6⃣1⃣ قسمت شانزدهم/ بهائیت 📕 کتاب فاجعه قرن، تألیف پژوهشگر فقید، استاد جواد بهمنی ✳️ @ShahidRabe

✍ به بهانه مراسم رونمایی از از یکی از آثار مورخ خبیر، مرحوم استاد علی ابوالحسنی منذر(ره) 🔸 به همراه نشست علمی: "میراث محاکم شرع" یکشنبه ۲۵ تیرماه ۱۴۰۲ در پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی/ تهران 🔸با سخنان: آیت الله شيخ ابوالقاسم علیدوست، دکتر موسی حقانی و حجت‌الاسلام دکتر رضا غلامی 🔸با حضور جمعی از پژوشگران و خانواده محترم استاد منذر 🔰👇👇

🔰متن پشت جلد کتاب «محاکم شرع»🔰 کتاب حاضر یکی از آثار منتشرنشده تاریخنگار خبیر، مرحوم استاد علی ابوالحسنی مُنذِر (م ۱۳۹۰ش) است که با مقدمه آیت‌ الله علیدوست آغاز می‌گردد. این پژوهش نوین به دادگستری و دوائر قضايي ایران در عصر قاجار تا روزگار پهلوي اول نظر می‌کند و با محوریّت فقهای شیعه، به سرشت و سرنوشت « محاکم ِ شرع » می‌پردازد. بدین منظور، طبق اسناد و مدارک معتبر، دستاوردهای تاریخی محاکم شرع و عملکرد درخشان فقها را به تفصیل ارائه داده و اصول برآمده از آن را در قالب یک میراث گرانسنگ تاریخی، به عنوان الگویی راهگشا برای محاکم قضایی امروز پیشنهاد می‌ ‌کند. ضمیمه ‌ پایانی کتاب نیز به چالش‌برانگیزترین مباحث درباره مبانی نظری فقاهت و کارآمدی اجتهاد پرداخته و جذابیّت کتاب را دوچندان می‌سازد؛ مباحثی مثل موضوع جنجالی : « نظام ِ اقتصادی اسلام » و کلان مبحثِ نظامات ِ دینی و نقد اظهارات پاره‌ای از دگراندیشان همچون سروش و کدیور درباره فقه و فقهای عظام . برای اینکه مباحث کتاب را در قالب یک‌ نظریه متمایز طرح ‌کنیم، بخش«تاریخ‌شناسی، ماهیّت‌شناسی ورویکردشناسیِ محاکم شرع» را به یادداشت‌های استاد مُنذِر افزودیم و طی صد صفحه نخست، نظریه حاکم بر کتاب را با مکتب تاریخنگار ی سکولار مقایسه کرده، به نقد تاریخنگاران سکولار می‌ پردازیم. نشر بین الملل، بهار ۱۴۰۲ 👈 این کتاب فقه و تاریخ را به زیبایی به هم پیوند می‌زند و دارای آلبومی حاوی ۲۳۰ عکس و سند گرانسنگ تاریخی است. 🔰 ادامه در بخش دوم🔰

