به گزارش گنجینه رضوی، مهدی کریمی رئیس بخش سازماندهی و توسعه منابع دیجیتال، دسترسی به منابع اطلاعاتی موجود در این پایگاه تخصصی که با در نظر گرفتن قوانین ملی و بینالمللی از طریق فضای مجازی در سراسر جهان فراهم شده است را با بالغ بر 3 هزار عنوان برشمرد.
کریمی، نسخههای کتاب شریف نهجالبلاغه، نسخ خطی، چاپ سنگی، کتابهای چاپی و انواع مقاله با محوریت این موضوع را از جمله منابع وارد شده در این پایگاه عنوان کرد و افزود: برای تسهیل دسترسی پژوهشگران به منابع اطلاعاتی، این پایگاه به صورت روزانه به روزرسانی میشود.
وی تصریح کرد: پژوهشگران میتوانند با مراجعه به کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی به نشانی digital.aqr.ir و بهرهمندی از سامانههای موجود در آن مانند مطالعه آنلاین، خدمات تحویل مدرک و امانت دیجیتال، منابع موجود در پایگاه را مورد استفاده قرار دهند.
لازم به ذکر است؛ دسترسی پژوهشگران به منابع موجود در ایستگاههای مطالعه و پایگاههای کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی در سراسر کشور به صورت آزاد فراهم است.
به گزارش گنجینه رضوی، منوچهر آرسته؛ مسئول امور کتب خطی و چاپی سنگی کتابخانه وزیری یزد از «صحيفه الرضا(ع)» بهعنوان قديميترين نسخۀ خطي با موضوع رضوی یاد کرد و گفت: این نسخه خطی که در سال 966 هجری قمری توسط عبداللهبن عبدالكريم کتابت شده مجموعه رواياتي است که امام رضا(ع) و اجداد پاکشان از حضرت رسول خدا(ص) روايت كردهاند.
«رسالۀ ذهبيه» منسوب به امام رضا(ع) و ترجمه آن که جز مواریث اسلامی در زمینه دانش پزشکی است و نسخۀ ممتازي از «فوائدالرضويه» اهدایی حجتالاسلام سيد عليمحمد وزيري به کتابخانه از ديگر آثار ارزشمند خطي این كتابخانه است که آرسته به آن اشاره کرد.
از ديگر كتبخطي ارزشمند موجود با موضوع امام رضا(ع) ميتوان به «عيون اخبارالرضا(ع)» اشاره كرد که از معتبرترين منابع روايي شيعه است و نسخههای نفیسی از آن در کتابخانه نگهداری میشود.
آرسته، از میان مهمترين آثار چاپ سنگي با محوریت امام رضا(ع) در این کتابخانه به کتاب «تحفة الرضويه» اثر «نوروز عليبن محمدباقر بسطامي» اشاره کرد كه در سال 1288 هجری قمری در تهران در چاپخانۀ آقا ميرزا علياكبر به خط نسخ چاپ شده است.
وی «كاشف النقاب في تفسير عيون الرضا(ع)»، «فقه الرضا(ع)» منسوب به عليبن موسي الرضا(ع)، «فردوس التواريخ»، جلد دوازدهم «بحارالانوار» از محمد باقربن محمدتقي مجلسي و کتاب «احتجاج»، را از جمله آثار چاپ سنگی موجود در کتابخانۀ وزیری یزد برشمرد.
وجود بیش از 150 جلد قرآن نفیس خطی
وی به وجود 153 جلد قرآن خطی در کتابخانه وزیری یزد اشاره کرد و قدیمیترین آن را قرآنی کتابت شده توسط جلال جعفری دانست که در سال 712 هجری قمری توسط یک فرد یهودی خریداری شده و در زمان خروج از کشور به همت مرحوم وزیری و توسط یکی از تجار یزدی خریداری و به کتابخانه اهدا شد.
