فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
افتتاح نخستین مجموعه دائمی کتاب رضوی
افتتاح نخستین مجموعه دائمی "کتاب رضوی" در مجاورت باب الجواد (ع) حرم مطهر رضوی.
45.49M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
آستان قدس رضوی؛ قطب تخصصی انتشار قرآن کریم در تراز جهانی
آستان قدس رضوی بهعنوان یکی از جلوههای انقلاب اسلامی بهمنظور گسترش فرهنگ اصیل اسلامی و همچنین باهدف چاپ و انتشار آثار ارزشمند در موضوعات علوم و معارف اسلامی و قرآنی، به تأسیس موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی اقدام کرده است؛ این موسسه یکی از بزرگترین مؤسسات چاپ در سطح کشورهای اسلامی است و به همین منظور نشر معارف اسلامی و قرآن در جهان اسلام را از مهمترین اهداف و چشماندازهای خود قرار داده است.
36.77M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
تشریح رویکردهای محتوایی انتشارات آستان قدس رضوی
حسین سعیدی، مدیر عامل «به نشر»، رویکردهای محتوایی انتشارات آستان قدس رضوی را تشریح کرد.
به گزارش روابط عمومی و بینالملل بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، یکی از سوالاتی که برای هر انسان کنجکاو بویژه برای اندیشمندان و دانشجویان همواره مطرح است آن است که چرا با آن همه سفارشات پیامبر اسلام(ص) در مورد خلافت و جانشینی حضرت علی(ع) پس از رحلت آن حضرت، خلافت از مسیر اصلی خود منحرف شد و بعدها به شهادت ائمه اطهار(ع)، آوارگی و حبس و جرح و قتل فرزندان و شیعیان انجامید.
در بخش مقدمه کتاب «آرامگاههای خاندان پاک پیامبر(ص) و بزرگان صحابه و تابعین» با تحلیلی مختصر به این سوالات پاسخ داده شده و همچنین شهرهایی که آرامگاههای پاک در آن قرار گرفته به روش الفبایی معرفی شده است.
در واقع این کتاب دانشنامهای تدوین شده بر اساس نام شهرها و آبادیها است که شامل جغرافیایی به گستردگی جهان اسلام در دورههایی از تاریخ که افزون بر یکپارچگی، حاکمیتی بلامنازع داشته و از شرق اسلامی تا شمال آفریقا و مغرب عربی را در بر گرفته است، میشود.
علاوه بر این افزون بر 320 پهنه پیکر پاکیزه یک تا چند تن از خاندان پاک پیامبر(ص) یا اصحاب و تابعان ایشان یا دست کمنشانی از آنان به یادگار مانده است تا هم این گلبرگهای محمدی با رایحه خوش خود فضای دیار را عطرآگین، روح افزا و حماسی کنند و هم همگان بدانند مبارزه با پلیدیهای کفر و الحاد و ستم، بهایی سنگین دارد که این دوستان خدا آن را با نثار جان خود پرداختهاند.
کتاب حاضر نوشته عبدالرزاق كمونهحسینی است و توسط عبدالعلی صاحبی به زبان فارسی ترجمه شده است. این اثر در 368 صفحه و برای چهارمین بار چاپ و در اختیار علاقمندان به مطالعه قرار گرفته است.
مسئله «حج» و «زیارت» در آکادمیهای بینالملل یعنی در پژوهشهای ارائه شده به زبان انگلیسی و زبانهای اروپای غربی رشد قابل ملاحظهای داشته است اما اغلب پژوهشها مربوط به مسئله حج است و مسئله زیارت به آن معنایی که در ذهن ما وجود دارد، در حاشیه مباحث مربوط به مطالعات حج قرار میگیرد.
بر همین اساس، مرکز مطالعات اسلامی معاصر دانشگاه علوم اسلامی رضوی نشستی با عنوان «نظریات علوم انسانی در زمینه زیارتپژوهی و امکان همافزایی با مسئله زیارت در تمدن اسلامی» برگزار کرده که در آن پیمان اسحاقی، دانشجوی دکترای انسانشناسی دانشگاه آزاد برلین به ارائه دیدگاههایش در این موضوع و بهخصوص زیارت در علوم انسانی بینالملل پرداخته است. در ادامه خلاصهای از دیدگاههای این پژوهشگر علوم اسلامی در این نشست را از نظر میگذرانید.
جایگاه کتاب «صور ابتدایی حیات دینی» و دیدگاههای دورکیم در خصوص زیارت
تقریباً در همه آثاری که در زمینه نظریه زیارتی نوشته شده، پیشینه بحث نظری در خصوص زیارت را به امیل دورکیم و کتاب «صور ابتدایی حیات دینی» او میرسانند. دورکیم در این کتاب به صورت مستقیم در خصوص زیارت صحبت نکرده ولی بعداً زیارتپژوهان در علوم انسانی از تعریفی که او از مسئله دین ارائه داده بسیار استفاده کردهاند.
نکته این است در کشور ما وقتی دورکیم خوانده میشود در بسیاری از موارد، مطالبی که ایشان در خصوص جوامع ابتدایی یا شکلگیری دین گفته، کاملاً فهمیده نمیشود چرا که ما از منظر ادیان ابراهیمی به مفاهیمی که او اشاره کرده نگاه میکنیم. ما برای اینکه بتوانیم نظر او را درست بفهمیم -که بیشتر درباره سنتهای متعلق به
جوامع ابتدایی است- باید خودمان را به جای ایشان قرار دهیم؛ به عبارت دیگر تصور کنید با مردمی از قبیلهای مواجه میشویم که هنوز تحت تأثیر ادیان ابراهیمی نیستند و میخواهیم بفهمیم چرا اینها دست به برخی اقدامات مذهبی یا فرهنگی یا آیینی میزنند. تفسیر ساختار ادیان ابراهیمی این است اینها یک نبی یا رسول داشتهاند و در طول تاریخ این امر در بینشان کمرنگ شده و برای اینکه زندگی اجتماعی خودشان را بسازند دست به برخی رفتارها یا آیینها یا مسائلی که از نظر ما خرافی است زدهاند.
