به قیامت بایستد
چقدر خوب است در سالروز ولادت حضرت معصومه(س) دلهای زیادی را گره بزنیم به این حرم نورانی و خیلیها را عازم کنیم که دلشان حال و هوای زیارت دارد. همانطور که قبلاً گفتیم اگر دور و اطراف شما کسانی هستند که هنوز مشرف نشدند انشاءالله همراهی کنید که عازم شوند و اگر کسی را سراغ ندارید سهمیم شوید و بانی شوید که کسانی که آرزوی زیارت این حضرت را دارند به زودی زود مشرف شوند.
امروز صفحه 381 قرآن کریم، آیات 45 تا 55 سوره مبارکه نمل را تلاوت خواهیم کرد.
«وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا إِلى ثَمُودَ أَخاهُمْ صالِحاً أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ فَإِذا هُمْ فَرِيقانِ يَخْتَصِمُونَ «45»
قالَ يا قَوْمِ لِمَ تَسْتَعْجِلُونَ بِالسَّيِّئَةِ قَبْلَ الْحَسَنَةِ لَوْ لا تَسْتَغْفِرُونَ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ «46»
قالُوا اطَّيَّرْنا بِكَ وَ بِمَنْ مَعَكَ قالَ طائِرُكُمْ عِنْدَ اللَّهِ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ تُفْتَنُونَ «47»
وَ كانَ فِي الْمَدِينَةِ تِسْعَةُ رَهْطٍ يُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ وَ لا يُصْلِحُونَ «48»
قالُوا تَقاسَمُوا بِاللَّهِ لَنُبَيِّتَنَّهُ وَ أَهْلَهُ ثُمَّ لَنَقُولَنَّ لِوَلِيِّهِ ما شَهِدْنا مَهْلِكَ أَهْلِهِ وَ إِنَّا لَصادِقُونَ «49»
وَ مَكَرُوا مَكْراً وَ مَكَرْنا مَكْراً وَ هُمْ لا يَشْعُرُونَ «50»
فَانْظُرْ كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ مَكْرِهِمْ أَنَّا دَمَّرْناهُمْ وَ قَوْمَهُمْ أَجْمَعِينَ «51»
فَتِلْكَ بُيُوتُهُمْ خاوِيَةً بِما ظَلَمُوا إِنَّ فِي ذلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ «52»
وَ أَنْجَيْنَا الَّذِينَ آمَنُوا وَ كانُوا يَتَّقُونَ «53»
وَ لُوطاً إِذْ قالَ لِقَوْمِهِ أَ تَأْتُونَ الْفاحِشَةَ وَ أَنْتُمْ تُبْصِرُونَ «54»
أَ إِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجالَ شَهْوَةً مِنْ دُونِ النِّساءِ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُونَ «55»
ترجمه : و به راستى به سوى قوم ثمود، برادرشان (حضرت) صالح را فرستاديم كه (او به مردم گفت:) خداوند را بپرستيد. پس آن گاه مردم به دو گروه متخاصم تقسيم شدند. صالح گفت: اى قوم من! چرا پيش از نيكى شتابزده خواهان بدى هستيد؟ چرا از خداوند آمرزش نمىخواهيد تا مشمول رحمت گرديد؟ (مردم به صالح) گفتند: ما بهتو وهمراهانت فالبد زدهايم (وقحطى موجود به خاطر وجود شماست. صالح) گفت: فال (وسرنوشت نيك وبد) شما نزد خداست، بلكه شما گروهى هستيد كه مورد آزمايش قرار گرفتهايد. و در آن شهر نُه دسته (و گروه) بودند كه در آن سرزمين فساد مىكردند و اهل اصلاح نبودند. (آن گروه مفسد) گفتند: به خداوند سوگند ياد كنيد (و همقسم شويد) كه بر او و خانوادهاش شبيخون مىزنيم، سپس به ولىّ او خواهيم گفت: ما در محل قتل كسانش حاضر نبوديم (تا چه رسد به اينكه آنان را كشته باشيم)، و ما قطعاً راست مىگوييم. و (آن نه گروه مفسد) دست به تدبير بزرگى زدند و ما نيز به تدبير بزرگى دست زديم، ولى آنها نمىفهميدند. پس بنگر كه پايان تدبير آنان (و شبيخون به صالح و كسانش) به كجا انجاميد، ما آنان و قومشان همگى را هلاك كرديم. پس اين خانههاى آنهاست كه به خاطر ظلمى كه كردند ويران و خالى شده است، و قطعاً در اين (كيفر، عبرتو) نشانه روشنى است براى اهل علم و آگاهى. و مؤمنان و كسانى را كه اهل پروا بودند، (از مهلكه) نجات داديم. و (نيز) لوط را (فرستاديم) كه به قومش گفت: آيا اين كار بسيار زشت را در حالى كه به زشتى آن آگاهيد، انجام مىدهيد؟ آيا شما با بودن زنان، براى غريزهى شهوت به سراغ مردان مىرويد؟ بلكه شما مردمى (نادان و) جهالت پيشهايد.
شریعتی: انشاءالله تمام زندگیها به برکت نام و یاد حضرت معصومه (س) منور به آیات نورانی قرآن کریم باشد. دختر خانمهایی که امسال به سن تکلیف رسیدند، در آخر برنامه به رسم یادبود هدایایی دریافت خواهند کرد. نماز یکشنبه ماه ذیالقعده از امروز با شروع ماه ذیالقعده بخوانیم. به مناسبت دهه کرامت طرح تخفیف محصولات فرهنگی برنامه سمت خدا را میتوانید در کانال و سایت برنامه دنبال کنید. حاج آقای بهشتی دعا بفرمایید و همه آمین بگوییم.
حاج آقای بهشتی: امروز روز اول دهه کرامت است. اکرام یعنی احترام، این عالم ربانی از مشخصههایش این بود که به همه انسانها احترام میگذاشت. حاج آقا رحیم ارباب، از شخصیتهایی است که مردم ما کم میشناسند. به بچهها، به بانوان، به کسبه، مخصوصاً احترام به استاد، میایستاد تا استاد بگوید: بنشین! احترام به انسانها از مختصات این عالم ربانی است.
به فاطمه معصومه(س) همه مریضهایی که به این بارگاه دل بستهاند، آنهایی که سفارش کردند، مخصوصاً بچههای مریض لباس شفاء بپوشان. رهبر عزیز ما، کشور عزیز ما، مردم عزیز ما را از هر بلایی مصون و محفوظ بدار. شری که آمریکاییها، اسرائیلیها، انگلیسیها علیه امت اسلامی طراحی کردند، به خودشان برگردان. به مولود امروز زمینه و وسیله ازدواج و اشتغال و مسکن جوانهای ما را فراهم بفرما. به روان پاک شهیدان و روح بلند حضرت امام خمینی صلواتی تقدیم کنید.
شریعتی: یادی کنیم از همه اساتید و علما، همه کسانی که بر گردن ما حق دارند، پدرها و مادرها، همه کسانی که در میان ما نیستند. در روز ولادت حضرت معصومه، در حرم نورانی حضرت، جناب آقای فروغی عزیز زیارت حضرت را زمزمه کنند، حاج آقای مهندسی که انشاءالله خدا رحمتشان کند و یادشان را گرامی میداریم، از طرف آنها این سلام را به حضرت معصومه هدیه کنیم. «السلام علیک یا بنت رسول الله، السلام علیک یا بنت فاطمة و خدیجه، السلام علیک یا بنت امیرالمؤمنین، السلام علیک یا بنت الحسن و الحسین، السلام علیک یا بنت ولی الله، السلام علیک یا اُخت ولی الله، السلام علیک یا عَمة ولی الله، السلام علیک یا بنت موسی بن جعفر و رحمة الله و برکاته»
هدایت شده از برنامه تلویزیونی سمت خدا
97-4-24-حجت الاسلام بهشتی.mp3
14.47M
🔊 فایل صوتی برنامه سمت خدا
👤 #حجت_الاسلام_بهشتی
📚 با موضوع : ویژه برنامه ولادت حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها
🗓 یکشنبه بیست و چهارم تیر ماه
🗂 حجم : ۱۳.۷ مگابایت
💠 @samtekhoda3
برنامه سمت خدا
موضوع برنامه : سیری در صحیفه سجادیه امام زین العابدین (علیهالسلام) - شرح دعای هشتم
كارشناس : حجت الاسلام والمسلمين فرحزاد
تاريخ پخش : 25-04-97
بسم الله الرحمن الرحیم، اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم.
