🖤السلام علیک یا اباعبدالله الحسین🖤 🏴 بزرگداشت واقعه عاشورا و عزاداری امام حسین (علیه‌السلام) از مهم‌ترین آیین‌ها و مراسم‌های اسلامی است که هرساله در بسیاری از کشورهای جهان برگزار می‌شود. 🏴 بی‌تردید آشنایی مبلغان و فعالان فرهنگی و مذهبی با ابعاد و مختصات این آیین و مراسم در جای‌جای این کره خاکی، از جهات گوناگون اهمیت دارد، که ازجمله آنها نزدیک شدن قلوب دوستداران سیدالشهدا با فرهنگ‌ها و عقاید مختلف است. 🏴 شناخت ظرفیت‌های تبلیغی در میان اقوام با آیین‌ها و فرهنگ‌های مختلف، پیشگیری از موضع‌گیری‌های اشتباه دربرابر آیین‌های رایج درمیان جوامع هدف، پیشگیری از ایجاد تنش درمیان عزاداران، برنامه‌ریزی کارشناسانه درجهت اصلاح آیین‌های خرافی و نادرست و... از این جمله‌اند. 🏴 درادامه در فاصله روز عاشورا تا اربعین حسینی، سلسله‌فرسته‌هایی را تحت عنوان "آشنایی با آیین و فرهنگ عزاداری در جهان" تقدیم حضور شما عزیزان خواهیم کرد. امید که این فرسته‌ها دریچه‌ای باشد برای شناخت بهتر و نیز بررسی علمی فرهنگ‌ها و آیین‌های گوناگون اقوام مختلف جهان در سوگواری اهل‌بیت علیهم‌السلام. 🎥 لازم‌ به ذکر است موسسه اطلس شیعه در راستای هدفی که ذکرش گذشت، در زمستان ۱۴۰۱ دوره‌‌ای آموزشی را تحت عنوان فرهنگ حسینی در جهان غیرایرانی برگزار کرد که نسخه آفلاین برای استفاده دوستان آماده است. 🚩 در پایان فرارسیدن تاسوعا و عاشورا حسینی را بر محبان و دلدادگان اهل‌بیت علیهم‌السلام تسلیت عرض می‌نماییم. عظم الله أجورنا و أجورکم بمصابنا بالحسین علیه‌السلام #افاده_تبلیغی #آیین_و_فرهنگ 👈مؤسسه اطلس شيعه

🌍 آیین و فرهنگ عزاداری در جهان (1) 🇮🇳هندوستان🇮🇳 🏴 هندوستان با تنوع گسترده مذهبی، فرهنگی و قومی، ازجمله کشورهایی است که فرهنگ‌ و آداب و رسوم خاصی در سوگواری سیدالشهدا (علیه‌السلام) دارد. 🏴 محرم و صفر از اهمیت ویژه‌ای در میان بسیاری از هندی‌تباران برخوردار است. آنان برای تکریم این دو ماه‌ و ادای احترام به امام حسین و اهل‌بیت(علیهم‌السلام) ملاحظات خاصی را رعایت می‌کنند. ازجمله این ملاحظات می‌توان به عدم برگزاری مراسم ازدواج و تولد، خودداری از خریدن لباس نو، پوشیدن لباس‌هایی با رنگ‌های تیره، خودداری زنان از خودآرایی با جواهرات و لباس‌های زینتی و دارای رنگ‌های شاد و... اشاره کرد. 🏴 هندی‌ها اغلب مراسم محرم و صفر را در منازل و «امام‌باره‌ها» برگزار می‌کنند. امام‌باره‌ مکانی خاص همچون حسینیه است که برای اقامه عزا و سوگواری مورد استفاده قرار می‌گیرد. امام‌باره‌ها در مناطق شیعه‌نشین همچون کشمیر، لاکنهو و امروهه ساخته شده است. 🏴 در کتاب «مناسک و آیین‌های شیعی در هند»، نوشته جبار رحمانی، آمده است: «تکایا و حسینیه‌های ایرانی در انتقال به هندوستان نام‌های مختلفی، بسته به مراکز جغرافیایی مختلف شیعه‌نشین پیدا کردند، مانند عزاخانه، عاشورخانه، دربار، حسینی دالان، امام‌باره و...». 🏴 یکی از مهم‌ترین تحولات در سنت‌ عزاداری شمال هند، ظهور نوع جدیدی از کانون‌های عزاداری و مراسم شیعی به نام «کربلا» بود. این بناها به یاد شهید کربلا و به‌صورت بارگاهی همانند بارگاه امام حسین در کربلای عراق ساخته شده‌، و همچنان ازجمله کانون‌های مراسم عزاداری‌اند. 🏴 در بخشی از این کتاب درباره رسوم عزاداری منطقه حیدرآباد هندوستان می‌خوانیم: «در عاشورخانه‌های حیدرآباد مجالس عزاداری حول علم برگزار می‌شود. بعد از روضه‌خوانی علم‌ها را با احترام میان جمع آورده، دور آن حلقه می‌زنند، سینه‌زنی می‌کنند و درنهایت محض تبرک این علم‌ها را زیارت می‌کنند». 🏴 این کتاب همچنین یکی دیگر از مراسم‌های عزاداری لاکنهوی هندوستان را «آگ پر ماتم» یا «ماتم بر روی آتش» معرفی می‌کند. طی این مراسم، در فضایی به ابعاد یک متر در دو متر و به عمق ده سانتی‌متر آتش روشن می‌کنند. وقتی تمام هیزم‌ها به زغال‌هایی گداخته تبدیل شد، مردان عزادار درحال مرثیه‌خوانی و سینه‌زنی از روی آنها عبور می‌کنند. 