بسم الله الرحمن الرحیم
شرح بیت دوازدهم از غزل ششم
آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرفست
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
با دوستان مروت با دشمنان مدارا
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
در این بیت به طریق نصیحت رندانه
به مخاطب مذکور می گوید:
چرا طریقه ای پیش باید گرفت که موجب مخالفت و عداوت طرفین
و مورث مجادله و مخاصمه
جانبین باشد.
دو حرف مختصر قلّ و دلّ بر سبیل
« العاقل يكفيه الاشارة »
كه متضمّن آسایش نشأتین و آرام کونین باشد
از من یادگیر و دستور العمل ساز؛
و آن دو حرف با دوستان مروّت و با دشمنان مدار است
که سنّت انبیای کرام و اولیای عظام و موجب آسایش عوام است.
و درویشی نرنجیدن و نرنجانیدن بود:
تا در این خرقه ایم از کس ما
هم نرنجیم هم نرنجانیم
➖➖➖➖➖➖➖➖
پایان▶️
https://eitaa.com/sharhehafez
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح بیت سیزدهم از غزل ششم
قوله:
آن تلخ وش که صوفی ام الخبائتش خواند
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
اشهى لنا و احلى من قبلة العذارا
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
ام الخبائث
به معنی مادر پلیدیها و از او شراب مراد دارند؛ (کذا في المدار).
و در مؤید است که «ام الخبائث یعنی شراب؛
زیرا همه بدیها از او زاید.
و اشهى (بالفتح) آرزو آورنده.
و احلی (بالفتح) شيرين تر.
و قُبله (بالضم) بوسه.
و عذارا (بر وزن صحارا) جمع عذرا (بالفتح) زن دوشیزه .
و به معنی امرد ساده لوح نیز آمده،
و در اینجا معنی اخیر مناسب تر است.
رند شیرازی را در این بیت ظرافت رندانه است با پارسای مزوّر مرایی
که او را در این بیت صوفی می گوید.
و از راه بی دینی و دیانتی آن ملحد را قابل خطاب ندانسته،
به طریق حکایت می فرماید
که آن شراب تلخ و تند نشأه که خدام صوفی آن را ام الخبائث و مصدر مفاسد خواند و نام نهاد،
گواراتر و شیرین تر است ما را از بوسه عذار و قبله رخسار امردها .
که خدام صوفی ایشان را مظهر اتمّ حق سبحانه قرار داده
تلثیم و تقبیل ایشان را از لوازم طاعات و خیرات دانند.
حضرت سلطان ولد - قدس سره -
در شرح مثنوی معنوی آورده اند
که «جماعتی از ملاحده، به اعتقاد شنیع و امر قبیح
به حلول یا به الحاد امرد را خدا خوانند.
و اعتقاد آنان باشد.
و العياذ بالله
که خدا در اشیای لطیفه که وجه امرد از آن جمله است، حلول کرده است.
و الحاد میل از اعتقاد حق است به باطل.
و عدم فرق میان حلال و حرام و منهی و مأمور، و رفع تکلیف با وجود موجبات تکلیف.
(انتهى كلامه). عارف روم راست - قدس سره.
همچو امرد که خدا نامش کنند
➖➖➖➖➖➖
یا بدین سالوس در دامش کنند
➖➖➖➖➖➖
چون به بدنامی برآید ریش او
➖➖➖➖➖➖
دیو را ننگ آید از تشویش او ( ۱)
➖➖➖➖➖➖
و از روی اصطلاح این طایفه علیه
اراده درست دارد
زیرا که آن تلخ وش که شراب باشد
در اصطلاح ایشان عشق و محبت مفرط را گویند
که عاشق محبّ را از انانیت هستی پاک و از التفات به کونَین مبرّا می سازد.
و صوفی کذایی به واسطه فقدان نور فراست و بصیرت
به حقیقت مدّعای این طایفه از شراب
نا رسیده می خروشد
و بی اطلاع بر کیفیت حال می جوشد.
و الّا اگر دریابد که مدعای ایشان، از شراب چیست،
بداند که شراب کذایی صدهزار درجه از
قُبله عذرا،
اشهی و احلی است.
🌺🌺🌺🌺🌺🌺
۱_ مثنوی و معنوی دفتر اول ابیات ۱۸۷۲_۱۸۷۳
➖➖➖➖➖➖➖➖➖
پایان▶️
https://eitaa.com/sharhehafez
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح بیت چهاردهم از غزل ششم
قوله:
حافظ به خود نپوشید این خرقه می آلود
➖➖➖➖➖➖➖➖➖
ای شیخ پاکدامن معذور دار ما را
➖➖➖➖➖➖➖➖➖
در رساله سید علی همدانی آورده
که
خرقه می آلود لباس ملامت [است].» (انتهى).
و تعبیر نمود از پارسا و صوفی
به شیخ پاکدامن
از روی استهزاء و ظرافت رندانه .
و مضمون این بیت ناظر است به مضمون بیت...
در کوی نیکنامی ما را گذر ندادند .(الخ)
🌺🌺🌺🌺🌺🌺
پایان▶️
https://eitaa.com/sharhehafez
🏴رحلت جانسوز مادر سقای آب و ادب و علمدار دشت کربلا، بزرگ بانوی بنی هاشم، حضرت امّ البنین (علیها سلام) را تسلیت می گوییم
🖤🖤🖤🖤