«رساله قشیریه یزد» قدیمیترین نسخه تاریخ دار
آرسته از «رساله قشیریه یزد» که در سال 544 هجری قمری کتابت شده، بهعنوان قدیمیترین نسخة تاریخ دار کتابخانه وزیری یزد یاد کرد و افزود: طومار قرآن کریم به خط بسیار ریز (ظاهرا غبار) با خوشنویسی اسماعیل بن علی نقی موسوی یزدی (تحریر 1199)، صفحاتی از خطوط علمای بزرگ، تعدادی منشور، فرمان پادشاهان، اسناد و قبالههای دولتی، نکاحنامهها، نقوش قدیمی، مرقّعات استادان خط از دیگر نفایس این مجموعه است.
آرسته تصریح کرد: بخش اعظمی از کتابهای خطی و چاپ سنگی کتابخانه توسط واقفانی چون آیتالله بروجردی، آیتالله سید شهابالدین مرعشی نجفی، آیتالله سید محمدعلی علاقبند، آیتالله محمود فرساد، شیخ مصطفی علمیه، شیخ محمدجواد علمیه، شیخ احمد شریعت عقدایی، به کتابخانه وقف و اهدا شده است.
گفتنی است کتابخانه وزیری یزد در سال ۱۳۳۴ در مجاورت مسجد جامع کبیر یزد با یکهزار و 600 جلد کتاب خطی و چاپی راهاندازی و با افزایش این آثار، در سال ۱۳۴۴ ساختمانی با زیربنای ۶۰۰ متر مربع احداث و کتابخانه به آنجا منتقل شد.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، کتابخانه وزیری یزد توسعه چشمگیری یافت و در مرداد 1388 فضای آن به بیش از ده برابر افزایش پیداکرد و به 6 هزار و سیصد متر مربع رسید.
در این مجموعه فرهنگی وابسته به سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی 5 هزار و 473 نسخه کتاب خطی و 6 هزار و 200 نسخه کتاب چاپ سنگی با موضوعات مختلف فقه، کلام، ادبیات، تاریخ، جغرافیا، پزشکی، صرف، نحو، اخلاق، عرفان، ریاضیات، حدیث، تفسیر، اصول، نجوم و غیره نگهداری می شود.
همچنین وجود بیش از 80 هزار سند تاریخی ارزشمند، 258 هزار نسخه کتاب چاپی و بیش از ۶ هزار نسخه نشریات ادواری از دوره قاجار تاکنون ، این مجموعه را به محیطی ارزشمند برای مطالعات و تحقیقات پژوهشگران مبدل کرده است.
محفل شاعرانه «زیارت سرخ» در جوار حرم مطهر رضوی برگزار شد
به کوشش موسسه آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی شب شعر زیارت سرخ ویژه شهدای رمضان با حضور شاعرانی از کشور افغانستان، خانواده شهدای رمضان حرم مطهر رضوی و مدیر کل بنیاد شهید استان در جوار حرم مطهر رضوی برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی موسسه آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی شب گذشته سیزده شاعر از دو کشور دوست و همسایه ایران و افغانستان در سالن نمایشگاه و همایشهای آستان قدس رضوی گرد هم آمدند تا در حضور خانواده شهیدان حججالاسلام اصلانی و دارایی و دوستداران فرهنگ ایثار و شهادت اشعار خود را در تکریم مقام شهید بهویژه این دو شهید والا ارائه کرده و فضایی معنوی بیافرینند.
در این شب شعر سید رضا یعقوبی آل، سید حسن مبارز، سید روح الله موید، سید فضل الله قدسی، غلامرضا غلام پور، علی مقدم، امیر فرخنده، سید حکیم بینش، رضا رحیمی عنبران، سید ابوالفضل مبارز، سید حسین سیدی، سید ابوطالب مظفری و علیرضا قزوه اشعاری حماسی و وحدت آفرین را به پیشگاه حضرت رضا علیه السلام و شهدای مظلوم حرم مطهر تقدیم کردند.