من بی تو دمی قرار نتوانم کرد *** احسان تو را شمار نتوانم کرد
گر بر تن من زبان شود هر مویی *** یک شکر تو از هزار نتوانم کرد
شریعتی: «الحمدلله رب العالمین» سلام میکنم به همه بینندهها و شنوندههای نازنینمان، به سمت خدای امروز خوش آمدید. باز هم میلاد با سعادت کریمهی اهلبیت اخت الرضا، حضرت معصومه(س) و دهه کرامت را تبریک میگویم. انشاءالله بهترینها نصیب همه شما شود. حاج آقای فرحزاد سلام علیکم. خیلی خوش آمدید.
حاج آقای فرحزاد: عرض سلام دارم خدمت جنابعالی و بینندگان و شنوندگان عزیز، ایام میلاد سر تا سر نور حضرت معصومه(س) و امام هشتم(ع) که پیش روی ماست را تبریک میگویم. ما مردم ایران زیر سایهی این برادر و خواهر و فرزندان امام هفتم(ع) هستیم. آغاز دهه کرامت است، انشاءالله این جشن و سرور در دلها فراوان شود و مردم ما حقیقتاً شاد باشند و مشکلات همه برطرف شود. فصل زیارت و مسافرت است. توفیق زیارت و مسافرتهای خوب نصیب همه شود و خیلی به جا هست که روز ولادت حضرت معصومه را روز دختر نام نهادند. البته پسرها هم گلایه نکنند چرا روز پسر نداریم.
شریعتی: انشاءالله به برکت امام رضا و خواهر بزرگوارشان رفع غم و هم و گرفتاری از سرزمین ما بشود و دلهای مردم ما آرام شود. در سفر اخیر به عتبات توفیق داشتیم کنار گنبد سیدالشهداء(ع) برویم. اولین دعایی که بعد از تعجیل در فرج کردم، این بود که مردم ما به آرامشی که حقشان هست برسند و این گرفتاری و معضلات اقتصادی از کشور ما رخت بربندد و به یک ثباتی برسیم. بحث ما با حاج آقای فرحزاد صحیفه سجادیه بود. کلام بسیار نورانی و بی نظیر امام هشتممان، دعای هشتم صحیفه سجادیه را مرور خواهیم کرد و از فرازهای ناب و نورانی آن بهرهمند خواهیم شد.
حاج آقای فرحزاد: بسم الله الرحمن الرحیم. الحمدلله رب العالمین، اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم.
دعای هشتم صحیفه سجادیه 44 مورد هست که امام سجاد(ع) به خدا پناه میبرند از رذایل اخلاقی و پیشامدهای ناگوار که خیلی خوب است آدم این دعاها را بخواند. در اواسط دعا که بخشی را خواندیم، میفرماید: خدایا به تو پناه میبرم «أَوْ أَنْ نَعْضُدَ ظَالِما» (صحيفه سجاديه/ دعاى 8) اینکه ما در زندگی کمک ظالم و ترویج ظالم بکنیم. این خیلی گناه بزرگی است. آدم همیشه باید طرفدار مظلوم باشد. به تو پناه میبریم از اینکه کمک ظالم کنیم «أَوْ نَخْذُلَ مَلْهُوفا» یا اینکه انسان گرفتار را یاری نکنیم. همه انسانها وظیفه دارند به آدم ستمدیده یاری کنند. «أَوْ نَرُومَ مَا لَیْسَ لَنَا بِحَقٍّ» بعضی مواقع انسان خواستههایی دارد که حقش نیست. زیادخواهی است یا میخواهد حق دیگران را پایمال کند. خدایا به تو پناه میبریم از اینکه ما غصب کنیم چیزی که حق ما نیست. «أَوْ نَقُولَ فِی الْعِلْمِ بِغَیْرِ عِلْمٍ» خدایا به تو پناه میبریم در مسائلی که آگاهی نداریم و علم و دانش نداریم ورود کنیم.
«وَ نَعُوذُ بِکَ أَنْ نَنْطَوِیَ عَلَى غِشِّ أَحَدٍ» خدایا به تو پناه میبرم از اینکه قدم بگذارم و قصدم خیانت کردن به کسی باشد. از اول صبح قصد آدم دلسوزی، خیرخواهی، کار راه اندازی باشد. قصدش جیب بری و اختلاس و رشوه نباشد. به تو پناه میبرم که گام بنهم بر خیانت بر کسی. «وَ أَنْ نُعْجِبَ بِأَعْمَالِنَا» به تو پناه میبرم از اینکه به اعمال خودم مغرور شوم. میگویند: یکی از عرفا دعا میکرد خدایا همه از گناه به تو پناه میبرند، من از حسناتم به تو پناه میبرم. چون شیطان طمعی که در گناه دارد که ما را به جهنم ببرد یا موفق به توبه نکند یا نا امید شویم، بیشتر از طمع به افرادی است که کار خوب میکنند یا عبادت میکنند که آنها را به غرور و تفاخر و تکبر بیاندازد. کسی که مغرور شد عبادتش را فاسد کرده است. «وَ نَمُدَّ فِی آمَالِنَا» به تو پناه میبریم از آرزوهای طول و دراز دنیایی، «وَ نَعُوذُ بِکَ مِنْ سُوءِ السَّرِیرَةِ» خدایا به تو پناه میبریم از اینکه باطن ما بد باشد. نیتهای ما بد باشد. «وَ احْتِقَارِ الصَّغِیرَةِ» گناه را کوچک بشماریم. «وَ أَنْ یَسْتَحْوِذَ عَلَیْنَا الشَّیْطَانُ» به تو پناه میبریم که شیطان بر ما غلبه کند. «أَوْ یَنْکُبَنَا الزَّمَانُ» به تو پناه میبریم از اینکه زمان ما را به نکبت و درد سر و زحمت بیاندازد. یا سلطان بر ما هجوم بیاورد و حق ما را از بین ببرد. تک تک این دعاها احتیاج به شرح دارد.
اولین پناهندگی امام سجاد(ع) «أَعُوذُ بِكَ مِنْ هَيَجَانِ الْحِرْصِ» (صحیفه سجادیه/ص56) واقعاً اگر مردم حرص و طمع را کنار بگذارند بسیاری از مشکلات خانوادگی و اجتماعی و اقتصادی حل میشود. حرص صفت خیلی بدی است. ما آیهای در قرآن داریم که حرص در وجود همه انسانها هست. «إِنَّ الْإِنْسانَ خُلِقَ هَلُوعا» (معارج/19) انسان خلقتش و بافتش سیر شدنی نیست. هلوع کسی است که سیر نمیشود. جمال مطلق، کمال مطلق، قدرت مطلق، ثروت مطلق، هرچه میدهی میگوید: بقیهاش کو؟! پس اصل اینکه بشر دنبال چیزهای نامتناهی هست، در وجود همه انسانها هست. منتهی این حس را باید در مسیر صحیح راهنمایی کرد. حرص اصلش چیز خوبی است ولی حرصی خوب است که انسان برای تعلیم و تعلم و برای یادگیری باشد.
یک کسی موقع مردن بود، از کسی مسألهای پرسید. به او گفتند: تو داری جان میدهی. این چه سؤالی است؟ گفت: این علم را بیاموزم و یاد بگیرم و بمیرم بهتر از این است که جاهل از دنیا بروم. حدیث داریم دو حریص هستند که سیر نمیشوند. یکی حرص به دنیا، یکی حرص به علم و دانش است. آدم برای حکمت و فراگیری علم هرچه حرص بزند خوب است. حضرت امیر جمله خیلی قشنگی دارند. میفرمایند: «كُلُّ وِعَاءٍ يَضِيقُ بِمَا جُعِلَ فِيهِ إِلا وِعَاءَ الْعِلْمِ فَإِنَّهُ يَتَّسِعُ بِهِ» (نهجالبلاغه، حكمت 205) یعنی هر ظرفی که چیزی درونش میریزی پر میشود. یعنی آن ظرف را پر میکند ولی علم و فهم و دانش در هر قلبی وارد میشود قلب را بزرگ میکند. یعنی هرچه میدهی قلب بزرگ میشود. حرص چیز بدی نیست منتهی باید در انتخابش چیزهای خوب باشد. حرص به احسان به مردم، حرص به خیر رساندن به مردم، حرص به عشق و محبت، انسان در محبت کردن به بندگان خدا حریص باشد. در محبت کردن به زن و بچه حریص باشد. صفت پیامبر حریصٌ علیکم بود. اینقدر پیامبر دغدغه خلق را داشت خدا به او تسلی میداد «طه، ما أَنْزَلْنا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لِتَشْقى» (طه/1و2) نفرستادیم که خودت را به زحمت بیاندازی. «لَعَلَّكَ باخِعٌ نَفْسَك» (شعرا/3) جانت را گذاشتی که این مردم هدایت شوند. حرصی که انسان برای هدایت دیگران میخورد خوب است. منتهی این حرص برای جمع کردن و پول درآوردن و انبار کردن، بدترین چیزهاست.