🔰بخش دوم🔰 🔵 بخشی از مقدمه آیت الله علیدوست بر کتاب محاکم شرع 👈 استاد ابوالحسنی علاوه بر مباحث تاریخی، به مباحثی از جنس فلسفه فقه پرداخته و خوب از عهده برآمده است 👈 کتاب محاکم شرع را علاوه بر تاریخ‌پژوهان، به فقه‌پژوهان و قاضیان سفارش می‌کنم 🔸 در سیستم قضایی اسلام... سه عنصر مهم در داوری مطمح نظر قرار گرفته است . عنصر اول: «قضایِ به حق و عدل»، عنصر دوم: «فصل خصومت» و عنصر سوم: «رسیدگی در اولین فرصت ممکن و معقول» است. 🔸 ...کتابی که با عنوان «محاکم شرع؛ الگویی کارآمد برای عدالت قضایی در ایران» ، از تاریخنگار شهیر و خبیر استاد علی ابوالحسنی (مُنذِر) – رحمه الله علیه – پیش رو دارید، به نیکی از پدیده‌هایی پرده بر می‌دارد که ارتباط لصیق با آنچه بیان گردید، دارد. 🔸 ابتدا - به طور مستند – از قدرت و نفوذ ِ محسوس و معنوی این محاکم پرده بر می‌دارد؛ تا جایی که «محاکم عرفی» - که از قدرت حکومت نشأت می‌گرفت – در کنار محاکم شرع، پدیدۀ قابل اعتنایی به شمار نمی‌آیند. در گام بعد، این قدرت و نفوذ را به «حُسنِ عملکردِ محاکم شرع» در طول تاریخ ِ حیات خود بر می‌گرداند. در گام سوم، تقوا و پاکدستی قضایی ، اهتمام شدید به پاسداری از حقوق ضعفا در برابر زورگویان و شیّادان، آگاه ساختن مردم به حقوق خویش، شفقت و دلسوزی نسبت به مردمان، اتقان و استحکامِ احکام قضایی، نگاه یکسان به اصحاب پرونده ، حتی در پر ونده‌های مسلمانان با نامسلمانان و اعمال فراست‌های لازم در قضا را بخشی از عواملی می‌داند که حاکم شرع را به جایگاهی که لازم داشت، رسانده بود. در اینجا بود که عموم صاحبان پرونده – جز به استثناء – دغدغۀ تأثیر رشوت و قدرت را در احکام قضایی نداشتند و با هم ین حس ّ مشکور و محمود، خصومت پایان می‌یافت و چالاکی سیستم، فرصت زیادی از زمان را نمی‌سوزاند. بر این بنیان است که به حق باید گفت: «محاکم شرع، الگویی کارآمد برای عدالت قضایی با فصل خصومت در اولین فرصت ممکن و معقول بود »... 🔸 برای امثال نگارنده که مرحوم ابوالحسنی (منذر) را به تاریخ می‌شناسند، مایۀ تعجبِ عجین با تحسین و تعظیم است که ایشان به موضوعی که کتاب بر بنیانِ آن می‌چرخد، پرداخته باشد، [ولی] صرفاً به نقل تاریخ در این پیوند نپردازد، بلکه با تلاش ِ مشکور واقع را ساختار دهد و مدیریّت علمی نماید. تحسین و تکریم اینجانب وقتی فزونی یافت که جنابِ ایشان در بخش دوم کتاب، به مباحثی از جنس فلسفۀ فقه می‌پردازد که با رشتۀ تمرکز و تمحّض ایشان فاصله دارد؛ با این همه ، به خوبی از عهدۀ بحث بر می‌آید. 🔸 تأکید بر ضرورت اجتهاد در فهم مطلق گزاره‌های دینی – که در واقع اجتهاد را به دو بخش: اجتهاد بالمعنی الاخص و اجتهاد بالمعنی الاعم تقسیم می‌کند – پرداختن به شرایط و الزامات فقاهت، ورود به کلان مبحثِ نظام‌ها در شریعت مطهّر و به خوبی – هر چند به اختصار – از عهدۀ این مباحث برآمدن، نشان از ظرفیّتی دیگر در مرحوم ابوالحسنی – غیر از آنچه در مورد ایشان معهود بود – دارد؛ چنانکه از این جهت ، کتاب را قابل استفادۀ افزون می‌نماید. اینجانب، با توجه به امتیازات مزبور ، مطالعۀ این کتاب را - علاوه بر تاریخ‌ پژوهان - به فقه پژوهان و قاضیان نیز سفارش می‌کنم. 🔰ادامه در بخش سوم🔰

