🔸 در ادامه سوره با ذکر نمونه هایی از ابتلای اقوام گذشته می فرماید عده ای از مردم هستند که می گویند ایمان آوردیم اما وقتی در مسیر الهی سختی می بینند، فتنه ها و ابتلایات الهی را که برای صبر و تقویت ایمان آنها قرار داده شده عذاب الهی می دانند که بر مومنین نازل شده و از مومنین جدا می شوند و در ایمان خود تردید می کنند. وقتی مومنین حقیقی #صبر می کنند و نصرت الهی شامل آنها می شود دوباره خود را به مومنین می چسبانند؛ "وَ مِنَ ٱلنَّاسِ مَن يَقُولُ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ فَإِذَآ أُوذِیَ فِی ٱللَّهِ جَعَلَ فِتْنَةَ ٱلنَّاسِ كَعَذَابِ ٱللَّهِ وَ لَئِن جَآءَ نَصْرٌ مِّن رَّبِّكَ لَيَقُولُنَّ إِنَّا كُنَّا مَعَكُمْۚ أَوَ لَيْسَ ٱللَّهُ بِأَعْلَمَ بِمَا فِی صُدُورِ ٱلْعَالَمِين" (عنکبوت؛ ۱۰).
🔸 نمونه ابتلای #تشکیلاتی ماجرای گروهی از بنی اسرائیل پس از موسی (ع) است که به پیامبر خود گفتند از خداوند بخواهد برای آنها حاکمی تعیین کند تا یک سپاه به راه انداخته و علیه پادشاه ظالم زمان خود یعنی جالوت قیام کنند. پیامبر قوم به ایشان گفت شما اهل حرف هستید نه اهل عمل و جهاد! آنها گفتند؛ "وَ مَا لَنَآ أَلاَّ نُقَٰتِلَ فِی سَبِيلِ ٱللَّهِ وَ قَدْ أُخْرِجْنَا مِن دِيَارِنَا وَ أَبْنَآئِنَا" (بقره؛ ۲۴۶) چرا جهاد فی سبیل الله نکنیم در حالیکه جالوت ما را از خانه و کاشانه خود بیرون کرده است و به ما ظلم می کند. اما قرآن می گوید وقتی جنگ شد مگر گروه اندکی بقیه رویگردان شدند؛ "فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِمُ ٱلْقِتَالُ تَوَلَّوْا۟ إِلاَّ قَلِيلاً مِّنْهُمْ" (بقره؛ ۲۴۶).
🔸 وقتی خداوند طالوت را بعنوان فرمانده ایشان تعیین کرد، عده ای گفتند چرا او حاکم باشد ما از او بهتر هستیم و توان مالی بیشتری داریم؛ "قَالُوٓا۟ أَنَّیٰ يَكُونُ لَهُ ٱلْمُلْكُ عَلَيْنَا وَ نَحْنُ أَحَقُّ بِٱلْمُلْكِ مِنْهُ وَ لَمْ يُؤْتَ سَعَةً مِّنَ ٱلْمَالِ" (بقره؛ ۲۴۷) عده ای از آنان هم از جهاد سر باز زدند. در مسیر جهاد هم خداوند آنها را مبتلا کرد به اینکه با اینکه تشنه بودند وقتی به آب رسیدند، تنها یک مشت آب بنوشند؛ "فَلَمَّا فَصَلَ طَالُوتُ بِٱلْجُنُودِ قَالَ إِنَّ ٱللَّهَ مُبْتَلِيكُم بِنَهَرٍ فَمَن شَرِبَ مِنْهُ فَلَيْسَ مِنِّی وَ مَن لَّمْ يَطْعَمْهُ فَإِنَّهُۥ مِنِّیٓ إِلاَّ مَنِ ٱغْتَرَفَ غُرْفَةَۢ بِيَدِهِۦۚ فَشَرِبُوا۟ مِنْهُ إِلاَّ قَلِيلاً مِّنْهُمْۚ" و نهایتا عده قلیل از آنان مومن واقعی بودند و تا اخر ماندن و از خداوند طلب صبر و ثبات قدم کرده و نهایتا با نصرت الهی داوود که یکی از این مومنین بود با قلاب سنگ، سنگی به پیشانی جالوت زد و او را کشت و با کشته شدن جالوت، سپاه او هم فرار کردند و شکست خوردند؛ "فَهَزَمُوهُم بِإِذْنِ ٱللَّهِ وَ قَتَلَ دَاوُۥدُ جَالُوتَ" (بقره؛ ۲۵۱).
🔸 وقتی #تشکیلات_ایمانی مومنین شکل گرفت و ادعای ولایت و همبستگی ایمانی کرد، ابتلائات و فتنه ها شروع می شود. ابتلای به پذیرش رهبری ابتلای به عوامل تفرقه افکن و.. از این جمله است. نمونه آن ابتلائات و فتنه های بعد از تشکیل #جمهوری_اسلامی به رهبری امام (ره) بود. ابتلای به نفاق داخلی، تجزیه طلبی های قومی، دشمن خارجی و جنگ تحمیلی ۸ ساله و..
🔸 باید بدانیم که وجود این فتنه ها برای #تشکیلات و #جامعه_ایمانی سنت الهی است برای تمحیص و تمییز مومنین از غیر مومنین و تثبیت ایمان و صبر و جهاد مومنین.
🔸 همین ابتلائات در سطح کوچکتر در تشکیلات ایمانی هم وجود دارد. تا ادعای ایمان و روابط ایمانی شد، ابتلای به فتنه ها شروع می شود. شیطان وسوسه می کند و تفرقه ایجاد می کند، مشکلات مالی و.. دائما بر سر راه مومنین ایجاد می شود. قرآن کریم می فرماید خداوند بر کسانی که در این فتنه ها سربلند بیرون بیایند و صبر داشته و هجرت و جهاد کنند بسیار آمرزنده و مهربان است؛ "ثُمَّ إِنَّ رَبَّكَ لِلَّذِينَ هَاجَرُوا۟ مِنۢ بَعْدِ مَا فُتِنُوا۟ ثُمَّ جَاهَدُوا۟ وَ صَبَرُوٓا۟ إِنَّ رَبَّكَ مِنۢ بَعْدِهَا لَغَفُورٌ رَّحِيمٌ" (نحل؛ ۱۱۰).
