واو زائد در قرآن:
سَاُوريكُم(١٤٥ اعراف و ٣٧ نساء)[صحیح: سَاُريكُم]
♦️سَاُريكم از باب افعال(أرَى يُري إرائة) و صیغه ی ۱۳ مضارع است.
به دلیل این که در عصر نزول قرآن، آیین نامه ای برای نگارش عربی نبود، این اشتباه ها در قرآن وجود دارد و این اشکال ها اصلاً به قرآن وارد نیست بلکه مربوط به رسم الخط است. بالاتر این که این اشکال ها نشان دهنده ی این است که مسلمانان به خاطر ارزش زیادی که برای قرآن قائلند، حتی به این اشکالات دست نزدند چه رسد به این که آیاتی را کم یا زیاد کنند.
منبع: tt-ej.ir
نكات زیبا و جالب در کانال صرف و نحو کاربردی👇
@sarf_v_nahve
🔶یاء زائد خلاف قاعده در قرآن:
📌》أفَإینْ》(۱۴۴ آلعمران و ۳۴ أنبیاء)[صحیح: أفَإنْ]
📌《نَبَإی》(۳۴ أنعام)[صحیح: نَبَإ]
📌《مَلَاِيهِ》(١٠۳ أعراف)[صحیح: مَلَئِهِ]
📌《مَلَإیهِم》(٨٣ یونس)[صحیح: مَلَئِهِم]
📌《بِاَييدٍ》(۴۷ ذاریات)[صحیح: بِاَيْدٍ]
📌《بِاَییِّکُم》(۶ قلم)[صحیح: بِاَیِّکُم]
منبع: tt-ej.ir
به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇👇👇
@sarf_v_nahve
☑️ میتوان از اسم جامد، اسمی بر وزن مَفعَلَه ساخت که در این صورت بر مکانی دلالت میکند که آن چیز در آنجا زیاد است.
✴️ سَبُع👈 مَسبَعَه (جایی که در آن حیوان درنده زیاد است.)
✴️ کِتَاب👈 مَکتَبَه (جایی که در آن کتاب زیاد است-کتابخانه)
🌸 @sarf_v_nahve 🌸
💠 اگر در التقاءساکنین، حرف اول ضمیر یاء متکلم باشد
🍀میتوان آن را مفتوح کرد،👇
《وَ قَلِیل مِن عِبَادِیَ الشَّکُورُ》
🍀یا لفظاً حذف نمود.👇
《اِنَّ قَومِی اتَّخَذُوا هَذا القُرآنَ مَحجُوراً》
به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید.👇👇👇
🆔 @sarf_v_nahve 💢
💥اگر همزه استفهام قبل از کلمهای بیاید که #همزه_وصل مفتوح دارد، همزه وصل حذف نمیشود؛ بلکه به الف تبدیل میشود.
✴️ مانند:《آللهُ خَیر اِمَّا یُشرِکُونَ》
🔸اگر همزه وصل پس از استفهام مکسور یا مضموم باشد، نه تنها در لفظ که در کتابت نیز حذف میشود.
❇️ مانند:《اَستَغفَرتَ لَهُم اَم لَم تَستَغفِر لَهُم》
🌸 @sarf_v_nahve 🌸
💢 در آیه
《فَاَوحَینَا اِلَی اُمِّ مُوسَی اَن اصنَعِ الفُلکَ》،
《اَن》 چه حرفی میباشد؟
✳️ در اینجا اَن "تفسیریه" است / ادات تفسیر اداتیاند که مراد از ماقبلشان را بهوسیله مابعدشان بیان میکنند.
☑️ جمله (اَنِ اصنَعِ الفُلکَ) چه اعرابی دارد
👈 جمله مابعدِ اَن، با نام "جمله تفسیریه" محلی از اعراب ندارد.
به کانال صرف و نحو کاربردی بپیوندید👇👇👇
🌺 @sarf_v_nahve 🌺
🔘 شرایط اَن تفسیریه 🔰
1⃣ بین دو جمله واقع شود.
2⃣ در جمله ماقبلِ اَن، معنای قول باشد.
3⃣ در جمله ماقبلِ اَن، ماده "قول" بکار نرفته باشد؛ مگر اینکه موول به غیر آن باشد.
4⃣ حرف جر بر سرِ اَن در نیامده باشد.
🎄 @sarf_v_nahve 🌲
در برخی موارد، وزن های صفت مشبهه و اسم مبالغه مشترک است. برای تشخیص وزن اسم مبالغه و صفت مشبهه به روش زیر عمل می کنیم:
ابتدا اسم فاعل آنها را می سازیم بر وزن فاعل (ثلاثی مجرد) اگر آن کلمه ساخته شده کاربرد و معنی نداشت صفت مشبهه است.