در پایان این مراسم با حضور چهره های برجسته استانی و ملی شعر از خانواده شهیدان حججالاسلام اصلانی و دارایی که در سومین روز از ماه مبارک رمضان امسال، از سوی فردی تکفیری در صحن پیامبر اعظم، مورد حمله قرار گرفته و به شهادت رسیدند تقدیر شد.
امضا تفاهم نامه همکاری با دانشگاه هنر تهران
تفاهم نامه همکاری موسسه آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی و دانشگاه هنر تهران امضا شد .
به گزارش روابط عمومی موسسه آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی نشست امضای تفاهم نامه موسسه آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی با دانشگاه هنر تهران در راستای همكاري پژوهشی و آموزشی دورههای تحصيلات تكميلی و انجام طرحهای پژوهشی مشترک با موضوعات مورد توافق روز سه شنبه 24 اسفند ماه در محل موسسه برگزار شد.
دراین نشست که باحضور دکتر رنجبران معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه هنر و امیر مهدی حکیمی مدیرعامل موسسه آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی و معاونین هر دو سازمان برگزار شد در رابطه با تشکیل کارگروه مشترک برای پیگیری موارد مورد توافق و همچنین گسترش فعالیتهای علمی، پژوهشی مشترک تبادل نظر شد.
این تفاهم نامه با هدف زمینه سازی و ساماندهی آثار پژوهشی در زمینه هنر و ادبیات رضوی ، توانمند سازی دانشجویان رشته هنر در زمینه حوزه های معرفی و معنایی فرهنگ رضوی ، ارتقا آموزش های تخصصی هنر دینی و رضوی و تنظیم سند هنر بین دانشگاه هنر و موسسه آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی به منظور اینجاد بستر همکاری های مداوم و برنامه ریزی شده به مدت سه سال منعقد شد .
"کریمآباد"؛ محصولی جدید از مؤسسه آفرینشهای هنری آستان قدس
همزمان با شب میلاد امام حسن مجتبی(ع)، نماهنگ «کریمآباد» از آثار تولیدی مشترک سازمان سینمایی سوره حوزه هنری و مؤسسه آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی برای نخستین بار از شبکه سه سیما پخش شد.
به گزارش روابط عمومی موسسه آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی ، این اثر به مناسبت پانزدهم ماه مبارک رمضان؛ سالروز ولادت کریم اهل بیت امام حسن مجتبی(ع) با محوریت سیره عملی این اختر تابناک آسمان امامت و ولایت در نقطه صفر مرزی و در میان عشایر کشور با نقشآفرینی سجاد دیرمینا و الهام طهموری تصویربرداری شده است. کریمآباد، روایتی متفاوت از خدمت یک زوج جوان به کودکان عشایر را به نمایش میگذارد.
نماهنگ کریمآباد به کارگردانی محمدصادق رمضانی مقدم و تهیهکنندگی مجتبی احسانی و هاشم مسعودی در مدت حدود 8 دقیقه تولید شده است. حسین مؤدب، محسن جهانی، سعید آتانی و مسعود سخاوتدوست نیز به ترتیب سرودن شعر، نویسندگی اثر، خوانندگی شعر آن و آهنگسازی نماهنگ را برعهده داشتند.
مؤسسه آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی به مناسبتهای مختلف ملی و مذهبی، آثار متنوعی از جمله سرود و نماهنگ تولید میکند که این آثار از صدا و سیما و همچنین شبکههای مجازی پخش میشود.
🕋 فزت و رب الکعبه 🕋
🏴السلام علیک یا اباالحسن یا امیرالمومنین علی بن ابی طالب علیه السلام🏴
⚫ اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ أَمِيرِالْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طالِبٍ أَخِي نَبِيِّكَ و َوَلِيِّهِ وَ صَفِيِّهِ وَ وَزِيرِهِ وَ مُسْتَوْدَعِ عِلْمِهِ، وَ مَوْضِعِ سِرِّهِ، و َبابِ حِكْمَتِهِ، وَ النَّاطِقِ بِحُجَّتِهِ، و الدَّاعِي إِلَىٰ شَرِيعَتِهِ، وَ خَلِيفَتِهِ فِي أُمَّتِهِ، وَ مُفَرِّجِ الْكَُرَْبِ عَنْ وَجْهِهِ، قاصِمِ الْكَفَرَةِ، وَ مُرْغِمِ الْفَجَرَةِ، الَّذِي جَعَلْتَهُ مِنْ نَبِيِّكَ بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَىٰ.