روایت زیبایی هست که حضرت عیسی زهد خیلی فوق العادهای داشت. همسر و خانه و فرزند نداشت. سادهترین پیغمبرها در بی آلایشی و زاهد زندگی کردن بوده است. عمر طولانی هم نداشته است. در روایت داریم یکبار حضرت عیسی تنها به سیاحت میرفتند که کسی با او همسفر شد. او آدم حریصی بود. به محلی رسیدند، حضرت عیسی مشغول عبادت شدند. به او پولی دادند و فرمودند: غذایی تهیه کن با هم بخوریم. رفت و برگشت و سه تا نان خریده بود. حضرت عیسی از سه تا نان، یک نان را خورد. بعد که حضرت عیسی عبادتش تمام شد، فرمودند: چند تا نان بود؟ گفت: دو تا! حضرت فرمود: دو تا بود؟ گفت: بله. یکی را نگفت! بعد حرکت کردند. مقداری رفتند به گله آهویی رسیدند، حضرت عیسی(ع) یکی از این آهوها را شکار کردند و بخشی از این آهو را طبخ کردند و میل کردند. بقیهی آهو را فرمودند: به اذن خدا زنده شو. چون یکی از معجزات حضرت عیسی زنده کردن مرده بود. زنده شد! حضرت عیسی به همسفرش فرمود: به خدایی که این معجزه را به تو نشان داد قسم میدهم، راستش را بگو که چند تا نان بود؟ گفت: دو تا بود. باز زیر بار نرفت. حریص حاضر است دروغ بگوید و دزدی بکند، خیانت بکند و اختلاس بکند. حضرت حرکت کردند، به دهکدهای رسیدند و دیدند سه تا شمش طلا آنجا افتاده است. حضرت عیسی فرمودند: ما دو نفر هستیم و این سه شمش طلا هست. یکی برای من و یکی برای شما، سومی را به کسی میدهیم که واقعیت را بگوید. چند تا نان بود؟ اینجا راستش را گفت. گفت: سه تا نان بود و من یکی را خورده بودم. حضرت عیسی فرمود: من احتیاجی به خشت طلا ندارم. هر سه تا برای تو، من این سه تا را به تو میبخشم. حضرت به راهشان ادامه دادند. آن بنده خدا نشسته بود که این خشتهای طلا را چه کند، سه نفر رهگذر آمدند رد شوند. آن بنده خدا را کشتند که سه تا خشت طلا را بگیرند. همانجا سر او را بریدند. این سه نفر گفتند: ما گرسنه هستیم. به یکی از اینها گفتند: شما برو از دهکده نانی تهیه کن که وقتی برگشتی ما این خشتها را با هم تقسیم کنیم. آن کسی که رفت نان تهیه کند، شیطان وسوسهاش کرد. گفت: بیا یک نقشه بریز. این نانها را مسموم کن که اینها بخورند و بمیرند و هر سه خشت را برداری. بشر دنیا پرست همینطور است. این دو نفر هم با هم نقشه کشیدند. گفتند: وقتی نان را آورد، او را میکشیم و این سه خشت طلا را بین خودمان تقسیم میکنیم. آن بنده خدا نان را آورد و با او درگیر شدند و کشتند. بعد خسته شدند و از این نان مسموم خوردند. آنها هم افتادند و مردند. حضرت عیسی(ع) برگشتند و عبور کردند. دیدند چهار جنازه کنار این سه خشت طلا افتاده است. فرمودند: این نتیجه حرص دنیا است. حرص دنیا آدم را به کشتن میدهد و به مال دنیا نمیرساند.
حدیث داریم «الحریص محرومٌ» همه دنیا برای اینها باشد، میتوانند بیش از یک لباس بپوشند؟ میتوانند بیشتر از یک پرس غذا بخورند؟ چه بسا افراد پولدار اینقدر پرهیز دارند که از فقرا هم کمتر میخورند. آیت الله بهاءالدینی فرمودند: رزق و روزی داشتن نیست. رزق و روزی آن است که شما مصرف میکنی. تمام دلارها برای من! چه فایده دارد اگر گرهای باز نشود. حضرت علی(ع) یک درهمی را دست مبارکشان گرفتند و فرمودند: تا وقتی در دست من هستی هیچ خاصیت نداری. اگر رفتی و شکمی را سیر کردی و برهنهای را پوشاندی و گرهای را باز کردی، دلی را شاد کردی به درد میخورد. ما چقدر داریم که خانه روی خانه، ملک روی ملک، ارز روی ارز انبار میکند. تمام صدمههایی که بقیه میخورند بخاطر همینها است. استفاده هم نمیکند. حتی حاضر نیست به نزدیکانش بدهد. آدم حریص محروم است.
مثنوی میگوید:
بند بگسل باش و آزاد ای پسر *** چند باشی بند سیم و بند زر
کاسهی چشم حریصان پر نشد *** تا صدف قانع نشد، پر دُر نشد
آب باران که به صدف میرسد، به همین مقدار آب قانع میشود و بسته میشود. چون قانع میشود خدا در وجودش تبدیل به دُرّ قیمتی میکند.
گر بریزی بحر را در کوزهای *** چند گنجد قسمت چند روزهای
همه دریاهای عالم برای شما، بیش از یک لیوان آب میتوانی بخوری؟ نمیتوانی. برای چه اینقدر حرص میزنی؟ چه چیزی باعث شد حضرت آدم از بهشت دنیایی بیرون بیاید؟ حرص خوردن گندم. خدا فرمود: این باغ و بوستان در خدمت شما و حضرت حوّا باشد. همه چیز مباح است فقط به گندم نزدیک نشوید. ولی هر طرف که میآمد میگفت: این گندم چیست؟ شیطان او را وسوسه کرد، گفت: میدانی برای چه گفته است نخور؟ اگر بخوری همیشه باقی میمانی. در صورتی که دروغ میگفت. خوردن همان و بیرون رفتن و افتادن لباس از تن همان! حرص باعث شد که حضرت آدم(ع) از بهشت برین بیرون بیاید و هروقت حرص را زمین بگذاری دوباره به بهشت برمیگردی. قانع و راضی شدی به بهشت برمیگردی.
هرکه را جامه ز عشقی چاک شد *** او ز حرص و عیب کلی پاک شد
اگر از خدا بخواهیم عشق به خدا، عشق به اهلبیت، عشق به آخرت یک ذره در وجود ما بیاید، یک ذره باور کردن معاد، کافی است برای اینکه انسان متحول و منقلب شود. امیرالمؤمنین(ع) میفرماید: «من ایقن بالخلف جاد بالعطیه» اگر بدانیم کار خیر بکنیم و مشکلی را حل کنیم، چندین برابر خدا در دنیا به ما عطا میکند، ما راحت انفاق و احسان میکنیم. امیرالمؤمنین(ع) میفرماید: «عزَّ من قنع ذلّ من طمع» هرکس راضی و قانع بود، عزیز شد. دست به آدمهای بی انصاف دراز نکرد. عزیز است کسی که قانع است. اگر کسی عزت میخواهد در قناعت است. کسی که طمّاع و حریص است ذلیل و خوار است. اگر انسان حریص بر خدمات است خوب است. خیررسانی خوب است. افرادی که کارآفرین هستند و تولید میکنند، حرص در تولید دارد، حرص در اشتغال زایی دارد خوب است اما جمع کردن مال بد است. اکثر افراد ثروتمند جمع میکنند، تشریفات و تجملات و مد گرا هستند، ماشین دو میلیاردی دارند. ماشین دو میلیاردی چند تا پراید میشود؟ چند نفر میتوانند کسب و کار راه بیاندازند؟
یکی از آشفتهگریهایی که در مملکت و بازار ما هست وجود نقدینگیهای فراوان است. پولهای سرگردان که نمیدانند چه کار کنند. تا میگویند: سکه، سریع سکه ثبت نام میکند. تا میگویند: ملک گران میشود ملک میخرد. کار خیر کنید، کار تولیدی راه بیاندازید. چه لذتی دارد انسان برای یک نفر که در فقر مطلق است شغل ایجاد کند و دلی را شاد کند. طمع باعث شده یک عده اینقدر در فشار باشند و یک عده اینقدر جمع کنند. روایت داریم یک نفر مهمان حضرت علی شد و دید حضرت نان جو سبوس دار میخورند. گاهی حضرت یک پیراهن داشتند و پیراهن را تکان میدادند تا خشک شود و نماز میروند پیراهن داشته باشند. مهمان دید حضرت نان جو سبوسدار میخورد. داد زد! گفت: یک آدم با انصاف پیدا نمیشود، سبوسها را بگیرد و حضرت نان جو بدون سبوس بخورد؟ فضّه آمد گفت: شما داد و فریاد نکن. خود آقا اجازه نمیدهد. بعد حضرت تبسم کردند و فرمودند: این بهتر است. من سادهترین غذا را با سبوس میخورم هم نفس مرا رام میکند و مؤمنان هم از من پیروی میکنند و میگویند: رهبر ما چنین است. سادهترین لباس و خانه را دارد. آدمی که خانه و لباس آنچنانی دارد قهراً بر دیگران تفاخر میکند. ولی آدمی که کم دارد دیگر تفاخر ندارد و تواضع میکند. بزرگی فرمایش خوبی داشت، میفرمود: مسئولین باید به اندازه رده پایین مملکتی با مردم زندگی کنند نه بالا شهری و تجملات داشته باشند. میفرمود: مردم ما اگر دلشان نمیآید به فقرا کمک کنند، لااقل زندگیشان را سادهتر برگزار کنند که دل این همه فقرا را نشکنند.
