#صوت دهمین جلسه کرسی علمی - ترویجی بهار ۱۴۰۳ پژوهشگاه ادیان و مذاهب ✳️باعنوان: «سلوک عرفانی و رهایی انسان منهای خدا در آیین جینه» 🎤ارائه‌دهنده: دکتر محمدمهدی علیمردی 🔍 ناقد: دکتر محمد روحانی ⏳ دبیر جلسه: دکتر محمد انصاری اصل #صوت #کرسی_ترویجی #عرفان #سلوک #رهایی #آیین‌جینه 👥با ما همراه باشید 📋 دبیرخانه کرسی‌های علمی _ ترویجی پژوهشگاه ادیان و مذاهب ➣ ایتا: 🆔https://eitaa.com/sccrrc

✅گزارش جلسه عنوان: «سلوک عرفانی و رهایی انسان منهای خدا در آیین جینه» 👤دکتر محمدمهدی علیمردی (عضو هیئت علمی دانشکده عرفان) در ابتدا بیان کردند بر اساس عنوان پژوهش این سوال به ذهن می‌رسد که آیا سلوک عرفانی منهای خدا امکان دارد؟ یکی از آموزه‌های مشترک بین آیین جینه و دیگر ادیان هند است بحث رنج یا دوکه در زندگی دنیوی است. نکته دوم قاعده عمل و عکس‌العمل می‌باشد که به آن قانون کرمه گویند. و باور به سمساره یا گردونه زاد و مرگ دیگر آموزه مشترک است. برخلاف دیگر ادیان، آیین جینه انسان را محروم از امر متعالی می‌کند و به تنهایی انسان در جهت رسیدن به مقام مکشه باور دارد. به همین جهت سالک را ملزم می‌داند با تپس (ریاضت) و اهیمسا (اصل عدم خشونت) به این مرتبه دست یابد. در نتیجه کمالات ذاتی روح که در انسان نهفته بوده، پدیدار می‌شود. اما نکته این است که چه چیزی آیین جینه را از آیین هندو متمایز می‌کند؟ اولین نکته که منجر به جدایی آیین جینه شد، مسئله نظام طبقاتی آیین هندو بود. در ادیان خدامحور مقام فناء فی الله وجود دارد اما در آیین جینه اینگونه است که خود را باید شناخت و بعد از آن باید این خود را از میان برداشت. اما مقصد عرفانی که انتهای آن خدا نیست، کجاست؟ در برخی از ادیان شرقی به امور معرفت شناختی تأکید شده و در برخی به امور وجود شناختی ولی در آیین جینه بر هر دو تأکید شده است. البته به دلیل کرمه به امور وجود شناختی اهمیت بیشتر داده شده است. اصطلاحات مهم از جمله کرمه، اهیمسا، تناسخ، جیوه و اَجیوه، تپس تعریف شده است. کرمه در آیین جینه به دو بخش زیانبار و غیر زیانبار تقسیم می‌شود. هر دو این اعمال باعث افزودن گرده‌های کرمه‌ای بر روح می‌شود و این مانع نجات است. اما برای نجات این راه را پیشنهاد می‌کنند که باید از هر نوع کرمه‌ای خود را برهانیم. به توقف عمل یا حرکت از هر نوع کرمه توصیه می‌کنند. توقف از هر نوع آز و دنیاگرایی. از نظر آیین جینه اعمال انسان دو دسته هستند. دسته‌ای انسان را از مکشه دور می کند و دسته دیگر اعمالی است که انسان را به مکشه نزدیک می کند و به دو قسمت سموره و نیرجره تقسیم می‌شود. سموره به معنای توقف جذب ماده‌های جدید و نیرجره نیز به معنای بیرون راندن اعمال گذشته است. در نهایت مراحل سلوک در آیین جینه که تعبیر بنده مراحل فضیلت نامگذاری شده، به چهارده مرحله تقسیم می‌شود. 1. بیرون راندن گمراهی از خود2. چشیدن طعم حقیقت،3. ترک حقیقت و گمراهی (شک و تردید)، 4. دنیا گریزی، 5. جدایی جزئی از امور دنیا، 6. مرحله ترک دنیا،7. ترک کامل دنیا، 8. خوشی و سروری که از این مراحل و رشد معنوی به دست آورده، 9. مرحله پاک شدن گرایش‌های جنسی از انسان، 10. غلبه بر احساسات11. دوری از توهم، 12. در این مرحله خاموشی و دوری از هر آنچه گناه بوده، 13. در این مرحله رهایی از کرمه‌های که مانع دانش مطلق روح، 14. در این مرحله تمام کرمه‌ها پالوده شده و حرکت به سوي نجات نهایی (مُکْشه) ادامه پیدا خواهد کرد. در نهایت بالاترین درجه زهد در آیین جینه عدم فعالیت و مشارکت در امور دنیوی است. آیین جَیْنه خدامحور نیست، اما معتقد است انسان داراي ابعاد ازلی و ابدي است. از طرفی به جهانشناسی باور دارد که انسان در رأس آن به عنوان جیوَه الوهیت یافته است. جیوَه همان روح انسان در بندِ تن است، که در حیات این جهانی خود گرفتار اعمالی است که مانع ظهور و بروز آن صفات ذاتی است که طبیعتش اقتضاء می‌کند. 