📌 *فایل ارایه* سمینار استارت آپ 📍عنوان: *فرصت‌های کسب و کار* با محوریت *توسعه روستایی* و *بوم‌گردی مسئولانه* و *دوست‌دار محیط زیست* ✔️ مدرسان: مهندس سید ابوالفضل *میرقاسمی* و دکتر بابک *مغازه‌ای* ✔️زمان: ۱2 خرداد ✅مکان: *دانشگاه محقق اردبیلی* ، دانشکده علوم انسانی

بخشش بخشش گذشته را دگرگون نمی‌سازد؛ ولی سبب گشایش آینده می‌شود… Forgiveness wouldn’t change the past, but would definitely change the future! سلام مهربانم صبح بخیر 🌹🌹🌹🌹🌹

💠https://www.instagram.com/reel/C7uh2n_tU9H/?igsh=a3k0dDIzZG43ejd1 💢تکرار پخش فیلم مستند 💠 "معشوق من کویر" ✔️ که دیشب ساعت ۲۱ از شبکه مستند پخش شد، ⏳️ امروز، دوشنبه، ۱۴ خرداد 🕔 ساعت ۱۳:۰۰ 🌈لطفا در صورت امکان بازنشر فرمایید 📍https://yek.link/kavehfarhadi

خسرو سلجوقی: چگونه فراتسهیلگری کنیم؟ تلخیص کتاب فراتسهیلگری، سازوکاری برای توسعه پایدار

یادداشت ابوالفضل *میرقاسمی* کارشناس توسعه روستایی *آبادی از نوع دانش‌بنیانی* روزنامه صمت، 1401/12/02 https://smtnews.ir/d/48qzym باتوجه به شرایط کنونی اقتصاد کشور، *اهمیت اشتغال در روستاها* کمتر از شهرها نیست و باید برنامه ویژه آمایشی برای آن طراحی کرد. *شرکت‌های دانش‌بنیان* می‌توانند ظرفیت‌سازی مهمی در روستاها برای *جلوگیری از پدیده پناهندگان اقلیمی* داشته باشند، به‌عبارت روشن‌تر، *جای‌گیری صنایع کوچک* متناسب با وضعیت اقلیمی مناطق و روستاها می‌تواند راهکار مهمی برای توسعه اشتغال در روستاها باشد. تجربه موفق دیگر کشورها در امر *توسعه پایدار روستایی* نشان داده که این نوع توسعه در روند *جایگزینی صنایع کوچک* ، موفق عمل کرده و چند سالی می‌شود در بیشتر کشورهای آسیای‌شرقی جا افتاده است. در کشورهایی نظیر *ژاپن* و *تایلند* ، روستاها با حمایت دولت توانسته‌اند برای محصولات خود که حاصل فعالیت در عرصه *صنایع خرد و صنایع‌دستی* است، *بازارسازی* کنند و به *رشد اقتصادی* برسند. در این فرآیند، *هر روستا با یک محصول شناخته می‌شود* . این جریان زمانی به مرحله عملیاتی می‌رسد که *محصولات تولیدشده از استاندارد کافی برخوردار باشند* و در کنار آن، *بخش خصوصی* یا *دولت* در بخش بازار *از کسب‌وکارهای شکل‌گرفته حمایت ‌کنند.* در کشورهای گفته‌شده، صنایع خرد در روستاها به‌قدری توسعه‌یافته است که نوع و روند اجرایی آنها نظیر *کارگاه‌های تولیدی موردتوجه گردشگران خارجی قرار گرفته* است و خود به‌عنوان یک *جاذبه گردشگری* شناخته می‌شود. به‌عبارت دیگر، علاوه بر تولید محصول، ماهیت تولید و روند آن هم ارزآور شده است. اما از آنجایی که اقلیم و شرایط طبیعی در کشور ما تعیین‌کننده اصلی مشاغل در روستاها است، در هر جغرافیای روستایی باید به فراخور شرایط طبیعی آنجا، کسب‌وکارها راه‌اندازی شوند، حال باتوجه به *گرمایش زمین* و *تغییرات اقلیمی* و تاثیری که بر الگوی بارش و رژیم بارندگی گذاشته، *شرایط طبیعی روستاها و ظرفیت‌شان برای کشاورزی کاهش یافته* است. همچنین، *حفر چاه‌های غیرمجاز* و *دخالت‌های بیش از اندازه انسان در طبیعت* باعث شده، *مناطق روستایی با بحران کم‌آبی مواجه شوند* و شرایط برای *اشتغال* بحرانی‌تر شود، به‌همین دلیل، دیگر نمی‌توان اتکای ۱۰۰ درصدی روی *کشاورزی* و *دامپروری* داشت و بهتر است از *معیشت‌های جایگزین و مکمل* استفاده کنیم که درآمد بخشی از خانواده‌های روستایی از این طریق حاصل شود. به اعتقاد من، برای کاهش مهاجران اقلیمی باید به فکر معیشت جایگزین بود که در کنار آن، بحث *افزایش بهره‌وری* هم مطرح می‌شود، چرا که باید از داشته‌های موجود طبیعی نظیر آب و خاک *استفاده مناسب* کرد. گفتنی است، *بهره‌وری* در بیشتر مناطق روستایی کشور *پایین است* و متاسفانه *استفاده درستی از منابع موجود نمی‌شود* ، برای مثال، *الگوی کشت* نباید متاثر از گرانی یا ارزانی یک محصول کشاورزی باشد، بلکه باید به فراخور طبیعت منطقه کاشت. برای توسعه معیشت جایگزین، صنایع خرد همپای گردشگری می‌تواند موجب رشد اقتصادی روستاها شود. در بیشتر کشورهای پیشرفته برای راه‌اندازی صنایع خرد کارخانجات برون‌سپاری می‌کنند. در ایران هم می‌توان *ارتباط میان صنایع بزرگ و کوچک* را با *کسب‌وکارهای روستایی* و *دانش‌بنیان* برقرار کرد. در حالی که *بیشتر روستاهای کشور مکان زندگی سالمندان* و متاسفانه نسبت جمعیت شهری و روستایی ما معکوس شده است. توسعه صنایع خرد در روستاها به بهره‌گیری از توان دانش‌بنیان‌ها امری شدنی است. از آنجایی که دانش‌بنیان‌ها ظرفیت‌های فناورانه بالایی دارند، می‌توان با برقراری ارتباط میان *دانش بومی* هر منطقه با *دانش روز* ، صنایع خرد را در روستاها توسعه دهیم، باتوجه به اینکه نیاکان و گذشتگان کشورمان بسیار *خردمند* بودند، به‌خوبی توانستند با محیط طبیعی و اقلیم منطقه زندگی‌شان *سازگاری* داشته باشند. در واقع باید برنامه‌ای طراحی شود که در بطن آن دانش‌بنیان‌ها، علم روز را با دانش بومی و ظرفیت‌های موجود پیوند دهند و متناسب با هر منطقه، شرایط *اشتغالزایی* منحصر به فردی را در هر منطقه به‌وجود بیاورند.