این کارهایی که ما میگوییم خودشان ساختهاند تا زندگی اجتماعیشان را اداره کنند، دقیقاً موضوع مورد مطالعه انسانشناسان و جامعهشناسان بوده است. یعنی بخش اولی که میگویید خداوند به صورتی اینها را هدایت کرده و اینها یک نبی داشتهاند، عاداتی برای خودشان ساختهاند که جامعهشان را اداره کنند، منابع الهام برای امثال دورکیم بوده است. به عبارتی آنها گزارشهای سفرنامهنویسان، مردمشناسان یا شرقشناسان را میخواندهاند و میشنیدهاند یک قبیلهای در جایی از جهان هست که آیینی دارد و در آن برای خدای باران دعا میکنند.
حالا تفسیر ما از این واقعه چیست؟ میگوییم اینها یک چیزهایی ساختهاند که بتوانند با همدیگر زندگی کنند. قسمت دوم حرفی که ما میزنیم، قسمت اصلی حرفی است که دانشمندان علوم اجتماعی میزنند. آنها میگویند پس ذات ادیان اینطور است. ما میگوییم یک مسئله وحی وجود دارد و بعد از آن، وحی منقطع شده و زندگی اجتماعی شکل گرفته و اینها قوانینی را برای خودشان ساختهاند. این حرف دورکیم یا بقیه دانشمندان علوم اجتماعی معطوف به همین قسمت دوم است.
مثلاً دورکیم میگوید–خودش سفر نکرده ولی خیلی خوانده است- قبیلهای هست که برخی روزها جمع میشوند و همه با همدیگر پرچمی را بلند میکنند و اورادی را بر پرچم میخوانند و بعد هر کسی به سمت خانه خودش میرود. یا در نظریه «آیینهای گذار» ون جنپ میخوانیم در برخی از روستاها یا مناطق عشایری یا قبیلهای آفریقا روزی را برای اینکه کسی به بلوغ برسد، تعیین میکنند. برای اینکه این به بلوغ رسیدن تعین پیدا کند مثلاً این آقا را میآورند و لباسهایی را بر او میپوشانند و میگویند شما امشب را برای اولین بار تنها بیرون از قبیله در جنگل زندگی کن. خب اینها این مطالب را میخواندند و سعی میکردند این رفتارهای متفاوت را که در جوامع مختلف وجود دارد تفسیر کنند.
به همین دلیل حرفی که دورکیم و دیگران دارند برای توضیح دادن این قضایاست. حرف دورکیم این است در همه گروههای انسانی (آن مفهوم جامعه) یک مفهومی است که سر آن اتفاق نظر وجود دارد. او میگوید من به جوامع قدیمی نگاه کردم و دیدم این جوامع از طریق آیینهای جمعی با هم بودگی و خودشان را تقویت میکنند. این تقویت یک تقویت فانتزی نیست بلکه تقویتی است که بر اساس آن زندگی روزمره تضمین میشود.
بنابراین تأکید دورکیم به مسئله دین که در بحث زیارت خیلی مورد استفاده قرار گرفته در نگاه خودش این است این آیینهای مذهبی -که البته خودش به طور مستقیم در موردش صحبت نکرده- سازوکاری است که عقلای جامعه برای آن گذاشتهاند تا وحدت و قدرت و هماهنگی مردمی که با هم زندگی میکنند تضمین شود. اگر جلوتر برویم به این مسئله میرسیم که نظریهپردازان امروز زیارت نیز به آن اذعان دارند. سؤال این است تا چه اندازه میتوانیم حرفی را که دورکیم در خصوص یک قبیله در آفریقا برای توجیه و تفسیر واقعهای که در آنجا میافتد زده برای توضیح مسئله زیارت امام رضا(ع) استفاده کنیم؟
سایمون کلمن، مهمترین نظریهپرداز زیارت
حتی سایمون کلمن که مهمترین نظریهپرداز زیارت است، بحثش این است از یک سو نمیتوان یک سنت زیارتی درون یکی از ادیان ابراهیمی را با این نظریهها توضیح داد و از سوی دیگر نمیتوان نظریهای که برای مثلاً زیارت نوه پیامبر اسلام در قرن سوم دارید را با آنچه در این قبیله آفریقایی اتفاق میافتد توضیح داد. باید این مسئله را حل کرد. مشکل از آنجایی بهوجود میآید که شما میخواهید یکی را با دیگری توضیح دهید.