🔰بخش سوم🔰 ✍ بخشی از سخنان دکتر موسی حقانی در مراسم رونمایی از کتاب: کتاب محاکم شرع استاد ابوالحسنی از چهره فقهای شیعه غبار روبی می‌کند کتاب محاکم شرع که به زیور طبع آراسته شده اثر مرحوم استاد علی ابوالحسنی است. این کتاب اثر ارزنده و مهمی است. ایشان سالیان سال در کنار فعالیت‌های علمی که داشتند فیش‌برداری می‌کردند تا کتابی پر برگ و بارتر در این خصوص تدوین کنند، ولی عمر کوتاه ایشان این فرصت را نداد که این کار را مفصل‌تر از این پیگیری کنند. البته آثار متعددی از ایشان هست که هنوز چاپ نشده است. رویکرد ایشان در تاریخ‌نگاری مبتنی بر اصول بازنگری و بازنگاری علمی بود. وقتی کتاب محاکم شرع را نگاه می‌کنیم می‌بینیم چقدر این رویکرد می‌تواند در غبارروبی از واقعیات تاریخ معاصر که به خاطر سوگیری سیاسی از سوی برخی نویسندگان، روایت دیگری از آنها ارائه شده است موثر باشد، از جمله محاکم شرع. در ایران از دوران صفویه بر اساس فقه شیعی بحث قضاوت در اختیار محاکم شرع بود. این محاکم با دقت به اختلافات و دعاوی و حتی قراردادهای ازدواج و طلاق رسیدگی می‌کرد. #شیخ_فضل_الله_نوری(ره) در مورد اینکه حاکم شرع با چه ابزاری می‌تواند به بسط عدالت کمک کند می‌گوید یقین به مبدا و معاد می‌تواند منجر به بسط عدل شود.[۱]* محاکم شرع در آن زمان شغل نبود و از سر وظیفه این کار انجام می‌شد. در دوره مشروطه گام‌های جدی برای سکولار کردن قوانین و سیاست و حکومت در کشور برداشته می‌شود و شاید گام اول در اقتباس از قانون اساسی فرانسه بود که در تدوین قانون اساسی صورت گرفت و باعث شد مشکلاتی ایجاد شود. خود کسانی که با این مشکلات مواجه شدند اعتراف کردند نباید اقتباس کورکورانه از قوانین فرانسوی می‌کردیم و یک دستگاه پهن و عریضی ایجاد می‌کردیم که نسبت به محاکم شرع هم از کارایی کمتری برخوردار است. یکی از مهمترین ابزارهای ارتباط مردم با روحانیت محاکم شرع بود لذا داور مامور می‌شود عدلیه جدید راه بیندازد. در عدلیه جدید حذف روحانیت از منصب قضا مطرح می‌شود. نتیجه این کار سکولار کردن قضاوت در ایران است. چیزی که اتفاق می‌افتد به هم ریختگی گسترده در زندگی مردم است. در سال ۱۳۱۵ محاکم شرع کاملا دولتی می‌شود و این چیزی بود که در دوره قاجار نداشتیم و همین باعث می‌شد محکمه شرع در مقابل حکم صدر اعظم هم بایستد. جریان غربگرا علی‌رغم اینکه به کارآمدی این نهاد واقف بود ولی با توجه به اینکه دنبال غربی کردن ایران بود روحانیت را از محاکم شرع حذف کرد، حتی به این قیمت که امور مردم را دست کسانی بسپارد که بهره‌ای از تقوا و پارسایی ندارند. این مسئله جزء عبرت‌های تاریخ معاصر است که مشکلاتی زیادی برای کشور ایجاد کرد. کارهای منتشرنشده استاد ابوالحسنی زیاد هستند و امیدوارم فرزند ایشان احیای این آثار را به همین گونه ادامه دهد. 🔰ادامه در بخش چهارم🔰

