آبخیزداری (Watershed Management) چیست؟
آبخیزداری یا مدیریت آبخیز به مجموعه اقدامها و برنامههایی اطلاق میشود که برای حفظ و بهرهبرداری پایدار از منابع آب و خاک در یک حوزه آبخیز انجام میشود. هدف اصلی آبخیزداری، کنترل و بهبود کیفیت آب، حفظ خاک، و مدیریت کارآمد منابع طبیعی است.
اهداف اصلی آبخیزداری
کنترل رواناب: کاهش از دست رفتن آب از طریق جلوگیری از سیلابها و حفظ رطوبت در خاک.
حفاظت از خاک: جلوگیری از فرسایش خاک و حفظ آن برای کشاورزی و سایر کاربردها.
حفظ تنوع زیستی: مدیریت اکوسیستمها به گونهای که تنوع زیستی حفظ شود.
بهبود کیفیت آب: کاهش آلودگیها و بهبود کیفیت آبهای سطحی و زیرزمینی.
توسعه پایدار: ارتقاء کیفیت زندگی جوامع محلی از طریق مدیریت منابع طبیعی.
اقدامات آبخیزداری
ساخت سدها و بندها برای کنترل سیل (مدیریت رواناب)
کاشت درختان و گیاهان بومی برای حفظ خاک
طراحی و اجرای طرحهای جنگلکاری
آموزش جامعه محلی درباره مدیریت پایدار منابع.
معنی و مفهوم "مدیریت جامع حوزه آبخیز" (Integrated Watershed Management) چیست؟
Sider Fusion
مدیریت جامع حوزه آبخیز یا Integrated Watershed Management (IWM) به یک رویکرد چندبُعدی و یکپارچه در مدیریت منابع طبیعی حوزههای آبخیز اشاره دارد. هدف این نوع مدیریت، بهینهسازی استفاده از منابع آب، اراضی و سایر منابع طبیعی به طور همزمان، در راستای تأمین نیازهای اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی است.
ویژگیهای مدیریت جامع حوزه آبخیز
یکپارچگی: تلفیق تمام ابعاد مدیریت منابع، شامل آب، خاک، گیاهان و جانوران، به گونهای که این منابع به طور هماهنگ مدیریت شوند.
مشارکت ذینفعان: درگیر کردن تمام ذینفعان کلیدی مانند کشاورزان، بهره برداران محلی، جوامع محلی، دولت و سازمانهای غیردولتی در فرآیند تصمیمگیری و سیاستگذاری و برنامه ریزی.
رویکرد اکوسیستمی: توجه به روابط پیچیده بین عناصر مختلف اکوسیستم و تأثیرات آنها بر یکدیگر.
مدیریت اطلاعات: استفاده از دادهها و اطلاعات علمی و محلی به منظور ارتقای استراتژیهای مدیریت.
پایداری: تأکید بر توسعه پایدار و حفظ محیط زیست برای نسلهای آینده.
اهداف اصلی مدیریت جامع حوزه آبخیز:
· بهبود کیفیت و کمیت منابع آب
· کاهش خطرات سیلاب و خشکسالی
· حفظ و بهبود تنوع زیستی
· ارتقای معیشت جوامع محلی
· ترویج استفاده پایدار از منابع طبیعی
مدیریت جامع حوزه آبخیز به گونهای طراحی شده است که چالشهای محیطی و اجتماعی را به شکل هماهنگ و مؤثر حل کند.
با توجه به شرائط کشور ایران، چگونه میتوان یک "برنامه مدیریت جامع و یکپارچه حوزه آبخیز" تهیه نمود؟
Sider Fusion
تهیه یک برنامه مدیریت جامع و یکپارچه حوزه آبخیز در کشور ایران نیازمند توجه به شرایط خاص کشور، از جمله تنوع اقلیمی، منابع طبیعی، چالشهای محیطی و نیازهای اجتماعی و اقتصادی است. در زیر مراحل پیشنهادی برای این برنامه ارائه میشود.
مراحل تهیه برنامه مدیریت جامع و یکپارچه حوزه آبخیز
تحلیل وضعیت موجود
جمعآوری دادهها: بررسی منابع آب، خاک، گیاه و جانور در حوزه آبخیز.
تحلیل مشکلات: شناسایی چالشها مانند فرسایش خاک، آلودگی آب، و تغییرات اقلیمی.
مطالعه اجتماعی: درک نیازها و خواستههای جوامع محلی و ذینفعان.
تعیین اهداف و اولویتها
هدفگذاری: تعریف اهداف کلی و خاص برای مدیریت منابع در حوزه آبخیز.
تعیین اولویتها: مشخص کردن اولویتها بر اساس نیازها و منابع موجود.