پس ما اول باید بفهمیم دورکیم چه گفته و بعد ببینیم این حرف را برای کجا زده است. دورکیم اینقدر عاقل بوده که سعی نکند مثلاً حج را با این نظریه توضیح دهد. این مسئله خیلی بزرگی است. پس نظریهپردازی در خصوص زیارت هر چند با شخص آقای دورکیم شروع نشد ولی نظریهپردازان پس از او خیلی از او استفاده کردند و بحثشان نیز این بود اتفاقاتی وجود دارد که از جریان عادی زندگی متفاوت است و اینها ایجاد شور جمعی میکند. شما این را میتوانید با زیارت اسلامی مقایسه کنید. حالا زیارت اسلامی که یک کسی میآید و زیارتی را در خلوت شب انجام میدهد تا چه اندازه با آنچه دورکیم با عنوان رویداد متفاوت از جریان عادی زندگی برای توضیح زیارت استفاده میکند، قابل بیان است؟
اگر روزی کل شهر مشهد تعطیل میشد و در خانه ماندن گناه بود و همه باید به زیارت حضرت رضا(ع) میرفتند احتمالاً شور جمعی ایجاد میکرد. ولی آیا میتوان اینکه کسی بیخبر از بقیه به زیارت میرود و برمیگردد را با این نظریه توضیح داد؟ بنابراین ما باید بفهمیم اول از همه دورکیم این حرف را در چه کانتکس و بافتی زده و بعد ببینیم آیا سیستمهای ما با این قابل توضیح هست یا خیر؟
نظریه «آیینهای گذار» ون جنپ
نفر بعدی که در مقوله زیارتپژوهی خیلی به او ارجاع داده میشود، نظریهپرداز «آیینهای گذار» یعنی ون جنپ است. آیینهای گذار چیست؟ او این نظریه را برای توضیح برخی رفتارهایی که در فرهنگهای ابتدایی دیده میشد، مطرح کرد. او میگوید این آیینهای گذار معطوف به بحرانهای زندگی هستند. ون جنپ توضیح میدهد بحرانهایی در زندگی وجود دارد که مردم بر اساس آن یکسری آیینهای گذار انجام میدهند و این آیینهای گذار معمولاً مکان، وضعیت یا موقعیت اجتماعی یک نفر را که عموماً با مسئله سن در ارتباط است تغییر میدهد. حالا در برخی از فرهنگهای اسلامی، مثلاً آیین ختنهسوران یک نوع آیینهای گذار به حساب میآیند. او با نگاه به فرهنگهای مختلف سه مرحله را برای آیینهای گذار تعریف میکند. مرحله اول، مرحلهای است که فرد از جامعه جدا میشود. مرحله دومی که همه آیینهای گذار دارند این است که فرد دگرگونی را تجربه میکند و آن را آستانگی نام میگذارد. سومین مرحله نیز ادغام نام گذاشته میشود که فرد به جامعه برمیگردد.
در بحث تمدن اسلامی، مرحوم آقای صدیق سروستانی مقالهای با عنوان حج و آیینهای گذار دارد که در آن سعی کرده آیینهای حج را با آیینهای گذار تطبیق دهد. روش صدیق سروستانی یکی از روشهای قابل توضیح کردن آیینهای گذار برای آیینهای اسلامی است. روش دیگر، رویکردی است که میگوید آیینهای گذار را عقلای جامعه شکل دادهاند تا یک امر عرفی در جامعه حل شود. در نگاه اول خود خداوند برای اینکه انسان را در زندگی دینی و عباداتش مصممتر کند، آیینهای حج را مثلاً آیینهای گذاری قرار داده، چرا که انسان جز از این طریق دست از کارهای بدش برنمیدارد.
دانشمندان مسلمان به صورت مفصل آیینهای گذار را به حج تطبیق دادهاند. اینجا دو نگاه میتواند وجود داشته باشد. یک نگاه متدین که بگوید حج قابل توضیح بهوسیله آیینهای گذار نیست، چرا که چیزی است که خداوند برای انسان وضع کرده است. یک نگاه دیگر دینی نیز وجود دارد با این زاویه که خودِ خداوند انسان را اینگونه خلق کرده که برای عوض شدن به جعل و قرار دادن آیین نیاز داشته باشد.
سایمون کلمن که الان مهمترین نظریهپرداز جهانی زیارت است، با نگاهی که مثلاً میخواهد میان انواع زیارت در جهان را تسهیل کند، میگوید مثلاً حج را نمیتوان با این نظریه توضیح داد چرا که آیینهای گذار را انسانهای عرفی برای حل مشکل خودشان خلق کردهاند و نمیتوان گفت مسلمانها یک آیین گذار را ساختهاند تا شهروند جدیدی را برای خودشان بسازند. سؤال از منظر علوم اجتماعی این است اگر این تأثیر اجتماعی بارزی ندارد، نمیتوانیم بگوییم آن را مردم خلق کردهاند.ویکتور ترنر به همراه همسرش اولین پژوهشگرانی بودهاند که نظریههای «ون جنپ» و دورکیم را روی زیارت آوردند. خود ون جنپ اصلاً در مورد زیارت صحبت نکرده ولی آقای ویکتور ترنر اینها را روی زیارت پیاده کرده است. تأکیدش هم روی مرحله دوم یعنی مرحلهای است که فرد جدا از جامعه میشود. میگوید مرحله جدایی، یک چیزی را میسازد که او اسم آن را «جماعتواره» میگذارد. مثلاً کسانی که از شهر و دیار خودشان آمدهاند و خود را به حرم رساندهاند، یک جماعتواره را تشکیل میدهند که کارهای مشترکی را در آنجا انجام میدهند.
در دورانی که دیدگاههای ترنر با انتقادهایی روبهرو شده بود، سایمون کلمن دوباره با کارهایی که انجام داد دیدگاههای ترنر را احیا کرد. او میگوید گفتمانهای ناهمساز که در جریان زیارت دیده میشود ممکن است با هم کنار بیایند و باید این جماعتوارگی را جدی گرفت. یعنی چه آن ثروتمندی که برای زیارت، بهترین هتل را رزرو کرده و چه آن زائر فقیری که از کشور فقیر به مهمانسرا آمده با همدیگر یک جماعتواره را شکل میدهند، چرا که فرای اختلافات، اینها با هم کنار خواهند آمد.
تلاش برای تولید نظریه اولیهای مبتنی بر زیارت اسلامی
به باور سایمون کلمن زیارت را نمیشود شناخت جز اینکه همه رویکردهای مادی، فکری، مسائل اجتماعی و روانشناسی و امثالهم را کنار همدیگر داشته باشیم. او میگوید ما تا کنون فهمیدهایم عدهای باید دانش الهیاتی، تاریخی، اجتماعی و امثالهم را داشته باشند تا بتوانند در مورد این جماعتواره اظهارنظر کنند.