شریعتی: چند سال پیش مقام معظم رهبری یک هشداری برای تجملگرایی و اشرافیگری دادند که امروز داریم تبعات آن را میبینیم. یکوقتی ایشان تذکر دادند ماشینهای مدل بالا در خیابان چقدر حسرت و آه در دل مردم به وجود آورد.
حاج آقای فرحزاد: همینطور است. دل شکستنها اثر وضعی دارد. به نزدیکان خودت کمک کن! روایت داریم فرزند آدم پیر میشود و دو چیز در او جوان میشود. هرچه آدم پیر میشود حرص او بیشتر میشود. یکی هم آرزوهای دراز است. در حالات یکی از عرفا نوشته بودند، هرکسی موعظه قشنگی میکرد خوب گوش میداد. گفتند: چطور گوش میدهی؟ گفت: دربارهی یکی از بزرگان نقل میکنند من خیلی موعظه شنیدم، ولی کلام یک کنیز و خادمهای که یک حرف حسابی زد، مهر و محبت و حرص دنیا را از من دور کرد. گفتند: چطور؟ گفت: من مهمان کسی شدم، خادمهای داشت. مقداری نان جو با آب گوارا آورد. پذیرایی مختصری کرد و گفت: اگر یک آب گوارایی بود خوردی و یک نان جو سادهای بود خوردی، تن سالم و امنیت داری، احتیاج به کسی نداری، دیگر خاک بر سر دنیا که اینقدر جوش دنیا و حرص و تجملات دنیا را بخوری. انسان اگر قانع باشد به اقل چیز قانع است و اگر قانع نباشد همه دنیا را هم بدهند حریص تر میشود. اگر شما سلامتی داری، اینقدر آدم ثروتمند هست که ده نوع مریضی دارد. اگر خدا تن سالم داده، امنیت داده، راحتی و خوشی داری، اگر کمترین حداقل را مینوشی و میخوری و شاداب و سرحال هستی، خاک بر سر دنیا که اینقدر غصه دنیا را بخوریم. این جمله این کنیز مهر دنیا را از من بیرون کرد و آرام و قانع شدم. امام سجاد میفرماید: خدایا به تو پناه میبرم از هیجان حرص، حرص حریصها و طمع طماعها. انشاءالله در کسب کمالات و خیر رساندن به دیگران حریص باشیم.
شریعتی: امروز صفحه 382 قرآن کریم، آیات 56 تا 63 سوره مبارکه نمل را تلاوت خواهیم کرد.
«فَما كانَ جَوابَ قَوْمِهِ إِلَّا أَنْ قالُوا أَخْرِجُوا آلَ لُوطٍ مِنْ قَرْيَتِكُمْ إِنَّهُمْ أُناسٌ يَتَطَهَّرُونَ «56»
فَأَنْجَيْناهُ وَ أَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ قَدَّرْناها مِنَ الْغابِرِينَ «57» وَ أَمْطَرْنا عَلَيْهِمْ مَطَراً فَساءَ مَطَرُ الْمُنْذَرِينَ «58»
قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ سَلامٌ عَلى عِبادِهِ الَّذِينَ اصْطَفى آللَّهُ خَيْرٌ أَمَّا يُشْرِكُونَ «59»
أَمَّنْ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ أَنْزَلَ لَكُمْ مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَنْبَتْنا بِهِ حَدائِقَ ذاتَ بَهْجَةٍ ما كانَ لَكُمْ أَنْ تُنْبِتُوا شَجَرَها أَ إِلهٌ مَعَ اللَّهِ بَلْ هُمْ قَوْمٌ يَعْدِلُونَ «60»
أَمَّنْ جَعَلَ الْأَرْضَ قَراراً وَ جَعَلَ خِلالَها أَنْهاراً وَ جَعَلَ لَها رَواسِيَ وَ جَعَلَ بَيْنَ الْبَحْرَيْنِ حاجِزاً أَ إِلهٌ مَعَ اللَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لا يَعْلَمُونَ «61»
أَمَّنْ يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوءَ وَ يَجْعَلُكُمْ خُلَفاءَ الْأَرْضِ أَ إِلهٌ مَعَ اللَّهِ قَلِيلًا ما تَذَكَّرُونَ «62»
أَمَّنْ يَهْدِيكُمْ فِي ظُلُماتِ الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ مَنْ يُرْسِلُ الرِّياحَ بُشْراً بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ أَ إِلهٌ مَعَ اللَّهِ تَعالَى اللَّهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ «63»
ترجمه : ولى پاسخ قومش جز اين نبود كه گفتند: خاندان لوط را از شهرتان بيرون كنيد، زيرا آنان مردمى هستند كه پاكيزگى مىجويند. پس ما لوط و خانوادهاش را نجات داديم، جز زنش را كه (به خاطر انحراف) مقدّر كرده بوديم از بازماندگان (و هلاك شدگان در آن شهر) باشد. سپس بارانى (از سنگ) بر سر آنها باريديم (و همگى زير آن دفن شدند) و چه بد است باران انذار شدگان. بگو: سپاس براى خداست و سلام بر آن بندگانش، كه آنان را برگزيد. آيا خدا بهتر است يا آنچه را كه شريك قرار مىدهند؟ كيست كه آسمانها و زمين را آفريد؟ و از آسمان براى شما آب فرستاد، پس به وسيلهى آن، باغهايى بهجتانگيز رويانيد؛ كار شما نبود كه درختانش را برويانيد، آيا معبودى با خداست؟ (نه) بلكه آنان قومى منحرفند. كيست كه زمين را قرارگاهى ساخت و در آن، رودها قرار داد، و براى آن، كوهها را (مانند لنگر) ثابت و پابرجا قرار داد و ميان دو دريا (شور و شيرين) مانعى قرار داد (كه مخلوط نشوند). آيا معبودى با خداست؟ (نه) بلكه اكثر آنان نمىدانند.كيست كه هرگاه درماندهاى او را بخواند، اجابت نمايد و بدى و ناخوشى را برطرف كند، و شما را جانشينان (خود در) زمين قرار دهد؟ آيا با خداوند معبودى است؟ چه كم پند مىپذيريد. كيست كه شما را در تاريكىهاى خشكى و دريا (به وسيلهى ستارگان) هدايت مىكند، و كيست كه بادها را پيشاپيش (باران) رحمتش به عنوان بشارت مىفرستد، آيا معبودى با خداست؟ خداوند برتر است از آن چه براى او شريك قرار مىدهند.
شریعتی: «أَمَّنْ يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوءَ» انشاءالله همه ما به مقام اضطرار برسیم که باید آقای ما امام زمان(عج) تشریف بیاورند و گره از مشکلات همه ما باز کنند. از فضیلت ذکر بلند صلوات بر محمد و آل محمد بگویند و بعد هم اشاره قرآنی امروز را بشنویم.
حاج آقای فرحزاد: چهار ذکر است که برترین ذکرهاست، تسبیح «سبحان الله»، تحمید «الحمدلله» تهلیل «لا اله الا الله» که شاید افضل ذکرها باشد. تکبیر «الله اکبر» تسبیحات اربعه که موقع خوابیدن مستحب است یکبار گفته شود. رکعت سوم و چهارم نماز هم یکبار واجب است و مستحب است سه بار بگویند و حدیث داریم میزان حسنات را خیلی سنگین میکند. امام صادق(ع) فرمودند: ثواب چهار ذکر مهم «سبحان الله، الحمدلله، لا اله الا الله، الله اکبر» را میدهند به کسانی که بر محمد و آل محمد صلوات بفرستند.