🏴 از دیگر رسوم مهم محرم که در برخی مناطق هند برگزار می‌شود، «فاقه‌شکنی» است. در بخشی از کتاب مزبور آمده است: «شیعیان لاکنهو روز عاشورا از صبح تا عصر هیچ‌چیزی نمی‌خورند. عصر به امام‌باره‌ها رفته و در آن‎‌جا غذای نذری (برنج و ماش یا برنج قیمه) می‌خورند که بدان فاقه‌شکنی می‌گویند». 🏴 یکی از واژه‌هایی که در فرهنگ رسوم و آیین‌های عزاداری در هند به‌چشم می‌خورد، «سبیل» است. شیعیان هند این واژه را به ایستگاه‌های صلواتی روز عاشورا که بر سر راه‌های اصلی برای توزیع چای، شربت و غذا برپا می‌شود اطلاق می‌کنند. 🏴 جالب توجه اینکه غیرمسلمانان نیز در عزاداری ماه‌های محرم و صفر شرکت می‌کنند و در سوگ سیدالشهدا (علیه‌السلام) می‌گریند. رحمانی در این‌باره می‌نویسد: «از زمان گسترش تشیع به‌عنوان فرهنگ حکومتی از دو قرن پیش، به دلیل ساختار فرهنگی هندوها، بسیاری از آنها نیز در مراسم مذهبی شیعی و بالاخص عزاداری شرکت کرده و برخی از آنها در مناطق دورافتاده امام حسین (علیه‌السلام) را یکی از خدایان خودشان دانسته و یا او را یکی از تجلی‌های خدای ویشنو می‌دانند. علاوه بر هندوها، سیک‌ها و بودایی‌ها نیز در مراسم عزاداری شرکت می‌کنند». 📌 تصاویری که در ادامه آمده است، جلوه‌ای از سوگواری اباعبدالله‌الحسین (علیه‌السلام) در کشور هندوستان است👇 #افاده_تبلیغی #آیین_و_فرهنگ 👈مؤسسه اطلس شيعه

🌍آیین و فرهنگ عزاداری در جهان (٢) 🇹🇭تايلند🇹🇭 🔰آیین‌های سوگواری حسینی در هر منطقه، غالبا از فرهنگ و رسوم بومی آن منطقه متاثر است. شناخت این آیین‌ها برای مبلغان و نهادهای متولی مراسم مذهبی و تولید محتوای دینی‌ اهمیت فراوانی دارد. 👈در این فرسته به تایلند، کشوری با حدود ۲۵هزار شیعه خواهیم پرداخت: 🇹🇭 براساس منابع تاریخی، عزاداری‌ حسینی در تایلند قدمتی ۴۰۰ساله و ریشه در فعالیت‌های شیخ احمد قمی دارد. شیخ احمد، نخستین شیخ الاسلام تایلند، علاوه‌بر مقام وزارت، به عنوان «چائوفرا شیخ احمد راتانادی بودی» (رهبری جامعه مسلمانان تایلند) نیز نائل شد. 📍وضعیت شیعیان تایلند و تاثیرات شگرف شیخ قمی در آن دیار، بحثی مفصل است که در فرصتی دیگر به آن خواهیم پرداخت، ان‌شاءالله. 🇹🇭 در اثر این دست فعالیت‌ها، تاثیرات فرهنگ ایرانی بر عزاداری این سرزمین مشهود است. مثلا شیعیان تایلند در مراسم عزاداری، با الهام از ایرانیان، نخل‌هایی را برافراشته می‌کنند. (تصویر ۱) این نخل‌ها به شکلی خاص که از فرهنگ بومی تایلند برآمده است، گل‌آرایی می‌شوند. (تصویر۲) 🇹🇭 اسب‌هایی تزیین‌شده، به‌عنوان نماد ذوالجناح، نیز در عزاداری‌ها دیده می‌شود، که ظاهرا از آیین عزاداری هند به تایلند منتقل شده است. (تصویر۳) 🇹🇭 طبیعتا همچون سایر پدیده‌های فرهنگی در همه‌جای دنیا، آیین‌های عزاداری در تایلند نیز درحال تغییر و تبدل‌اند؛ مثلا در سال‌های اخیر عزاداران با نذر آب به پویش جهانی حسین کیست پیوسته‌اند. (تصویر ۴) 🎥 مستند کوتاه ساوادیکا: نگاهی کوتاه به عزاداری شیعیان در تایلند. #افاده_تبلیغی #آیین_و_فرهنگ 📍پیوست تصاویر👇 👈مؤسسه اطلس شيعه

