شهید سید محمدباقر صدر
💠 سلسله نشستهای تخصصی تفسیر موضوعی شهید صدر 📍نشست ششم « مناسبات متن و عینیت در روش تفسیر موضوعی از
📎حجتالاسلام والمسلمین میرزایی در ششمین نشست از سلسله درسگفتارهای تفسیر موضوعی شهید صدر:
🔺تفسیر موضوعی شهید صدر حرکت از واقعیت اجتماع به متن است.
✔️ هر وقت از اسلامیسازی شناخت بحث میکنیم بدون تردید شهید صدر یکی از مبتکران و پیشگامان اسلامیسازی علوم است؛ البته تعبیر اسلامیسازی در ادبیات شهید صدر کم است اما پروژه کارآمدسازی علوم انسانی، عقلی و اجتماعی به وسیله مرجعیت علمی قرآن را پیگیری میکند.
✔️ انسان یعنی مفسر قرآن در طول تاریخ، هر قدر هم که تلاش کند، امکان اینکه از نقطه خلأ قرآن را بفهمد وجود ندارد؛ به هر صورت زمان و مکان اینقدر قدرت دارند که اجازه نمیدهند انسان خارج از آن دو حرکت کند ولی این مقدار کافی نیست؛ باید آگاهانه نقاط عزیمت مکانی، زمانی و اجتماعی و تمدنی را انتخاب کرد و از این نقاط بیرونی به سمت متن حرکت کرد و این غلبه داشته است.
✔️ شهید صدر قائل بود که باید واقعیات را شناخت و از آنها شروع کرد، اما قائل به این نبودند که باید متن را برای سازگاری با امر واقع قیچی، ویرایش یا مورد اهمال قرار دهیم.
✔️ تفسیر متنگرا و عینیتگرا اگر در مسیر انحراف قرار گیرد، خروجی سلفیت یا نگاه سکولاریستی به معنای فلسفی خواهد داشت.
در تفسیر موضوعی مفسر مسأله خود را از بیرون و متن عینی جامعه و انسان به سطح قرآن کریم میآورد، برای مثال معضل اندیشه سیاسی یا مسأله عدالت در مکاتب مختلف را بر قرآن عرضه میکند.
✔️ شهید صدر میگوید تفسیر باید حرکت من الواقع الی النص باشد؛ یعنی باید از عینیت به متن باشد نه از متن به عینیت. وقتی شهید صدر از متن یا نص صحبت میکند، مباحثی را مطرح میکند که متن را با تفسیر گفتمانی در یک بستر وسیعتری از نگاه کلاسیک یا سنتی به متن مورد مطالعه، تفسیر و واکاوی قرار میدهد.
✔️ اگر بخواهیم در قرآن کریم نگاه تولید نظریه داشته باشیم باید این متن را در ذیل نگاه به عینیت و معطوف به واقعیت تفسیر کنیم و دیگر اینکه این متن را توحیدی و یکپارچه ببینیم. راه آن تفسیر موضوعی است که موضوع را باید مطرح کرد و کل قرآن را در آن موضوع آورد و از زاویه کل قرآن به آن موضوع نگاه کرد و آن موضوع هم باید با واقعیت بیرونی نسبتی داشته باشد؛ یعنی مسألههای زندگی باشد؛ این مسأله کلیدی است که نتیجه این روش به تعبیر شهید صدر تضمین عنصر فاعلیت یا کارآمدی است.
🔍برای خواندن متن کامل اینجا را کلیک نمایید.
🔰 #مرور_نشست
🆔 @shahidsadr
🆔 @dorehtafsirshahidsadr
💠 شوق دیدار
مهدی برای ما اندیشهای نیست که ولادتش را انتظار کشیم یا پیشبینیای نیست که به تحقق مصداقش چشم بدوزیم؛ بلکه واقعیتی است پابرجا که منتظریم فعالیتش را آغاز کند؛ انسانی است معین که با گوشت و خونش میان ما زیست میکند و او را میبینیم و او نیز ما را میبیند و با آروزها و دردهای ما بهسر میبرد و در اندوه و شادی ما مشارکت میورزد و شاهد همه عذابهای دردکشیدگان و رنجهای رنجدیدگان و ستمهای ستمگران بر روی زمین است. داغ همه اینها از نزدیک یا دور بر دل او مینشیند و شوقمندانه در انتظار لحظهای است که مجال یابد تا دستش را بهسوی هر ستمدیده و حرمانکشیده و رنجبرده واگشاید و ریشه ستمگران را براندازد.