آیه 62 که تلاوت شد «أَمَّنْ يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوءَ وَ يَجْعَلُكُمْ خُلَفاءَ الْأَرْضِ أَ إِلهٌ مَعَ اللَّهِ قَلِيلًا ما تَذَكَّرُونَ» افرادی که مضطر میشوند یعنی از همه جا میبرند، واقعاً دل شش دانگ متوجه خدا شود، اجابت خدا بالای سرشان میآید. مضطر واقعی هم امام زمان(ع) است وقتی که خدا تدبیر میکند ظهور واقع شود، از صمیم دل آقا این آیه را میخوانند و به خدا پناهنده میشوند و خدای متعال ظهور حضرت را اذن میدهند. یکی از دلایلی که دعا مستجاب نمیشود این است که ما به اضطرار صد در صد نرسیدیم. کسی که دل شکسته میشود و از همه میبرد ارتباطش با خدا وصل میشود. جالب است خدا در ادامه میفرماید: «وَ يَجْعَلُكُمْ خُلَفاءَ الْأَرْضِ» یعنی وقتی مضطر میشوی و پیوندت با خدا محکم میشود شما نماینده خدا میشوی. خلیفه در روی زمین میشوی. انسان نمودار موحد واقعی میشود. بعد میفرماید: آیا میتوانی خدای دیگری با خدا بگیری؟ چرا کم تذکر پیدا میکنی؟
شریعتی: دیروز حرم حضرت معصومه(س) مشرف بودیم. برنامه را با حضور مخاطبان عزیزمان و جمعی از مردم شریف شهر مقدس قم و زوار شریف حضرت معصومه در شبستان امام خمینی برگزار کردیم. قرار گذاشتیم به 110 نفر از دخترخانمهایی که در آن جلسه حاضر هستند و امسال به سن تکلیف رسیدند، هدایایی به رسم یادبود تقدیم کنیم. فرمهای ثبتنام توزیع شد، اسامی را فردا در سایت سمت خدا قرار خواهیم داد. ادامه فرمایشات شما را میشنویم.
حاج آقای فرحزاد: نعمتهای بزرگی خدای متعال به ما مرحمت کرده که یکی شهر مقدس قم است که در روایت داریم حرم ما اهلبیت است. سرزمین قم و خاک قم جذابیت فوق العادهای دارد. وجود حضرت معصومه(س) که اهلبیت لطف کردند این بانو اینجا باشد به قصد زیارت برادر آمدند و آنجا مریض شدند و ماندند. ما امامزاده خیلی داریم ولی امامزادهای که تبلیغ و تعریف و ستایش فوق العاده شده باشد و چندین امام مردم را به زیارت او سوق بدهند، کم داریم. مثل حضرت عبدالعظیم، یکی حضرت معصومه است که زیارت او یا معادل بهشت است یا بهشت را واجب میکند. چند امام فرمودند: زیارت این حضرت با معرفت بهشت را واجب میکند. ما سه تا امامزاده داریم حضرت علی اکبر، حضرت ابالفضل و حضرت معصومه که زیارت اینها را امام معصوم فرمودند. امام هشتم فرمودند: کسی که حضرت معصومه را در قم زیارت کند مرا زیارت کرده است. چون قم از نظر منطقهای مرکز مملکت ما هست، دسترسی به آن راحتتر است. لذا همت بگمارند، هم مسجد مقدس جمکران و هم زیارت حضرت فاطمه، یکی از امیدواریهایی که دل مرا آرام کرده، این توسلی که به حضرت معصومه داریم و رفقای ما دارند، زیارتنامه ایشان را قرائت میکنند قطعاً امید ما این است که حضرت معصومه شفاعت ما را میکنند. «یا فاطمه اشفعی لی فی الجنة، فان لک عند الله» کریم یعنی کسی که کسی را از در خانهاش برنمیگرداند. کسی را نا امید برنمیگرداند. امام صادق(ع) فرمودند: به شفاعت او تمام شیعیان عالم میتوانند به بهشت بروند. تقاضا میکنم در مملکت ما نگذارید کسی داغ حرم حضرت رضا، حضرت معصومه و جمکران بر دلش بماند.
با این گرانی ارز مقداری رفتن به سفر کربلا مشکل شده است، من از زوار اولیهایی که همراه شما بودند عذرخواهی میکنم بخاطر بحران امنیتی که در عراق ایجاد شد، کاظمین و سامرا نرفتند. ولی سفر قم و سفر مشهد الرضا راحت و ارزان است. در فامیل و بستگان هرکس را میشناسید بفرستید و اگر نتوانستید خیریه حضرت خدیجه(س) تا به حال بیست هزار زائر را به قم آوردیم. اسکان و پذیرایی زوار با ما هست، نفری چهل هزار تومان، عزیزانی که میتوانند یک ماشین، ده نفر، هرچقدر میتوانند بانی شوند. چقدر این زوار خوشحال میشوند و گریه میکنند.
شریعتی: یقیناً دعای آنها گرههای بزرگی را از مملکت ما باز خواهد کرد.
حاج آقای فرحزاد: خیلی از بلاها را دفع میکند و خیلی دعاهایی که در حق ما میکنند مستجاب میشود. ما با آستان مقدس مشهد هماهنگی کردیم، معاون امداد تولیت آستان مشهد، با دویست هزار تومان میشود یک نفر را به مشهد آورد. انشاءالله عزیزان در سایت برنامه سمت خدا شماره حسابها را ببینند و یا پیامک بدهند و کمک کنند و دیگر کسی نباشد که به مشهد و قم نرفته باشد.
این هفته گرامیداشت حاج آقا رحیم ارباب هست که واقعاً شخصیت فوقالعادهای بودند. از علمای برجسته شهر اصفهان بودند و شهر ایشان زیارتگاه است. حاج آقا رحیم ارباب در زهد و تقوا بسیار فوق العاده بودند. در حالات ایشان نوشتند که ایشان فرمود: من چهل سال با این زبانم غیبت نکردم و دروغ نگفتم. بعد از وادی السلام ما قبرستانی مثل تخت فولاد اصفهان نداریم. انبیاء هستند، اولیاء و عرفای برحسته هستند. شهدای محراب مثل اشرافی اصفهانی هستند. فرمود: با چشمم به نامحرم نگاه نکردم. ایشان اینقدر زاهد و خیرخواه و دلسوز دیگران بودند. میفرمودند: باران فراوانی در اصفهان آمد و سیل راه افتاد. ایشان حس کردند همسایه دارد آسیب میبیند. رفتند دیدند اینها بیرون آمدند و سقف خانهشان چکّه میکند. اینها را به منزل خودشان آوردندو بعد سقف پایین ریخت. با اینکه یک اتاق بزرگ داشتند، نصفش را در اختیار اینها گذاشتند، یک پرده زدند و اینها را چند وقت نگه داشتند تا خانه آنها تعمیر شود و هزینه کردند و بعد اینها را بردند. در خیر رساندن به دیگران خیلی فوقالعاده بودند. ایشان با مرحوم قشقایی همزمان بودند.
شریعتی: رحمت و رضوان خدا بر علمایی که حق بزرگی بر گردن ما دارند. دوستانی که اصفهان هستند سر مزار ایشان مشرف شوند. اسامی دخترخانمهایی که همنام حضرت خدیجه هستند و قبلاً ثبت نام کردند فردا در سایت ما قرار خواهد گرفت. دخترخانمهایی که دیروز ثبتنام کردند و به سن تکلیف رسیده بودند هم بعداً اطلاع رسانی خواهیم کرد.
حاج آقای فرحزاد: چون روز دختر هم هست پیغمبر ما اهتمام ویژه داشتند. البته همه فرزندان را باید تکریم کرد ولی دختر چون دلش نازک است، احساس و عاطفه فوقالعاده دارد. انشاءالله خدا به همه عزیزانی که آرزوی دختر دارند، مرحمت کند. در روایت داریم از سعادت خانم این است که اولین فرزندش دختر باشد. روایت دیدم که خدا به حضرت ابراهیم(ع) دو تا پسر مرحمت کرد. حضرت ساره(س) فرزند نداشت. فرزند پیغمبر بود و خیلی محترم بود ولی اولاد نداشت، بعد خدا از حضرت هاجر به او اسماعیل را داد. بعد هم خدا به حضرت ساره حضرت اسحاق را داد. دو تا پسر داشت و دختر نداشت، آرزو کرد. گاهی در خانمها میگویند: ما خیلی دوست داریم که خدا به ما دختر بدهد و در تشییع جنازه ما گریه کند و رحمت خدا را جذب کند. حدیث است حضرت ابراهیم دو پسر داشت، گفت: خدایا به من دختری بده که بعد از مردن من به یاد من باشد و برای من گریه کند. پسر نعمت است و باید حفظش کند و دختر شما را حفظ میکند.