راه‌اندازی *کشاورزی قراردادی* در مناطق روستایی راهکاری دیگر برای اهداف گفته است. از آنجایی که در کشاورزی قراردادی تمامی روند تولیدات، طبق یک برنامه مشخص پیش می‌رود، می‌تواند برای روستاییان فرآیندی مفید به‌حساب بیاید. *کشاورزی قراردادی* به این معنا است که کارخانه‌های تولیدات محصولات مرتبط با روستا با کمک آموزش به کشاورزان و ارائه امکانات مناسب، محصول تولیدشده موردنظر را خریداری می‌کنند و بعد با تغییر و تحولات به بازار می‌رسانند. چنین تجارتی برد ـ برد است و سودی که دلالان از محصولات کشاورزی می‌برند، عاید تولیدکننده محلی و کارخانه‌دار می‌شود. اگر چنین الگوهایی را شناسایی کنیم، به‌طورقطع روستانشینان هم استقبال کافی می‌کنند، بنابراین توسعه صنایع خرد با توان دانش‌بنیان‌ها در روستاها امکان‌پذیر است، اما باید متناسب با شرایط طبیعی، اقلیمی و زنجیره عرضه و تامین مشخص انجام بگیرد. متاسفانه *اسناد آمایشی* در ایران در حد *مطالعه* است و در بیشتر زمان‌ها خاک می‌خورد. وی افزود: به‌اعتقاد من، برنامه آمایشی باید متناسب با وضعیت نسبی و رقابتی هر منطقه نوشته شود. *خدمات گردشگری* با *افزایش بهره‌وری در منابع آب و خاک* و استفاده درست از منابع می‌تواند از *افزایش پدیده پناهندگان اقلیمی* در کشور بکاهد.