🔸 مهم این است که تشکیلات ایمانی این موانع و فتنه ها را ابتلائی برای تقویت ایمان و تثبیت و قوام پیوند های ایمانی خود برای حرکت به سمت مراحل بالاتر و آماده شدن برای جهاد بداند. لذا در آیه پایانی سوره عنکبوت می فرماید؛ اگر مومنین با صبر خود به مقام مجاهدت رسیدند خداوند به آنها بشارت می دهد که راه را نشان ایشان بدهد ؛ "وَ ٱلَّذِينَ جَاهَدُوا۟ فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَاۚ وَ إِنَّ ٱللَّهَ لَمَعَ ٱلْمُحْسِنِينَ" (عنکبوت؛ ۶۹)
بله | ایتا | تلگرام | روبیکا | اینستاگرام | تارنما
🌐 www.Karavani.ir | #سلوک_تشکیلاتی
رفیق روزهای بندگی قسمت بیست و یکم.mp3
4.33M
📻 #کتاب_صوتی : #رفیق_روزهای_بندگی
#قسمت_بیست_و_یکم: عمل صالح در نسبت با قرآن و امام
🔸 هر عمل صالح به اندازهی خود، نوعی ارتباط با امام است و وقتی انسان با امام زمان (عج) و قرآن کریم ارتباط و انس میگیرد، ابوابی از آیات قرآن کریم برایش روشن میشود که تاکنون برای او روشن نبوده است.
👈بله|ایتا|تلگرام|روبیکا|اینستاگرام
Karavani.ir | @SolookTashkilati
🔸 #تدبر_در_قرآن : #جزء_بیست_و_یکم ، سوره مبارکه احزاب
✍ سوره مبارکه احزاب با تاکید بر یک دستور ویژه شروع شده است؛ "يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِیُّ ٱتَّقِ ٱللَّهَ وَ لاَ تُطِعِ ٱلْكَافِرِينَ وَ ٱلْمُنَافِقِينَۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا" (احزاب؛ ۱). در این آیه شریفه عدم اطاعت از کافرین و منافقین را ملازم #تقوا دانسته است. و بلافاصله در مقابل نفی تبعیت و اطاعت کفار و منافقین، تبعیت از آنچه بر پیامبر (ص) وحی شده (قرآن) را راهکار ایجابی مقابله می داند. یعنی لازمه تقوای الهی، عدم اطاعت از کفار و منافقین و در مقابل تبعیت از قرآن است ؛ "وَ اِتَّبِعْ مٰا يُوحىٰ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ إِنَّ اَللّٰهَ كٰانَ بِمٰا تَعْمَلُونَ خَبِيراً" (احزاب؛ ۲)
🔸 در سوره مبارکه فرقان این مساله را به عنوان #جهاد_کبیر نام گذاری کرده می فرماید؛ "فَلَا تُطِعِ ٱلۡكَافِرِينَ وَجَاهِدۡهُم بِهِۦ جِهَادٗا كَبِيرٗا" (فرقان؛ ۵۲). رهبر معظم انقلاب در تفسیر این آیه ضمیر "ه" در "وَ جَاهِدۡهُم بِهِ" را به جمله قبل می زنند و می فرمایند: "یعنی با عدم اطاعت از کافرین با آنها جهاد کن و این جهاد کبیر همان عدم پذیرش ولایت کفار در عرصه های غیر نظامی است. "
🔸 اما بسیاری از مفسرین مرجع این ضمیر را قرآن گرفته اند. یعنی با قرآن با کفار مقابله کن و لذا جهاد کبیر را #جهاد_فرهنگی و مقابله اعتقادی دانسته اند که این معنا هم با آیات اول و دوم سوره احزاب که بیان آن گذشت سازگار است. البته باید پذیرفت که هر دو بیان با یکدیگر منافاتی ندارد چرا که عدم پذیرش ولایت کفار نیز یک بحث اعتقادی و #فرهنگی است. امر فرهنگی که در اقتصاد سیاست و.. مصداق می یابد.
🔸 بحث عدم تبعیت از کفار و منافقین و مرعوب نشدن در مقابل ایشان در قرآن بحثی بسیار ریشه دار است. در ادبیات حضرت امام خمینی (ره) و رهبر معظم انقلاب که ریشه قرآنی دارد، نقطه ضعف جامعه در انفعال نسبت به #تهاجم_فرهنگی را #خودباختگی فرهنگی و #غربزدگی و مرعوب شدن در مقابل غرب معرفی می کند. وقتی جامعه کفر و تمدن غرب مظهر پیشرفت و تمدن تلقی شد و پیشرفت و ترقی در بعد صرفا مادی تحلیل شد، توحش غرب در لایه هایی مثل اخلاق دیده نمی شود. ترویج #فساد_جنسی به اسم #آزادی که آزادی حیوانی است، توحش و حیوانیت تلقی نمی شود. #فرهنگ_غربی و #سبک_زندگی_غربی به عنوان الگوی تمدن تلقی شده و از جمله #بی_حجابی و #برهنگی نشانه تمدن تلقی می شود.
🔸 این در حالی است که در #فرهنگ_اسلامی نه تنها اطاعت از کفار و دنباله های داخلی آنها یعنی منافقین نهی شده بلکه بر #مرزبندی صریح با آنها هم تاکید شده است. بر همین اساس در جهاد کبیر هر گونه تشبه به کفار حرام است. از پیامبر (ص) نقل شده که اگر کسی خود را شبیه قوم دیگری کند، از آنها محسوب می شود؛ "مَن تَشَبَّهَ بِقَوم فَهُوَ مِنهُم" چرا که این تشبه از روی علاقه است و تبعیت همراه با محبت موجب اتحاد می شود و سنخیت می آورد. لذا در روایت معتبری از امام صادق (ع) نقل شده که خداوند به یکی از انبیاء خود وحی کرد که؛ "قل للمومنین لاتلبسوا لباس اعدائی و لاتطعموا طعام اعدائی و لاتسلکوا مسالک اعدائی فتکونوا اعدائی کما هم اعدائی". لباس دشمنان خدا را نپوشید و غذای ایشان را نخورید و مسلک و #سبک_زندگی آنها را دنبال نکنید که در غیر اینصورت شما هم در زمره دشمنان خداوند محسوب می شوید.