خدایا تو را قسم میدهیم به مولود این ایام آقا علی بن موسی الرضا و حضرت فاطمه معصومه، رفع هم و غم و گرفتاری از همه گرفتارها به فضل و کرمت بفرما. قلب امام زمان از ما راضی و فرجش را نزدیک و ما را جزء بهترین یارانش قرار بده. خدایا مرضهای روحی و جسمی را به زودی شفای عاجل عنایت بفرما. به آنهایی که همسر ندارند، شغل ندارند و مسکن ندارند، فرزند ندارند، به حق علی بن موسی الرضا به همه مرحمت بفرما به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
شریعتی: زندگی چیز دیگری شده است تا به نامت رسیدهایم حسین، عشق سوغات کربلاست اگر مزهاش را چشیدهایم حسین!
«والحمدلله رب العالمین و صلی الله علی محمدٍ و آله الطاهرین»
هدایت شده از برنامه تلویزیونی سمت خدا
97-4-25-حجت الاسلام فرحزاد.mp3
11.92M
🔊 فایل صوتی برنامه سمت خدا
👤 #حجت_الاسلام_فرحزاد
📚 با موضوع سیری در صحیفه سجادیه امام زین العابدین علیه السلام (شرح دعای هشتم)
🗓 دوشنبه بیست و پنجم تیر ماه
🗂 حجم : ۱۱.۳ مگابایت
💠 @samtekhoda3
برنامه سمت خدا
موضوع برنامه : ویژگیهای حکومت علوی
كارشناس : حجت الاسلام والمسلمين حسینی قمی
تاريخ پخش : 26-04-97
بسم الله الرحمن الرحیم و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین
شریعتی: سلام میکنم به همه بینندهها و شنوندههای نازنین و گرانقدرمان، هموطنان خوب خارج از کشور، آرزو میکنم این روزها و این ایام که ایام دهه کرامت هست و منور به نام حضرت معصومه (س) و امام رضا(ع) انشاءالله برای همه پر خیر و برکت باشد و در این روزهای گرم سال دل و جانتان گرم باشد به گرمای خورشید اهلبیت(ع)، حاج آقای حسینی قمی سلام علیکم و رحمة الله. خیلی خوش آمدید.
حاج آقای حسینی قمی: عرض سلام و ارادت خالصانه خدمت همه بینندگان و شنوندگان برنامه دارم. حلول ماه ذیالقعده، ماه ولادت امام رضا(ع) را تبریک میگویم. امیدواریم برای همه شیعیان مبارک باشد میدانید آغاز ماه ذیالقعده هم آغاز ماههای حرام هست. سه ماه حرام پیوسته، ذیالقعده، ذیالحجه و محرم. یکوقتی مفصل نامه مرحوم قاضی(ره) را به شاگردانشان قبل از رسیدن ماههای حرام خواندیم. دوازده دستور اخلاقی و تربیتی میدانند که در ماه ذیالقعده انسان باید یک مراقبتهای ویژه داشته باشد. چون میدانید ماه ذیالقعده آغاز میقات حضرت موسی کلیم الله هست. ما دههی اول ذیالحجه این نماز را میخوانیم «وَ واعَدْنا مُوسى ثَلاثِينَ لَيْلَةً وَ أَتْمَمْناها بِعَشْرٍ» (اعراف/142) این ثلاثین لیلة، از همین اول ذی القعده شروع شده است. اول ماه ذیالقعده حضرت موسی به میقات رفتند، دعوت خاص پروردگار بود، سی شبانه روز یعنی ماه ذیالقعده، «وَ أَتْمَمْناها بِعَشْرٍ» اضافه شد آنوقت شد چهل روز. اربعین موسی از اول ماه ذیالقعده شروع شده است. بنابراین یک ماه واقعاً استثنایی هست، این سه ماه حرام ویژگی خاصی دارد. مراقبتهایی که اولیای خدا فرمودند. مرحوم آیت الله ملکی تبریزی میفرمایند: در ماه حرام جنگ حرام است، جنگ با چه کسی حرام است؟ با کفار! یعنی اگر مسلمانها درگیری جنگی بودند اول ماه حرام جنگها تعطیل میشد. ایشان میفرمودند: اگر جنگ با کفار حرام است، جنگ با مؤمنین چطور؟ هم زندگی خانوادگی در آرامش قرار بگیرد و هم زندگی اجتماعی مردم آرامش داشته باشد. اول ماههای حرام توصیه میکنیم دیه مضاعف میشود، اگر ماشین و موتور بیمه ندارد، بیمه کنید. ماه ذیالقعده مراقبتهای ویژهای دارد. ماه امام رضا(ع) هست، عزیزانی که به مشهد مشرف میشوند التماس دعای ویژه داریم. آنهایی هم که بعداً مشرف میشوند، 25 ماه ذیالقعده دحو الارض، زیارتی امام رضا(ع) هست. افضل اعمال را دارد. مرحوم میرداماد میفرماید: یکی از چهار روزی است که در سال روزهاش ممتاز است. معادل شصت سال، هفتاد سال است ولی از روزهی شصت ساله، بالاتر زیارت امام رضا(ع) هست. ماه زیارتی علی بن موسی الرضا(ع) است.
شریعتی: مهمان سفره ناب نهجالبلاغه شریف هستیم، سیری علوی، ویژگیهای حکومت علوی را در هفتههای اخیر اشاره کردند. ادامه فرمایشات شما را خواهیم شنید.
حاج آقای حسینی قمی: بسم الله الرحمن الرحیم، از نامه 53 نهجالبلاغه شروع میکنیم، عهدنامه امیرمؤمنان(ع) به مالک اشتر، حضرت میفرمایند: «ثُمَ تَفَقَّدْ أَعْمَالَهُمْ» مراقب اعمال کارگزاران و کارمندان خودت باش. «وَ ابْعَثِ الْعُيُونَ» مأموران مخفی اعزام کن. عجیب است امیرالمؤمنین(ع) 1400 سال پیش تذکر دادند برای یک دولت نیازمند به یک بازرسهای ویژه نامحسوس هست. امروز چقدر دنیا روی این مسأله تأکید دارد، آن روز حضرت به مالک، عیون یعنی چشم، چشم کنایه از مأمور مخفی است. مأموران و بازرسهای مخفی را اعزام کن که مراقب کارمندان خودت باشند. چه کسانی باشند؟ «مِنْ أَهْلِ الصِّدْقِ وَ الْوَفَاءِ» دو ویژگی داشته باشند، اولاً صداقت داشته باشند، ثانیاً به این نظام دینی وفادار باشند. اگر صداقت نداشته باشند باز خود اینها یک مأمور دیگری لازم دارند. اگر وفادار به نظام دینی نباشند، باز همینطور. به تعبیر یکی از اساتید بزرگوار، امیرالمؤمنین بر بخشی از خاورمیانه حکومت میکرد که مصر یک استان هست، یمن یک استان هست، عراق یک استان است. بعد حضرت میفرماید: «فَإِنَّ تَعَاهُدَكَ فِي السِّرِّ لامُورِهِمْ» وقتی تو مأمور و بازرس نامحسوس داشته باشی، «حَدْوَةٌ لَهُمْ عَلَي اسْتِعْمَالِ الامَانَةِ» اینها تشویق میشوند که امانتداری کنند. میفهمند یک بازرس ویژهای بالای سر اینها هست. «وَ الرِّفْقِ بِالرَّعِيَّة» باعث میشود اینها با مردم مدارا کنند. «وَ تَحَفَّظْ مِنَ الْأَعْوَانِ» باعث میشود اینها مواظب پرسنل خودشان باشند. میدانند یک کسی بالای سر اینها مراقب اینها هست. سه ویژگی و سه آثار و برکات مأموران نامحسوس و نامرئی و مخفی حکومت.