میرقاسمی: *برنامه‌ریزی روستایی* ، *مدیریت واحد* می‌خواهد روزنامه پیام ما، ۲۰ آبان ۱۴۰۲ به‌دلایل مختلف، طی چند دهه گذشته، نسبت جمعیت شهری و روستایی معکوس شده است و بسیاری از روستاها خالی از سکنه شده و یا فقط افراد مسن در آن باقی مانده‌اند. درآمدهای نفتی و اقدامات شتابزده برای توسعه اقتصادی کشور (بیشتر در قالب توسعه زیرساخت‌ها و اجرای پروژه‌های عمرانی) و غفلت از جنبه‌های فرهنگی، اجتماعی، نهادی و محیط زیستی توسعه، سبب بروز مشکلات عدیده‌ای در کشور شده است. بعضی سیاست‌ها و هدفگذاری‌ها‌ی توسعه نیز سبب تشدید مشکلات معیشتی روستاییان و یا بروز بحران‌های ناشی از تخریب سرزمین و کم‌آبی شده و باعث بعضی مهاجرت‌های اجباری (به‌خصوص در بین جوانان روستایی) شده است. از طرف دیگر، مرجع واحدی برای سیاستگذاری، برنامه‌ریزی و ایجاد هماهنگی در سطح روستا وجود ندارد. به‌دلیل ضعف قوانین و مقررات موجود، روستاها متولی مشخص و واحدی ندارند و هر بخش از امور روستا در حیطه وظایف یک دستگاه است و بیش از ۳۰ نهاد در روستاها ورود می‌کنند بدون آنکه از برنامه‌ها و اولویت‌های کاری همدیگر خبر داشته باشند و درنتیجه اثربخشی اقدامات آنها بسیار کم است. به‌نظر می‌رسد که دولت به‌تنهایی نمی‌تواند این مشکلات را رفع کند و نیازمند کمک و همکاری و همراهی بخش خصوصی و نهادهای مدنی و مؤسسات خیریه است. رویکرد رشد فراگیر به‌دنبال روش‌های اشتغالزایی کاربرپسند (استفاده از نیروی کار ساده) و ایجاد گردش پول در بین اقشار کم‌درآمد جامعه است که اکثرا افراد قانع و کم‌توقعی هستند و سطح زندگی ایشان بسیار ساده و کم‌هزینه است. چنانچه دولت، بانک‌ها، بنگاه‌ها، افراد خیّر و یا حتی خود جامعه محلی (از طریق پس‌اندازهای خُرد خویش) منابعی را تأمین کنند و به کسب‌وکارهای خانگی، خُرد (Micro) و یا کوچک (Small) بپردازند، رشد اقتصادی واقعی و گردش پول فراگیری اتفاق می‌افتد. بدیهی است که این رویکرد، گردش پولی گسترده‌ای دارد و می‌تواند شامل افراد زیادی (بخش عمده‌ای از دهک‌های درآمدی پایین جامعه) شود و رشد پایداری را به‌وجود آورد و مخاطرات آن بسیار کمتر است و با اصول و مبانی اقتصاد مقاومتی نیز همخوانی دارد. در سطح بین‌المللی و داخلی تجربیات خوبی در این زمینه وجود دارد، نظیر رویکردهای بسیج اجتماعی و اعتبارات خُرد، اشتغال عمومی، دستفروشی و کسب‌وکارهای اجتماعی (کارآفرینی اجتماعی که هم اشتغالزاست و هم به‌دنبال رفع برخی مشکلات اجتماعی نظیر فقر، بیکاری، اعتیاد، معلولیت، بیماری‌های خاص و نظایر آن است). کارآفرین، ایجادکننده یک چیز ارزشمند از هیچ است. بنابراین، کارآفرین کسی است که دارای قدرت درک بالا است و توان پیدا کردن خلأها و فرصت‌ها را دارد و می‌تواند در جامعه از طریق پرورش ایده و تبدیل فکر خود به یک محصول جدید (کالا یا خدمت) اقدام به ارزش‌آفرینی از هیچ‌چیز کند. وجه تمایز کارآفرینان اجتماعی از سایر کارآفرینان، همانا داشتن دغدغه اجتماعی است و تلاش در جهت حفظ محیط زیست و یا سروسامان دادن به آسیب‌های اجتماعی نظیر بیکاری، فقر (فقر آموزش، فقر مسکن، فقر درآمدی و …)، بیماری‌های صعب‌العلاج، معلولیت، اعتیاد، سرقت اموال عمومی، طلاق، کودکان کار، زنان سرپرست خانوار، خودسوزی، خودکشی و رفع نیازهای خانواده زندانیان. اقشار آسیب‌پذیر جامعه (روستایی و شهری) نیازمند حمایت و مساعدت نهادهای دولتی و حاکمیتی هستند، ولی با توجه به حجم زیاد مسائل و مشکلات و ناکارآمدی نظام حمایتی موجود، ضرورت دارد که اعضای جامعه (افراد خیر و نیکوکار و دغدغه‌مند) و بنگاه‌های اقتصادی در قالب مسئولیت اجتماعی شرکتی یا (CSR) نیز به این مهم بپردازند و تلاش کنند در زمینه فقرزدایی، محرومیت‌زدایی، افزایش سطح بهداشت فردی و بهداشت محیط، سهولت دسترسی، آموزش، ظرفیت‌سازی و توان‌افزایی در سطح جوامع روستایی و شهری.