🔰بخش چهارم🔰 [۱]* آشنایی اجمالی با محکمه شرع مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری(ره)🔰 ◽️شیخ، در جایگاه مرجعیت تقلید، سالیان دراز در تهران، محکمه قضایی پر رونقی داشت و در سطح وسیع، دعاوی و مرافعات را فیصله می داد، چندان که از مردم عادی گرفته تا رجال سیاسی عصر قاجار، اسناد خود را برای تنفیذ و تسجیل به محضر قضایی ایشان می فرستادند. تا قبل از انحراف مشروطه، برخی از علما و مراجع، دارای محکمه قضاء بودند، پس از شهادت شیخ به دست مشروطه چیان غربگرا و حاکمیت وحشیانه توأم با دیکتاتوری آنان، سیستم قضائی غربی، جایگزین شد و دوره معضلات قضایی حاصل از بروکراسی فساد آلود غربی آغاز گردید! ◽️غالباً در مسائل شرعی به شیخ مراجعه می شد. دکتر تندرکیا، از محضر شرع شیخ به عنوان محضری که تمام عقود و معاملات عمده شهر در آن صورت می گرفت یاد می کند و می افزاید: تمام دفاتر ثبت کاملاً منظم و همه چیز برای رجوع به هنگام لزوم، یادداشت میشد. مطلعین می گویند: شیخ هیچگاه در قضاوت خویش از طریق عدالت خارج نشد. و به اصطلاح قضایی آن روزگار، هرگز ناسخ و منسوخ [عدول از حکم صادره اولیه و صدور حکمی جدید به علت عدم دقت] در کارش نبود. پاکدستی او در تمام امور، بخصوص در امر قضاوت، زبانزد خاص و عام بود. دفاتر قضایی منظم او داری چنان اعتبار ویژه ای بود که همه جا مورد استناد واقع می شد. ◽️دکتر سعید نفیسی که در دوران جوانی خویش، شیخ را درک کرده، می نویسد: باسوادترین و باذوق ترین آخوندهای تهران بود، بسیار خوش روی، خوش مشرب و شیرین زبان، موقوفات مهم را به او می‌سپردند و او هم وسایل مشکل گشایی بسیار داشته است. ◽️مراجعه مردم به محکمه شیخ، برای مرافعات و ثبت و تنسیق معاملات، اختصاص به مسلمانان نداشت، بلکه اقلیت های دینی بخصوص مسیحیان نیز مهر و امضای شیخ را بر پیشانی اوراق و اسناد مالکیت خود معتبر می شمردند. ◽️نمونه هایی از قاطعیت شیخ در احقاق حق مظلوم (چه مسلمان و چه اقلیت مذهبی) از ظالم، ثبت تاریخ است. ◽️بررسی کارنامه قضایی شیخ نشان می دهد که برخورد با دانه درشت ها از ویژگی های محکمه وی بود. درمقابل تجاوز به حقوق مردم، سخت حساس بود و در حد توان واکنشی تند و کوبنده نشان می داده است. ملک المورخین، از نویسندگان عهد مظفری، در یادداشتهای خود به نمونه ای اینچنین اشاره می کند که: آقا شیخ فضل الله، اعتماد الشریعه وکیل را که بسی خانه های مردم را به غصبیت برده، چوب زد. ◽️از نکات جالب دیگر در بحث کارنامه قضایی شیخ، کمال اتقان و پختگی نوشته شیخ درپای اسناد و زیبایی خط و ربط اوست که در قیاس با نوشته های دیگران، شاخص و ممتاز می‌نماید. ◽️یکی از مهمترین دلایل پاکدستی شیخ، اهتمام او به حفظ حقوق مردم از دستبرد ظالمان، در نمایشی است که وی، با شکستن مهر خویش در وانفسای پای دار از خود نشان می دهد. که از خادم خود می خواهد، مهر های وی را همان جا در برابر جمعیت بشکند و خرد کند، تا مبادا آن مهر ها، که نزد مردم اعتباری کلان داشت، پس از شهادت وی به دست عناصر شیاد و سوء استفاده چی افتاده و با آن، علیه دیگران، سند سازی کنند و حق و ناحق نمایند. آری در آن شرایط سخت، حفظ حقوق مردم، از دستبرد شیادان، بزرگترین دغدغه و دل مشغولی شیخ بود. ◽️کتاب دوجلدی «در محضر شیخ فضل الله نوری، اسناد حقوقى عهد ناصرى» مشتمل بر خلاصه معاملات و اسناد تنظيم شده در نزد مرجع شهید است که به غارت رفته بود و اتفاقی به دست بانوی مورخ، دکتر منصوره اتحادیه می رسد و دستمایه تألیف این اثر ۲جلدی میشود. تحرير اين اثر را مرجع شهید از ربيع الثانى سال 1303ه.ق شروع كرده و خلاصه فعاليت‌هاى خویش را تا اواسط سال 1306ه.ق در آن مندرج ساخته است. اطلاعات كتاب، ما را با مسائل گوناگون حقوقى، اقتصادى، بضاعت مالى مردم، اعتقادات، آداب و رسوم، روابط خانوادگى جامعه‌اى كه هنوز قوانين غربى و نفوذ مدرنيسم در آن چندان رسوخ نكرده بود، آشنا مى‌سازد. نكته حائز اهمیت، نقش فعال و سازنده مرجع شهید در جامعه است.ایشان در تمامى قراردادهاى مالى، در مسائل زندگى روزمره مردم از جمله ازدواج، طلاق، ارث، انواع معاملات و همچنین حل و فصل دعاوى نقشی بی بدیل و مثبت داشتند. با اجازه و فتوای مرجع شهید نوری، زنان پول قرض مى‌دادند، املاك خود را وقف مى‌كردند و در معاملات خريد و فروش ملك شركت مى‌جستند.در دعواهاى خانوادگى و غيره حاضر بودند و به وصيت شوهر قيموميت فرزندان را داشتند. در حوزه امور مالى و اقتصادى از لحاظ قانونى و شرعى، بنا به فتوای مرجع شهید نوری، بين زنان و مردان تفاوتى وجود نداشت و زنان در اداره اموال خود آزادى تصميم‌ گيرى داشتند درحالیکه همان زمان برخی معممین مدعی مشروطه طلبی در نجف، برای زنان چنین حقوقی را کمتر و یا اصلاً قائل نبودند! 🔸منابع: ک، تنهای شکیبا، منذر/ برنامه شوکران شبکه ۴، ویکی نور... 🔰ادامه در بخش پنجم🔰