ما باید با مطالعه، مشاهده، مصاحبه، مشاهده همراه با مشارکت، مردمنگاری، پرسشنامه و انواع روشهای کیفی و کمی نسبت رسانه، محیط زیست، مادیت و امثال اینها را با نظریههای زیارتی دربیاوریم و تلاش کنیم نظریههای اولیهای مبتنی بر زیارت اسلامی پیدا نموده و آنها را در مقیاس جهانی عرضه و بازخورد دریافت کنیم و یک قدم به جلوتر برویم.
برچسب ها:
زیارت و توسعه فرهنگی, زیارت, زیارت در ادیان
رشد گفتمان رضوی، محور دیپلماسی زیارت
به باور پژوهشگران برخلاف نگاه اقتصادمحور به دیپلماسی گردشگری، دیپلماسی زیارت نگاهش به گردشگر یا زائر صرفاً به عنوان محلی برای کسب درآمد نیست بلکه در آن، دولت میخواهد ذهنیت زائران را به نفع خود تغییر دهد و از او مُبلغی برای سیاستهای خود در کشورهای خارجی بسازد؛ چیزی که اگر اتفاق بیفتد باید گفت دیپلماسی زیارت محقق شده است.👇
اما الزامات تحقق چنین هدفی چه میتواند باشد؟ ما با طرح پرسشهایی حول چگونگی تحقق این مهم، سعی کردهایم به دنبال پاسخی روشن و شفاف از حجتالاسلام سیدعباس نبوی باشیم؛ کسی که مسئولیتهای اجرایی نظیر معاونت پژوهشی و آموزشی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، معاون فرهنگی و پژوهشی نهاد نمایندگی رهبری، عضویت در شورای فرهنگ عمومی کشور و مسئول نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه تربیت مدرس را بر عهده داشته و هم اکنون ریاست مؤسسه پژوهشی تمدن و توسعه اسلامی را برعهده دارد.
https://file.razavi.ir/portal-pub/inline-images/kqxvept26908az11sveginmp9esbohjy.jpg
جناب نبوی، اگر دیپلماسی زیارت بخواهد از نقطهای آغاز شود، بالطبع باید از نقطه کانونی آن در ایران یعنی مشهد آغاز شود. شما ظرفیتهای فعلی این شهر را برای تحقق دیپلماسی زیارت چطور ارزیابی میکنید؟
امام رضا(ع) جایگاه عمومی و گستردهای در کل جهان اسلام در طول تاریخ تمدنی اسلامی دارد. موقعیت ممتاز ایشان ناشی از این است در دورهای که خلفای عباسی بیش از هر چیزی چهارقبضه به قدرت چسبیده و حتی راهبران فقاهتی مذاهب اربعه را زیر فشار قرار داده بودند، شخصیت برجستهای چون حضرت رضا(ع) تنها کسی بود که توانست با چنان شرایطی معارفی را مطرح کند که اصلاً جنبه تمایز مذهبی ندارد؛ یعنی اگر مراجعه کنید میبینید حضرت مباحثی را در دورانی که در طوس و مرو بودند مطرح کردند که مربوط به گستره کلی اسلام و رشد اسلامی است. بنابراین در میان علما و دانشمندان مذاهب اسلامی نوعی علاقهمندی و هواداری و اشتیاق به حضرت رضا(ع) به وجود آمد. بنده این را در سفرهای دیپلماسی خارج از کشور در دورهای که عرصههایی از دیپلماسی فرهنگی بر عهده بنده بود، بهخوبی احساس میکردم.
در سازمان فرهنگ و ارتباطات بخشهایی مربوط به رشد گفتمانی – فکری را دنبال میکردم و اختیارات وسیعی هم داشتم بنابراین از نزدیک در برنامهریزیها این را احساس کردم. در میان مصریها، لبنانیها و اهل ترکیه بودم و میدیدم مثلاً پروفسور رضا آیهان که رئیس شورای دانشگاههای ترکیه بود در یکی از جلسات خصوصی به من گفت اسمم رضاست چون ما حقیقتاً علوی و شیعه هستیم که بعد من دعوتش کردم به ایران بیاید. وقتی با دعوت من مواجه شد، گفت: من به این شرط میآیم که برنامه مشهد من را مستقل و درست بگذارید. ما سه روز برای ایشان برنامه برای مشهد گذاشتیم. ایشان آمد و اول هم گفت میخواهم قدمگاه بروم. یکروز قدمگاه رفت و بعد از آن برای زیارت به مشهد آمد. آقای سلیمان کتانی که از دانشمندان لبنانیالاصل معروف مسیحیت است و در مورد حضرت امیر(ع) مقالات و کتاب دارد را دعوت کردیم و یکی از نکاتش این بود سفر به مشهد حتماً در برنامهاش باشد. شاید تعجب کنید «دروزی»های لبنان که به نوعی شاخه انحرافی از اسلام هستند، به حضرت رضا(ع) توجه خاصی دارند. بنابراین این موقعیت خاص و ممتاز به صورت یک موقعیت بینالمللی کامل در خصوص مشهدالرضا وجود دارد که چه بسا در عتبات وجود نداشته باشد. بالاخره ماجرای شهادت حسنین(ع) و بقیه ائمه شاید جبههبندیهای دوران اسلامی را تداعی کند اما در خصوص حضرت رضا(ع) این بحثها وجود ندارد. این بنیاد بسیار مهمی است. ضمن اینکه معارف خود حضرت رضا(ع) فضای گفتمانی بسیار گستردهای را در بخش مربوط به مسائل حیات اجتماعی و الوهی دربرمیگیرد.