🌍آیین و فرهنگ عزاداری در جهان (٣) 🇵🇰پاکستان (١) 🇵🇰در این سلسله‌فرسته به آیین‌های عزاداری در پاکستان، کشوری مسلمان با جمعیت ۲۵۰ میلیونی (و حدود ۵۰ میلیون شیعه) خواهیم پرداخت. 🇵🇰اهمیت آشنایی با فرهنگ و آداب مردم پاکستان، نسبت به سایر کشورها، دوچندان است، زیرا افزون‌بر جمعیت بالای مسلمانان سنی و شیعی در این کشور، پاکستانی‌ها درصد بالایی از مسلمانان مهاجر در اروپا و آمریکا را تشکیل می‌دهند و مخاطب مبلغان در بسیاری از کشورها هستند. 📌از بزرگترین ضعف‌های مبلغان بین‌‌الملل ناآگاهی از آداب و فرهنگ و حساسیت‌های فرهنگی ملل است. 🇵🇰درادامه به برخی آیین‌های عزادرای در پاکستان می‌پردازیم: 🏴اسد عاشورا عنوان مراسم خاصی در سوگ اباعبدالله‌الحسین است که شیعیان منطقه بلتستان (در شمال پاکستان) براساس سنتی کهن، هرساله به‌مدت یک دهه در اواسط تابستان برگزار می‌کنند. ایشان بر این باورند که چون واقعه کربلا در اوج گرما رخ داده، عزاداری حسینی نیز باید در اوج گرما برگزار شود تا شدت عطش و گرمای سوزان صحرای کربلا قابل‌درک گردد. (ش.۱) مراسم عزاداری اسد عاشوار، فرصتی برای روحانیون پاکستانی ساکن در شهرهای مقدس (قم، مشهد، نجف و...) است تا به وطن بازگردند و به تبلیغ معارف دین بپردازند. (ش.۲) 🏴یکی دیگر از آیین‌های سوگواری در پاکستان، مَلَنگی نام دارد. در این آیین پُرشور، عزاداران ضمن روضه‌خوانی و سینه‌زنی، روی زغال راه می‌روند. (ش.۳) بنابر برخی گزارش‌ها، در این مراسم یک سینی پر از زغال را درمیان عزاداران می‌گردانند و آنان زغال‌ها را برمی‌دارند و می‌خورند! (ویدئو) #افاده_تبلیغی #آیین_و_فرهنگ 👈مؤسسه اطلس شيعه

🌍 آیین و فرهنگ عزاداری در جهان (٣) 🇵🇰 پاکستان (۲) 🏴 زنجیرزنی این آیین همزمان با ورود اسلام به هند و پاکستان، به این دو کشور وارد شد. این سنت در گذشته به شیوه رایج در ایران برگزار می‌شد. بعدها پاک‌ها و هندی‌ها تغییراتی در آن ایجاد کردند و به زنجیرها تیغ و چاقو افزودند. (ش.۴) بسیاری از شیعیان پاکستان برای روا شدن حاجات، زنجیرزنی نذر می‌کنند. 🏴 سینه‌زنی از دیگر آیین‌های عزاداری در پاکستان سینه‌زنی است که در زبان محلی ماتم‌دَری نام دارد. این آیین معمولاً در امامباره‌ها (تقریباً معادل حسینه‌ در ایران و عراق) برگزار می‌شود. شیعیان مناطق جنوبی پاکستان و شهر‌هایی مانند کراچی و راولپندی، حضور پررنگ‌‌تری در این مراسم دارند. 📽 ویدئوی مراسم سینه‌زنی و زنجیرزنی 🏴 تعزیه‌گردانی در این آیین که در مناطق مختلف پاکستان برگزار می‌شود، ماکت‌هایی از شهدای کربلا و بارگاه امام حسین گردانده می‌شود. (ش.۵) تعزیه‌گردانی در کوچه سادات و محله مخی‌دیتا در شهر رحیم‌یارخان (ایالت پنجاب) قدمتی ۴۰۰ساله دارد. این مراسم در تاسوعا و عاشورا با حضور بسیاری از عاشقان (شیعی و سنی) اهل‌بیت برگزار می‌شود، و عزاداران با عبور از مسیر‌هایی به بازار مدرسه می‌رسند، و تمام شب را به عزاداری، پخت و توزیع غذای نذری و برپا کردن ایستگاه‌های صلواتی می‌پردازند. 👈لینک 🍲 حلیم پاکستانی از متداول‌ترین غذاهایی است که در این مراسم‌ها طبخ می‌شود. در این غذا که به‌صورت سنتی، در دیگ‌هایی بزرگ و با روشی خاص طبخ می‌شود، از گوشت، گندم، جو، لپه و انواع ادویه استفاده می‌شود.( ش.۶) 👈منبع #افاده_تبلیغی #آیین_و_فرهنگ 👈مؤسسه اطلس شیعه

🌍آیین و فرهنگ عزاداری در جهان (٣)  🇵🇰پاکستان (۳) از موضوعاتی که لازم است مدیران و مبلغان بین‌الملل مورد مطالعه و مداقه قرار دهند، ملاحظات قانونی و محدودیت‌های حقوقی و فرهنگی سایر کشورهاست. ازجمله این ملاحظات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: ▪️تعطیلات رسمی و زمان مناسب برای برگزاری مراسم‌ها و آیین‌ها؛ ▪️دعوت نکردن از چهره‌های برانگیزاننده حساسیت‌های امنیتی و قومیتی؛ ▪️انجام هماهنگی لازم با پلیس و دیگر نهادهای بومی مربوط؛ ▪️رعایت عرف منطقه در تنظیم محتوای مراسم و منبر. 👈درادامه به برخی از این ملاحظات در کشور پاکستان اشاره می‌کنیم: ❌تعطیلی رسمی تاسوعا و عاشورا در کشور پاکستان مردم در این دو روز به توزیع نذور در میان هیئات و فقرا می‌پردازند. ❌علمای ممنوع‌المنبر و ممنوع‌الورود شیعه و سنی! هرساله دولت فدرال و ایالتی پاکستان، برای حفظ امنیت و جلوگیری از بروز حوادث فرقه‌گرایانه، ورود برخی علمای شیعه و سنی را به برخی ایالات و شهرهای (مثلا اسلام‌آباد و راولپندی) ممنوع می‌کند. امسال نیز دولت فدرال ۱۱ عالم شیعه و سنی ساکن اسلام‌آباد را ممنوع‌المنبر  کرد، و از ورود ۱۹ عالم  شیعه و سنی به اسلام‌آباد ممانعت به‌عمل آورد. 