🔰بخش سوم🔰
پژوهشی در #تاریخ
🔸قانون اساسی مشروطه؛ طفلی که ناقص به دنیا آمد!/ علامه شیخ فضل الله نوری(ره) مبتکر #شورای_نگهبان
با آغاز به کار مجلس، تهیه قانونی که ساختار حکومت را تعریف و محدود سازد، به دغدغه بنیادین نمایندگان مجلس بدل شد. نخستین مجموعه‌ای که به این منظور تهیه شد، سندی 51 ماده‌ای بود که توسط برادران پیرنیا (حسن معروف به مشیر الدوله و حسین ملقب به موتمن الملک) به نگارش درآمد. بخش عمده این سند ترجمه‌ای از قوانین اساسی چند کشور اروپایی بود. نکته‌ای که حتی احمد کسروی (فراماسون) هم در کتاب «تاریخ مشروطه» خود به آن ازعان دارد.
طراحان قانون اساسی و برخی از نمایندگان مجلس اول که در مقابل گفتمان «مشروطه مشروعه» مرحوم شیخ فضل الله نوری، نگرش غربگرایانه و غیردینی از مشروطه را مدنظر داشتند، با بهره‌گیری از فضای روانی و غلبه حس مشروطه‌خواهی در میان افکار عمومی، این متن را با شتاب به تصویب رساندند. فاصله گرفتن از این فضای هیجانی و آرام شدن سیر رویدادها می‌توانست فضایی عقلانی مهیا سازد تا در سایه آن، ریشه‌های فکری و اهداف غایی سردمداران این طرز تفکر، با محک نقد عالمانه سنجیده شود تا «سیه روی شود هر که در او غش باشد». امّا تعجیل در تدوین و تصویب قانون اساسی مانع از این امر شد و گفتمان شیخ فضل‌الله را به حاشیه راند...
این شتاب بیش از حد باعث شد تا در اولین قانون اساسی مصوب مجلس مشروطه، فقدان ارکان و بنیانهای مرسوم در قوانین اساسی، به چشم بیاید. در نتیجه آنچه قانون اساسی نامیده می‌شد عملاً «سند قانونی روشمندی نبود و مرکب از مجموعه شروط با عجله سرهم بندی شده بود! از این مهم تر اینکه در هیچ کدام از اصول آن به حقوق و آزادیهای عمومی، آزادی احزاب، تفکیک قوا و استقلال قوه قضائیه نیز اشاره‌ای نشده بود.
متمم قانون اساسی رسما" در ۱۵ مهر ۱۲۸۶ ش و یک سال پس از تأسیس مجلس شورای ملی به تصویب رسید. امّا ناهمخوانی با خصلتهای مذهبی و اجتماعی جامعه، زمین ناهموار سیاست در ایران و حرکات همراه با احتیاط و مدارا و غیرمستقل، برخی نخبگان سیاسی و نمایندگان مجلس (وابستگی به غرب و اجانب) این متمم را نیز دچار ناکارآمدی کرد و زمینه های آغاز دوران سیاه دیکتاتوری رضاشاه را فراهم آورد.
مهم ترین اصل آن که با تلاش #مرجع_شهید علامه «شیخ فضل‌الله نوری» و پیگیریهای مداوم ایشان به متمم اضافه شد، اصل دوم متمم بود. متن اصل تنظیم شده شیخ، چنین بود:🔰
«مجلس .... باید در هیچ عصری از اعصار مواد قانونیه آن مخالفتی با قواعد مقدسه‌ی اسلام و قوانین موضوعه‌ی حضرت خیرالانام(صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسَلم) نداشته باشد و معین است که تشخیص مخالفت قوانین موضوعه با قواعد اسلامیه بر عهده علمای اعلام ادام الله برکات وجودهم بوده و هست». در ادامه این اصل هم ترتیب نظارت مجتهدین بر قوانین مصوب مجلس شورای ملی را به تشکیل هیاتی پنج نفره از«مجتهدین و فقهای متدینین که مطلع از مقتضیات زمان هم باشند» منوط می‌ساخت.../سید مرتضی حسینی، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، کد5001
💠 امام خمینی(ره): اگر قانون اساسی (اسلامی) با متمم آن، که شیخ فضل الله در راه آن #شهید شد، دستخوش تصرفات غربی نمیگردید، اسلام و مسلمین ایران آن رنجها را نمیکشید.ما باید از آن توطئه‌ها عبرت بگیریم.۶۲/۱۱/۲۲
💠 امام خامنه ای:
شیخ فضل الله(ره)سر قضیه متمم قانون اساسی چه‌ها که نکشید.۹۱/۳/۲۲
💠 مهدی انصاری، مورخ معاصر، در گفتگو با نسیم 🔰
بسیاری از اسناد مشروطه از بین رفته‌اند، متأسفانه قانون اساسی نگارش شده توسط شیخ فضل‌الله(ره) هم در بین این اسناد بود، آن هم یک قانون اساسی مشروعه مشروطه، نه غربی یا عرفی و درباری...
