🗓 1⃣ ایام قمری ارتحال علامه محمد باقر مجلسی(ره) ۲۷ رمضان الکریم🔰
📚 معرفی سه اثر ارزشمند این عالم بزرگ شیعه، که توسط مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری(ره) تصحیح شده است🔰
📗 ۱- تُحْفَةُ الزّائِر کتابی به زبان فارسی نوشته محمد باقر مجلسی (متوفای ۱۱۱۰ق) که درباره زیارات معصومان(ع) از اسناد معتبر است.
علامه مجلسی، کتاب را در ماه صفر ۱۰۸۵ق به فارسی تألیف کرده و بیان داشته که تنها زیاراتِ دارای سند معتبر را نقل کرده است. وی کتاب را در دوازده باب و یک خاتمه مرتب ساخته است.
مؤلف به جهت آنکه ثواب زیارت پیامبر اکرم (ص) و ائمه(ع) در احادیث زیادی آمده و بیشتر کتب زیارت، به زبان عربی نوشته شده است، تصمیم می‌گیرد کتابی در زمینه آداب زیارت معتبر نقل‌شده از معصومان، به زبان فارسی بنویسد تا شیعیان فارسی زبان از آن بهره ببرند.
انصاری قمی، در «کتابشناسی تألیفات علامه مجلسی»، ۱۳۶۹ش
بهترین چاپ تحفة الزائر را مطبوع ۱۳۱۴ق به اهتمام و تصحیح علامه شیخ فضل‌الله نوری(ره) می‌داند.
✍ مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری، شهید رابع (ره) در تقریظ تصحیح این اثر ارزشمند با ادبیاتی فصیح می فرماید:🔰
بر ضمیر منیر سعادت تخمیر و خاطر صافی ارباب خبرت و بصیرت می نگارد کتاب تحفه الزائر، که از تألیفات علامه دوران و محقق زمان، وحید دهره و فرید عصره، محیی مراسم الشریعه و ممیت آثار البدع و الضلاله، آخوند ملا محمد باقر اصفهانی، المشتهر بالمجلسی الثانی(اعلی الله مقامه و رفع فی الخلد أعلامه) و برای زاد مسافرین و توشه زائرین أقرب الوسائل به سوی مغفرت و رحمت حضرت احدیت است- از دیرگاهی به این طرف به دایره مطبوعات قدم نهاده و مرات عدیده به زیور طبع آراسته گشته، ولی علت غایی تألیف و مقصود اصلی مؤلف که توفیر حظ زائرین و تکثیر فائده مسافرین است، به واسطه عدم اهتمام مباشرین در تصحیح و طبع آن، حاصل نگردیده و مطبوع طباع ارباب ذوق و سلیقه نیفتاد و این قلیل البضاعه را مدتی مکنون خاطر بود که به تقریبی، اسباب طبع نسخه شریفه فراهم شود تا به طرزی خوب و اسلوبی مرغوب که عموم برادران دینی را محبوب و مطلوب آید، متصدی تحریر آن گردد.لهذا به تحریر این نسخه شریفه اقدام نموده و تمثیل آن را به طرزی خوش، ترتیب و تشکیل داده که می توان ادعا کرد که هرگاه کسی را از بوستان تألیفات مجلسی، تحفه لازم باید بگرفتن، نسخه ای از این تحفه، جازم آید.فجاء بحمدالله مرغوباً و یصیر ان شاء الله مطلوباً
📕 ۲- زادُ الْمَعاد (به معنای توشۀ روز معاد) علامه مجلسی(ره) در ادعیه و اعمال ایام سال، توسط مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری(ره) در سال ۱۳۲۱ ق در تهران تصحیح و به امر و تحت نظارت کامل ایشان چاپ گردید.
📘 ۳- مِرآةُ العُقُول في شرح أخبار آل الرسول علامه مجلسی(ره) در شرح کتاب کافی کلینی(ره)، توسط مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری(ره) تصحیح و تحت اشراف ایشان در سال ۱۳۲۲ق، چاپ گردید (بانی چاپ، مرحوم میرزا احمد خان مشیر)
🔶 منابع: ویکی شیعه/ ک، تنهای شکیبا، علی ابوالحسنی/ مجموعه رسائل و مکتوبات... شیخ، گردآوری، محمد ترکمان و...