🔸 در واقع اطاعت و #تبعیت مسلمانان از کفار موجب #نفاق ایشان می شود و منافقین هم به بیان همین آیات قرآن ملحق به کفار هستند. چرا که تشبه به کفار در عمل و رفتار نشانه گرایش قلبی و اعتقادی به ایشان است به این معنا که فرد در ظاهر در جرگه #مسلمانان بوده و در دل خود میل به #کفار دارد و این همان نفاق است.
🔸 سوره احزاب به این بیان اشاره دارد که منافقین کسانی هستند که وقتی فشار کفار زیاد می شود و حکومت اسلامی و جامعه اسلامی در هجمه یا موضع ضعف قرار می گیرد، از پرده نفاق بیرون آمده و از دورن جامعه با کفار همراهی کرده و به آزار و اذیت می پردازند لذا خداوند به پیامبر (ص) مجدا امر می کند که مرعوب کفار بیرونی و منافقین داخلی نشود و اذیت آنها را رها کند و به خداوند توکل کند؛ "وَ لاَ تُطِعِ ٱلْكَٰفِرِينَ وَ ٱلْمُنَافِقِينَ وَ دَعْ أَذَاهُمْ وَ تَوَكَّلْ عَلَی ٱللَّهِۚ وَ كَفَیٰ بِٱللَّهِ وَكِيلاً" (احزاب؛ ۴۸).
🔸 از طرفی در وصف مومنین هم می فرماید: "آنها انتظار دشمنی دشمنان و همراهی منافقان داخلی را دارند و می گویند خداوند دشمنی کفار و منافقین را وعده داده بود. لذا در فتنه ها مومنین آبدیده شده و بر ایمانشان افزوده می شود" ؛ "قَالُوا۟ هَٰذَا مَا وَعَدَنَا ٱللَّهُ وَ رَسُولُهُۥ وَ صَدَقَ ٱللَّهُ وَ رَسُولُهُۥۚ وَ مَا زَادَهُمْ إِلَّآ إِيمَانًا وَ تَسْلِيمًا"
🔸 یکی از وظایف #تشکیلات_فرهنگی و قرآنی در #جامعه_ایمانی تزریق این نگاه در میان مومنین است تا اولا بدانند که باید مرزبندی خود را با دشمنان خارجی پررنگ کنند و در تبرّی از #ولایت_طاغوت در همه عرصه های #سیاسی ، #اقتصادی و #فرهنگی صریح و محکم باشند. ثانیا بدانند که به هر حال در جامعه اسلامی هم بیمار دلانی که به ظاهر اسلام آورده اند و دل در گرو دنیاطلبی و حیات مادی داشته و جامعه کفر و تمدن مادی او را آرمان خود می دانند وجود دارند. وظیفه مومنین در ابتدا #تبلیغ دین الهی و دعوت ایشان به دین الهی و توحید است البته به روش های خود که در #تبلیغ و #امر_به_معروف بیان شده است. در درجه بعد هم باید بدانند که در شرایط محاصره جامعه اسلامی توسط دشمنان خارجی مانند شرایط #تحریم و.. منافقان با آنها همراهی کرده و عامل ایجاد فتنه داخلی در جامعه اسلامی می شوند. این فتنه های جریان #نفاق_داخلی امر متعارفی است برای تقویت ایمان مومنین و لحوق منافقین به کفار و در واقع تمییز و غربال جامعه دینی.
🔸 البته وظیفه مومنین هم #جذب_حداکثری یعنی جذب افراد ضعیف الایمان و تقویت ایشان از طریق تبلیغ دین است. در خالص سازی جامعه ابتدا باید خالص سازی اعتقادی و اخلاقی و رفتاری و جذب افراد ناآگاه و ضعیف الایمان از طریق #جهاد_کبیر یا همان #جهاد_فرهنگی شکل بگیرد و نهایتا اندک افراد معاند دفع شوند و این وظیفه نیز در سوره احزاب تصریح شده است؛ "ٱلَّذِينَ يُبَلِّغُونَ رِسَالَاتِ ٱللَّهِ وَ يَخْشَوْنَهُۥ وَ لاَ يَخْشَوْنَ أَحَدًا إِلاَّ ٱللَّهَۗ وَ كَفَیٰ بِٱللَّهِ حَسِيبًا" (احزاب؛ ۳۹). در آیات دیگر بر ابلاغ رسالات الهی به جامعه با نصح و خیر خواهی تصریح شده است. (اعراف؛ ۶۲ و ۶۸)
بله | ایتا | تلگرام | روبیکا | اینستاگرام | تارنما
🌐 www.Karavani.ir | #سلوک_تشکیلاتی
رفیق روزهای بندگی قسمت بیست و دوم.mp3
4.42M
📻 #کتاب_صوتی : #رفیق_روزهای_بندگی
#قسمت_بیست_و_دوم: رجوع به قرآن در غیبت امام زمان (عج)
🔸 آنچنان که در حدیث شریف ثقلین آمده، قرآن و عترت پیامبر (ص) از یکدیگر جدایی ناپذیرند. پس در عصر غیبت، راه ارتباط با امام عصر (عج) نیز ارتباط و انس با قرآن است.
👈بله|ایتا|تلگرام|روبیکا|اینستاگرام
Karavani.ir | @SolookTashkilati
🔸 #تدبر_در_قرآن : #جزء_بیست_و_دوم ، سوره مبارکه فاطر
✍ خداوند متعال در سوره مبارکه فاطر منطق #رشد_معنوی و الهی انسان را اینگونه بیان می کند؛ "مَن كَانَ يُرِيدُ ٱلۡعِزَّةَ فَلِلَّهِ ٱلۡعِزَّةُ جَمِيعًاۚ إِلَيۡهِ يَصۡعَدُ ٱلۡكَلِمُ ٱلطَّيِّبُ وَٱلۡعَمَلُ ٱلصَّـٰلِحُ يَرۡفَعُهُۥۚ وَٱلَّذِينَ يَمۡكُرُونَ ٱلسَّيِّـَٔاتِ لَهُمۡ عَذَابٞ شَدِيدٞۖ وَمَكۡرُ أُوْلَـٰٓئِكَ هُوَ يَبُورُ" (فاطر؛ ۱۰). كسى كه عزت مى خواهد، بداند که عزت مختص خداست. خداوند هم عزت و بلند مرتبه شدن را در زوج ترکیبی "کلم طیب" و "عمل صالح" قرار داده است به این نحو که "کلم طیب" [عقايد و ایمان صحيح] به سوى او بالا مى رود و "عمل صالح" عامل کمک دهنده ای است که آن را بالا مى برد. و البته كسانى كه به جای "کلم طیب ایمانی"، مکر می کنند و به جای "عمل صالح" مرتکب گناه می شوند، براى آنان عذابى سخت خواهد بود، و بى ترديد حيلۀ آنان نابود مى شود و خودشان هم با مکرشان هلاک می شوند.