بنده بارها و بارها به دوستان تأکید کردهام محور حرکت زیارت و دیپلماسی زیارت و پس از آن گردشگری، باید بحث رشد گفتمانی باشد. برگزاری نشستها، اندیشهورزیها و اجلاسها همواره باید وجود داشته باشد و بالطبع در کنارش عامه مردم هم برای زیارت میآیند. ظرفیت، ظرفیت بسیار بالایی است اما از آن هیچ استفادهای نمیشود و فقط به دیپلماسی زیارت، آن هم در وجه مناسکیاش توجه میشود. من از این فضا گلایهمندم. هیچ زیرساختی هم در مشهد برای این مسئله آماده نشده است؛ یعنی اگر شما همین الان در کشورهای اروپایی و آمریکا و کانادا نه فقط برای مردمشان بلکه برای همین ایرانیهای مقیم آنجا یک فرصت ایجاد کنید و فراخوانی برای یک برنامه گردشگری و برنامه دیپلماسی معنوی و رشد و فرصتهای اندیشهورزی، آموزش و گفتوگو فراهم کنید به سرعت چنان استقبالی میشود که ظرفیتهای موجود مشهد پاسخگویش نخواهد بود. یعنی نمیتوانید ۲۰۰ یا ۵۰۰ نفر دانشگاهی جمع و یک هفته برنامه خوب اجرا کنید.
در چنین موقعیتی هم نمیشود صرفاً به این افراد بگویید بیا فلان مناسک و مستحبات را انجام بده، بلکه بخش زیادی از برنامهها باید مبتنی بر یک پرورش روحی و معنوی اتفاق بیفتد.
آیا مشکل را از دیپلماسی فرهنگی و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی میدانید؟ چون به نظر میرسد ضعیف عمل میکنند.
این مسئله فاجعه دیوانسالاری عجیبی است و من نمیخواهم پروندهاش را باز کنم. اگر آن فاجعه نبود که من در آنجا ماندگار بودم. اینکه از سال ۸۴-۸۳ نخواستم آن را دنبال کنم چون برایم واضح بود از درون ساختاری که بسیاری از نیروها به دنبال این هستند مأموریت خارج از کشوری داشته باشند، سه چهارسال بروند و تنوعی در حقوق دریافتیشان هم اتفاق بیفتد، نمیتوان کاری را پیش برد. نه اینکه خود نیروها اشکال داشته باشند، بلکه مسیر اشکال دارد.
نیرو را میتوان به سمت بهتری سوق داد. همه شاید ظرفیت نداشته باشند اما بخش قابل توجهی را میتوان سوق داد. اما اصل ماجرا مربوط به یک حرکت غیردولتی است. اصلاً بهتر است آن را دولتی تعریف نکنیم. آستان قدس برای انجام این کار چه چیزی کم دارد؟ به نظر من هیچ چیز. همان رایزن ما میتواند به عنوان نیرویی قرار بگیرد که در کشور مربوط، برنامهای که آستان میخواهد را با تصویب مدیران ارشد دولت، دنبال و پیگیری کند. هیچ کار دشواری نیست. میتواند فراخوان بدهد نیروها را ثبتنام کند. منتها اینجا چه ظرفیتی وجود دارد؟ هنوز بین خوف و رجای سر برآوردن حجتیه در مشهد هستیم. معنایش این است حوزه مشهد خودش را آماده نمیکند. وقتی خودش را آماده نکند نمیتواند جلو رود.
دانشگاه علوم رضوی، زمانی که تأسیس شد قرار بود دانشجویان آماده شوند تا بتوانند به صورت زبان گویای گفتمان رضوی کار کنند. خوب است این نیروها سازماندهی شوند. فرصت بیشتری برای آموزشهای جدید گذاشته شود تا تواناییهای زبان دانشجویان بیشتر گردد و نیروهای توانمند پایه ساخته شوند. تا کنون این مسئله را مطرح کردم؛ با این بخشهایی که میتوانند کار کنند ارتباطی تنظیم و برنامههایی دنبال شود. آن قدر کانون در اروپا و آمریکا وجود دارد که از شمار بیرون است.اصلاً فرض کنید سلفیهایی که در اهل سنت در اروپا پراکندهاند و زیادند جماعت مسلمین دارند، انواع و اقسام مدلها را دارند همه اینها آنجا حضور دارند و کار میکنند. باید ارتباط تقویت و فضای گفتمانی خوب و قوی
ایجاد شود.
چه ظرفیتهای دیگری برای دیپلماسی زیارت و عواید حاصل از آن برای این شهر و کشور متصور است؟
اگر دیپلماسی فرهنگیمان زنده و فعال بود در این تحریمها این طور لطمه نمیخوردیم. به این دلیل لطمه خوردیم که بعد سیاسی و حکومتی قدرت وقتی در آنجا تصمیم گرفت کسی در مقابلشان نایستاد. اگر دیپلماسی فرهنگیمان قوی بود، اگر با اساتید دانشگاهها، با بخشهایی که مربوط به دانشکدههای علوم مذهبی است مثل دانشگاه کلمبیا در نیویورک که دانشگاه برجسته جهانی است و بخش خاصی مثل دانشکده مطالعات مذهب کاتولیک دارد ارتباط میگرفتیم اینقدر زیر فشار قرار نمیگرفتیم.
در اروپا مؤسسات مطالعات ادیان و مباحث ادیان به صورت گستردهای وجود دارد که خودش یک ظرفیت در همین راستاست. میگوییم سازمان فرهنگ و ارتباطات ضعیف شده و به یک بخش تابع و کوچک وزارت ارشاد تبدیل شد که در آن فحول و چیرهدستان و شخصیتهای ارزنده مطالعاتی اندیشهای اسلامی به حاشیه رفتند ولی آستان قدس که میتواند مستقل این کار را انجام دهد.
برچسب ها:
دیپلماسی زیارت, تمدن نوین اسلامی, فرصت های موجود در زیارت امام رضا(ع)
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
همزمان با ماه مبارک رمضان و به همت مرکز قرآن کریم سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی، نمایشگاه «قرآن معنای زندگی» در جوار بارگاه منور امام هشتم (ع) برپا شده است.