✍ ویژه نامه ماه مجلس (به مناسبت، روز بزرگداشت علامه مجلسی رضوان الله علیه)🔰
https://hawzah.net/fa/Occation/View/70192/
🔰ادامه در بخش دوم🔰
🔰بخش دوم🔰
🗓 2⃣ ایام قمریِ ارتحال آیت الله میرزا جهانگیر خان قشقایی (ره)
‼️ میرزا جهانگیرخان قشقایی(ره)، مخالف مشروطه انگلیسی و همنوا با مشروعه خواهی علامه شیخ فضل الله نوری اعلی الله مقامه
💠 حاج آقا رحیم ارباب(از شاگردان میرزا جهانگیرخان):
پس از اعلام مشروطیت، در جلسه علمای اصفهان، مخصوصاً روحانیون مسجد شاهی، همانند حاج آقا نورالله اصفهانی و برادرش آقا نجفی اصفهانی که از حامیان مشروطه بودند و بعد ها از این حمایت نادم شدند (از میان این دو، آقا نجفی از دوستان مرجع شهید نوری بود، با اینکه مشروطه طلب بود ولی بر دینی بودن آن تأکید داشت)
میرزا جهانگیر خان قشقایی،[لب به سخن گشود] مشروطه را از اصالت مبرا دانست و آنرا زاییده دسایس استعمارگران[غربی] خواند، تا جایی که فرمود:
اگر چه توده مردم به مشروطه دل بسته‌اند و جانها باخته‌اند؛ ولی این ریشه در استبداد دارد. شاید هم [که حتماً، به فرموده حضرت آقا شیخ فضل الله] می‌خواهند دین مردم را بدزدند.
و سپس [رو به من کرد و] پرسید:
آقا رحیم چنین نیست؟ من سکوت کردم.
فرمود:
آقا رحیم سکوت کن، سکوت اسلم است[سالمتر و درست تر است تا دفاع از مشروطه غربی]./سایت رهبران شیعه
◽️ آیت الله میرزا جهانگیرخان قشقایی/ فوت، به روایتی ۱۳رمضان ۱۳۲۸ق، مزار، تخته فولاد اصفهان، استاد موسیقی بود ولی پس از تحول، مجتهد و فیلسوف و استاد بزرگانی از علما شد. عارفی که تار ساز شکست و تار دل نواخت.
شادی روح عالمان واقعی دین
🌹 «رحم الله من یقرأ الفاتحة مع الصلوات»
اللّهُمَّ صَلّ عَلَی محَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجّل فَرَجَهُم
✳️ @ShahidRabe
✍ به بهانه #استهلال ماه شوال
✅ استهلال توسط مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری(ره) با بهره گیری از علم #نجوم
🔰مفهوم شناسی🔰
✍ نگاه کردن به آسمان جهت دیدن هلال در شب اول ماه قمری را استهلال گویند. مطابق با نظر برخی از لغت‌شناسان، هلال از اهلال به معنی بلند کردن صدا گرفته شده به این جهت که مردم به هنگام دیدن آن با صدای بلند دیگران را از آن آگاه می‌ساختند.از این رو بلند‌کردن صدا به تلبیه در مناسک حج و نیز فریاد نوزاد هنگام ولادت را هم که در آنها نیز بلند‌کردن صدا وجود دارد، استهلال می‌گویند
استهلال عملی مستحب و گاه واجب کفایی است؛ بسیاری از وظایف و عبادات فردی و اجتماعی مسلمانان بر اساس ماه‌های قمری و تشخیص آغاز ماه‌های قمری نیز مبتنی بر رؤیت هلال است. تعیین ماه‌های حرام و ارتباط تنگاتنگ آن با موضوع دیه، تعیین ایام حج و روز عید قربان، تعیین ابتدا و انتهای ماه رمضان با زندگی مسلمانان ارتباط دارد. قرآن کریم از هلال ماه، منازل ماه، گردش ماه بر اساس نظم و محاسبه دقیق و نقش آن در تعیین اوقات زندگی مردم و تعیین زمان حج سخن گفته است.
بر پایه روایات، وجوب روزه در ماه رمضان و افطار در عید فطر، وابسته به رؤیت هلال است مانند «صُومُوا لِرُؤْیتِهِ وَ أَفْطِرُوا لِرُؤْیتِهِ؛[۱] روزه بگیرید با رؤیت آن و افطار کنید با رؤیت آن». همچنین در دیدگاه فقهی، تعیین هنگام انجام مناسک حج و وقوف در عرفات، مشعر و منا، وابسته به ثبوت هلال ذی الحجه است.
⁉️ استهلال توسط مرجعی، #ذوفنون!
💠 مجتبی سلطانی احمدی تاریخ پژوه:
سطح دانش و اطلاعات علمی علامه شیخ فضل الله نوری(ره) چنان بالا بود که دوست و دشمن به مقامات علمی ایشان اعتراف داشتند. معلومات شیخ منحصر به فقه و اصول و حکمت و کلام نبود و به اصطلاح جامعیت علمی داشت. شیخ از علوم #تاریخ و #جغرافیا که اغلب فقها و علمای وقت بی بهره بودند اطلاع کافی داشت و در نجوم و هیئت و ادبیات با اهل فن مباحثه میکرد. هم اکنون یک کتاب در #هندسه به خط شیخ موجود است که رسول جعفریان تصویر آن را در کانال خود منتشر کرده است.