🏴ایام سوگواری و شهادت مولی الموحدین امیرالمومنین حضرت علی علیه السلام بر همه شیعیان و محبان آنحضرت تسلیت باد.🏴
🔶 اطلاع رسانی اخبار و برنامه های سازمان علمی وفرهنگی آستان قدس رضوی- نمایندگی قم👇
🆔 @qomislamic
اهدای 73 هزار نسخه نشریه در سال 1400 به مرکز مطبوعات سازمان کتابخانههای آستان قدس
با اهدا بیش از 73 هزار نسخه نشریه به مرکز اسناد و مطبوعات سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی طی سال 1400، تعداد نسخههای مطبوعات چاپی و دیجیتالی این مجموعه به بیش از 2 میلیون 300 هزار نسخه رسید.
🔴 لینک متن کامل خبر👇👇
https://sco.razavi.ir/fa/319618/%D8%A7%D9%87%D8%AF%D8%A7%DB%8C-73-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%86%D8%B3%D8%AE%D9%87-%D9%86%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D9%84-1400-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2-%D9%85%D8%B7%D8%A8%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%82%D8%AF%D8%B3
🔶 اطلاع رسانی اخبار و برنامه های سازمان علمی وفرهنگی آستان قدس رضوی- نمایندگی قم👇
🆔 @qomislamic
بزرگترین و تخصصیترین موزه قرآن جهان در حرم مطهر رضوی + فیلم
موزه قرآن و نفایس حرم مطهر حضرت رضا(ع)، بزرگترین و تخصصیترین موزه قرآن جهان است که آثار نفیس بسیاری در آن نگهداری میشود.
🔴 لینک متن کامل خبر👇👇
https://sco.razavi.ir/fa/319549/%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D9%88-%D8%AA%D8%AE%D8%B5%D8%B5%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AD%D8%B1%D9%85-%D9%85%D8%B7%D9%87%D8%B1-%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85
🔶 اطلاع رسانی اخبار و برنامه های سازمان علمی وفرهنگی آستان قدس رضوی- نمایندگی قم👇
🆔 @qomislamic
برای احیاء تراث شیعه موجود در مرکز نسخ خطی آماده همکاری با پژوهشگران هستیم
رئیس سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، با اشاره به احیاء تراث شیعه به عنوان یکی از دغدغههای این سازمان، برای هرگونه همکاری با پژوهشگران و محققان در این راستا اعلام آمادگی کرد. حجتالاسلام والمسلمین سیدجلال حسینی در گفتگو با خبرنگار شبکه پرس تی وی و هیسپان تی وی، مجموعه گردآمده در مرکز نسخ خطی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی را گنجینهای کم نظیر در دنیای اسلام برشمرد که لازمه احیاء آن تعامل محققان با این مرکز است.
وی، با تاکید بر صیانت از میراث معنوی شیعه در کنار احیای آن، کتابخانه آستان قدس رضوی را امنترین مکان برای حفظ این تراث عنوان کرد و گذر از حوادث روزگار و حفظ نسخههای ارزشمند با بیش از هزار سال قدمت و وجود بیش از 400 سال تشکیلات دیوانی در سبقه هزار ساله عمر این کتابخانه را شاهدی بر این مدعا دانست.
حجت الاسلام حسینی همچنین به توسعه منابع این کتابخانه در طی قرنها با وقف آن از سوی دوستداران خاندان اهل بیت(ع) اشاره کرد و این امر را حاکی از ارادت واقفان به ساحت مقدس رضوی و ثبت نام خود در میان واقفان به این بارگاه با اهداء نسخههای خطی دانست.