👈منبع ❌محتوای سوگواری دهه اول محرم این محتوا در جوامع شیعی متفاوت است، و لازم است مبلغان و خطبا از این تفاوت‌ها آگاه باشند. برنامه خطبا در پاکستان از این قرار است: ● شب اول: حرکت امام حسین علیه‌السلام برای حج و ناتمام گذاشتن آن؛ ● شب دوم: حرکت امام حسین علیه‌السلام از مکه به سوی کربلا؛ ● شب سوم: جدا شدن حضرت فاطمه صغری (دختر امام حسین علیه‌السلام) از خانواده؛ ● شب چهارم: شهادت پسران مسلم؛ ● شب پنجم: مواجهه حر با امام حسین علیه‌السلام و شهادت حر و حضرت قاسم علیه‌السلام؛ ● شب ششم: زندگی و شهادت حضرت علی‌ اکبر علیه‌السلام؛ ● شب هفتم: زندگی و شهادت حضرت عباس علیه‌السلام؛ ● شب هشتم: زندگی و شهادت حضرت علی اصغر علیه‌السلام؛ ● شب تاسوعا: پیوستن حر به امام حسین علیه‌السلام؛ ● شب عاشورا: شهادت امام حسین علیه‌السلام. #افاده_تبلیغی #آیین_و_فرهنگ 👈مؤسسه اطلس شیعه

🖤السلام علی ولی الله و حبیبه 🖤 🌍تاریخ بشر اجتماعات بزرگی را به خود دیده است و البته انگیزه این اجتماعات لزوما مذهبی نبوده مانند جمعیت‌های میلیونی برای کنسرت خوانندگان معروف یا جمعیت پنج میلیون نفری برای تشییع چهره ای سیاسی مانند جمال عبدالناصر(ش۱). 🏴در میان تجمعات مذهبی نیز نمونه های مختلفی وجود دارد،از تشییع ده میلیونی امام خمینی ره تا تجمع شش میلیون نفری در مانیل فیلیپین برای دیدار با پاپ فرانسیس (ش۲)و یا جمعیت بیش از سه و نیم میلیونی حجاج مسلمان که هر ساله در مکه مکرمه اجتماع می نمایند. اما دو رویداد بشری بزرگترین گردهمایی انسانی در جهان هستند که علاوه بر آمار جمعیتی بالا، تکرار شونده و چند قومیتی هستند و از این جهت بی نظیرند. 🕌اولی در هند و در حاشیه رود گنگ،به نام کومبه میلا(Kumba mela)، مراسمی که هر ۳ سال یک‌بار انجام می‌شود. و بین ۴۰ تا ۵۰ میلیون نفر طی یک تا سه ماه از سراسر جهان در آن حضور پیدا می‌کنند. مردم هند با تکیه بر داستان‌های اساطیری خود معتقدند در این مکان، خدایان بر اهریمنان پیروز شده‌اند و از همین رو، این پیروزی را جشن می‌گیرند. مردم همچنین معتقدند با ورود به رودخانه مقدس و شستشوی خود، گناهان‌شان پاک می‌شود.(ش۴) 🎥لینک فیلم 🏴اما دومین اجتماع به لحاظ مجموع جمعیت در طی یک موسم ، پیاده روی اربعین حسینی است. البته این واقعه به جهت تراکم جمعیت در مدت زمان کوتاه _ده تا چهار روزه_  بزرگترین اجتماع بشری به حساب می‌آید. ✔️ضرورت مطالعه و هم اندیشی پیرامون این همایش به عنوان بزرگ‌ترین رویداد دینی و اجتماعی،با ابعاد گوناگون مذهبی، اجتماعی و حتی سیاسی اش،آینده نگری درباره وضعیت پیشرو و آسیب شناسی آن بیش از پیش احساس می شود. 🌐اما ما در فرسته های بعد، در ادامه فعالیت‌های اندیشکده مطالعات راهبردی تبلیغ بین الملل ، این رویداد را از دیدگاه بین المللی مورد توجه قرار خواهیم داد : ١.معرفی اربعین حسینی در عرصه بین المللی. در مجامع جهانی و در میان غیر مسلمانان، این حرکت عبادی و اجتماعی چگونه معرفی شده و می‌شود؟ تصور دنیا از این پیاده روی و میهمان نوازی چیست؟ ۲.چگونگی بهره مندی از ظرفیت بی بدیل این گردهمایی، جهت نشر هرچه بهتر معارف اهل بیت علیهم السلام برای شرکت کنندگان در این واقعه بی بدیل. 🚩در پایان اربعین حسینی علیه السلام را به محبان آن حضرت تسلیت عرض کرده و آرزو داریم سیل خروشان عزاداران به امام و مقتدای خود حجت بن الحسن ارواحنا فداه ملحق شوند و پرچم یالثارات الحسین را در این مسیر به اهتزاز درآورند. #افاده_تبلیغی #آیین_و_فرهنگ #اندیشکده 👈مؤسسه اطلس شيعه