شیخ برای تهیه مندرجات روزنامهها و جراید اروپا درباره ایران و اسلام از میرزا عبدالغفار نجم الدوله و علامه قزوینی[که هر دو از شاگردان و مقلدینش بودند] بهره میگرفت و اطلاعات دقیقتری نسبت به دیگران به ویژه سایر علما از تحولات دنیای غرب داشت[ضمن اینکه به چند زبان از جمله فرانسه مسلط بود، نمونه ای از دستخط فرانسه شیخ، توسط مورخ معاصر، مهدی انصاری اعلام شده است].
💠 مرحوم شیخ حسین لنکرانی:
در علم هیأت، حاج میرزا عبدالغفار خان نجم الدوله (ریاضیدان و منجم مشهور عصر قاجار) که علاوه بر تبحر در هیأت و نجوم و داشتن شخصیت و شهرت علمی ممتاز در این زمینه، تألیفات علمی اسلامی زیادی داشت، و "فدوی" (فدائی) شیخ شهید بود، خدمت شیخ، علم کلام می خواند و شیخ نیز که در هیأت و نجوم، ید طولایی داشته، در این قسمت[ریاضی، هیأت و نجوم]، با او بحث علمی هیوی [ هََ ی َ وی ی: عالم به علم هیأت . اخترشناس . ستاره شناس . ستاره شمر. اخترشمار] می فرمود.[شیخ در انتهای رمضان الکریم شخصاً نسبت به استهلال ماه شوال اقدام می کردند].
شیخ، مخصوصاً برای انس دادن اصحاب حوزه و اطرافیان خود به قسمت های هیوی و اصطلاحات نجومی، تقویمی با اصطلاحات فنی مربوط به این قسمت، طراحی و چاپ کرده بود که بین خودشان "تقویم رقومی" خوانده می شد.اگر نمونه ای از آن "تقویم رقومی شیخ" پیدا شود، خیلی ارزش دارد.[این اثر و مکتوبات جلسات مباحثه #ریاضی، هیأت و نجوم، مانند خیلی دیگر از آثار مرجع شهید، پس از شهادت ایشان، با هدایت انگلیس، به یغما رفت]
✍ مرجع شهید، پس از استنساخ اثر النافع یوم الحشر فی شرح باب الحادی عشر فاضل مقداد در ۱۲۷۷ق در مدرسه سعادت آباد، مطلبی درباره #حساب، هندسه و #شیمی نگارش نموده که ثبت در کتابشناسی توصیفی نسخ خطی و چاپ سنگی کتابخانه مرکزی دانشگاه تبریز است.
همچنین ایشان، اُکَر ثاوذوسیوس، را در سال ۱۲۸۵، در تهران کتابت کرده است.(موجود در فهرست نسخه های خطی مؤسسه آقای بروجردی، ج ۱، ص، ۱۹۹)
اُکَر ثاوذوسیوس از متون درسی ریاضی حوزه علمیه در علم هندسه و مثلثات کروی بوده است.
اکر یا کره نام کتابی است از ثاوذوسیوس یونانی که نخست توسط قسطا بن لوقا بعلبکی در پیرامن سال ۲۵۰ق به دستور ابوالعباس احمد بن معتصم از آغاز تا شکل پنجم از مقالت سوم به عربی در آمده و باقی را دیگری ترجمه نموده و ثابت بن قره حرانی آنها را اصلاح کرده است.این کتاب را که ۵۸ یا ۵۹ شکل دارد، خواجه نصیرالدین طوسی هم در تاریخ جمادی الاولی ۶۵۱ق به زبان عربی ساده تحریر کرد.
🔸منابع: خبرگزاری فارس/ک، تنهای شکیبا، ک، اندیشه سبز، زندگی سرخ، علی ابوالحسنی/سایت دانشگاه امام صادق(ع)/[۱] ویکی شیعه، کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۷۷؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۵، ص۳۵۶...
✳️ @ShahidRabe
4⃣ قسمت چهارم/ رشوه و رشوه خواری، خطری خانمان برانداز/ انوشیروان و ناصرالدین شاه
✳️ @ShahidRabe
🏴 ۴-۳ اردیبهشت، ایام ارتحال فیلسوف و حکیم متأله، میرزا مهدی آشتیانی(ره) از شاگردان درس خارج فقه و اصول مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری(ره).