🔶اطلاعرسانی اخبار و برنامه های سازمان علمی وفرهنگی آستان قدس رضوی- نمایندگی قم👇
🆔 @qomislamic
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
بسته خبری «علم و فرهنگ رضوی», سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی
🔶 اطلاع رسانی اخبار و برنامه های سازمان علمی وفرهنگی آستان قدس رضوی- نمایندگی قم👇
🆔 @qomislamic
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
آئین اختتامیه نخستین دوره جایزه بینالمللی قرآنی «الرضوان»
همزمان با شانزدهمین روز از ماه پر فضیلت رمضان، به همت معاونت بینالملل سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی، آئین اختتامیه نخستین دوره جایزه بینالمللی قرآنی «الرضوان» برگزار شد.
🔶 اطلاع رسانی اخبار و برنامه های سازمان علمی وفرهنگی آستان قدس رضوی- نمایندگی قم👇
🆔 @qomislamic
به گزارش آستان نیوز، حجتالاسلاموالمسلمین احمد مروی در نشست قاریان، مداحان و شعرای آیینی مشهد که در حرم مطهر رضوی انجام شد، تجلی خداوند در قرآن را یکی از نشانههای برتری پیامبر اکرم(ص) نسبت به همه انبیاء الهی دانست.
وی با اشاره به جلسات سنتی ختم قرآن کریم که در منازل برگزار میشد، ابراز کرد: مجالس ختم قرآن خانگی که درگذشته در محلات رایج بود، یکی از کانونهای مهم ارتباط اجتماعی و ترویج فرهنگی دینی در جامعه به شمار میرفت و در تقویت ارتباطات اجتماعی میان مؤمنان بسیار مؤثر بود.
تولیت آستان قدس رضوی به تاریخچه جلسات خانگی قرآن اشاره و تصریح کرد: درگذشته جلسات منظم هفتگی قرائت قرآن در طول سال هفتهای یک شب و در ماه مبارک رمضان هر شب با حضور تعداد کمی از افراد در منازل برگزار میشد، در این جلسات علاوه بر تلاوت قرآن، قرائت صحیح نیز آموزش داده میشد که برکات زیادی داشت.
وی بر اهمیت ترویج فرهنگ برگزاری جلسات خانگی قرآن و احیای این سنت حسنه تأکید و با اشاره به رشد و پرورش بسیاری از استعدادهای قرآنی از آن جلسات خانگی، ابراز کرد: فعالان قرآنی باید پیشگام احیای جلسات خانگی قرآن باشند و هرکدام بتوانند آن را در چندین هیئت راهاندازی کنند.
حجتالاسلاموالمسلمین مروی اظهار کرد: سنتهای حسنه قدیمی را باید حفظ کنیم و اجازه ندهیم منسوخ و نابود شوند، دین اسلام با همین جلسات قرآن و هیئتها حفظ شده است، رضاخان برای آنکه تیشه به ریشه دین بزند به مقابله با جلسات قرآن و هیئتها پرداخت، زیرا میدانست این جلسات منشأ تزریق معنویت و فرهنگ دینی به جامعه هستند.
ازآنجاکه سادات از قرن پنجم تاکنون بهعنوان یکی از گروههای شاخص جمعیتی ساکن در سرزمین ایران به شمار آمده و در شئون مختلف اجتماعی تأثیرگذار بودهاند، از همین رو بررسی سیر مهاجرتها، شناسایی خاندانها، شخصیتهای برجسته و واکاوی جایگاه اجتماعی، نقش سیاسی، میزان تأثیرگذاری این جمعیت در رخدادهای سیاسی زمان حیات آنها و آگاهی از میزان فعالیتهای فرهنگی و نقش تمدنی سادات در گسترش علوم و معارف اسلامی در ایران، از ضرورتهای پژوهشی تاریخ ایران است، در همین راستا بهتازگی طرحی پژوهشی با عنوان «اطلس تاریخی سادات یزد» در گروه سادات و مفاخر اسلامی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی اجراشده است؛به همین بهانه به سراغ دکتر سید حسن حسینی؛ پژوهشگر این گروه رفتیم و با او که دکترای تاریخ ایران دورۀ اسلامی دارد در خصوص ضرورت و اهداف این طرح گفتگو نشستیم که در ادامه میخوانیم.
جناب حسینی لطفاً در ابتدا بفرمائید طرح پژوهشی «اطلس تاریخی سادات یزد» با چه اهداف و روشی تدوینشده است؟
شناسایی خاندانها و شاخههای مختلف سادات مهاجر به منطقۀ یزد و بررسی نقش سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آنها در تحولات این منطقه از ابتدای ورود تا پایان قرن نهم هجری از اهداف این طرح پژوهشی است؛ این اثر با استفاده از الگوی پژوهش تاریخی، با بهرهگیری از روش توصیفی – تحلیلی، با استفاده از منابع انساب و تاریخ تدوینشده است.
به منابعی که در تدوین این پژوهش استفادهشده نیز اشارهای میفرمایید؟
منابع متعددی از کتب تاریخی و انساب در تدوین این طرح مورداستفاده قرارگرفته است که میتوان به عناوین برخی از آنها همچون، «منتقلة الطالبیه»، «عمدة الطالب فی انساب آل ابیطالب»، «سادات نعمتاللهی یزد در عهد صفوی»، «مجلۀ فرهنگ ایرانزمین» (کتابچۀ موقوفات یزد)، «یادگارهای یزد» (معرفی ابنیۀ تاریخی و آثار باستانی)، «یزد نامه»، «سرالسلسلة العلویة»،«انساب خاندانهای نائین»، «لباب الانساب»، «تاریخ یزد»، «صحیفۀ جعفری» شرح احوال امامزاده ابوجعفر عریضی در یزد، «تحفة الازهار و زلال الانهار»، «بحرالانساب»، «کتیبههای اسلامی شهر یزد»، «تحفة الطالب فی انساب آل ابیطالب»، «المعقبون من آل ابیطالب»، «وقفنامۀ جامع الخیرات»، «جامع الانساب»، «تذکرۀ تحفۀ سامی»، «التذکرة فی الانساب المطهرة»، «المجدی فی انساب الطالبیین» و... اشاره کرد.