🔸 منظور از اینکه "إِلَيۡهِ يَصۡعَدُ ٱلۡكَلِمُ ٱلطَّيِّبُ" (فاطر؛ ۱۰)، "کلم" جمع "کلمه" است و "کلم طیب" عبارت است از کلام طیب که جلوه اندیشه پاک است. به بیان مرحوم علامه طباطبایی (رض): "مراد از کلم طیب عقاید حق از قبیل توحید است، و مراد از صعود آن تقربش به خدای تعالی است."
🔸 در روایات ذیل این آیه شریفه هم "کلم طیب" به عقاید حقه تطبیق داده شده است. از جمله آنکه امام رضا (ع) فرمود؛ "اَلْكَلِمُ اَلطَّيِّبُ هُوَ قَوْلُ اَلْمُؤْمِنِ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ، مُحَمَّدٌ رَسُولُ اَللَّهِ، عَلِيٌّ وَلِيُّ اَللَّهِ وَ خَلِيفَتُهُ حَقّاً، وَ خُلَفَاؤُهُ خُلَفَاءُ اَللَّهِ" (البرهان، ج۴، ص ۵۳۹).
🔸 از آنجا که اعتقاد و ایمان اصل وجود انسان را می سازد ، کلمه طیبه به خود مومن هم تعبیر شده است. کما اینکه خداوند متعال حضرت عیسی (ع) را به کلمه الهی معرفی کرده است. (نساء؛ ۱۷۱) در آیه شریفه دیگری این "کلم طیب" را به شجره طیبه تشبیه و آن را توصیف کرده است؛ "أَ لَمْ تَرَ كَيْفَ ضَرَبَ اَللّٰهُ مَثَلاً كَلِمَةً طَيِّبَةً كَشَجَرَةٍ طَيِّبَةٍ أَصْلُهٰا ثٰابِتٌ وَ فَرْعُهٰا فِي اَلسَّمٰاءِ تُؤْتِیٓ أُكُلَهَا كُلَّ حِينِۢ بِإِذْنِ رَبِّهَاۗ وَ يَضْرِبُ ٱللَّهُ ٱلْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ" (ابراهیم؛ ۲۴و۲۵).
🔸 کلمه طیبه مانند #شجرهى_طيّبه و درخت پاك ویژگی ها و آثارى دارد، از جمله؛
۱. حیات و رشد داشتن(حیات طیبه): شکوفا کردن #فطرت توسط دعوت رسول و نبی الهی که همان #دین است. دین و #ولایت_الهی آب حیاتی است برای جوانه زدن و شکوفایی فطرت.
۲. پایه (تنه و ریشه) ثابت و پایدار که منظور #توحید_فطری انسان است: توحیدی که پایه و باطن همه اندیشه و عمل انسان الهی است.
۳. استخراج فروع و شاخه های متعدد از اصل ثابت
۴. ثمره داشتن در همه حال و فایده داشتن: از جمله سايهداری، سرسبزی و طراوتش برای همجوار خود.
۵. از ارض به سماء صعود کردن و حرکت از خاک به افلاک
و...
🔸 انسان موحّد نيز هرگز مرده و بیجان نيست و آثار ايمان او دائماً در گفتار و اعمالش آشكار است. اعتقاد او دائمى است نه موسمى و همواره ديگران را به ايمان و معروف دعوت مىكند.
🔸 علامه (رض) می فرماید: اين آيه شريفه در باب عمل صالح و علم نافع، كلامى است جامع، كه مىفهماند كار هر كلام نيكو يعنى هر اعتقاد حق، اين است كه به سوى خداى عز و جل صعود كند، و صاحبش را به خدا نزديك بسازد، و كار عمل صالح هم اين است اين اعتقاد و علم حق را در بالا رفتن كمك كند، و معلوم است كه بالا رفتن علم اين است كه لحظه به لحظه از جهل و شك و ترديد، خالص گشته و توجه نفس بدان، كامل گردد، و قلب توجه خود را بين علم و چيزهاى ديگر تقسيم نكند، (زيرا اين تقسيم همان شرك مطلق است). پس هر قدر خلوص آدمى از شك و از خطوات شيطان كاملتر شود، صعود و ارتفاع علم شديدتر و سريعتر مىشود.
🔸 بر اساس آیات قرآن، فرزندان صالح انسان هم عمل او هستند که #عمل_صالح یا غیر صالح بوده و اگر مومن فرزند صالح داشته باشد ثمره و فرع وجودی او محسوب شده ولی اگر فرزند ناصالح و غیر مومن باشد از شجره طیبه مومن جدا شده و اهل او و فرع او محسوب نمی شود کما اینکه خداوند به حضرت نوح (ع) در مورد فرزندش فرمود؛ "إِنَّهُۥ لَيْسَ مِنْ أَهْلِكَۖ إِنَّهُۥ عَمَلٌ غَيْرُ صَالِحٍ" (هود؛۴۶).
🔸 همچنین اگر مومن با ایمان و عمل خود کسی را هدایت و تربیت به ایمان کند آن فرد پیرو فرع و عمل صالح و ثمره وجودی مومن می شود کما اینکه ابراهیم (ع) پس از سنت گذاری حسنه حج فرمود؛ "فَمَن تَبِعَنِی فَإِنَّهُۥ مِنِّیۖ" (ابراهیم؛ ۳۶).
همچنان که بر اساس روایات، یکی از پدران انسان پدر معنوی و علمی او است.