پژوهشی درباره امام مهدی| ص٣١
🆔 @shahidsadr
📣 قابل توجه اساتید و پژوهشگران حوزوی و دانشگاهی:
1️⃣ اطلاع از آخرین تحولات علوم انسانی اسلامی در حوزه علمیه و دانشگاه
2️⃣ انتشار یادداشتهای علمی اعم از مبنایی و مسئلهمحور در حوزه رشتههای مختلف
3️⃣ اطلاع از اخبار نشستها و دورههای تخصصی علوم انسانی اسلامی و محتوای علمی آن در حوزه علمیه و دانشگاه
4️⃣ تقریر اختصاصی فقههای تخصصی دروس اساتید عالی حوزه علمیه
5️⃣ اخبار جذب موسسات و نهادهای علمی حوزوی و دانشگاهی کشور
6️⃣ معرفی کتب و نشریات جدید منتشر شده در حوزه رشتههای مختلف علوم انسانی اسلامی
✍️ پیشنهاد میکنم به شبکه نخبگانی علوم انسانی اسلامی کشور بپیوندید:
http://eitaa.com/joinchat/2820276226C05222c1576
💠 انتظار پیوسته
در احادیث، تشویقی همیشگی و پیوسته به انتظار فرج به چشم میخورد و از باورداران به مهدی خواسته میشود که در انتظار او بهسر برند. در این انتظار، آن ارتباط روحانی و پیوند وجدانی میان ایشان و آن راهبر معترض و آرمانهای نهفته در آن محقق میشود.
این، ارتباط و پیوندی است که نمیتوان آن را ایجاد کرد، مگر آنکه مهدی بهصورت بالفعل در انسان زنده معاصر تجسم یافته باشد.
پژوهشی درباره امام مهدی | ص۳۲
🆔 @shahidsadr
💠 سلسله نشستهای تخصصی تفسیر موضوعی شهید صدر
📍نشست هفتم «چارچوب های سه گانه فکری، گرایشی و اخلاقی و نقش آنها در تفسیر موضوعى»
✅ آیت الله احمد مبلغی
🔺 زمان: سه شنبه، ۱۶ اسفند، ساعت ۱۴
🔺 مکان: تهران، اتوبان حقانی (غرب به شرق)، خروجی كتابخانه ملی، اندیشگاه فرهنگی سازمان اسناد و كتابخانه ملی
📌 حضور مجازی از طریق:
https://www.skyroom.online/ch/saman2/460-5042-heyat.school/
🆔 @shahidsadr
🆔 @dorehtafsirshahidsadr
🌼 دوران ظهور، دوران شکوفایی انسان
✳️ بیگمان اگر رسول خدا(ص) زنده میماند یا اگر تجربۀ اسلامی پس از ایشان بهدست جانشینان فرخنده از اهلبیت ایشان، یعنی امیرمؤمنان و فرزندان ایشان ادامه مییافت، این امکان برای پرورش اسلامی فراهم میشد که ثمری بسیار شگفت به بار بنشاند. اکنون این ثمرهها را بهعنوان معجزه و کرامت در احوال مردم پس از ظهور حضرت حجت(عج) میخوانیم. اینها معجزه و کرامت نیستند؛ بلکه برآیند یک پرورش هستند.
✳️ آیا ممکن است جامعۀ بشری به سطحی از همکاری و همیاری و یگانگی و والایی برسد که دیگر از پول بینیاز شود؟! و دیگر از تعبیر بینهایت مادی در زندگی انسان بهدور باشد؟!
✳️ روایات میگویند این در دورۀ حضرت حجت(عج) محقّق میشود. این تحقّق، برآیند پرورشی است که بهدست رسول خدا(ص) و بهدست جانشینان معصوم از اهلبیت ایشان برنامهریزی شده است.