🏴اربعین حسینی در عرصه بین الملل (١) 🌐معرفی اربعین در رسانه ها و مجامع بین المللی( ١) 📡پیاده روی اربعین یكی از بزرگترین تجمعات صلح آمیز در سطح جهان است كه در سال های اخیر بیش از پیش بر كمیت و كیفیت آن افزوده شده است اما به رغم این مساله، بازتاب و نمودی در خور توجه و شایسته در رسانه و صحنه های بین المللی نداشته است. در عصر ارتباطات جهانی امروز كه حتی بعضا اخبار كوچك محلی بازتابی غیرواقعی و پرتكرار در عرصه جهانی دارد جای تعجب است كه آیینی بزرگ در ابعاد پیاده روی اربعین كه چه به لحاظ كمیت و كیفیت و چه به لحاظ تنوع آدم ها و ملل مختلفی كه درگیر خود می سازد، چرا نباید بازتابی گسترده داشته باشد و در عرصه بین المللی دیده و بررسی شود؟ 🌍پیاده روی اربعین حسینی ع توسط سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو)  در سال۲۰۱۹  بعنوان یک میراث معنوی ثبت جهانی شد، حتی این اقدام نیز نتوانست اثر چشمگیری بر روند معرفی این رویداد_ آنگونه که شایسته است _ داشته باشد. اصولا این رویداد و موارد مشابه در آیین های شیعی و اسلامی همچنان از جهات گوناگون مورد مطالعه قرار نگرفته و در معرفی آنها با تفسیر صحيح ضعف داشته ایم. 🔍حوزه و دانشگاه و اتاقهای فکر باید به این سوالات پاسخ دهند: ❓چرا رویداد اربعین در رسانه های بین المللی یا بازتاب ندارد و یا چهره درستی از آن شناسانده نمی شود؟ ❓اصولا ثبت و معرفی این آیین ها در مجامع بین‌المللی مانند یونسکو و همایش‌ها و فستیوال ها اقدام درستی است؟ آیا این فعالیت‌ها باید تابع چارچوب ها و محدودیت‌های ویژه ای باشد؟ در واقع باید به دو پرسش اصلی پاسخ داد، آیا حضور رسانه ای و بین المللی در نهادهای مرتبط لازم است؟ وزن اثرات و فوائد آن بر مضرات و آسیب هایش سنگینی می کند؟ اگر پاسخ مثبت است و باید حضور پر رنگ تری داشت، چرا نسبت به بزرگترین رویداد اجتماعی و مذهبی یعنی پیاده روی اربعین این حضور کم رنگ و ضعیف است؟ 📝در ادامه ضمن گزارشی از بازتاب رسانه اربعین حسینی در روزهای اخیر، به عنوان‌ نمونه یک یادداشت تحلیلی و راهبردی ارائه می دهیم و همچنین ضمن معرفی میراث ناملموس فرهنگی در یونسکو، برای نمونه ثبت پیاده روی اربعین ذیل کنوانسیون 2003 پاریس را مختصرا بررسی خواهیم کرد. #افاده_تبلیغی #آیین_و_فرهنگ #اندیشکده_تبلیغ 👈مؤسسه اطلس شيعه

آیین‌ها و فرهنگ، جشن های اسلامی (١) مولد النبی صلی الله علیه و آله (١) 🔆 سالروز تولد پیامبر اکرم ص همواره برای همه مسلمانان مبارک و فرخنده بوده است. مسلمانان نه‌تنها به حفظ تاریخ ولات آن حضرت همت گماشته‌اند، بلکه محل تولد آن حضرت در شهر مکه (در میان شعب ابی‌طالب و سوق اللیل) را نیز تا به امروز همچنان حفظ کرده‌اند. 📝 در ادامه ضمن دو فرسته به مولد النبی (سالگشت میلاد) و مولد النبی (محل تولد) خواهیم پرداخت: ✨ ارزش و اعتبار محل تولد رسول أعظَم ص سبب شد تا در قرن دوم هجری، خیزران (همسر هارون الرشید) آن محل را خریداری، و به مسجد تبدیل کند. در قرن‌های بعد، مسلمانان این محل را بسیار گرامی و محترم می‌داشتند، و به‌ویژه در شب تولد رسول خدا ص مراسم جشن و سرور در آنجا برگزار می‌کردند. ✨ به لحاظ تاریخی، نخستین دولتی که جشن تولد پیامبر ص را به‌صورت رسمی برگزار کرد، دولت شیعه فاطمی در مصر بود.  معز لدین الله فاطمی پس از استقرار در مصر در سال 358 برای تألیف قلوب مصریان، شروع به برگزاری جشن‌های مختلف کرد که از آن جمله همین جشن مولد النبی بود. ✨ وزیر سُنی المستعلی بالله، بدر الجمالی، از روی سنی‌گری در سال 488  مراسم مولد النبی را برای مدتی تعطیل کرد. 