«فَإِنْ أَحَدٌ مِنْهُمْ بَسَطَ يَدَهُ إِلَى خِيَانَهٍ» اگر یکی از مأمورین تو خیانت کرد، مسأله بروکراسی که میگویند، همینطور است. حکومتی که بر بخشی از خاورمیانه بوده است، حضرت چقدر ساده بحث برخورد با خائنین را مطرح میکند. ما چقدر الآن پیچیدهاش کردیم. اینقدر پیچیده کردیم که دیگر تأثیر گذار نیست، اصل این مأمورین مخفی خیلی مهم است. الآن یکی از مشکلات ما این است. دستگاه قضایی هر روز میگویند: ما یک دادگاه ویژه و مأمور ویژه داریم. یعنی کم کم متأسفانه وقتی مأمور ویژه خوب عمل نکند، به اندازه تمام این پرسنل مدیران خودمان نیاز به دستگاه قضایی داریم. یعنی کم کم باید دستگاه قضایی ما به اندازه دستگاه اجرایی ما باشد. این معنا ندارد! اینقدر تخلف شده که دیگر به کارهای دیگر نمیرسند آن هم با حجم سنگینی که امروز از پرسنل در ادارات هست. اول هر ماه دولت به هشت میلیون و پانصد هزار نفر باید حقوق بدهد. چهار میلیون و نیم برای بازنشستهها هست، چهار میلیون برای کسانی است که سر کار هستند. بالای هشتاد درصد از درآمد ما صرف حقوقها میشود.
آماری را میدیدم که ما هشتاد میلیون جمعیت هستیم و ژاپن 130 میلیون جمعیت دارد. ما هشت میلیون و پانصد هزار حقوق بگیر داریم یعنی چهار میلیون کارمند شاغل داریم با هشتاد میلیون جمعیت، ژاپن با 130 میلیون جمعیت 300 هزار کارمند دارد.300 هزار کارمند ژاپن کمتر از مدیران ما هستند. ما 450 هزار مدیر داریم. حضرت میفرمایند: شما مأمورین مخفی داشته باش، بازرسهای سری داشته باش، «فَإِنْ أَحَدٌ مِنْهُمْ بَسَطَ يَدَهُ إِلَى خِيَانَهٍ» اگر یکی از مأمورین تو خیانت کرد، «اجْتَمَعَتْ بِهَا عَلَيْهِ عِنْدَكَ أَخْبَارُ عُيُونِكَ» این مأمورین سری که فرستادی، این آدمهای خوب، آدمهای مطمئن، شرط حضرت صدق و وفا بود. وقتی اینها آمدند خبر دادند «اكْتَفَيْتَ بِذَلِكَ شَاهِداً» تو مأمور مطمئن و با صداقت و وفادار داشتی، همین کافی است. «فَبَسَطْتَ عَلَيْهِ الْعُقُوبَهَ فِى بَدَنِهِ» اگر مأمورین گزارش دادند شروع کن. پرونده را معطل نکن. راه فرار برای مجرم نگذار. بلافاصله مجازات بدنی کن. «وَ أَخَذْتَهُ بِمَا أَصَابَ مِنْ عَمَلِهِ» به همان اندازه که جنایت انجام داده است. «ثُمَّ نَصَبْتَهُ» نه فقط مجازات بدنی، مجازات بدنی داشته باشد، تازیانه و زندان دارد، همان امیرالمؤمنین که وقتی طرف میآید و میگوید: «طهِّرنی» مرا پاک کن، من گرفتار یک گناه اخلاقی شدم، فحشایی مرتکب شدم، امیرالمؤمنین میفرماید: اختلال داری؟ دیوانه هستی؟ برای چه اینجا آمدی اعتراف میکنی؟ برو بین خودت و خدا توبه کن.
امیرالمؤمنین در این گناهان اخلاقی که کسی در یک گوشه انجام داده، مچگیری نمیکرد آبرویش را ببرد. گفت: برو توبه کن. ولی وقتی بحث مالی میشود، همان امیرالمؤمنین میفرماید: هم مجازات بدنی، هم زندان و هم تازیانه، میفرماید: «ثُمَّ نَصَبْتَهُ بِمَقَامِ الْمَذَلَّةِ وَ وَسَمْتَهُ بِالْخِيَانَةِ وَ قَلَّدْتَهُ عَارَ التُّهَمَةِ» (نهج البلاغه، نامه 53) سه کار باید انجام بدهی اول اینکه ذلت و خواری به او بدهی. بدترین و بالاترین جرم در حکومت امیرمؤمنان خیانت مالی بوده است. فساد اقتصادی بوده است نه فساد اخلاقی! در فساد اخلاقی هی تشویق به توبه میکردند. وقتی کسی میآمد اعتراف کند حضرت او را برمیگرداند، شاید به این درجه نرسیدی، شاید خیال میکنی! ولی بدترین جرم در حکومت امیرمؤمنان فساد اقتصادی و مالی است. حضرت میفرماید: کسی که به مردم خیانت کرد و به بیتالمال دست برد زد، او را ذلیل کن. دوم اینکه مهر خیانت را به پیشانی او بزن. همه بشناسند او خائن است. سوم اینکه ننگ این اتهام را به گردن او بیانداز. کسی که فساد مالی داشت دیگر نتواند از جایش بلند شود و دیگر نتواند در حکومت یک جایی پیدا کند و بیاید. نتواند دوباره موقعیتی پیدا کند.
یکی از استانداران حضرت همین کار را انجام داد. استانداری خیانت کرد و فساد مالی کرد، حضرت به او نامه نوشتند. نامه 41 نهجالبلاغه هست. «اختتفت ما قدرت علیه من اموالهم» اولاً میدانی مال چه کسی را خوردی، «لارامههم و ایتامهم» تو مال زنان بی سرپرست را خوردی، مال بچههای یتیم را خوردی. میفرماید: تو مثل یک گرگ هستی. امام خائن بیت المال را به گرگ تشبیه میکند. میفرماید: گرگ چالاک که به سراغ یک بزغالهی مجروح و استخوان شکسته برود و بردارد و لقمهای کند. حضرت میفرماید: آنوقت این مال را سراغ اهلت بردی و فکر میکنی ارث پدر و مادرت را برای آنها بردی. «انک تأکل حراماً و تشربُ حراماً من مال الیتامی و المساکین و المؤمنین» باز تأکید میکند مال چه کسی را خوردی؟ مال ایتام را خوردی. مال مساکین را خوردی. امروز بیتالمال مال همه مردم است. آقایی که بیست هزار میلیارد، یازده هزار میلیارد از مؤسسههای مالی برمیدارد و میرود، این را پول را چه کسی داد؟ دولت داد؟ این پول مردم و گرفتارها و یتیمها است. حضرت فرمود: اگر دست من به تو برسد، «لأضربنَّک بسیفی الذی ما ضربتُ به احداً الا دخل النار» هرکس با شمشیر من کشته شود جهنمی است. با همان شمشیر تو را میزنم. والله قسم میخورد! فرمود: اگر نزدیکترین نزدیکان من چنین خیانتی میکردند، برای من هیچ فرقی با دورترین دورها نداشت. هفته گذشته گفتیم که حضرت به عامل مالی بازار اهواز فرمود: هرکسی اگر یک شاهد داشت، او را در بازار بگردان. اگر یک شاهد پیدا کردی شهادت داد با یک قسم، همانجا حکم را جاری کن و تمامش کن. اگر اینطور باشد تمام خاورمیانه را هم میشود اداره کرد.