وی از مقام معظم رهبری(مدظله العالی) به عنوان بزرگترین واقف نسخ خطی یاد کرد که تاکنون بیش از 14 هزار جلد نسخه خطی را به کتابخانه آستان قدس رضوی اهدا کردهاند.
به گزارش خبرنگار علم و فرهنگ آستان قدس رضوی، آيين اختتاميه كنگره بين المللي «اقتصاد، اشتغال و توليد در قرآن و عترت (عليهم السلام)» با قرائت پيام مرجع عالي قدر جهان اسلام، آيت الله جوادي آملي در مشهد برگزار مي شود.
دكتر مرتضي رجوعي؛ رئيس دانشگاه بين المللي امام رضا(ع) با بيان اين خبر گفت: آيين اختتاميه كنگره بين المللي «اقتصاد، اشتغال و توليد در قرآن و عترت (ع)» با قرائت پيام مرجع عالي قدر جهان اسلام؛ آيت الله عبدالله جوادي آملي توسط نماينده اين مرجع عظام و حضور ميهمانان برجسته ملي و بين المللي برگزار مي شود.
وي 14 و 15 ارديبهشت ماه سال جاري را زمان برگزاري آيين اختتاميه كنگره بين المللي «اقتصاد، اشتغال و توليد در قرآن و عترت (ع)» در مشهد ذكر كرد و افزود: تقدير از برترين هاي علمي، رونمايي از آثار توليد شده كنگره بين المللي «اقتصاد، اشتغال و توليد در قرآن و عترت (ع)» و پوستر كنگره بين المللي سال ۱۴۰۱با موضوع «تمدن دانش بنيان مبتني بر تعاليم قرآن و اهل بيت عليهم السلام» از ديگر بخش هاي آيين اختتاميه اين كنفرانس بين المللي است.
به گفته اين مقام مسئول، دانشگاه بين المللي امام رضا (ع) مطابق با رسالت ها و رويكردهاي علمي خود مبتني بر اولويت ترويج و تبيين معارف الهي و تعاليم ناب عالم آل محمد(ص) و تأكيدات مقام معظم رهبري در حكم ابلاغي نسبت به ضرورت ترويج بديع علوم و معارف اهل بيت عصمت و طهارت (ع) در فضاي ملي و بين المللي و نيز در مسير نقش آفريني بيش از پيش مجموعه هاي علمي در حل عالمانه مسائل اصلي جامعه اقدام به طراحي اقدام بلندمدت و راهبردي«دبيرخانه بين المللي امام رضا (ع) و علوم روز» است
به گزارش خبرنگار علم و فرهنگ آستان قدس رضوی، متن این بیانیه بدین شرح است:
بسم الله قاصم الجبارین
«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا خُذُوا حِذْرَكُمْ فَانْفِرُوا ثُبَاتٍ أَوِ انْفِرُوا جَمِيعًا» (نساء :71)
«ای اهل ایمان سلاح جنگ برگیرید و آنگاه دسته دسته یا همه یکباره متّفق (برای جهاد) بیرون روید.»
آخرین جمعه ماه مبارک رمضان، قراری است برای تجدید قوای نیروهای مبارز جبهه حق و تجدید عهد و پیمان ایشان با ولی زمان، در مسیری که بهروزی دنیا و آخرت را در پیش دارد. ماجرای فلسطین، همچنان مهمترین و زندهترین مسئلهی مشترک امّت اسلامی است، درد فلسطین، دردی است که بواسطه مکر و حیله سیاستمداران غربی در حمایت از رژیم وحشی، نژاد پرست صهیونیست، بر دل امت اسلام و بر جان تمامی انسانیت ، نهاده شده است و ما در راه برطرف ساختن این مصیبت از جان جهان، لحظهای از پا نمینشینیم و در راه مبارزه تا نابودی این غده سرطانی لحظهای درنگ نخواهیم کرد. شوق مبارزه با اسرائیل و آزادسازی قدس شریف از لحظه تولد بر دل کودکان ما نقش بسته است و تا لحظه موعود و محو این رژیم از صفحه روزگار نیز ادامه خواهد داشت.