اما اگر اسم فاعل آن کاربرد داشته باشد اگر معنایش با خود کلمه یکی باشد اسم مبالغه است در غیر اینصورت صفت مشبهه است. مثال :
عزیز -------> عازِِز -------> صفت مشبهه
صَبور -------> صابر -------> اسم مبالغه
کَفُور -------> کافِر ------->اسم مبالغه
حَکیم (دانا) -------> حاکِم (فرمانروا) -------> صفت مشبهه
صَدیق (دوست) -------> صادِق (راستگو) -------> صفت مشبهه
صَدُوق -------> صادِق -------> اسم مبالغه
منبع: www.arabiforall.com
💐 @sarf_v_nahve 💐
📌#اسم_معنی ، #اسم_ذات و #اسم_مشتق
🖌 اسم معنی، اسمی است که نمیشود آن را مستقلاً نشان داد.
اسم معنی فقط سه مورد است:
📍رنگ ها 📍اعداد 📍مصادر
🖌 اسم ذات( #اسم_عین ) اسمی است که بر یک شخص یا یک چیز دلالت میکند.
مثل: أسد، حسن، کتاب و...
🖌 اسم مشتق، اسمی است که بر یک کار و انجام دهندهی آن کار دلالت میکند.(به اصطلاح: بر "حدث+فاعل" دلالت میکند.)
مانند آکِل(شخصی که کار خوردن را انجام میدهد.)
🔴 @sarf_v_nahve
🖌 #اسم_زمان، نمیتواند خبر برای #اسم_ذات و #اسم_مشتق باشد.
ولی میتواند خبر برای #اسم_معنی باشد.
مانند الأسد جُمعة. الأسد يومٌ. العالِم في الساعة العاشرة.
👆🏻این مثال ها اشتباه است.👆🏻
مثال درست: القِتالُ في الساعةِ العاشرةِ. (جنگ در ساعت 10 است.)
الإختبارُ یومُ الجُمُعَةِ. (امتحان در روز جمعه است.)
منبع: مغني الأديب، حرف إذا، ص41
💎 @sarf_v_nahve
🏵 مواردی که فعل مضارع، به وسیله ی #أن_مقدره منصوب می شود:
1️⃣ بعد از #لام_تعلیل
⭐️مانند: خُذِ الدَّواءَ لِتَبرَأَ (لِأن تبرأَ) دوا را بگیر تا خوب شوی.
2️⃣ بعد از #لام_تأکید ( #جحود )
⭐️مانند: لَم یَکُن الله لِیَغفِرَ لَهُم. (خدا بر آن نيست كه آنان را بيامرزد.)
3️⃣ بعد از حتّی
⭐️مانند: صُم حَتّی تَغيبَ الشّمسُ. (روزه بگیر تا غائب شدنِ خورشید.)
4️⃣ بعد از أو (به معنای إلی یا إلّا)
⭐️مانند: لَأستَسهلَنَّ الصَّعبَ أو أدرك المُنَی. (سختی را آسان می شمارم تا به آرزو هایم برسم.)
إضرِبه أو یُطيعَ. (او را بزن مگر این که اطاعت کند.)
5️⃣ بعد از #فاء_سببیت که قبلش #نفی_محض یا #طلب_محض باشد.
⭐️مانند: ما أنا بِمُسيءٍ فأخافَ. (من کار بدی نکردم که بترسم.)
جودوا فَتَسودوا. (سخاوت بورزید تا سود کنید.)
6️⃣ بعد از واو معیّت که قبلش نفی محض یا طلب محض باشد.
⭐️مانند: هل تَظلِمُني و أنصفَك؟ (آیا تو به من ظلم می کنی با این که من به تو انصاف دارم؟)
7️⃣ بعد از واو، فاء، ثمّ، أو که عطف شده باشد بر یک اسم جامد.
⭐️مانند: مقاومتُك العَدُوَّ ثُمّ تنتصرَ فخرٌ عظيمٌ. (مقاومت تو در برابر دشمن و سپس پیروز شدنت، افتخاری بزرگ است.)
منبع: مبادئ العربية / ج4 / ص 18
🎓 @sarf_v_nahve 🎓
📌 #نفی_محض:
نفیی که نفیِ آن به وسیله إلّا از بین نرفته باشد:
مانند: ما أراك إلّا تقومُ فتعظُنا.
📌 #طلب_محض: طلبی که به واسطهی 1⃣اسم فعل 2⃣مصدر 3⃣فعل خبری که به معنای انشایی است، نباشد.