📚 کتاب امامان اهلبیت، صفحه ١۵٠-١۵١
🆔 @shahidsadr
📚 فرصت ویژه تهیه آثار شهید صدر به مناسبت نیمه شعبان
🔺 تخفیف ویژه خرید کتابهای
📕پژوهشی در باره امام مهدی علیهالسلام
📘امامان اهل بیت علیهم السلام
📗شرح صدر
🗓️ ۱۷ الی ۱۹ اسفند
💢 ۲۰ درصد تخفیف
🔰 برای آشنایی با آثار و ثبت سفارش به سایت mbsadr.ir مراجعه کنید.
🆔 @shahidsadr
💠 رسالت مهدی علیه السلام
🔹 روشن است که مهدی خود را برای یک اقدام اجتماعی محدود و نیز تغییری در یک بخش معین از جهان آماده نساخته؛ زیرا رسالت وی که خداوند او را برای آن ذخیره نموده، تغییری فراگیر در جهان و بیرون آوردن همه بشریت از تاریکی ستم به روشنای عدالت است.
🔹برای پرداختن به چنین تغییر بزرگی کافی نیست که رسالت و راهبر صالح آمادگی یابد؛ وگرنه، این شرط در همان عصر نبوت فراهم شده بود.
🔹 این تغییر نیازمند فضای مناسب جهانی و جو عمومی سازگاری است که اوضاع و احوال عینی مطلوب برای فرایند تغییر جهانی را محقق کند.
📚 کتاب پژوهشی درباره امام مهدی علیهالسلام | صفحه ۸۲
🆔 @shahidsadr
✳ عبادت و تاثیرگذاری در تاریخ بشریت
🔅خداوند متعال که از بندگان خود بینیاز است، در پی آن نبوده است که از رهگذر عبادت شدن، جایگاه خود را تقویت کند تا ازاینرو آنها را به چنین عبادتی امر نماید.
🔅اینکه خداوند متعال خود را هدف و سرانجام مسیر بشریت قرار داده تنها برای این نبوده است که آدمی فقط بههنگام عبادت در برابر او سر فرود آورد؛ بلکه بهدنبال آن است که با عبادت، انسانهای درستکاری تربیت شوند که بتوانند با گذشتن از خود، در این مسیر بشری بیشتر نقش ایفا کنند.
🔅این تنها وقتی به بهترین شکل محقق میشود که روح عبادت بهتدریج، به دیگر فعالیتهای زندگی نیز تسرّی پیدا کند.
📚 کتاب انسان و عبادت، صفحه ۶۳
🆔️ @shahidsadr
📎آیت الله مبلغی در هفتمین نشست از سلسله درسگفتارهای تفسیر موضوعی شهید صدر:
🔺تفسیر موضوعی شهید صدر پاسخگوی سؤالات روز جامعه
✔️ اگر بپذیریم شکلگیری متن بیارتباط با شرایط اجتماعی نیست و نیز بپذیریم فهم و تفسیر بدون تأثر از شرایط اجتماعی رخ نمیدهد، این جامعتین، یعنی جامعه زمان صدور متن و جامعه زمان تحقق فهم، دخالت میکنند؛ حال چون تفاوت بین دو جامعه وجود دارد، عمل تفسیر سخت میشود، چون نقطه عزیمت به سمت تفسیر و پیشداوریها و پیشفرضها با شرایط خاص زمان صدور متن متفاوت است؛ انطباق اینها بر هم نیازمند روش دقیق، علمی، هوشمندانه و ناظر به چالشها است.
✔️ حوزه علمیه باید پای کار بیاید و این تفسیر موضوعی را فراتر از یک کالبدشناسی، ظاهرشناسی و تعریفگرایی پیش ببرد؛ مهمتر از اینکه گفته شود نظر شهید صدر چیست، آن است که شما این تفسیرهای موضوعی را برپا کنید. نخست مشکلات و مسائل جامعه را کشف و کسب کنید، و طبق روالی که شهید صدر ارائه میکند به سمت قرآن برویم و دست به کار تفسیرهای موضوعی متعدد شویم.