📍 مکان: پردیسان، دانشگاه ادیان و مذاهب، سالن شهید بهشتی #گزارش #کرسی_ترویجی #عرفان #سلوک #رهایی #آیین‌جینه 👥با ما همراه باشید 📋 دبیرخانه کرسی‌های علمی _ ترویجی پژوهشگاه ادیان و مذاهب ➣ ایتا: 🆔https://eitaa.com/sccrrc

✅گزارش جلسه عنوان: «سلوک عرفانی و رهایی انسان منهای خدا در آیین جینه» 👤و در ادامه ناقد محترم آقای دکتر محمد روحانی (عضو هیئت علمی دانشکده عرفان) بیان کردند که عرفان اگر خدا نداشته باشد چه چیزی دارد و پاسخ آیین جینه این است انسان کامل. انسانی که فطرت و حقیقت وجودش را از ناپاکی‌ها (اَجیوه) پاک کرده باشد. آیین جینه معتقد است انسان فطرتا کمال‌ یافته متولد می‌شود اما در طول زندگی امیال و شهوت و خواسته ها روی گنجینه که نامش جیوه است را می پوشاند و ما آن را نمی بینیم. آیین جینه می گوید خاک بیشتر نریز (از طریق اهیمسا) و مرحله دوم این خاک را کنار بزن و گنجینه را دربیاور از طریق (تپس). نکته دیگر این است که بحث توجه به نگاه درون دینی بسیار مهم است. باید زمینه های مختلف را از منظر آن دین فهمید و بعد ما به آن بپردازیم. بحث دیگر که در این پژوهش به آن توجه شده بحث دقیق واژه شناسی و زبانشناسی است. اما چند نکته پیشنهادی قابل مطرح است یکی این است که آیین جینه چگونه بدون خداوند عرفانی را تعریف می کند و آن واژه‌ای که توجه را به خود جلب می‌کند واژه بی خدایی است. و هر آنچه که من انتظار دارم بشنوم حول این موضوع است. این مقاله به نظرم بسیار پرمطلب و حجیم شده است و بهتر بود که به دو مقاله تبدیل شود. نکته دیگر اینکه اگر نفی خدا را در آیین جینه یک محور درنظر بگیریم، سوال اول من این است که آیین جینه چطور به بی خدایی رسید؟ حتما بر اساس یک منطق و استدلالی بوده است. و نهایتا به یک وجه جمعی می رسند که به آن «ستکاریه وادا» به معنای اصل علت و معلولی است و براساس این آیین جینه خدا را نفی می کند و جا داشت که در این مقاله بیاید. و بهتر است که از مطالب جانبی مثل انواع کرمه گذر کرد و به مطالب مهمتر اشاره شود. و نکته ای که هست پیشفرض ما این است که هر آیینی که خدا را قبول ندارد ماتریالیست است، این مقاله می‌تواند نشان دهنده این باشد که لزوما اینطور نیست مثل آیین جینه. جینه خداباور نیست و ماتریالیست هم نیست و به زندگی پس از مرگ و مقام جایگاه ارواح آزاد معتقد است. نکته بعدی در هستی شناسی آیین جینه چیزی به نام انسان کیهانی یا پروشه لوکه داریم. در این هستی شناسی انسانی فرض می‌شود که نشان دهنده هستی است. هستی به شکل انسان فرض می شود و به پیشانی، بالاتنه، شکم و پایین تنه تقسیم می‌شود. پیشانی جایگاه ارواح آزاد، بالاتنه طبقات بهشت و محل حضور خدایان دئوه لوکه، (دئوه به معنای خداست، همین جا سوال مطرح می‌شود که مگر آیین جینه خداباور است ؟ پس دئوه از کجا آمده. سوال بعدی که منتظر پاسخ آن در این مقاله هستیم همین سوال است. که دئوه ها همان انسان هایی هستند که به کمال نرسیدند. بنابراین به بهشت رفتند و در مقام خدا قرار گرفتند. 📍 مکان: پردیسان، دانشگاه ادیان و مذاهب، سالن شهید بهشتی #گزارش #کرسی_ترویجی #عرفان #سلوک #رهایی #آیین‌جینه 👥با ما همراه باشید 📋 دبیرخانه کرسی‌های علمی _ ترویجی پژوهشگاه ادیان و مذاهب ➣ ایتا: 🆔https://eitaa.com/sccrrc