🔰بخش پنجم🔰 🔴 نحوه تهیه کتاب، با تخفیف ویژه ✍ اقدام نشر بین الملل 📚 قیمت کتاب، با تخفیف حدود 40%، از 300 هزار تومان به 187/000 تومان کاهش یافت (با کسر: 112٬000 تومان)👇 در پی درخواست علاقمندان و با توصیه آیت الله علیدوست (زید عزّه)، نشر بین الملل قیمت کتاب جدید الانتشار استاد علی ابوالحسنی منذر (ره) را کاهش داد. نظر به اینکه برخی علاقمندان، بویژه روحانیون و دانشجویان پیگیر بودند که این کتاب را با قیمت مناسب‌تری خریداری کنند، مدیر محترم انتشارات، تمهید لازم را برای این امر فراهم آورد و به میزان 112٬500 تومان تخفیف را اعمال کرد. 🔻🔻راه خرید کتاب 1⃣ خرید مجازی و تلفنی: تماس با آقای عزتی، به شماره تلفن: 09194510603 2⃣ خرید حضوری از فروشگاه قم و تهران: ▫️قم: میدان صفائیه، انتهای خیابان نیایش، میدان مصلی، جنب درب مصلی، فروشگاه نشر بین الملل. (37838957-025) ▫️تهران: ضلع شمال شرقی میدان فلسطین،(88912057-021) 📷 تصاویری از مراسم رونمایی و برخی از اسناد موجود در کتاب🔰👇👇

📷 #نگارخانه ✍ تصاویری از مراسم رونمایی از کتاب «محاکم شرع» اثر مورخ خبیر، مرحوم استاد علی ابوالحسنی منذر، با حضور خانواده محترم آن فقید سعید ✳️ @ShahidRabe

📷 #نگارخانه ✍ صفحه عقدنامه نکاح با تنظیم و امضای آیت الله العظمی علامه شیخ فضل الله نوری(ره) در محکمه شرع طهران | سنه ۱۳۰۶ ق ✳️ @ShahidRabe

📷 #نگارخانه ✍ برگی دستنویس از دفتر محکمه شرع مهم مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری (ره) | طهران ✳️ @ShahidRabe

