درمان بیماریهای معنوی از منظر قرآن کریم
👌 درمان عیب جویی.
یکی دیگر از بیماری های معنوی که در نفس و درون انسان شکل می گیرد عادت به منفی نگری و عیب جویی از دیگران است.
ریشه های این بیماری عبارتند از:
۱- پوشاندن عیوب خود با جستجو و بزرگ کردن عیوب دیگران.
۲- حسادت نسبت به کمالات دیگران، چون نمیتواند خود را به صاحب کمال برساند با عیب جوی میخواهد کمالات دیگران را از بین ببرد.
۳-سوءظن و #بدگمانی که به دنبال آن، به عیب جویی میپردازد.
۴- دشمنی با دیگران که موجب می شود عیب جویی کند.
۵- خودخواهی آنجا که می خواهد خود را بالا ببرد به عیب جویی رقیب می پردازد تا بدین وسیله خود را بر دیگری مقدم بدارد.
۶- غفلت از #خدا و لذت بردن از گناه، بعضیها ذاتاً از عیب جویی و آبروریزی دیگران لذت میبرند و این خود یک بیماری دیگری است که باید درمان شود.
قرآن کریم برای پیشگیری و درمان عیب جویی می فرماید:
وَيْلٌ لِّكُلِّ هُمَزَةٍ لُّمَزَةٍ
ﻭﺍﻱ ﺑﺮ ﻫﺮ ﻋﻴﺐﺟﻮﻱ ﺑﺪﮔﻮﻱ ! الهمزه آیه (١)
و در سوره حجرات آیه ۱۱ می فرماید:
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِّن قَوْمٍ عَسَىٰ أَن يَكُونُوا خَيْرًا مِّنْهُمْ وَلَا نِسَاءٌ مِّن نِّسَاءٍ عَسَىٰ أَن يَكُنَّ خَيْرًا مِّنْهُنَّ وَلَا تَلْمِزُوا أَنفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِيمَانِ وَمَن لَّمْ يَتُبْ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ
ﺍﻱ ﺍﻫﻞ ﺍﻳﻤﺎﻥ! ﻧﺒﺎﻳﺪ ﮔﺮﻭﻫﻲ ﮔﺮﻭﻩ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﻣﺴﺨﺮﻩ ﻛﻨﻨﺪ ، ﺷﺎﻳﺪ ﻣﺴﺨﺮﻩ ﺷﺪﻩ ﻫﺎ ﺍﺯ ﻣﺴﺨﺮﻩ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﻭﻧﺒﺎﻳﺪ ﺯﻧﺎﻧﻲ ﺯﻧﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺍ [ ﻣﺴﺨﺮﻩ ﻛﻨﻨﺪ ] ﺷﺎﻳﺪ ﻣﺴﺨﺮﻩ ﺷﺪﻩ ﻫﺎ ﺍﺯ ﻣﺴﺨﺮﻩ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ ، ﻭ ﺍﺯ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻋﻴﺐ ﺟﻮﻳﻲ ﻧﻜﻨﻴﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻟﻘﺐ ﻫﺎﻱ ﺯﺷﺖ ﻭ ﻧﺎﭘﺴﻨﺪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﺻﺪﺍ ﻧﺰﻧﻴﺪ ; ﺑﺪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻭ ﻋﻠﺎﻣﺘﻲ ﺍﺳﺖ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﺭﺍ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩﻧﺶ ﺑﻪ ﻟﻘﺐ ﺯﺷﺖ ﻋﻠﺎﻣﺖ ﮔﺬﺍﺭﻱ ﻛﻨﻨﺪ . ﻭ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ [ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﻮﺭ ﻧﺎﻫﻨﺠﺎﺭ ﻭ ﺯﺷﺖ ] ﺗﻮﺑﻪ ﻧﻜﻨﻨﺪ، ﺧﻮﺩ ﺳﺘﻤﻜﺎﺭﻧﺪ.
بنابر این برای #درمان این بیماری باید اولاً به نهی الهی و عذابی که خداوند بیان فرموده است توجه شود.
ثانیاً انسان به جستجوی #عیوب خود بپردازد و آنها را بزرگ بشمارد تا از عیب جویی دیگران صرف نظر نماید.
امیرالمومنین(علیهالسلام) در این باره میفرماید: «مَنْ نظَرَ فی عَیْبِ نَفْسِهِ اِشْتَغَلَ عَنْ عَیْبِ غَیرِهِ «هر که عیب خود را ببیند از پرداختن به عیب دیگران باز ایستد.» در یکی از نصیحت های پیامبر ص به امیرالمومنین نیز آمده است که« هروقت دیدی مردم به عیب جویی همدیگر می پردازند، تو به رفع عیوب خود بپرداز.»
سوم با مثبت نگری و بزرگ دیدن خوبی های دیگران، می شود از #عیبجویی فاصله گرفت.