«أَلا وَ إِنَ لَكُمْ عِنْدِي» حضرت میفرماید: شما چهار حق به گردن من دارید. اگر این حقوق را ادا کردم، اطاعت شما از من وقتی واجب است که من این کارها را بکنم. اگر انتظار داریم مردم با مسئولین با صداقت رفتار کنند، به همان مقدار انتظار داریم مسئولین هم با صداقت رفتار کنند. اگر این چهار مورد کاری که در نامه 50 نهجالبلاغه، حضرت ذکر کردند را انجام دادم، آنوقت شما باید از من اطاعت کنید. «أَلا وَ إِنَ لَكُمْ عِنْدِي أَلا أَحْتَجِزَ دُونَكُمْ سِرّاً» من نباید از شما چیزی مخفی داشته باشم. حکومت، دولت چیزی از مردم پنهان نداشته باشد. البته مسائل نظامی جداست. غیر از مسائل نظامی هیچ چیز با شما مخفی نداریم. الآن میگویند: شفاف سازی کنید. همین الآن دولت ما، پنج سال پیش، ده سال پیش در دنیا شفاف سازی خیلی جدی است. امیرالمؤمنین 1400 سال پیش گفته است. دانشجویانی که رشته حقوق میخوانند، رشته روابط اجتماعی و روابط بین الملل میخوانند، بروند با افتخار بگویند: 1400 سال پیش امیرالمؤمنین به استاندارانش نامه مینوشت و میفرمود: شفاف سازی در همه چیز جز در مسائل نظامی. الآن واقعاً مردم ما از همه چیز خبر دارند؟ الآن آمار میدهند در سه ماه گذشته بالای سیصد میلیون ارز مسافرتی دادند. فقط برای بیمار و دانشجو است؟
شریعتی: اگر با بی تدبیری یک مسئول در بیت المال باز ماند، ما چه کار میکنیم؟ آیا ما هم از این رانت استفاده میکنیم؟ آیا این حق را به خودمان میدهیم حالا که به نوعی در این بیت المال باز شده و به ناحق استفاده میکنند، آیا ما هم از این رانت ویژه استفاده میکنیم یا نه؟
حاج آقای حسینی قمی: تا مردم نخواهند و همراهی نکنند هیچ چیزی درست نمیشود. اینطور نیست که ما بگوییم: این مباحث متوجه ده نفر است، بیست نفر است، نه این نیست، اینطور نیست که هرکس هر راهی پیدا کرد بگوید: امروز وقتش است. اگر ما همه دست به دست هم ندهیم، خدا رحمت کند مرحم سید مهدی طباطبایی که به تازگی از دنیا رفتند، یکوقتی از خاطرات زندان گذشته میگفت. میگفت: ما در زندان بودیم، سی نفر، چهل نفر در یک اتاق زندانی بودیم. این پنج نفر مأموری که مأمور ما بودند. مراقبت میکردند، هرچه میگشتند نمیتوانستند از ما چیزی پیدا کنند. حتی ما را برهنه میکردند چیزی پیدا نمیکردند. متحیر مانده بودند. پس کجا مخفی کردید؟ شما سی نفر در یک اتاق حبس هستید و ما مأمور بالای سر شما هستیم، چطور پیدا کنیم. مرحوم طباطبایی میگفت: میدانید دلیلش چه بود؟ چون ما چهل فکر بودیم و آنها دو سه فکر بودند. آنها هر نقشهای میریختند، ما نقشه بالاتر میریختیم. الآن پنجاه نفر نقشه میریزند که ما میخواهیم وضعیت اقتصادی کشور را سامان بدهیم. اگر هشتاد میلیون نخواهند همراهی کنند، هتاد میلیون فکر بخواهند راه فراری پیدا کنند، هرچه نقشه بریزند باز شکست میخورند. اگر مردم همراهی نکنند و با دولت نباشند، چیزی درست نمیشود.
حضرت فرمود: اگر این چهار کار را کردم شما از من اطاعت کنید. 1- شفاف باشم و هیچ سرّی جز در مسائل نظامی با شما نداشته باشم. 2- «وَ لا أَطْوِيَ دُونَكُمْ أَمْراَ» (نهجالبلاغه، نامه 50) کاری بدون مشورت و رأی شما انجام ندهم. هرکاری میکنم با مشورت و رأی شما باشد. الآن تریبون را میان مردم ببرید و از مردم بپرسید: آیا موافق هزینههایی که دولت انجام میدهد، تشریفات و تجملات هستید؟ بهترین خدمتی که رسانه ملی میتواند به قوه مجریه، قوه قضائیه و قوه مقننه بکند، همین است. از مردم گزارش تهیه کنید که آیا شما از قوه مجریه، قوه قضائیه و قوه مقننه راضی هستید؟ حضرت فرمودند: «إِلا فِي حُكْمٍ» اگر حکم الهی و قانون الهی است که دیگر معنا ندارد. «وَ لا أُوخِّرَ لَكُمْ حَقّاً عَنْ مَحَلِّهِ» من حقوق شما را به تأخیر نیاندازم. حقی که شما به گردن من دارید امروز و فردا نکنم. «وَ لا أَقِفَ بِهِ دُونَ مَقْطَعِهِ وَ أَنْ تَكُونُوا عِنْدِي فِي الْحَقِّ سَوَاءً» من به همه شما با یک چشم نگاه میکنم. همه نزد من مساوی باشید. پس 1- اگر هیچ سری با شما نداشتم و شفاف بودم جز در مسائل نظامی. 2- هیچ کاری را بدون مشورت با شما انجام ندادم جز در احکام الهی که حکم خداست و قابل تغییر نیست. 3- هیچ حقی از حقوق شما را به تأخیر نیانداختم. 4- به همه شما با یک نگاه و دید مساوی نگاه کردم. اگر من به این چهار مورد عمل کردم آنوقت اطاعت من بر شما واجب است.
نامه 46 نهجالبلاغه که باز حضرت به استاندارانشان مینویسند. «وَ آسِ» یعنی مساوی، «وَ آسِ بَيْنَهُمْ فِي اللَّحْظَةِ وَ النَّظْرَةِ وَ الاشَارَةِ وَ التَّحِيَّةِ» (نهجالبلاغه، نامه 46) نظره یعنی گوشه چشم، یک گوشه چشم اضافه نسبت به دیگران نداشته باش. اینطور نباشد که یکی را تحویل بگیری و یکی را تحویل نگیری. به عدهای رانت بدهی و یک عده را از حقوق خودشان محروم کنی. حتی گوشه چشمی بین افراد فرق نگذاشت، «حَتَّي لا يَطْمَعَ الْعُظَمَاءُ فِي حَيْفِكَ وَ لا يَيْأَسَ الضُّعَفَاءُ مِنْ عَدْلِكَ وَ السَّلامُ» اگر دیدند تو با عدالت رفتار میکنی، «عظما» یعنی کله گندهها، دانه درشتها دیگر طمع نمیکنند که از رانت استفاده کنند. آنوقت دیگر ضعفا هم از عدالت تو نا امید نمیشوند. در حالات رسول خدا هست که از افتخارات رسول خدا این بود که وقتی در یک جلسهای مینشستند، «يَقْسِمُ لَحَظَاتِهِ بَيْنَ أَصْحَابِهِ»(كافي، ج 2، ص 671) تقسیم نگاهشان در جلسه به طور مساوی بود. «فَيَنْظُرُ إِلَى ذَا وَ يَنْظُرُ إِلَى ذَا بِالسَّوِيَّهِ» پیامبر ما در یک نگاه در یک مجلس عمومی بالسَّویه به افراد نگاه میکرد. آنوقت این نگاه اگر در بخشهای حکومتی و بخش عدالت و قضاوت و تقسیم بیت المال برود به کجا میرسد.
شریعتی: به تعبیر جبران خلیل جبران که میگوید: ای دنیا، ای طبیعت، کاش تمام توانت را جمع میکردی و یکبار دیگر به دنیای ما یک علی دیگر میدادی. حضرت علی چه شخصیت بی نظیری است.
حاج آقای حسینی قمی: میگوید: ای دنیا! کاش میتوانستی «جمعتَ قواک» تمام نیروهایت را جمع کن. «فاعطیت فی کل زمنٍ علیاً بعقله و لسانه و ذی فقاره» تمام نیروهایت را جمع کن و در هر عصر و زمانی یک علی بیاور، با همان خرد، با همان لسان و زبان، با همان عدالت و شمشیر، جامعه هم در برابر دشمن اشداء علی الکفار میخواهد و هم رحماء بینهم میخواهد. شیخ صدوق در امالی دارد، از امام باقر(ع) است. «لقد وَلّی علی(ع) خمس سنین» علی(ع) پنج سال حکومتش طول کشید، «ما وضعَ آجُرة علی آجُرَه» یک آجر روی آجر نگذاشت، یک خشت روی خشت نگذاشت، «و لا أورث بیضاء لاحمراء» طلای سرخ و سفیدی از خودش بر جا نگذاشت. مرحوم ابن شهرآشوب در مناقب مینویسد: روزی که حکومت را پذیرفت، فرمود: ایها الناس کل دارایی مرا ببینید. «لو خرجت من عندکم بغیر رحلی و راحلتی و غلامی فأنا من الخائنین» کل زندگی مرا ببینید، اگر پایان حکومتم، چیزی به ثروت من اضافه شد، این کل دارایی من است. من به شما خیانت کردم!
در جنگ جمل که بصریها طلحه و زبیر را یاری کردند، وقتی جنگ تمام شد حضرت سخنرانی کردند و فرمودند: چه عیبی در حکومت من دیدید که با من جنگیدید؟ روایت این است که به پیراهنشان اشاره کردند و فرمودند: بخدا این پیراهن من از بیت المال شما نیست. فرمودند: بخدا قسم این کیسه و خرجی من از بیتالمال شما نیست. عیب من چه بود که در برابر من قیام کردید؟ نقصشان همان بود که معروف است «قتل فی محرابه لشدة عدله»
شریعتی: خوشا به حال ما که نهجالبلاغه داریم و بدا به حال ما که از آن غافل هستیم. اگر به این نامهها و خطبهها و آیات نورانی قرآن عمل کنیم، تمام مشکلات ما حل میشود.