🌹حَفظَهُ الله #نگارخانه ✳️ @ShahidRabe

#تقویم 🗓 پنجشنبه ۲۹ تیر ۱۴۰۲ ه.ش 🏴 @ShahidRabe

👆فایل با کیفیت اصلی برای تولید بَنِر و... #پیام_حسینی(۱) #محرم 🏴🚩@ShahidRabe

👆فایل با کیفیت اصلی برای تولید بَنِر و... #پیام_حسینی(۲) #محرم 🏴🚩@ShahidRabe

🚩🏴 اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا اَبا عَبدِالله الْحُسَيْن 🔴 ۵ پیام برای عزاداران طالبِ حق و حقیقت ♦️ آلوده کردن عزاداری به حماقت و جهالت، ظلم به #سیدالشهداء است ♦️ قمه و تیغ زدن، فاقد سند صحیحه و مصداق #بدعت و وهن دین است. بدعت گذاری و وهن دین را سبب شدن از گناهان بزرگ است ♦️ سلاح و زره #زنان و دختران زینبی، عفاف و #حجاب است ♦️ #حسینی بودن، به حسینی شدن است/حسینی شدن، به حسینی زیستن است/ حسینی زیستن، به حسینی فکر کردن است ♦️ آنجا که شکوه بندگیِ ربّ است/ سجده بر تُربَتِ پاکِ حسین است 💢 از فرمایشات #مرجع_شهید جهان تشیع، حضرت آیت الله العظمی علامه شیخ فضل الله نوری، شهید رابع اعلی الله مقامه الشریف/صحیفه نورالکلام 🔸از: بیداری ملت، خبرگزاری رسا... 🚩🏴 @ShahidRabe

🎬 👆"مشروطه‌ای را که از دیگ پلوی سفارت انگلیس سر درآورد؛ نمیخواهیم ..!! "(کلام معروف مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری اعلی الله مقامه، که به عنوان اصطلاح سیاسی در ادبیات سیاسی ایران، رایج شد) 🔴 به مناسبت ۲۸ تیر ۱۲۸۵ ش، آغاز تحصن ذلت بار و ننگین جمع کثیری از مردم جاهل و فریب خورده، در سفارت انگلیس 🔰👇👇

✍ اين تحصن تا ۲۳ روز ادامه يافت‌. متحصنین، مطالبه خود را "عدالت خانه" اعلام کردند! #انگلیس_خبیث[۲۱ تا] ۲۳ روز به [۱۴ تا] ۱۸ هزار نفر غذا داد تا سفارت را ترک نکنند! حتي از طریق برخی علمای حامی خود! غیر شرعی بودن خروج از سفارت را جار زد! افراد [عاطل و باطل] در سفارت قدم ميزدند [پلو میخوردند و مستراح می رفتند!] زن سفير که با کالسکه در حال خروج از درب سفارت بود به افراد پلو خوری که کنار درب سفارت ول بودند گفت، ما وقتي در انگليس مشروطه مي خواستيم بسياري از علماي مذهبي را کشتيم. طرف ايراني گفت: علما که هيچ، ما براي مشروطه اگر لازم باشد امام زمان را هم مي کشيم! و اينچنين شد که مشروطه انگليس، حاکم و #مرجع_شهید علامه شيخ فضل الله نوری(ره) زعیم بصیر و شجاع نهضت اسلام خواهی، بردار شد./نقل، دکتر عبدالله گنجی، کارشناس مسائل سیاسی روزنامه جوان #کانال_حوزه_انقلابی ✍ سید عبدالله بهبهانی از علمای وابسته به دربار قاجار که بعد‌ها ظاهر مشروطه خواه به خود گرفت و از حامیان جریان غربگرای مشروطه شد! از عوامل اصلی تحصن ذلت بار بخشی از اقشار مردم در سفارت انگلیس در ابتدای ماجرای مشروطه بود. او در جریان جنبش تنباکو نیز با سرپیچی از نظر میرزای شیرازی و جهت شکستن حکم ایشان، بر بالای منبر، قلیان کشید و گفت، من خود مجتهدم و به نظر خویش عمل می‌کنم! وی در ۲۴ تیر ۱۲۸۹ ش در جریان یک تصفیه و حذف درون گروهی به دست خودِ غربگرایان مشروطه، کشته شد. 🔰ادامه در بخش دوم🔰