سادات یزد چه ویژگی داشتند؟
سادات عریضی یزد بزرگترین و مهمترین شاخۀ سادات یزد است. این خاندان از قرنهای پنجم و ششم هجری به بعد علاوه بر احراز مناصبی که به سادات اختصاص داشت، به برخی مشاغل حساس حکومتی چون ریاست شهر، وزارت، قضاوت، شحنگی، تحصیلداری و ... در یزد گمارده شدند و علاوه بر این، در برخی منازعات سیاسی، به سبب احترام و نفوذ تأثیرگذار بودند.مردم یزد علاوه بر احترامی که نسبت به سادات عریضی و سایر سادات داشتند، مقابر آنها را نیز محترم و مقدس میشمردند. مقابر برخی از آنها در یزد و اطراف آن از هنگام دفن ایشان تاکنون بهعنوان زیارتگاه موردتوجه عموم قرار داشته است. قدمت بنای برخی از این بقاع به قرنهای پنجم و ششم بازمیگردد. شاخه مهم دیگر سادات که از قرن نهم هجری به بعد در یزد و اطراف آن موردتوجه بود، خاندان سادات نعمتاللهی است. هرچند نعمتالله ولی مدتی در یزد و تفت سکونت اختیار کرد و برای دفن خود در تفت آرامگاهی ترتیب داد، ولی در آنجا مدفون نشد. بااینحال برخی از نوادگان وی که در یزد سکونت داشتند، جایگاه سیاسی، اجتماعی و معنوی ممتازی داشتند. آنها نزد حاکمان قراقویونلو و صفوی مورداحترام بودند و با آنها پیوند خانوادگی برقرار ساختند.
سادات موسوی ابرکوه در قرنهای ششم و هفتم هجری نقابت سادات را در این شهر بر عهده گرفتند. آنها افرادی متمکن بودند و از میان ایشان علما و شخصیتهای برجستهای ظهور کرد. نسل سادات موسوی ابرکویی در عصر صفوی نیز تداوم یافت. ایشان همواره در ابرکوه جزو کلانتران و پیشوایان به شمار میآمدند.
علاوه بر سه خاندانی که به آن اشاره شد آیا شاخههای دیگری از سادات در یزد سکونت داشتند؟
بله علاوه بر سه خاندان برجستهای که به آن اشاره شد، شاخههای دیگری از سادات، ازجمله طباطباییها، رضویها و مرعشیها از دوره صفوی به بعد وارد سرزمین یزد شدند و در این خطه منشأ خدمات فرهنگی و اجتماعی شدند. نسل آنها تا عصر حاضر در این شهر و اطراف آن تداومیافته است.
و اما جامعه هدف و مخاطبان این پژوهش چه کسانی هستند؟
پژوهشگران حوزههای تاریخ، علوم اجتماعی و مذهبی، سادات و عموم مردم از مخاطبان اصلی این پژوهش هستند.
حجت الاسلام والمسلمین دکتر علی خیاط، رییس دانشگاه علوم اسلامی رضوی در گفت و گو با روابط عمومی این نهاد علمی پیرامون جهاد تبیین بیان داشت: مطالبه جهاد تبیین را قبلا حضرت آقا به شکل دیگر داشتند اکنون به طور صریح بیان فرمودند اما از دوره طرح دستور آتش به اختیار، نسبت به فعالیت جهادی و خودجوش در تبیین ثمرات و برکات انقلاب در مقابل هجمه رسانه ای دشمن، این راهنمایی ها را داشتند.
حجت الاسلام دکتر خیاط بیان داشت: دانشگاه رضوی قبل از طرح جهاد تبیین به این شکل، رسالت خودش می دانست که موفقیت های انقلاب اسلامی را در قالب برنامه های مختلف تبیین کند.
وی افزود: اکنون که یک هجوم همه جانبه ای به دستاوردهای انقلاب صورت گرفته و می خواهند این فرصتی که ازگرفتاری و مشکلات اقتصادی مردم پیش آمده را مغتنم شمرده و تا می توانن عقده گشایی کنند، دانشگاه به طور جدی تر به انجام وظیفه خود در تولید محتوای مبیین و روشنگرانه و اجرای برنامه خواهد پرداخت.
رییس دانشگاه رضوی بیان داشت: دشمنان به صورت غیر منصفانه ای همه دستاوردها و موفقیت های انقلاب را زیر سوال می برند آن هم به خاطر وجود برخی مشکلاتی که قابل حل و باید برای برطرف شدن آن مسولان تلاش کنند، به نظام و انقلاب در شبکه ها و رسانه های فراوان خود می پردازند و با ایجاد شبه، این حواشی را حاصل ناکارآمدی نظام و اسلام معرفی می کنند در حالی که در همه زمینه ها ایران به نسبت حکومت پهلوی رشد و ترقی و موفقیت بسیار داشته است.
وی افزود: طبق فرمان رهبر معظم انقلاب باید همه کسانی که می توانند به تبیین واقعیت ها و دست آوردها و نیز تقابل با هجمه رسانه ای دشمن بپردازند به وظیفه خویش عمل کنند بنابراین دانشگاه رضوی در راستای رسالتش از مدت ها قبل اقدام کرده و در وبینارهای مختلف در طول چند ماه گذشته به فعالیت تبیینی پرداخته است.
وی ادامه داد: همه فعالیت ها در چند ماه گذشته در همین راستا بود و به ویژه در دهه فجر انقلاب اسلامی برنامه روزانه بر اساس نام روزهایی که تعیین شده به تناسب آن هر یک از اعضای محترم هیئت علمی دانشگاه یک بحث تبیینی رابه عهده گرفته و ارائه دادند.