بیکاری، دلیل اصلی بروز بسیاری از آسیب‌های اجتماعی است و ضرورت دارد که در هر منطقه، با توجه به مزیت‌های نسبی و رقابتی آن منطقه، بستر مناسب جهت کارآفرینی و اشتغالزایی و بهبود معیشت جوامع محلی فراهم شود. از طرف دیگر، بنگاه‌های اقتصادی بزرگ و متوسط (نظیر بخش‌های صنایع و معادن) می‌توانند از ظرفیت نیروهای محلی برای تأمین نیاز نیروی انسانی خویش استفاده کنند تا کمکی به رفع مشکل بیکاری جوانان روستایی ساکن در اطراف آن بنگاه شود (بدیهی است آوردن نیروی کار مورد نیاز معدن و یا کارخانه از محل دیگر سبب بروز مشکلات فرهنگی و اجتماعی جدید در منطقه می‌شود و در درازمدت ممکن است سبب اعتراض جامعه محلی و توقف فعالیت بنگاه شود). علاوه‌بر ظرفیت بخش خصوصی، تشکل‌های مردم‌نهاد (NGO) و مؤسسات خیریه نیز می‌توانند از طریق ارائه خدمات آموزشی و مهارت‌آموزی و همچنین نهادسازی (نظیر ایجاد گروه‌های خودیار و یا همیار) کمک کنند به توسعه کسب‌وکارهای خُرد و خانگی و حتی کسب‌وکارهای اجتماعی و گروهی و در قالب تکمیل زنجیره تأمین و زنجیره ارزش. یکی از مشکلات اصلی روستاییان دسترسی به منابع و بازار است لذا کسب‌وکارهای اجتماعی می‌توانند در این زمینه ورود کنند. https://payamema.ir/?p=92258

کانون تکرا: کتابچه معرفی نوآوران روستایی برگزیده شده در جشنواره روستایی شو درباره جشنواره روستایی شو www rsweek.ir روستایی شو رویدادی است برای معرفی نوآوری های روستایی که توسط کانون تکرا www takra.ir طراحی شده است و متعلق به تمام کسانی است که با وجود مشکلات و چالش‌های زندگی و کار کردن در روستا، ناامید نمی‌شوند، مهاجرت نمی‌کنند، برای تحقق ایده‌هایشان از شهرها به روستاها باز می گردند و با قدرت گرفتن از نیروی انگیزه و عشق به روستا و  کاربست دانش بومی و دانش و فناوری های نوین به تلاش‌شان ادامه میدهند و از طریق نوآوری، زندگی بهتری را برای خود، مردم روستا و زیست بوم روستا به ارمغان می آورند.  روستایی شو ماموریت دارد تا تلاش‌هایی که در جامعه محلی، بخش‌های دولتی، غیردولتی، نهادهای مدنی، بخش خصوصی، رسانه ها، دانشگاه‌ها و مراکز علمی و پژوهشی برای حمایت از نوآوری روستایی انجام میشود را انتشار دهد و شعار « روستا برای نوآوری و  نوآوری برای روستا» را تحقق بخشد. در این راستا، از همگان استمداد می طلبیم. به پیوست، کتابچه معرفی نوآوران برگزیده در سال های 1398 تا 1400، تقدیم میشود. ارادتمند سید ابوالفضل میرقاسمی  از کانون تکرا 09123222463

الگوی اقدامات استحصال آب در اقلیم های خشک