💢 امروزه در کشورهای اسلامی دوازدهم ربیع الاول به‌عنوان سالروز میلاد شناخته می‌شود و این در حالی است که بیشتر علمای عامه این تاریخ را مصادف با رحلت آن حضرت می‌دانند! بنابراین سنت جشن گرفتن تولد آن حضرت در این روز احتمالا از مصر و مطابق با مبنای اقلیت به دیگر نقاط جهان اسلام رفته است. ✨ به نوشته مقریزی، جشن‌های تولدی که در مصر برگزار می‌شد، عبارت بود از روز ولادت پیامبر، علی بن ابی‌طالب، فاطمه زهرا، حسن، حسین و خلیفه وقت. این روز به‌خصوص برای کمک مالی به افراد بی‌بضاعت روز بسیار میمون و مبارکی بود، زیرا شخص خلیفه در آن حاضر می‌شد و بر توزیع اموال بر افراد مستحق نظارت می‌کرد. 🔆 به هر روی، این جشن در تمام جهان اسلام موردتوجه قرار گرفت و بسیاری از عالمان و ادیبان با سرایش اشعار و نثرهای زیبا، و نیز رساله‌های مختلف مولد پیامبر ص را گرامی داشتند. ❓گاهی گفته می‌شد چرا مسیحیان برای روز ولادت عیسی مسیح جشن می‌گیرند، ما مسلمانان نباید بگیریم؟ این احساس، سبب توسعه جشن های ولادت رسول شده است. ✨ جشن‌های ولادت سبب شد تا رساله‌هایی در این‌باره با عنوان «مولد النبی ص» نوشته شود. کتاب‌هایی که نسخه‌های آن در کتابخانه‌های جهان، نسخ چاپی و خطی فراوانی از آنها در دست است. برخی چاپ شده و بسیاری هم خطی است. این آثار مشتمل بر متن‌های ادبی در نظم و نثر برای بزرگداشت ولادت رسول خداست. اهمیت برگزاری جشن مولد در قرن هشتم به حدی رسیده است که ابن مرزوق العجیسی در این قرن کتابی با عنوان «جنی الجنتین فی التفضیل بین اللیلتین: لیلة القدر و لیلة المولد» در مقایسه میان شب قدر و شب مولد نگاشته است.   ✨ در مصر تونس، مراکش و الجزایر هم جشن‌های تولد به‌صورت گسترده برگزار می‌شده است. یکی از نشانه‌های این امر تألیفات فراوانی است که علمای آن بلاد در باره مولد النبی نگاشته‌اند، به طوری که تنها در المکتبة الکتّانیه در مغرب، ده‌ها نسخه خطی درباره مولد النبی ص موجود است. در ادامه، بنابر قرار قبلی ما با شما همان‌طور که به سنت‌ها و آیین‌های عزاداری پرداخته‌ایم این بار به سراغ آیین‌های جشن و شادی در میان مسلمانان و شیعیان خواهیم رفت. ✨ آیین‌هایی که شناخت آن برای مبلغان دینی می‌تواند زمینه ساز اقدامات اثرگذاری باشد تا همزمان با شادی اهل‌بیت ع بتوانند معارف آنان را در دل و جان مخاطب جای دهند. 💐 میلاد حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و رئیس مذهب امام صادق علیهما السلام بر همگان مبارک باد💐 #افاده_تبلیغی #اندیشکده_تبلیغ #آیین_و_فرهنگ 👈موسسه اطلس شیعه

آیین‌ها و فرهنگ، جشن‌های اسلامی (١) مولد النبی صلی الله علیه و آله (۲) 🇸🇳 مولد النبی صلی‌ الله علیه و آله در سنگال (‏Gamou‏)‏ 💠 یکی از اعیاد اسلامی ‌که مسلمانان سنگال و به‌خصوص طریقه تیجانیه به آن اهمیت زیادی می‌دهند، ولادت رسول اکرم (ص) به روایت ۱۲ ‏ربیع‌الاول است. 💠 این روز از سوی دولت سنگال به‌عنوان یکی از اعیاد اسلامی ‌تعطیل است، ولی مردم چندین روز را بدین مناسبت تعطیل ‏می‌کنند. مراسم مولد النبی (ص) که معروف به Gamou‏ است، در سراسر کشور برگزار می‌شود، ولی بزرگ‌ترین جشن مولد النبی (ص) ‏در شهر تیواون مرکز طریقه تیجانیه اقامه می‌گردد. در این مراسم بیش از سه میلیون نفر شرکت می‌کنند. 💠 همچنین در این مراسم، مسئولان ‏مملکتی و رؤسای بانک‌ها و شرکت‌ها و همچنین سفرای کشورهای خارجی و به‌خصوص اسلامی، و بسیاری از شیوخ و خلفای طریقه ‏تیجانیه از کشورهای غرب آفریقا شرکت می‌کنند.‏ 💠 شهر تیواون در فاصله حدود ۱۲۰ کیلومتری داکار واقع شده است، و در روزهای ۱۰ تا ۱۲ ربیع‌الاول از جمعیت میلیونی شرکت‌کنندگان در مراسم ‏Gamou‏ پذیرایی می‌کند. مردم از اطراف و اکناف سنگال و برخی نیز از کشورهای دیگر جهت شرکت در این مناسبت به سوی مرکز ‏طریقه تیجانیه عزیمت می‌کنند و چند روز در این شهر می‌مانند. 