جهاد در راه خدا و مبارزه با دشمنان، ماموریت همیشگی ماست که از مکتب اهل بیت علیهمالسلام آموختهایم، چرا که ایشان خود نمونهی تمام و کمال جهاد محسوب میشوند و همواره در جهاد مقدس و مبارزه دائمی خستگیناپذیر قرار دارند، آنچنان که در خطاب به ایشان میگوییم، «اشهد انکم جاهدتم فی الله حق جهاده.»
ما اعتقاد داریم که همه مجموعههای فرهنگی و انقلابی باید ماموریت خویش را در این جهاد و مبارزه با این رژیم تروریست و غاصب، تعریف کنند و از تمامی فرصتهای فرهنگی و اجتماعی در راه مقابله با آن استفاده نمایند. عرصههای مختلف فعالیتهای علمی، فرهنگی و اجتماعی از جمله اقدامات ورزشی، دانشگاهی، قرآنی، آموزشی و ... همگی بستر مبارزه و علیالخصوص جهاد تبیین است و به فرموده مقام معظم رهبری مدظلهالعالی «در این زمان که به حول و قوه الهی موازنهی قوا به نفع دنیای اسلام تغییر یافته و حرکت نزولی و رو به زوالِ رژیم دشمن صهیونیستی آغاز شده است، باید که بیش از گذشته همافزایی ملتها، یک هدف عمده و اساسی باشد»، و اینک که کار به انتها نزدیک شده است، با قدرت نیز به پایان رسیده و شاهد از بین رفتن این لکه ننگ از تاریخ بشریت باشیم.
به فضل الهی و در سایه جهاد همیشگی و هدایتهای حکیمانه مقام معظم رهبری، دور نیست روزی که به شکرانه پیروزی بر دشمن صهیونیستی، نماز شکر در قدس شریف اقامه نماییم.
«إِنَّهُمْ يَرَوْنَهُ بَعِيداً وَ نَراهُ قَرِيباً» (معراج: 6)
سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی
روز جهانی قدس سال 1401 ه ش
از آثار سوزن دوزی دوره قاجار است و در سال ۱۲۱۸ هجری قمری به دست حسین آقاسی لندره دوز اصفهانی دوخته شده است. جنس پارچه از ماهوت خارجی و نخهای رو دوز ابریشم است و در آن، رنگهای طبیعی قرمز، آبی لاجوردی، سبز یشمی و سبز مغز پستهای استفاده شده است.
در این سجاده، یک سجاف و هفت حاشیه، محراب را در میان گرفته است. دو حاشیه آن که با نقش پیچک و گل معرق و قلاب دوزی شده است، با چهار حاشیه ساده محصور شده است. در میان این دو نیز حاشیهای پهن با دو نوع کتیبه کوچک و بزرگ و نقوشی از گل و برق معرق دوزی شده است.
در کتیبههای کوچک، اسامی خداوند و در کتیبههای بزرگ دعایی از شیخ بهایی آمده است. سوای این سجادهها چند سجاده دیگر هم هستند که مهمترین آنها «سجاده مخمل گلابتون دوزی مشکی» و سجاده «ماهوت ابریشم دوزی» است که همه دارای ارزش میراثی هستند.
نسل ما سجادهها را با پارچههای نقش ترمه، مخمل یا نخ پنبهای میشناسند که عطر حرم و گلبرگهای گل محمدی در تارو پودش تاب خورده اند.
توی حرم هم نخستین فرش زیر پای زائر و مجاور است به وقت قد قامت ایستادن و دست ذکر بالا بردن. اما همین پارچهها که اندازه هاشان معمولا در یک مستطیل یک متر و چند سانتی خلاصه میشود، تاریخی دارد بلند، آن قدر که پهلو به دوران نخستین اسلام میزند.