مانند:
صَهْ فأُحدّثُك.(ساکت باش تا من سخن بگویم.)
سکوتاً فینامُ النّاس. (سکوت کنید تا مردم بخوابند.)
رَزَقَني اللهُ مالاً فأتصدّقُ به. (خدا به من مالی روزی کند تا صدقه بدهم.)
منبع: مبادئ العربية / ج4 / ص 20
🌐 @sarf_v_nahve
✨ #لام_جحود ( که بصریین به آن میگویند: #لام_تأکید یا #لام_مؤکِّدة ) :
🍀لامی است که بر خبر "ما کان" و "لَمْ یَکُنْ" داخل میشود.
🖌خاصیتش، تأکید نفی است.
مانند:
ما کان اللهُ لِيُعَذِّبَهم و أنتَ فیهم.
لم يکن اللهُ لِیغفرَ لهم.
منبع: همع الهوامع شرح جمع الجوامع في النحو، ج2، ص236
النحو التطبيقي وفقاً لمقررات النحو العربي في المعاهد و الجامعات، ج1، ص187
🌿 @sarf_v_nahve
🖋 #رسم_الخط | در آیه هفتم از سوره مبارکه فرقان:
"وَ قَالُوا مَالِ هَذَا الرَّسُولِ یَأکُلُ الطَّعَامَ و..."
👈 میبینیم که لام جاره از مجرور خود جدا شده و به ما استفهامیه متصل شده است.
💢 این یکی از اشتباهات رسم الخط در #قرآن کریم است که کاتبان وحی آن را _ به دلیل صورت نگرفتن تحریف در کلام خداوند _ تصحیح نکردهاند.
🆑 @sarf_v_nahve
در آیه ﴿وَ الَّيلِ اِذَا يَسْرِ﴾ آیا کلمه «يَسرِ» که در اصل«يَسرِي» بوده، #مجزوم شده است که یاء حذف شده؟
❌خیر.
بلکه یاء در آخرِ این کلمه، به جهت رعایت فواصل آیات(سجع) (وَالْفَجْرِ/وَلَيَالٍ عَشْرٍ/وَالشَّفْعِ وَالْوَتْرِ/وَاللَّيْلِ إِذَا يَسْرِ) و تناسب با قراءات مشهور حذف شده است.
منبع: إعراب القران، ج۸، ص۳۲۰
✅ @sarf_v_nahve
🔴سؤال:
در آیه ✨ إِنْ أَنتُمْ إِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُنَا تُرِيدُونَ... ✨
(۱۰ ابراهیم)
چگونه کلمه" مثلُنا" که در ظاهر #معرفه میباشد #صفت برای "بشرٌ" که #نکره است میباشد؟🤔🤔
✅پاسخ:
کلماتی در زبان عربی وجود دارند که فرو رفته اند در نکره بودن و به اصطلاح، #متوغل_در_ابهام ( #متوغل_في_التنكير ) هستند.
🔺این کلمات حتّی با اضافه شدن به معرفه یا «ال» گرفتن هم معرفه نمیشوند.
🖍مانند: (اَحَد، دیَّار، شِبه، نظير، غير، مِثل)
ودر این مثال، "مثلنا" نکره میباشد و میتواند صفت برای بشرٌ که نکره است باشد.
منبع: بدائة النّحو، ص۳۱
🔋 @sarf_v_nahve 🔋
🖌نکته ای در بحث احکام خاصه «لام امر» :
🔖 اگر « #لام_امر » بعد از فعل امری که از ماده «قَوْل» میباشد استعمال شود، گاهی «لام» حذف میشود و عملش باقی میماند.
💡مثال:
قُل لِّعِبَادِيَ الَّذِينَ آمَنُوا يُقِيمُوا الصَّلَاةَ وَيُنفِقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ...
(۳۱ إبراهیم)
شاهد، کلمهی «یُقیموا» و «يُنفِقوا» میباشد، که در اصل، «لِيُقِيمُوا» و «لِيُنفِقُوا» بوده است.
منبع: النّحو الوافی، ج۴، ص۳۰۶
🏵 @sarf_v_nahve
در آیهی شریفه ﴿قَالُوا أَرْجِهْ وَأَخَاهُ وَأَرْسِلْ فِي الْمَدَائِنِ حَاشِرِينَ﴾
ﮔﻔﺘﻨﺪ: [ﻣﺠﺎﺯﺍﺕِ] ﺍﻭ ﻭ ﺑﺮﺍﺩﺭﺵ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﺄﺧﻴﺮ ﺍﻧﺪﺍﺯ ﻭ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎی ﮔﺮﺩﺁﻭﺭﻧﺪﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺭﻭﺍﻧﻪ ﻛﻦ.