💠 هرچند اغلب حاضران در این جشن بزرگ، از پیروان طرق تیجانیه‌اند، ‏ولی پیروان طرق دیگر از قبیل لائینیه، قادریه، مریدیه و حتی وهابی‌ها هم شرکت می‌کنند. به‌خاطر تجمع اغلب مسلمانان و هواداران طریقه ‏تیجانیه در شهر تیواون جهت شرکت در این مراسم، شهر داکار و سایر شهرهای بزرگ سنگال در این ایام بسیار خلوت است.‏ 💠 دومین جشن مولد النبی (ص) در منطقه فوتا و به‌خصوص در روستای حلوار، محل تولد شیخ‌عمر الفوتی، مبارز معروف برگزار می‌شود. در ‏این مراسم هم تعداد زیادی از پیروان طریقه تیجانیه شرکت می‌کنند.‏ 📚 در فصل ششم کتاب تصوف در غرب آفریقا، حجت الاسلام و ‏المسلمین سیدمحمد شاهدی برنامه‌هایی که در این جشن بزرگ اجرا می‌شود را از این قرار برشمرده است: ‏1⃣ مرسوم است که چند روز پیش از برگزاری این مراسم، هدایای نقدی از سوی دولت و مسئولان و مؤسسات خیریه و افراد متمول ‏سفارتخانه‌ها به مرکز خلافت تیجانیه «شهر تیواون» ارسال می‌شود.‏ ‏ 2⃣ پس از حضور مردم در این مراسم، شهر تیواون به منبر وعظ و خطابه تبدیل می‌شود. خطیبان در گوشه‌و‌کنار و با زدن خیمه‌هایی ‏مشغول وعظ و نصیحت مردم می‌شوند. آنان با زبان‌های محلی پلار و ولوف صحبت می‌کنند و در فضایل و مناقب پیامبر اسلام ‏(ص) به سخنرانی می‌پردازند. اغلب خطبا اشعار و ابیات زیادی در وصف پیامبر (ص) و غزوات آن حضرت برای مردم می‌خوانند.‏ ‏3⃣ از اعمال بسیار مهم آنان در ایام ولادت پیامبر اسلام (ص) خواندن «اوراد الوظیفه» است. این اوراد که پیش از این درباره آنها ‏سخن گفته شد، به‌صورت دسته‌جمعی و با آهنگ خاصی خوانده می‌شود.‏ ‏4⃣ از دیگر اعمال افراد حاضر در مراسم بزرگداشت مولد النبی (ص)، گوش‌دادن یا خواندن قصاید کتاب البُرده، اثر ‏الشیخ‌ البوصیری است که حاوی ابیات مدح پیامبر (ص) است. اغلب گروه‌هایی که از جوانان تشکیل شده و زبان عربی می‌دانند، ‏به‌صورت دسته‌جمعی این کتاب را چندین مرتبه ختم می‌کنند. آنان با آهنگی بسیار دل‌نشین و جذاب، ابیات آن را به‌صورت گروهی ‏می‌خوانند.‏ ‏5⃣ ختم قرآن در چندین نوبت در این ایام نیز از اعمال مستحب است.‏ ‏6⃣ در کنار این جشن بزرگ و حضور چند میلیونی، افراد زیادی با برپایی بازارچه‌هایی، اقدام به ‏فروش اجناس می‌کنند (از باب لیشهدوا منافع لهم). افراد دست‌فروش زیادی هم با حمل برخی اجناس، مشغول تجارت خُرد می‌شوند. انسان در این ایام شاهد ‏صحنه‌های بسیار دیدنی و جذاب است.‏ 💠 در این مراسم باشکوه که بزرگ‌ترین گردهمایی تیجانی‌ها در سودان غربی به‌حساب می‌آید، همه شیوخ سنگالی و دیگر شیوخ و خلفای این ‏طریقه از سایر کشورهای غرب آفریقا شرکت می‌کنند. شهر تیواون و کولاخ به عنوان دو مرکز مهم تیجانی‌ها در غرب آفریقا، بلکه شمال ‏این قاره به‌حساب می‌آیند، و اطاعت از هرگونه تصمیمی که از این دو مرکز صادر می‌شود، برای دیگران واجب است. #افاده_تبلیغی #اندیشکده_تبلیغ #آیین_و_فرهنگ 👈مؤسسه اطلس شیعه

آیین‌ها و فرهنگ، جشن‌های اسلامی (١) مولد النبی صلی الله علیه و آله (٣) 🕋 مکه مکرمه / محل ولادت 💠 پیش‌تر اشاره کردیم که میلاد رسول خدا (ص) در طول تاریخ در شهرهای مختلف جهان اسلام برگزار می‌شده است. این بزرگداشت در شهر مکه به‌صورت جدی‌تری مورد توجه بوده، زیرا این شهر محل تولد آن حضرت است. 💠 سلطان سلیمان، فرزند سلیم، در سال ۹۳۵ دستور بازسازی مولد النبی را صادر کرد. پیش از وی، الملک المظفر غسانی (حاکم یمن)، پیش از او، فرج بن برقوق (از سلاطین مملوکی)، پیش از ابن برقوق، اشرف شعبان (حاکم مصر) و پیش‌تر الناصر عباسی، برای نخستین بار بناهایی در آنجا ساخته بودند. 💠 همچنین سلطان محمد بن مراد عثمانی، به یکی از آغایان دربار خود با نام غضنفرآغا دستور داد تا محل ولادت آن حضرت را بازسازی کند. او نیز با صرف پول فراوان، بنا و مناره بزرگی در محل ولاتپدت ساخت، و موقوفاتی در مملکت عثمانی را به آن اختصاص داد، امام جماعت و مؤذن و خادم برایش گمارد، و مُدرّسی را معین کرد تا هفته‌ای دو روز در آنجا تدریس کند. 