و چهارم همانطوری که خداوند ستار العیوب است و عیب های ما بندگان را می پوشاند ما هم باید تلاش کنیم عیوب بندگان خدا را نادیده گرفته و از عیبجویی آنان بپرهیزیم.
eitaa.com/slamicpsychology
sapp.ir/slamicpsychology
✅ راهکارهای #درمان آسیب های روانی از دیدگاه امام علی علیه السلام :
با ارزيابي عوامل فشار رواني از ديدگاه روانشناختي، اكنون بر تبيين اين بحث از ديدگاه
نهج البلاغه تأمل ميكنيم:
حضرت علي در جاي جاي بيانات حكيمانه خويش، در جهت عمق بخشيدن به #تفكر و نظام شناختي افراد، به عنوان راهبردي اساسي در مقابله با حوادث و وقايع تأكيد دارد. حضرت بر اساس آسيب شناسي پيش گفته كه دنيا را عامل اصلي فشارهاي رواني ميداند، با تبيين رويكرد افراد دنياپرست و افراد با ايمان به تفسير وقايع سخت زندگي، در حقيقت نظام هاي ارزيابي موجود را سطح بندي ميكند و ارزش هريك را در كنترل فشار باز مي شناساند:
سطح اول ـ تفسير ظاهري از پديده ها و حوادث :
«كسي كه از دنيا اندوهناك باشد، از قضاي الهي خشمناك است؛ و آن كس كه از مصيبت وارده
شكوه كند، از خدا شكايت كرده است» (نهج البلاغه، حكمت 228).
در اين بيان، امام علي اظهار شكايت از وقايع سخت #زندگي را ناشي از تفسير ظاهري حوادث
دنيا و توجه نداشتن به عواملي مانند: فناپذيري حوادث و وقايع مادي، حكمتها و آزمايشهاي الهي
در حوادث، و دوري از واقع نگري در برابر اتفاقاتي كه در گذشته نيز بسيار رخ داده است، ميداند.
حضرت اين سطح از برخورد را ناشي از دل بستن به دنيا و غفلت از عوامل فوق ميداند كه همواره
سه آسيب را به همراه دارد : اندوهي رها نشدني، حرصي جدا نشدني، و آرزويي دست نيافتني.
سطح دوم ـ تفسير پديده ها در سطح عميق دستگاه رواني و واقع بينانه :
در اين سطح تغييرات زندگي و حوادث آن به صورت #مثبت و معنادار ارزيابي شده است و حضرت علي تمام وقايع فشارزا را نيز به صورت چندبعدي و داراي هدف تفسير كرده است. تفسير و تحليلي كه حضرت در اين سطح آن را مطرح ميكند، نگاهي عميق و واقع بينانه به پديده هاست: «همانا دنيا سراي راستي براي راستگويان، و خانه تندرستي براي دنياشناسان، و خانـه بي نيازي براي توشه گيران، و خانه پند براي پندآموزان است. دنيا سجده گاه دوستان خدا، جاي #نماز فرشتگان الهي، فرودگاه وحي خدا، و جايگاه تجارت دوستان خداست كه در آن رحمت خدا را به دست آوردند و #بهشت را سود بردند. چه كسي دنيا را نكوهش ميكند؟ حال آنكه دنيا با بلاي خود، بلاها را نمونه آورد، و با #شادماني خود آنان را به شادماني رساند...» (نهج البلاغه، حكمت 131).
«آن كس كه #تنگدستي را آزمايش الهي نداند، پاداشي را كه بدان اميد داشت، از دست ميدهد» (همان، حكمت 358).
در اين سطح، هستي و نيستي، حيات و موت، بقا و فنا، #سلامتي و بيماري با هم درك ميشود و
به صورت يك مجموعه كارآمد و هدفمند در نظر گرفته ميشود «يعلمون ظاهراً من الحيوه الدنيا و هم عنِ الأخرة هم غافلون» (روم، 7).
اين نوع ارزيابي در مقابله با فشار رواني بسيار مهم است؛ زيرا زماني كه افراد #معنای_زندگي و
فلسفه و هدف مصايب و مشكلات را بفهمند، آمادگي بيشتري براي #تحمل آن پيدا ميكنند (سالاريفر و همكاران، 1389،ص254).
امروزه نيز در پژوهشهاي مربوط به #سلامت_روان بر نقش درمانهاي #معنوي تأكيد بسياري ميشود. از مباني اصلي اين درمانها، #توانمندسازي افراد در دستيابي به درك واقعي و فراتر از واقعه رخداده ميباشد كه به آنها امكان ميدهد اتفاقات غيرقابل اجتناب را در سطحي فراتر از ظاهر تحليل نمايند و در نتيجه توانمندي مقابله با رويداد را كسب كنند.
ادامه دارد...
eitaa.com/slamicpsychology
sapp.ir/slamicpsychology
ما که پول نداشتیم دماغمان را عمل کنیم و گونه بکاریم، ما که خط لب نداشتیم و مژه مصنوعی نداشتیم، ما که موی بلوند و قدِ بلند نداشتیم، ما که چشمهایمان رنگی نبود، رفتیم و کتاب خواندیم و با هر کتابی که خواندیم، دیدیم که زیباتر شدیم، آنقدر که هربار که رفتیم در آینه نگاه کردیم، گفتیم: خوب شد خدا ما را آفرید وگرنه جهان چیزی از زیبایی کم داشت.
❓میدانی آن جراح که هر روز ما را زیباتر میکند، اسمش چیست؟
اسمش « کتاب» است. چاقویش درد ندارد، اما همهاش #درمان است. هزینهاش هم هرقدر که باشد به این زیبایی میارزد. من نشانی مطب این پزشک را به همهی #زنان میدهم: به اولین کتابفروشی که رسیدید، بی وقت قبلی داخل شوید، آن طبیب مشفق، آنجا نشسته است، منتظر شماست.
#عرفان_نظرآهاری