🌹«رحم الله من یقرأ الفاتحة مع الصلوات»
اللّهُمَّ صَلّ عَلَی محَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجّل فَرَجَهُم
✍ در تهران زاده شد. پدر او میرزا جعفر، برادر زاده و داماد میرزا محمد حسن آشتیانی ره (۱۳۱۹ق/۱۹۰۱م) از عالمان بزرگ و مجاهد تهران و از دوستان و همفکران مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری(ره) در جنبش تحریم تنباکو بود.
میرزا مهدی دوران کودکی و نوجوانی را در تهران گذراند.
اشاره به برخی از اساتید مشهور وی:🔰
برای آموختن علوم رایج زمان، در درس استادان مشهور تهران شرکت کرد. ادبیات ، اصول و فقه را در حد سطح، نزد پدر، خارج فقه و اصول را نزد مرجع شهید علامه شیخ فضل‌الله نوری(۱۳۲۷ق/۱۹۰۹م). مبانی ریاضیات را در مکتب میرزا غفّارخان نجم‌الدّوله(از مقلدین و هم مباحثان نجوم و ریاضی مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری و رابط شیخ شهید نوری با سید جمال الدین اسد آبادی) ...تعلیم دید. فلسفه مشّاء را نزد میرزا حسن کرمانشاهی و...آموزش دید.
آشتیانی در ۱۳۲۷ق/۱۹۰۹م برای ادامه تحصیلات عالی عازم عتبات شد ولی به علت بیماری پس از یک سال اقامت به ایران بازگشت. در سال ۱۳۲۹ق/۱۹۱۱م بار دیگر به عتبات سفر کرد و در درس سید محمدکاظم یزدی (صاحب عروه و از دوستان و همفکران مرجع شهید علامه نوری ره۱۲۴۷-۱۳۳۷ق/۱۸۳۱-۱۹۱۸م) شرکت جست. پس از اقامت کوتاهی باز به ایران برگشت.برای سومین‌بار عازم عتبات گردید و در این سفر در درس علمای دیگری مانند آقا‌ضیاءالدین عراقی (۱۲۸۷-۱۳۶۱ق، ۱۸۷۰-۱۹۴۲م) و وسید ابوالحسن اصفهانی و... حاضر شد.
وی نه تنها یک عالم دینی متبحّر و فیلسوفی بلندپایه و عارفی آشنا به عوالم نظری بود، بلکه انسانی معتقد و عالمی عامل و اهل سیر و سلوک بود و این بر قدر علمی و مرتبت اجتماعی و تأثیرگذاری وی بر شاگردانش می‌افزود. او خود نیز همواره قدر دان اساتید خویش، به ویژه استادِ بُزرگش علامه شیخ فضل الله نوری بود و از ایشان به عنوان جامع علوم معقول و منقول یاد می کرد.
از ویژگی‌های او این بود که در محدوده جغرافیایی ایران و عراق و نیز در دایره کتاب و مدرسه ماندگار نشد و به سیر و سیاحت نیز پرداخت و از این رهگذر تجربه‌های فراوان به دست آورد.
تألیفات:
آشتیانی دارای تألیفات چندی است که عمدتاً درباره عرفان و فلسفه نوشته شده است. برخی از آثار وی عبارتند از:
۱. اساس‌التوحید، فارسی، تهران، ۱۳۳۰ش.
۲. تعلیقه رشیقه علی شرح منظومه‌السبزواری، عربی.
۳. حاشیه بر اسفار، عربی.
۴. حاشیه بر شفاء.
۵. حاشیه بر مکاسب شیخ انصاری . ۶. حاشیه بر رسائل شیخ‌انصاری.
۷. رساله‌ای در جبر و تفویض و علم اجمالی و طلب و اراده و وحدت وجود و قاعده صدور.
۸. حاشیه بر فصوص محی‌الدین عربی.
۹. حاشیه بر فصوص فارابی .
۱۰. حاشیه بر مصباح‌الانس.
نام برخی از شاگردان وی چنین است:
آقا سید علی سیستانی، آقا میرزا ابوالحسن شعرانی، آقا سید جلال الدّین آشتیانی، دكتر مهدی حائری یزدی، آقا شیخ محمد تقی جعفری، آخوند ملا علی همدانی، استاد شهید مرتضی مطهری، پرفسور عبدالجواد فلاطوری، استاد بدیع الزمان فروزان فر، دكتر مهدی محقق، دكتر ابراهیم آیتی و...
سرانجام او در ۶۴ سالگی و پس از یک عمر تلاش علمی در سوم اردیبهشت ۱۳۳۲ش در تهران، درگذشت و در قم در رواق بالاسر حضرت معصومه علیه‌السلام به خاک سپرده شد/ویکی فقه، ویکی شیعه، حوزه نت، دانشنامه اسلامی، ویکی پدیا و...
✳️ @ShahidRabe