✔️ شهید صدر معتقد است هیچ عمل تفسیری رخ نمیدهد مگر اینکه با یک چارچوبی شکل گیرد؛ این چارچوبها گاهی درست است و گاهی انسان را به خطای در فهم میکشاند؛ در تفسیر موضوعی ایشان به دو چارچوب توجه میکند، یکی چارچوب موضوعی را بسازید، و دوم باید چارچوبهای فکری بنا کنید.
✔️ چارچوب نقش مثبت و منفی دارد؛ بدون چارچوب انسان نمیتواند تفسیر کند؛ انسجام درون یک چارچوب را به عنوان تفسیر موضوعی خلق میکنید و آن را به تکامل میرسانید، بعد تحلیل خود را بر اساس آن چارچوب منسجم همراه با سوالات روی قرآن میبرید تا به یک انسجام و وحدانیت مفهومی برسانید؛ این چارچوب است که خلق میکند، البته اگر این چارچوب نادرست باشد، ممکن است شما را از حقیقت دور یا قوانین علم نما را به شما ارائه کند.
✔️ شهید صدر میگوید، پاسخ گرفتن از قرآن امکان پذیر است؛ پیچیده است و با چالشهای علمی مواجه است؛ اگر چه در دسترس است اما امکان اشتباه و خطا در آن کم نیست؛ تفسیر برای دستیابی به موفقیت باید اطلاعات کافی داشته باشد و این اطلاعات را تجزیه و تحلیل کند؛ باید استحضار نصوص کرد یعنی نصوص را احضار کنید تا به نتیجه دست پیدا کنید؛ حتماً باید قبل از استحضار نصوص چارچوبهای فکری را با نگاهی تنقیحی و دقیق بنا کنیم.
🔍برای خواندن متن کامل اینجا را کلیک نمایید.
🆔 @shahidsadr
🆔 @dorehtafsirshahidsadr
🏷 راه خدا، راه خدمت به انسانهاست
🔸«راه خدا» تعبیری انتزاعی از «راه خدمت به انسان» است؛ زیرا هر کاری برای خداست، در حقیقت برای بندگان اوست؛ چراکه خداوند از بندگانش بینیاز است. و ازآنجاکه معبود مطلق، فراتر از هر حدومرزی است و با هیچ شخصی، خویشاوندی، و به هیچ گروهی گرایش ندارد، بروز عملی راه او، راه همۀ انسانیت است.
📚 کتاب انسان و عبادت، صفحه ۵۱
🆔 @shahidsadr
💠 پیوند با خدا در تربیت اسلامی
🔅فراگیر بودن عبادت بیانگر رویکرد کلی تربیت اسلامی است که بهدنبال آن است که آدمی را در همۀ کارها و فعالیتهایش با خداوند متعال پیوند بزند و همۀ کارهای شایسته را در هر شکل و زمینهای که هستند به عبادت تبدیل کند.
📚 کتاب انسان و عبادت، صفحه ۶۳
🆔️ @shahidsadr
💠 عبادت، تمرین روحی نیکی به مردم
🔹️ کار کردن در راه خدا و برای خدا، کار کردن برای همۀ مردم و به نفع آنهاست و تمرین روحیروانی مداوم برای نیکی به مردم است.
🔹️در دین هرجا سخن از راه خدا آمده است، میتوان آن را بهمعنای راه همۀ انسانها دانست. برای نمونه، اسلام راه خدا را یکی از موارد مصرف زکات قرار داده است و منظورش از راه خدا در اینجا انفاق در راه خیر و مصلحت انسانیت بوده است.
🔹️ همچنین اسلام مسلمانان را به جنگیدن برای نجات مستضعفان تشویق کرده و آن را جنگیدن در راه خدا نامیده است:
«وَ ما لَكُمْ لا تُقاتِلُونَ في سَبيلِ اللَّهِ وَ الْمُسْتَضْعَفينَ مِنَ الرِّجالِ وَ النِّساءِ وَ الْوِلْدانِ» (چرا شما در راه خدا و [در راه نجات] مردان و زنان و کودکان مستضعف نمیجنگید؟)…
📚 کتاب انسان و عبادت، صفحه ۵۱
🆔️ @shahidsadr