مشارکت ذینفعان
گردهماییها و کارگاهها: برگزاری جلسات با ذینفعان مختلف (کشاورزان، مسئولان محلی، کارشناسان،NGOs ) برای جلب نظرها و پیشنهادات.
ایجاد کمیتههای مشارکتی: تشکیل کمیتههایی برای نظارت و اجرای برنامه با مشارکت جامعه.
طراحی استراتژی ها و اقدامات
آموزش و توانمندسازی: برگزاری کارگاهها و دورههای آموزشی برای جوامع محلی.
اقدامات حفاظتی: برنامهریزی برای کاشت درخت، جلوگیری از فرسایش، و استفاده بهینه از آب.
توسعه زیرساختها: طراحی و ساخت زیرساختهای مورد نیاز مانند سدها و بندها (چکدم ها).
اجرای برنامه
اجرای اقدامات طراحیشده: پیادهسازی مراحل مختلف برنامه در سطح محلی.
آموزش و اطلاعرسانی: اطلاعرسانی بیشتر درباره اقدامات و مزایای آنها.
نظارت و ارزیابی
پایش مستمر: نظارت بر تأثیرات برنامه و ارزیابی نتیجهها.
بازخورد و بهبود: جمعآوری بازخورد از ذینفعان و بهبود برنامه بر اساس ارزیابیها.
تثبیت و توسعه پایدار
توسعه نهادینه: ایجاد نهادهای قوی محلی برای ادامه مدیریت آبخیز.
ادغام با سیاستهای ملی: پیوند برنامه با سیاستهای کلی کشور برای حمایت و توسعه پایدار.
نکات مهم
توجه به تنوع اقلیمی: ایران دارای اقلیمهای متفاوتی است، بنابراین برنامه باید متناسب با شرایط محلی تنظیم شود.
شناسایی چالشهای خاص: مانند خشکسالی، سیلابها و آلودگی منابع آب که نیاز به مدیریت خاص دارند.
توسعه همکاریهای بینسازمانی: همکاری با نهادهای دولتی و بینالمللی برای جذب منابع و حمایت از برنامه
هدایت شده از صادقی
تفاوت آبخوانداری با آبخیزداری در عمل چی هست واقعا؟
هدایت شده از سید ابوالفضل میرقاسمی
سلام
آبخیزداری جامع تر و کلی تر از آبخوانداری است
یعنی آبخوانداری بخشی از عملیات آبخیزداری در پایین دست است که عمدتا بر پخش سیلاب و تغذیه آبخوان (سفره آب زیر زمینی) تمرکز دارد
هدایت شده از سید ابوالفضل میرقاسمی
اقدامات آبخیزداری و استحصال آب باران بیشتر در بالادست حوزه آبخیز اجرا میشوند
و
اقدامات آبخوانداری در پایین دست حوزه آبخیز (محدوده دشت و دشت سر و دامنه ها)
هدایت شده از سید ابوالفضل میرقاسمی
آبخیزداری یعنی مدیریت کل حوزه آبخیز
ولی
آبخوانداری یعنی مدیریت سفره آب زیرزمینی (آبخوان) که در پایین دست حوزه آبخیز است
هدایت شده از سید ابوالفضل میرقاسمی
اقدامات حفظ آب و خاک در بالادست، مستقیم و غیرمستقیم در تغذیه رودخانه ها و تقویت دبی پایه رودخانه ها و تغذیه سفره های آب زیرزمینی تاثیر دارند ولی اقدامات پخش سیلاب در دامنه ها تاثیر بیشتری در تغذیه مصنوعی آبخوانها دارد
هدایت شده از سید ابوالفضل میرقاسمی
بخش آب یونسکو
اصلاح MAR
Managed Aquifer Recharge
را برای آبخوانداری استفاده میکند
موسیقی+بی+کلام+و+ماندگار+سریال+امام+علی+(ع)+از+فرهاد+فخرالدینی.mp3
1.93M
موسیقی+بی+کلام+و+ماندگار+سریال+امام+علی+(ع)+از+فرهاد+فخرالدینی.mp3
🌹 *امام علی* (ع):
*ثروتى* چون *عقل* و
*فقرى* چون *جهل* و
*میراثى* چون *ادب* و
*پشتیبانى* همچون *مشورت* نیست!
سالروز *ولادت* امیرالمومنین *حضرت علی (ع)* و
*روز مرد* و *روز بزرگداشت مقام پدر* را تبریک و تهنیت عرض میکنم.
با *آرزوی بهترینها* برای شما و خانواده محترم
*شاد* و *سلامت* و *پیروز* باشید.
🙏🌹💐🌷🙏