بعلاوه بر اساس روایات کسی که سنت گذاری اجتماعی یا تعلیم باب هدایت می کند، شاگردان و تابعان او عمل صالح او و ثمره وجودی او بلکه امتداد وجودی و شان وجودی او هستند (قبلا در تدبر جزء هفدهم بیان شد).
🔸 بر این اساس #تشکیلات_ولایی مومنین که حول محور ایمان و عمل صالح شکل می گیرد در حکم یک شجره طیبه است که از یک سو امام و رهبر تشکیلات در حکم کلمه طیب و افراد اعضا در نسبت با او در حکم ثمرات هستند و از یکسو کل تشکیلات شجره طیبه ای است که ثمرات آن برای مردم جامعه است.
🔸 این بیان بر اساس روایاتی که کلم طیب را به ولایت اهل بیت (ع) تفسیر کرده یا شجره طیبه را به ولایت ایشان که شاخه های آن به بیوت مومنین می رسد نیز قابل توضیح است. لذا در یک تشکیلات ایمانی هم: اولا اصل با ایمان و باور صحیح و #نیت_الهی است و این اعتقادات صحیح #روح_جمعی و #حیات_طیبه_تشکیلات است. ثانیا این ایمان و اعتقاد هم باید منجر به عمل صالح شود و هم اینکه با عمل صالح جمعی دائما ایمان جمعی #تشکیلات ارتفاع می یابد. لذا وقتی #تشکیلات_ایمانی زنده است و مفید و ثمر بخش است که رابطه #ایمان_جمعی و #عمل_صالح_جمعی در آن شکل گرفته منجر به #حیات_طیبه شود.
🔸 نکات #تشکیلاتی فراوانی از آیه #شجره_طیبه بدست می آید که در این فرصت مجال بیان نیست و به عهده مخاطب خواهد بود.
بله | ایتا | تلگرام | روبیکا | اینستاگرام | تارنما
🌐 www.Karavani.ir | #سلوک_تشکیلاتی
رفیق روزهای بندگی قسمت بیست و سوم.mp3
3.51M
📻 #کتاب_صوتی : #رفیق_روزهای_بندگی
#قسمت_بیست_و_سوم: عروج با قرآن در معراج نماز
🔸 فرمودهاند نماز معراج مومن است و آثار و برکات قرائت قرآن به نسبت اینکه در این معراج باشد یا نباشد بسیار متفاوت است به نحوی که قرائت قرآن در نماز، آثار و برکات بسیار بیشتر و متفاوت تری به نسبت قرائت در حالت غیرنماز دارد.
👈بله|ایتا|تلگرام|روبیکا|اینستاگرام
Karavani.ir | @SolookTashkilati
قسمت هجدهم.mp3
6.79M
🎙 #پادکست : #عید #توسعه_من
🔸 انسان عابد روزه دار به سمت قله حرکت میکند و همواره نزدیکتر میشود و اوج این #سلوک و #عبادت_جمعی آنجاست که زکات فطره پرداخته و به اقامه #عید میایستد..
👈بله|ایتا|تلگرام|روبیکا|اینستاگرام
Karavani.ir | @SolookTashkilati
🔸 #تدبر_در_قرآن : #جزء_بیست_و_سوم ، سوره مبارکه زُمر
✍ سوره مبارکه زمر در آیات خود دائما متذکر #اخلاص در دین به خصوص #توحید_عملی در #عبادت است. به بیان مرحوم علامه طباطبایی (رض) این سوره به دنبال بیان این مقصود است که پیامبر (ص) مامور به توحید و اخلاص دین است. توحید و اخلاصی که آیات و ادله وحی و عقل همه بر آن تواتر دارند. و لذا میبینیم خدای سبحان در خلال سوره چند نوبت کلام را متوجه این مساله میسازد، مثلا در آغاز سوره میفرماید: "فَٱعْبُدِ ٱللَّهَ مُخْلِصًا لَّهُ ٱلدِّينَ" (زمر؛ ۲) و باز در آیه بعدی میفرماید: "أَلاَ لِلَّهِ ٱلدِّينُ ٱلْخَالِص" (زمر؛ ۳) سپس در وسط سوره دوباره به این مساله بر میگردد و میفرماید: "قُلْ إِنِّیٓ أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ ٱللَّهَ مُخْلِصًا لَّهُ ٱلدِّينَ" (زمر؛ ۱۲) و باز در دو آیه بعد میفرماید: "قُلِ ٱللَّهَ أَعْبُدُ مُخْلِصًا لَّهُۥ دِينِی"(زمر؛ ۱۴)
🔸 خداوند در آیه دوم این سوره مبارکه می فرماید: "أَلاَ لِلَّهِ ٱلدِّينُ ٱلْخَالِصُۚ وَ ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُوا۟ مِن دُونِهِۦٓ أَوْلِيَآءَ مَا نَعْبُدُهُمْ إِلاَّ لِيُقَرِّبُونَآ إِلَی ٱللَّهِ زُلْفَیٰٓ إِنَّ ٱللَّهَ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ فِی مَا هُمْ فِيهِ يَخْتَلِفُونَۗ..." (زمر؛ ۲) یعنی اى مردم، بدانيد كه عبادت خالص، از آن خداوند است كه جز اين #عبادت_مخلصانه را نمى پذيرد و كسانى كه به جاى خدا سرپرستانی را برگرفته و به عبادت آنها پرداخته و مى گويند: ما آنها را جز براى اينكه ما را به خدا نزديك كنند و به منزلتى نزد او برسانند، نمى پرستيم. قطعا خداوند ميان اينان و كسانى كه خالصانه او را مى پرستند، در آنچه بر سرش اختلاف دارند یعنی #عبودیت_الهی داورى خواهد كرد..
🔸 به بیان مرحوم علامه طباطبایی (رض) خداوند متعال عالی ترین مطالب توحیدی از باب تشبیه معقول به محسوس با بیان تمثیلی ارائه می کند. لذا مثل های قرآن در بر دارنده عالی ترین مباحث توحیدی است. لذا این بیان آیات شریفه در مورد توحید مخلصانه در عبادت خداوند در تمثیل زیبایی آمده است. ابتدا می فرماید؛ "وَ لَقَدْ ضَرَبْنَا لِلنَّاسِ فِی هَٰذَا ٱلْقُرْءَانِ مِن كُلِّ مَثَلٍ لَّعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ" (زمر؛ ۲۷). یعنی توجه کنید خداوند در قرآن ضرب المثل های خود را هدفمند و برای تذکر مردم می زند و در اینجا هم برای شما مثلی بیان می کند. مثال هایی در این قرآن عربی، شاید که #تقوا پیشه کنید!