(١١١ أعراف)
کلمه «أرجِه» از ریشهی "ر ج أ" بوده است که در اصل «أرجِئه» بوده ولی به منظور تخفیف لفظی، همزهی آن حذف شده و «هاء» نیز ضمیر است که به حضرت موسی برمیگردد.
منبع: صرف کاربردی در آیات و روایات - ص ۸۸ و ۸۹
🆔 @sarf_v_nahve
هرگاه از اسمائی که به معنای شرط می باشند، چیزی #بدل آورده شود، در این صورت لازم است بدل با حرف شرط بیاید.
مثال:
مهما تصنعْ اِنْ خَيْراً و اِن شَراً تُجْزَ بِهِ.
هرکاری کنی، چه نیک و چه بد، جزاء و کیفر آن را خواهی دید.
منبع: الرّوضة النّديَّة في شرح البهجة المرضيّة، ج٣، ص۴۰۹
📚 @sarf_v_nahve
🥳 امشب سخن از جانِ جهان باید گفت
توصیفِ رسولِ (صلی الله علیه و آله) انس و جان باید گفت
در شـــــامِ ولادتِ دو قــطبِ عالم
تبریک به صــاحب الزمان (عجّل الله) باید گفت
🌸🌼🌸🌼
🌼🌸🌼
🌸🌼
🌼
☘💞 فرا رسیدن میلاد مسعود و پربرکت پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) و امام صادق(علیه السلام) بر شما طالبان علم مبارک ☘💞
🆑 @Sarf_v_Nahve
در آیهی ﴿فَانظُرْ إِلَىٰ طَعَامِكَ وَ شَرَابِكَ لَمْ يَتَسَنَّهْ﴾
(بقره ۲۵۹)
سه احتمال درمورد کلمه(لم يَتَسَنَّهْ) مطرح شده است:
1⃣ از ریشهی «س ن و» باشد که پس مجزوم شدن، «هاء سکت» ملحق به آن شده باشد.
2⃣ از ریشه «س ن ن» باشد که در اینصورت لام الفعل در باب(تفعُّل) قلب به «ياء» و سپس تبدیل به «الف» شده و به خاطر مجزوم شدن، الف حذف شده است.
و «هاء» نیز برای #سکت است.
3⃣ از ریشه(س ن ه) باشد که در این صورت «هاء» لام الفعل میباشد.
🔖 در هر سه احتمال به معنای «لم يَتَغَيَّرْ» میباشد.
منبع: صرف کاربردی در آیات و روایات، ص۸۸ و ۸۹
📖 @sarf_v_nahve
⚠️ "ك" همیشه اسم نیست ‼️
💠 #کاف_خطاب حرفی است که در آخرِ به بعضی از اسمهای اشاره میآید تا نشان دهد مخاطبِ اشاره چه افرادی هستند.
📝مثال:
ذَٰلِكُمَا مِمَّا عَلَّمَنِي رَبِّي
آن(=تعبیر خواب) ﺍﺯ چیز هایی ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺪﺍ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺁﻣﻮﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ. (۳۷ یوسف)
📍در این جا، حضرت یوسف، برای دو زندانی، به تعبیر خواب اشاره میکنند.
پس مشارٌ إليه، «تعبیر خواب» است
و مخاطب در این اشاره، دو نفر زندانی است که «کُما» بر آن دلالت میکند.
مثال بعدی:
ذَٰلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ
آن(=جهاد در راه خدا) ﺑﺮﺍی ﺷﻤﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ.
مشارٌ إلیه: جهاد در راه خدا
مخاطب(کُمْ): مسلمانان
#اسم_اشاره
👉🏻 @sarf_v_nahve 👈🏻
حرف #کاف_خطاب در «هنا» تغییر نمیکند؛ چه مخاطب یک نفر باشد یا چند نفر.
یعنی هناك و هنالك نسبت به این که مخاطب یک نفر باشد یا چند نفر، مذکر باشد یا مؤنث، تغییر نمیکند.
به این کاف میگویند: «کاف خطاب غیر متصرّفه»
منبع: النّحو الوافي، جلد۱، ص۲۷۴، پاورقی۱
تصاریف، ج۲، ص۲۴۳
#اسم_اشاره
🚀 @sarf_v_nahve 🚀
📌زمانی میشود #حال معرفه باشد که بتوان آن را تأویل به نکره برد.
🔖مثال:
جاء أخوك وحدة ⬅️ مُنْفَرداً
💎 @sarf_v_nahve 💎