🔸آن گاه امام در پايان اين بحث به ريشه هاى اين سه صفت زشت وناپسند پرداخته و همه آنها را به يک اصل باز مى گرداند. مى فرمايد: «زيرا «بخل» و «ترس» و «حرص»، تمايلات گوناگونى هستند که جامع آنها «سوء» ظن به خداوند است» ؛فَإِنَّ الْبُخْلَ وَالْجُبْنَ وَالْحِرْصَ غَرَائِزُ شَتَّى يَجْمَعُهَا سُوءُ الظَّنِّ بِاللهِ

🔹امام عليه السلام در اين جمله در واقع به روانکاوى عميقى دست زده، مى فرمايد: بخيلان اگر بخل مى ورزند براى آن است که به فضل و مواهب الهى سوء ظن دارند و چنين مى پندارند که اگر امروز بخشش کنند فردا فقير مى شوند و درمى مانند؛ و ترسوها به وعده الهى در مورد نصرت ياران حق بدگمانند و چنين مى پندارند که اگر عقب نشينى نکنند ممکن است تنها بمانند و نابود شوند؛ و حريصان اگر حرص را پيشه کرده اند به سبب آن است که توکل بر خدا ندارند و در واقع به قدرت خدا سوء ظن دارند.

✨آيات قرآن مجيد نيز گواه بر اين معانى است، در يک جا مى فرمايد: «الشَّيْطانُ يَعِدُکُمُ الْفَقْرَ وَيَأْمُرُکُمْ بِالْفَحْشاءِ وَاللهُ يَعِدُکُمْ مَغْفِرَةً مِنْهُ وَفَضْلاً؛ شيطان شما را (هنگام انفاق) وعده فقر و تهى دستى مى دهد و به زشتى ها امر مى کند، ولى خداوند وعده آمرزش و فزونى به شما مى دهد

✨در جاى ديگر مى فرمايد: «وَلا تَهِنُوا وَلا تَحْزَنُوا وَأَنْتُمُ الاَْعْلَوْنَ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنينَ: هرگز سست نشويد! و غمگين نگرديد؛ و شما برتريد اگر ايمان داشته باشيد».

✨همچنين در جاى ديگرى مى فرمايد: «وَأَنْفِقُوا خَيْراً لاَِنْفُسِکُمْ وَمَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ: و انفاق کنيد که براى شما بهتر است؛ و کسانى که از بخل و حرص خويشتن مصون بمانند رستگارانند»

✨در حديثى از علل الشرايع مى خوانيم که رسول خدا صلى الله عليه وآله به على عليه السلام فرمود: «يَا عَلِيُّ لاَ تُشَاوِرْ جَبَاناً فَإِنَّهُ يُضَيِّقُ عَلَيْکَ الْمَخْرَجَ وَلاَ تُشَاوِرِ الْبَخِيلَ فَإِنَّهُ يَقْصُرُ بِکَ عَنْ غَايَتِکَ وَلاَ تُشَاوِرْ حَرِيصاً فَإِنَّهُ يُزَيِّنُ لَکَ شَرَّهَا وَاعْلَمْ يَا عَلِيُّ أَنَّ الْجُبْنَ وَالْبُخْلَ وَالْحِرْصَ غَرِيزَةٌ وَاحِدَةٌ يَجْمَعُهَا سُوءُ الظَّنِّ; اى على با ترسو مشورت نکن که راه هاى خروج از مشکلات را بر تو مى بندد و با بخيل مشورت مکن که تو را از رسيدن به هدف باز مى دارد و با حريص مشورت ننما، زيرا در ميان دو چيز آنچه بدتر است براى تو زينت مى بخشد و بدان اى على که جبن و بخل و حرص به يک ريشه باز مى گردند و جامع آنها سوء ظن است».