🔸 با این مقدمه یک ضرب المثل برای #توحید_خالص خداوند بیان می کند؛ "ضَرَبَ ٱللَّهُ مَثَلاً رَّجُلاً فِيهِ شُرَكَآءُ مُتَشَاكِسُونَ وَ رَجُلاً سَلَمًا لِّرَجُلٍ هَلْ يَسْتَوِيَانِ مَثَلاًۚ ٱلْحَمْدُ لِلَّهِۚ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لاَ يَعْلَمُونَ" (زمر؛ ۲۹). به بیان مرحوم علامه طباطبایی (رض) این آیه متضمن مثلی است که خدای تعالی برای #مشرک و #موحد زده، مشرکی که ارباب و آلهه متعدد و مختلف میپرستد که همه در امور آن شخص شریک هستند و بر سر او با هم مشاجره دارند. این خدا او را دستور میدهد کاری را انجام دهد و آن خدای دیگر از آن عملش نهی میکند، و هر یک از خدایان میخواهند که مشرک نامبرده بنده خصوصی او باشد. و تنها او را خدمت کند. و موحدی که خالص در اختیار یک مولا است و احدی با آن #مولا در امر و نهی وی شرکت ندارد، در نتیجه موحد تنها او را بر طبق ارادهاش خدمت میکند بدون اینکه کسی با مولای او بر سر او منازعه داشته باشد و نزاعش منجر به حیرت گردد.
🔸 پس مشرک مردی است که اولیائی متشاکس (در مشاجره و اختلاف با هم) دارد و موحد مردی است که سلم برای یکی است، و این دو مرد وضعی یکسان ندارند، بلکه وضع آنکه خالص برای یک نفر است بهتر است از وضع آن بیچارهای که در اختیار چند نفر است.
🔸 اما دلالت های تشکیلاتی این آیه؛
۱. این آیه به #وحدت در ربوبیت و وحدت در #تدبیر و #رهبری در #تشکیلات و نفی امر و نهی های متفرق و متخالف با یک تمثیل اشاره دارد. آیا دو نفر مربی برای یک فرد در تشکیلات بهتر است یا یک فرد؟ آیا دو مربی با اختلاف سبک برای یک #متربی امر و نهی کند متربی بهتر است یا یک #مربی بدون این مشاجره؟ در روایات تصریح شده که اگر سه نفر همسفر و هم مقصد هستند، یکی از آنها راهبر و دیگران راهرو و پیرو باشد؛ "إذا كانَ ثلاثةٌ في سَفَرٍ فَلْيُؤَمِّرُوا أحَدَهُم". کما اینکه در عالم هستی هم وحدت تدبیر الهی حاکم است؛ "لَوْ كَانَ فِيهِمَآ ءَالِهَةٌ إِلاَّ ٱللَّهُ لَفَسَدَتَا" (انبیا؛ ۲۲)
۲. این تمثیل در سیاق آیات سوره که نفی عبودیت غیر خداوند و اثبات عبادت خالصانه او را دارد، به #رهبری_واحد_توحیدی در تشکیلات اشاره می کند. یعنی اگر رای و نظر افراد بر اساس هوای نفس حاکم بر تشکیلات شد، عامل #تفرقه و #اختلاف خواهد شد. و راه عبور از این اختلاف حاکم کردن امر خداوند و عمل به تکلیف عبودی است. لذا در آیه دیگری در مقابل تبعیت مشرکانه از ارباب متفرق، خداوند واحد را معرفی می فرماید: "ءَأَرْبَابٌ مُّتَفَرِّقُونَ خَيْرٌ أَمِ ٱللَّهُ ٱلْوَٰحِدُ ٱلْقَهَّارُ" (یوسف ۳۹)
۳. این تمثیل بیان آیه شریفه دوم این سوره است که می فرماید: "ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُوا۟ مِن دُونِهِۦٓ أَوْلِيَآءَ مَا نَعْبُدُهُمْ إِلاَّ لِيُقَرِّبُونَآ إِلَی ٱللَّهِ زُلْفَیٰٓ إِنَّ ٱللَّهَ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ فِی مَا هُمْ فِيهِ يَخْتَلِفُونَ.." (زمر؛ ۲) کسانی که اولیائی غیر از خداوند برمی گزینند آنها را عبادت نمی کنند مگر به امید تقرب به خدا.. در حالیکه زهی خیال باطل! آنها چون در مسیر #ولایت_الهی نیستند، اختلاف می کنند و خداوند بین آنها حکم می کند.. پس عامل #اختلاف_در_تشکیلات، که در تمثیل آیه شریفه تعبیر به پذیرش اولیاء متشاکس شده، اتخاذ ولایت من دون الله بیان شده است.
۴. نکته مهم این دو آیه شریفه این است که پذیرش #ولایت_غیر_الهی را عبادت غیر خدا می داند. عبادت مشرکانه ای به خیال تقرب به خداوند! تبعیت از رهبری غیر دینی عبادت غیر خدا و شرک است و این منافی عبادت خالصانه خداوند است که مورد تاکید این سوره است و گاهی این شرک نوعی #شرک_خفی است! در ذیل آیه شریفه: "ٱتَّخَذُوٓا۟ أَحْبَارَهُمْ وَ رُهْبَانَهُمْ أَرْبَابًا مِّن دُونِ ٱلله" (توبه؛ ۳۱) آمده است که: "لَم يَكُونُوا يَعْبُدُونَهُمْ وَ لَكِنْ كَانُوا إِذَا أَحَلُّوا لَهُمْ أَشْيَاءَ اِسْتَحَلُّوهَا وَ إِذَا حَرَّمُوا عَلَيْهِمْ حَرَّمُوهَا" (وسایل الشیهه ج ۲۷، ص۱۳۴) آنها رهبرانشان را نمی پرستیدند اما چون رهبران دینی آنها تفسیر به رای و اجتهاد به رای می کردند و امر و نهی و حلال و حرامی که می کردند مورد تبعیت واقع می شد، در واقع غیر خدا را رب خود قرار داده بودند!