حجت الاسلام دکتر خیاط بیان داشت: فرمایشات حضرت آقا و تاکید تولیت محترم آستان قدس رضوی بر انگیزه برگزاری اینگونه جلسات افزوده و اعضای هیئت علمی تلاش کردند در این مقطع به وظیفه خود به خوبی عمل کنند.
وی افزود: این فعالیت ها ادامه خواهد داشت و زحماتی که در جمهوری اسلامی صورت گرفته و خدمات ارزشمندی که عرضه شده در هر فرصتی تبیین خواهد شد.
رییس دانشگاه رضوی در پایان بیان داشت: ما وظیفه ارائه مباحث و تولید محتوای تبیینی را داریم از بخش رسانه در آستان قدس رضوی یعنی مرکز ارتباطات و رسانه و دیگر رسانه های کشور در عرصه مکتوب و غیره به خصوص در فضای مجازی انتظار داریم تا می توانند این محتوای تولید شده را تبدیل به محتوای قابل ارائه به سطح کشور و شبکه های اجتماعی کرده و در کانال ها وگروه های مختلف اعم از همسو و غیره به بهترین شکل ارائه کنند.
وی افزود: ما آمادگی محتوا و همکاری در این زمینه را داریم و در بخش های مختلف می توانیم تولید محتوای متقن و با کیفیت داشته باشیم.
🔶 کانالاطلاع رسانی اخبار و برنامه های سازمان علمی وفرهنگی آستان قدس رضوی- نمایندگی قم👇
🆔@scorazavi
به گزارش خبرنگار علم و فرهنگ آستان قدس رضوی، کتابهای«جشن خرگوشها»، «ملکه موشها» و «بازی بازها» از عنوانهای این مجموعه هستند که به قلم محمد میرکیانی نویسنده پرکار و شناخته شده حوزه ادبیات کودک و نوجوان نگارش شده است. این مجموعه شامل رمانهایی فانتزی است که در فضای داستانهای حیوانات یا فابل با ساختاری طنز، فانتزی و مفرح برای مخاطبان نوجوان به رشته تحریر درآمده است. این اثر با موضوع استکبار ستیزی، داستانی خیالی درباره حیوانات است که برای ایستادگی در برابر حیوانات قدرتمند جنگل از ترسشان عبور میکنند و ماجراهای جالبی را رقم میزنند. به تصویر کشیدن حیوانات یک جنگل و شکلگیری روابط و ماجراهای آنها ساختار اصلی این رمان را تشکیل میدهند.
در این مجموعه شخصیتها و ماجرا ها در هرجلد فضا و پیام خودشان را داشته و بهشکل مستقل، کشش داستانی دارند. تعامل حیوانات با هم استعاره از دنیای ما، جهان سیاست و تقابل کشورها است که در قالب داستانهای خواندنی و شیرین برای نوجوانان روایت میشود.
برای بسیاری از نوجوانان امروزی که زندگی خود را در شهرهای سپری میکنند و اوقات فراغت خود را با لوازم و فناوریهای الکترونیکی به هدر میدهند مفهوم طبیعت و زندگی در کنار دیگر جانداران شاید روشن نباشد که محمد میرکیانی در این کتاب ما را به دنیای حیوانات میبرد و ماجراهای خواندنی را از اتفاقاتی که در یک جنگل رخ میدهد را برای نوجوانان روایت میکند.
نویسنده در این اثر کوشیده با بهرهگیری از ادبیات کهن از جمله کتابهای کلیله و دمنه، خمسه نظامی، مثنوی معنوی، کلیات شیخ بهایی و ... به نیاز نوجوانان پاسخ دهد و آنها را با ناگفتههایی از فضای عمومی جامعه و جهان امروز آشنا کند و با آگاهی بخشی، درک آنها را در زمینه پیچیدگیهای زندگی در جهان امروز گسترش دهد.
این مجموعه قبل از انتشار به صورت نسخه کاغذی با همکاری «ایران صدا» رسانه نوین رادیو به گویندگی داوود نماینده، راویان گلچهره زند، نگین خواجه نصیر و مهبد قناعت پیشه صوتی و همزمان با روز بصیرت با حضور اهالی فرهنگ و هنر رونمایی شد.
هر کدام از این جلدها در قطع رقعی، شمارگان دو هزار نسخه، با تصویرگری سعید رزاقی برای گروه سنی«ج» در 144 صفحه مصور رنگی در قالب کتابهای پروانه ویژه نوجوانان منتشر شده است و با قیمت 50 هزار تومان در فروشگاههای کتاب و محصولات فرهنگی بهنشر در مشهد و سراسر کشور در دسترس علاقهمندان قرار دارد.
محمد میرکیانی نویسنده اینکتاب متولد ۱۳۳۷ در تهران است و کتابهای شناختهشده زیادی از جمله «قصه ما مثل شد» برای بچهها نوشته است. «همیشه قصهای هست»، «قصه ما مثل شد»، «حکایتهای کمال» و «داستانهای بیدانه» کتابهایی از ایننویسنده هستند که پیشتر توسط بهنشر چاپ شدهاند.
در بخشی از کتاب «جشن خرگوشها» میخوانیم: «جشن خرگوشها، جشنی در دنیای افسانهساز خرگوشها و دوستانشان است. در بخشی از قصه مشخص میشود یکی از خرگوشها که بارباری نام دارد، دو بچهخرگوش را به طرف سرزمین روباهها راهنمایی کرده تا طعمه آنها شوند. در ادامه خرگوشها با کمک خرگوش دانا و کلاغ خاکستری متوجه میشوند که باید برای نجات بچههایشان، شیشه عمر دیو جنگل را بشکنند تا روباهها فرار کنند...».