در واقع سجادهها از جمله دستبافتهایی هستند که از اوایل ظهور اسلام به منظور استفاده در مراسم مذهبی مسلمانان در اندازههای کوچک، طراحی و بافته میشده و در دورهای نیز مزین به طرح محراب و طاق شده اند.
در سفرنامه سیاحان هم اشارههایی مختصر به سجاده بافی در شهرهای مختلف شده است. برای نمونه در کتاب «حدودالعالم» که در سال ٣٧٢هجری قمری تألیف شده، در توصیف جهرم آمده است: «جهرم شهری است خرم و از وی زیلو و مصلای نماز نیکو خیزد.»
مقدسی، سیاح و جغرافی دان سده چهارم، هم در شرح سفرش به بخارا میگوید: «در بخارا جامههای نرم و انواع سجاده ها، بساط و جامههای گستردنی فندقی و منبرهای زرد، جگری و کمربند اسبان که در زندانها بافته میشود، بسیار است.»
در مشهد نیز سجاده بافی و متبرک کردن سجادهها در زیارت حرم برای سوغات و هدیه بردن از قدیم الایام باب بوده، اما بیشترین اطلاعات موجود درباره سجادهها یادگار عصر صفویان و برآمده از دل اسناد این دوران است. گزارش پیش رو گذری است بر تاریخ قدیمیترین سجادههایی که در حرم مطهر رضوی نگهداری میشوند.
سجادههای تقدیمی و وقفی
اسناد بسیاری، از تقدیمی و وقفی بودن سجادهها در حرم مطهر رضوی حکایت دارد که اغلب آنان مزین به طرح محراب هستند؛ طرحی که در گذشته رایج بوده، اما در دوران معاصر دیگر یافت نمیشود. ناگفته نماند نخستین کسی که در سفرنامه اش از سجادههایی با نقش محراب نام برده، ابن حوقل است، اما از آنجا که در گذشته به پارچههای ضخیمی نیز که با آن اتاقها را فرش میکرده اند، سجاده میگفته اند، مشخص نیست منظور او سجادههای نمازی است یا پارچههای ضخیم مفرشی.
سجاده مروارید
هم اکنون در موزه حرم مطهر، چند سجاده قدیمی وجود دارد که با ارزشترین آنها سجاده مروارید دوزی شدهای متعلق به قرن چهاردهم هجری قمری است. این سجاده که از جنس ماهوت قرمز به ابعاد حدود ۲.۵ متر در ۱.۲۰ سانتی متر است، با مروارید اصل بحرینی، منجوق و پولک دوخته و وقف شده است، اما واقف آن مشخص نیست.
نقش این سجاده محرابی، هزار گل است و در قسمت پایین محراب آن، یک گلدان بزرگ نقش خورده است. دو بوته گل زنبق و چهار بوته نرگس نیز در طرفین و بسیار گلی که از ترنج آن به هر طرف بافته شده است، چشم هر بیننده را به پنجره باغهای ایرانی باز میکند.
همچنین خطوط اسلیمی ماری و دهن اژدری دوخته شده با مروارید، زیبایی و جلای خاصی به محراب این اثر بخشیده است. این سجاده با توجه به حجیم و کروی بودن مرواریدهای دوخته شده روی آن گویا بیشتر جنبه تزیینی داشته است تا استفاده پیوسته از آن. ناگفته نماند روی این بافت از سه اندازه مختلف مروارید استفاده شده است که مرواریدهای ریز آن رشتهای نقش خورده اند.
سجاده مخمل گلابتون دوزی قرمز
قدیمیترین این سجادهها متعلق به عصر صفوی است که سجاده مخمل گلابتون دوزی قرمز، یکی از آن هاست. تاریخ بافت این سجاده مشخص نیست، اما شکل گره و نقشهای آن، این احتمال را ایجاد کرده است که یادگار دوره صفوی باشد.