🔸 در روایات هم آمده است که: "مَنْ أَصْغَى إِلَى نَاطِقٍ فَقَدْ عَبَدَهُ فَإِنْ كَانَ اَلنَّاطِقُ عَنِ اَللَّهِ فَقَدْ عَبَدَ اَللَّهَ وَ إِنْ كَانَ اَلنَّاطِقُ عَنْ إِبْلِيسَ، فَقَدْ عَبَدَ إِبْلِيسَ" (وسایل الشیعه، ج ۲۷، ص ۱۲۸) یعنی اگر کسی از کلام و نطق دیگری پیروی کند حقیقتا او را عبادت کرده است. حال اگر خود آن گوینده بنده خدا باشد بندگی او بندگی خداست و اگر فرد ناطق بنده #هوای_نفس و #شیطان باشد تبعیت از سخن او و بندگی او #بندگی_شیطان است.
🔸 پس اگر در #تشکیلات_دینی بدون نگاه اجتهادی درست، و صرافا با یک ذوق غیر مستند دینی، یک حکمی به دین نسبت داده شد، مثلا #الگوی_تربیتی بدون توجه به روش صحیح استنباط از منابع دینی در یک #تشکیلات_تربیتی حاکم شد، این #شرک_در_تشکیلات و عبادت غیر خداست.
🔸 این مساله لزوم حضور مجتهد با تقوای دینی در #راس_تشکیلات و یا #نظارت چنین فردی از دور یا حداقل حاکمیت اندیشه صحیح و اجتهادی یک #مجتهد_دینی بر تشکیلات را واضح می سازد!
بله | ایتا | تلگرام | روبیکا | اینستاگرام | تارنما
🌐 www.Karavani.ir | #سلوک_تشکیلاتی
May 11
رفیق روزهای بندگی قسمت بیست و چهارم.mp3
4.67M
📻 #کتاب_صوتی : #رفیق_روزهای_بندگی
#قسمت_بیست_و_چهارم: دعا، قرآن صاعد
🔸 آمدن سختیها و مشکلات برای آن است که انسان به سمت خدا بازگردد. (فَأَخَذْنَاهُمْ بِالْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ يَتَضَرَّعُونَ) انسان هرچه بیشتر در خود احساس نیاز کند، رابطهاش با خدا را بیشتر احساس میکند و رشد بیشتری مییابد. در "ربنا" های قرآن، این احساس فقر و نیاز توسط انبیاء به انسان آموزش داده شده است.
👈بله|ایتا|تلگرام|روبیکا|اینستاگرام
Karavani.ir | @SolookTashkilati
🔸 #تدبر_در_قرآن : #جزء_بیست_و_چهارم ، سوره مبارکه فصلت
✍ در سوره مبارکه فصلت بیان هایی در مورد ثمره استقامت #تشکیلات_ایمانی بر صراط مستقیم وجود دارد که بسیار نوید بخش است. همانطور که بیان شد خداوند در سوره هود می فرماید؛ "فَٱسۡتَقِمۡ كَمَآ أُمِرۡتَ وَ مَن تَابَ مَعَكَ..." (هود؛ ١١٢) یعنی همان گونه كه فرمان يافته اى ايستادگى كن؛ و نيز آنان كه همراهت به سوى خدا روى آورده اند را هم به استقامت بدار. بیان شد که این آیه شریفه استقامت یک امت یا یک #جمع_ایمانی را از امام و رهبر آن طلب کرده است. یعنی #وظیفه_رهبری در #تشکیلات دعوت به صراط مستقیم و استقامت و پایداری بر آن است.
🔸 در سوره مبارکه فصلت می فرماید؛ "قُلۡ إِنَّمَآ أَنَا۠ بَشَرٞ مِّثۡلُكُمۡ يُوحَىٰٓ إِلَيَّ أَنَّمَآ إِلَٰهُكُمۡ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞ فَٱسۡتَقِيمُوٓاْ إِلَيۡهِ وَٱسۡتَغۡفِرُوهُ..." (فصلت؛ ۶) بگو من هم فقط بشرى هستم مثل شما با اين فرق كه برای هدایت شما به من وحى مى شود پس بدانید که خدای شما معبودى است يكتا پس همه با پایداری و استقامت به سويش رو كنيد و از او استغفار كنيد. این همان دعوت پیامبر به صراط مستقیم است.
🔸 در آیات دیگر سوره مبارکه فصلت ثمره این استقامت را بیان می کند: "إِنَّ ٱلَّذِينَ قَالُواْ رَبُّنَا ٱللَّهُ ثُمَّ ٱسۡتَقَٰمُواْ تَتَنَزَّلُ عَلَيۡهِمُ ٱلۡمَلَـٰٓئِكَةُ أَلَّا تَخَافُواْ وَلَا تَحۡزَنُواْ وَأَبۡشِرُواْ بِٱلۡجَنَّةِ ٱلَّتِي كُنتُمۡ تُوعَدُونَ" (فصلت؛ ۳۰). بى ترديد كسانى كه در مقابل امر پیامبر (ص) از سوی خداوند به استقامت، گفتند: "پروردگار ما خدا است" ؛ سپس [در ميدان عمل بر اين حقيقت] استقامت ورزيدند، فرشتگان بر آنان نازل مى شوند [و مى گويند ] نترسيد و اندوهگين نباشيد و شما را به بهشتى كه وعده مى دادند، بشارت باد.
🔸 پس ثمره استقامت این است که ملائکه الهی بر ایشان نازل می شوند و آنها را به رفع خوف و حزن بشارت می دهند. از انجا که به بیان قرآن این اولیای الهی هستند که خوف و حزن ندارند و اینان کسانی هستند که به خدا ایمان آوردند و بر این ایمان مراقبه و تقوا داشتند و بشارت ملائکه الهی برای ایشان است؛ "أَلَآ إِنَّ أَوۡلِيَآءَ ٱللَّهِ لَا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَلَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ. ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَكَانُواْ يَتَّقُونَ. لَهُمُ ٱلۡبُشۡرَىٰ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَفِي ٱلۡأٓخِرَةِۚ..." (یونس؛ ۶۲-۶۴).