💠 از اماکن متبرکه‌ای که ایرانیان در سفر حج زیارت می‌کردند، همین ساختمان مولد النبی در مکه بود، جایی که حالا به کتابخانه مکه المکرمه تبدیل شده است. یک زائر ایرانی که در سال 1315 قمری به زیارت این خانه توفیق یافته، می‌نویسد: «روز جمعه، چهاردهم، به زیارت حضرت رسول در موضعی که مشهور به مولد النبی است رفتیم، و آن موضع واقع است در سوق اللیل. از در داخل شدیم و تخمیناً چهارده پله پایین رفتیم. وارد اتاقی شدیم که مسمی به مسجد است. بعد از آن، به اتاق دیگر رفتیم. در این اتاق ضریحی است. درِ ضریح را خادم باز کرد. داخل در این ضریح گودالی واقع است. در وسط آن سنگ سبزی بود که محل تولد حضرت ختمی مرتبت بود. آن موضع مطهر را تقبیل نموده و صورت را بر آن مالیده و به خاک پاک و غبار نور آثار آن مکان رفیع البنیان، که رشک کحل الجواهر است، دیده را منور نموده، پس از آن در مسجد آمده، هر یک دو رکعت نماز تحیت به‌جا آوردیم و از آن مکان بیرون آمدیم». (منبع: آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۱۵۴و۱۵۵، رسول جعفریان) 💠 در این جشن‌ها که به‌طور معمول با حضور خلفا، امرا و علما برگزار می‌شد، شاعران اشعار خویش را می‌خواندند و هدایایی از دست بزرگان دریافت می‌کردند. در ایران اسلامی نیز برگزاری این جشن‌ها امری مسلم بود. این مجالس تا به امروز در مناطق سنی‌نشین برقرار است و در آنها اشعاری در مدح پیامبر (ص) خوانده می‌شود. 💠 برگزاری جشن‌های ولادت در مکه سبب شد تا این جشن‌ها به‌مرور در بسیاری از نقاط جهان اسلام نیز برگزار شود. یکی از مهم‌ترین این مناطق، کردستان بود که امروزه نیز در سراسر آن جشن‌های ولادت با آوازه‌خوانی و سرود برگزار می‌شود. 💠 با روی کار آمدن دولت سعودی در عربستان، همه این جشن‌ها در مکه و مدینه ملغی شد، و تا به امروز نیز عربستان سعودی یکی از دو دولتی است که روز میلاد رسول خدا را به‌عنوان تعطیل رسمی اعلان نکرده است. 💠 در پی تصرف حجاز توسط دولت سعودی دوم در سال‌های ۱۳۴۲ و ۱۳۴۳ هجری قمری، همزمان با تخریب بقاع متبرکه بقیع، اُحُد و قبرستان مَعْلات مکه، محل مولد النبی نیز که در شعب ابی‌طالب و نزدیکی حرم الهی قرار داشت، تخریب شد. 💠 البته با اصرار شیخ‌عباس قطان (م. ۱۳۷۰) شهردار وقت مکه (در سال‌های ۱۳۴۷ الی ۱۳۶۴ ق) و درخواست مستقیم وی از ملک‌عبدالعزیز، در محل مولد النبی کتابخانه‌ای بنا کردند و آن را «مکتبة مکة المکرمه» نام نهادند. این کتابخانه تا به امروز برقرار است.  💠 قطان همچنین محل تولد حضرت زهرا (س) و به‌عبارتی خانه حضرت خدیجه (س) را به یک مدرسه حفظ قرآن تبدیل کرد که بعدها در طرح توسعه مسجد الحرام ازمیان رفت. 💠 محل ولادت حضرت رسول (ص) امروز در شعب ابی‌طالب و در نزدیکی حرم خدا محفوظ مانده است. در سال‌های اخیر، زکی یمانی با حمایت مالی خود، سبب تألیف کتاب‌هایی درباره این ساختمان شد، و مستند به صدها روایت تاریخی و منبع قدیمی اعتبار تاریخی آن را اثبات کرد. 💠 با این حال، علمای وهابی رساله‌های فراوانی درباره نادرستی این جشن‌ها و بزرگداشت این روز نگاشته‌‌اند. عمده ادله آنها ریشه در نگاه سلفی‌شان دارد. براساس این نگاه، ازآنجاکه صحابه و نسل اول از علمای قرن اول چنین مراسمی را برگزار نمی‌کرده‌اند، ما نیز نباید چنین مراسمی را برگزار کنیم. این در حالی است که آنان به بزرگداشت روز ملی سعودی اعتراضی ندارند. 💠 به نظر می‌رسد این قبیل جشن‌ها و مراسم‌ها، جنبه بزرگداشت دارد و شاید بتوان آن را مصداق آیه‌ای چون «و ذکرهم بأیام الله» (و روزهای خدا را به آنان یادآوری کن) دانست. #افاده_تبلیغی #اندیشکده_تبلیغ #آیین_و_فرهنگ 👈مؤسسه اطلس شیعه