🔰ادامه در بخش چهارم/پایانی🔰
🔰بخش چهارم/پایانی🔰
✍ بیانیه تاریخی شورای نگهبان در تکریم مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری اعلی الله مقامه به عنوان مبتکر شورای نگهبان
🗓 تاریخ صدور: سال ۹۸ ش
بسم‌الله الرحمن الرحیم
طراز اول، نفس زنان و از پسِ خونِ دل خوردن‌های بیش از هزار ساله تکاپوگران مکتب جعفری، با به دار آویخته شدن فریادگر عقده‌های فروخفته توحیدیان تاریخ، مجاهدِ نستوهِ شجاع، آیت‌اللهِ شهید، شیخ فضل‌الله نوری در مشروطه، بزنگاه بیداری ایرانیان و در ایستگاه وادادگی غرب‌زدگانِ از فرق سر تا نوک پا، به محاق رفت.
اما با کنار رفتن ابرهای تیره و تارِ وادادگی در پهنه پهن گسترِ ایران زمین، در سپیده‌دم انقلاب اسلامی و به هنگام برانگیختگی بی‌چون و چرای این بار ملت به راهبری ابراهیم زمان و روح‌الله ایران، خون تازه‌ای در رگ‌های جانِ از تن رفته میراثِ مشروعه‌خواهان جاری گشت.
این هنگام اما یاران حضرت روح‌الله (ره) به دستور ایشان، شکل جامع، امروزی و مترقی‌ای از طراز اول مشروطه را در قالب جدیدی به نام «شورای نگهبان» به هنگام تدوین ساختار نظام نوپای جمهوری اسلامی ایران پی‌ریزی نمودند که در طول سال‌های پس از انقلاب به مثابه «بنیانی مرصوص» همواره «عماد ملت» و «چشم بینای نظام» بوده است.
شورای نگهبان میراث مرارت‌های رادمرد تاریخ معاصر، شیخ فضل‌الله نوری و تدبیر بی‌بدیل خمینی کبیر(ره) که امروزه روز به نقش ضامن اسلامیت و جمهوریت ایران درآمده، در حال حاضر ستاره‌ای است فروزنده در آسمان تابناک انقلاب اسلامی ایران.
شورای نگهبان سدّ سَدید و گوهر خالص و ناب انقلاب اسلامی، در طول سی و نه سال عمر با برکتش، همواره مانع انحراف روند انقلاب و نفوذ نامحرمان به بدنه نظام بوده و در مقاطع مهم و سرنوشت‌ساز کشور، نقش تأمین‌کننده صحت و قوام نظام را برعهده داشته است. با این شاخصه‌های برجسته است که در بیان بلیغ ولایت امر و امامت امّت، جایگاهی چون؛ نبض تپنده و حافظ سلامت نظام، مظهر و آئینه اعتماد ملت، مایه اطمینان و سکینه قلب مؤمنین و چشم بینای نظام را می‌یابد.
از همین رو و بدون تردید، «شورای نگهبان» همواره خاری است در چشم خصمِ مستکبر بیرون و منافق بیماردلِ درون.
در آستانه 26 تیرماه، سی و نهمین سالروز تأسیس شورای نگهبان، اعضای این شورا، منسوبین و مرتبطین آن، با گرامیداشت یاد و خاطره فقها و حقوقدانان در گذشته شورای نگهبان، به سان تمام این چهار دهه، همچنان حراست و مرزبانی از این یادگار ماندگار علمای مجاهد و امت مبارز و میراث گران‌بهای نابغه عصر و یگانه دهر، حضرت امام خمینی (ره) را فرض و مَفخَر خود دانسته و در میثاقی دگربار با راهبر حکیم و دوراندیش انقلاب حضرت آیت‌الله‌العظمی امام خامنه‌ای «مدظله‌العالی»، امید آن دارد که همگان و به‌ویژه صاحبانِ مصادر و ذی‌ربطان امور سیاست و دیانت، همواره قدردانِ پاسدار جمهوریت و اسلامیت نظام جمهوری اسلامی ایران باشند. انشاء‌الله/ شورای نگهبان
🔸منبع: تسنیم
✳️ @ShahidRabe
👆 حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها، از نمایی دیگر.
موقعیت مکانی مرقد علامه شهید شیخ فضل الله نوری ره
✳️ @ShahidRabe