🔸 لذا می توان گفت که نتیجه استقامت ایشان اتصال به #ولایت_الهی و نهایتا قرار گرفتن در زمره اولیای الهی است و لذا به بیان مرحوم علامه (رض) ملائکه به ایشان قرابت پیدا کرده و به تایید و تسدید آنها و امداد رسانی ایشان می پردازند. لذا ملائکه بشارت می دهند که؛ "نَحۡنُ أَوۡلِيَآؤُكُمۡ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَفِي ٱلۡأٓخِرَةِ"(فصلت؛ ۳۱). از انجا که ملائکه الهی مدبرات امور عالم هستند، این تنزل ملائکه و ولایت (قرب و اتصال) ایشان به معنای توافق اسباب و سنن الهی حاکم بر عالم هستی با کسانی است که بر طریق الهی استقامت می کنند.
🔸 در ادبیات قرآن، ایمان به ملائکه الاهی در طول ایمان به خداوند و نبوت و.. از لوازم ایمان مومنین دانسته شده است "وَٱلۡمُؤۡمِنُونَۚ كُلٌّ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَمَلَـٰٓئِكَتِهِۦ وَكُتُبِهِۦ وَرُسُلِهِ" (بقره؛ ۲۸۵) و باور به سنن الهی حاکم بر حیات انسان و از جمله سنن حاکم بر #سلوک_جمعی و #تشکیلاتی ملازم ایمان به ملائکه الهی است.
🔸 نصرت الهی از طریق ملائکه در موارد متعدد آمده است. از جمله در ماجرای جنگ حنین؛ "لَقَدۡ نَصَرَكُمُ ٱللَّهُ فِي مَوَاطِنَ كَثِيرَةٖۙ وَيَوۡمَ حُنَيۡنٍۙ.... ثُمَّ أَنزَلَ ٱللَّهُ سَكِينَتَهُۥ عَلَىٰ رَسُولِهِۦ وَعَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ وَأَنزَلَ جُنُودٗا لَّمۡ تَرَوۡهَا" (توبه؛ ۲۵و۲۶) یا در جنگ بدر که به امداد ملائکه توسط جنود ملائکه تاکید می کند؛ "وَلَقَدۡ نَصَرَكُمُ ٱللَّهُ بِبَدۡرٖ وَأَنتُمۡ أَذِلَّةٞۖ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ. إِذۡ تَقُولُ لِلۡمُؤۡمِنِينَ أَلَن يَكۡفِيَكُمۡ أَن يُمِدَّكُمۡ رَبُّكُم بِثَلَاثَةِ ءَالَٰفٖ مِّنَ ٱلۡمَلَائِكَةِ مُنزَلِينَ" (ال عمران؛ ۱۲۳و۱۲۴). و نهایتا این سنت امداد ملائکه #جبهه_تشکیلاتی_مومنین در جهاد را بیان می دارد که "بَلَىٰٓۚ إِن تَصۡبِرُواْ وَتَتَّقُواْ وَيَأۡتُوكُم مِّن فَوۡرِهِمۡ هَٰذَا يُمۡدِدۡكُمۡ رَبُّكُم بِخَمۡسَةِ ءَالَٰفٖ مِّنَ ٱلۡمَلَـٰٓئِكَةِ مُسَوِّمِينَ" (آل عمران؛ ۱۲۵) یعنی اگر شما #صبر و #مقاومت در #جهاد پيشه كنيد و اهل #استقامت باشید، و پيوسته پرهيزكار باشيد چون كافران بر سر شما شتابان و خشمگين بيايند!، خداوند براى حفظ و نصرت شما پنج هزار فرشته را با پرچمى كه نشان دار و مخصوص هستند به مدد شما مى فرستد. بر اساس قواعدی که در تدبر در قران در سوره احزاب (جزء ۲۱) ذکر شد، این #سنت_جهاد شامل #جهاد_کبیر و #جهاد_فرهنگی نیز می شود.
🔸 شناخت ملائکه الهی و ایمان به آنها از امور مغفول در دینداری امروزین #جامعه_اسلامی است. ایمان به ملائکه الهی و نصرت الهی از طریق نزول جنود ملائکه الهی از اموری است که در #تربیت_اعتقادی در #تشکیلات_ایمانی باید مورد توجه قرار گیرد.
بله | ایتا | تلگرام | روبیکا | اینستاگرام | تارنما
🌐 www.Karavani.ir | #سلوک_تشکیلاتی
رفیق روزهای بندگی قسمت بیست و پنجم.mp3
4.52M
📻 #کتاب_صوتی : #رفیق_روزهای_بندگی
#قسمت_بیست_و_پنجم: خانههای نورانی با قرآن کریم
🔸 پیامبر اکرم (ص) فرمودند: خانههای خود را با تلاوت قرآن نورانی کنید.. زيرا كه هرگاه در خانه بسيار تلاوت قرآن شد خير و بركتش زياد شود، و اهل آن به وسعت رسند، و آن خانه براى اهل آسمان درخشندگى دارد چنانچه ستارگان آسمان براى اهل زمين ميدرخشند.
👈بله|ایتا|تلگرام|روبیکا|اینستاگرام
Karavani.ir | @SolookTashkilati
🔸 #تدبر_در_قرآن : #جزء_بیست_و_پنجم ، سوره مبارکه شوری
✍ سوره مبارکه شوری به دلیل آیه ۳۸ به این نام نامگذاری شده است. این آیه شریفه می فرماید: "وَٱلَّذِينَ ٱسۡتَجَابُواْ لِرَبِّهِمۡ وَأَقَامُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَأَمۡرُهُمۡ شُورَىٰ بَيۡنَهُمۡ وَمِمَّا رَزَقۡنَاهُمۡ يُنفِقُونَ" (شوری؛ ۳۸) در این آیه در کنار ویژگی هایی مانند توکل به خداوند، اجتناب از گناهان کبیره و فواحش، گذشت در هنگام عصبانیت و غضب، اجابت دعوت خداوند به حیات طیبه، اقامه نماز، انفاق و... یکی از اوصاف مهم مومنین را این می داند که: "وَأَمۡرُهُمۡ شُورَىٰ بَيۡنَهُمۡ" (شوری؛ ۳۸) .