ابعاد آن، حدود ۱.۵ در ۱ متر و دستهایی تار و پود آن را با مخمل ابریشمی لاجوردی و قرمز درانداخته است. در این سجاده، حاشیهها و محراب از طول به نیم قسمت شده اند و نیمه بالایی با آیات و اسمای قرآنی و نیمه پایینی با نقشهای گیاهی و هندسی با نخ نقره و طلا گلابتون دوزی شده است، به طوری که در بالا سوره آیت الکرسی و در پایین اسماءالحسنی و نامهای ائمه اطهار (ع) لابه لای برگ و گل با نقوش ختایی پر شده است.
همچنین در این اثر، رنگهای سرد و گرم بسیار استادانه انتخاب شده، به طوری که کاربرد رنگ آبی لاجوردی، فضایی معنوی ایجاد کرده و سردی آن با رنگ قرمز محراب خنثی شده است.
سجاده مخمل تزیینی
این سجاده با طرح حاشیه دار محرابی و تشعیر با اندازههای حدود ۲ متر در ۱.۲۰ سانتی متر از جنس مخمل ابریشمی با آستر کتان و به رنگ قرمز تیره است. در دوخت این سجاده از سرمه طلایی، سنگهای سبز و قرمز و ابریشم دوزی استفاده شده است. حاشیه و لچکهای محراب با نقش سرو و متن آن هم با تصویر گیاه پر شده است. قسمت پایین سجاده نیز با نقش گلدانی که ریشه سرو در آن قرار دارد، آذین شده است. روی این گلدان هم نقش دو شیر و در دو گوشه پایین محراب، نقش دو طاووس ابریشم دوزی و سرمه دوزی شده است. واقف این اثر مشخص نیست، ولی زمان آن باز هم با توجه به نقوش آن، دوره صفوی است.
سجاده معرق قلاب دوزی
🇵🇸✌️القدس هی المحور✌️🇵🇸
امام خمینی (ره):
🔸روز قدس فقط روز فلسطین نیست، روز اسلام است؛ روز حکومت اسلامی است.
🔸اسرائیل باید از صحنه روزگار محو شود.
حضرت امام خامنه ای حفظه الله تعالی:
🔹 روز جهانی قدس، روز فریاد و مقاومت امت اسلامی بر سر امریکا و صهیونیزم در مقابل سیاست های تفرقه انگیز است.
🔹فلسطین زنده است و به جهاد ادامه می دهد و به کمک خدا سرانجام خواهد توانست بر دشمن صهیونیستی فائق آید.
🌼آخرین جمعه ماه مبارک رمضان، روز جهانی قدس گرامی باد🌼
🔶 کانال اطلاع رسانی اخبار و برنامه های سازمان علمی وفرهنگی آستان قدس رضوی- نمایندگی قم👇
🆔@scorazavi
#طرح | وعده الهی...
حضرت على عليه السلام:
🔹 هرکس ستم كند، خداوند نابودى او را شتاب بخشد. غررالحکم ۸۷۲۳
🗓 به مناسبت روز جهانی قدس
🆔@scorazavi
حضور آستان قدس رضوی با عرضه دو هزار عنوان اثر در نمایشگاه کتاب تهران
سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی با عرضه بیش از دو هزار عنوان اثر در ۳۳ دوره نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران حضوری فعال خواهد داشت. سیوسومین دوره نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران از ۲۱ اردیبهشت ماه آغاز میشود و تا پایان اردیبهشت ماه سال جاری ادامه دارد.
لینک متن کامل خبر با بیان جزئیات حضور موسسات تابعه سازمان علمی و فرهنگی
در این دوره از نمایشگاه بینالمللی تهران 👇
https://sco.razavi.ir/fa/320195/%D8%AD%D8%B6%D9%88%D8%B1-%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%82%D8%AF%D8%B3-%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%B9%D8%B1%D8%B6%D9%87-2-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%B9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%AB%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86
🔶 کانالاطلاع رسانی اخبار و برنامه های سازمان علمی وفرهنگی آستان قدس رضوی- نمایندگی قم👇
🆔@scorazavi