اميرالمؤمنين (علیهالسلام)؛
هرگز حرفی نزنید
که از شنیدن پاسخ آن ناراحت
میشوید.
[غرر الحکم]
مراقب حرفهايمان و دلهاي ديگران باشيم
حرفها رایحه دارند
بو دارند
عطر دارند
رایحه حرفهایمان تا ساعتها
روی جان و تن می نشیند!
تا مدتها در فضا و تا سالها در
خاطره ها جا خوش می کند.
وقتی ما حرفی را بدون فکر میزنیم، از تاثیر آن آگاه نیستیم. ما میگوییم و رد میشویم ولی مخاطب ما شاید روزها درگیر آن یک جملهی ما باشد.
گاهی اوقات حرف های ما
تا صبح یکی را بیدار نگه می دارد.
نگفته ها را ميتوان گفت !
ولی گفته ها را نميتوان پس گرفت ..
چه سنگ را به کوزه بزنیم چه کوزه را به سنگ،
شکست با کوزه است ..
دلها خیلی زود از حرفها می شکنند !
مراقب گفتارمان باشیم.
ﮔﺎﻫﯽ ﻧﮕﻔﺘﻦ ﺷﯿﺮﯾﻦ ﺗﺮ ﺍﺯ ﮔﻔﺘﻦ ﺳﺨﻨﺎﻥِ ﺁﺷﻔﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻟﺤﻈﻪ ﺗﻮ ﺭﺍ
ﺳﺒﮏ ﻣﯿﮑﻨﺪ...
ﻫﻨﮕﺎﻣﯿﮑﻪ نمی دانیم ﭼﻪ ﺑﮕﻮﯾﯽم ﻭ ﯾﺎ ﭼﻄﻮﺭ ﺑﮕﻮﯾﯽم ﺩﺭ ﺁﻥ ﻟﺤﻈﻪ ﺳﮑﻮﺕ کنیم.
گاهی ﺳﻌﯽ کنیم ﭼﺸﻤ ها ﺭﺍ ببندیم ﺑﺮ ﺣﺮﻓﻬﺎﯼ ﻧﯿﺶ ﺩﺍﺭ، ﺳﮑﻮﺕ کنیم
ﻭ ﺑﻪ زبان ﺍﺟﺎﺯﻩ دهیم ﺳﮑﻮﺕ ﺭﺍ ﺗﻤﺮﯾﻦ کنیم
وقتی ﻧﻔﻬﻤﯿﺪﯼم ﭼﻪ ﺷﺪ ﻭ ﺍﺯ ﮐﺠﺎ ﺑﺮ ﺳﺮ ما ﺁﻭﺍﺭ ﻣﺼﯿﺒﺖ ﺁﻣﺪ، ﮐﺴﯽ ﺭﺍ
ﻣﻘﺼﺮ ندانیم، ﺳﮑﻮﺕ کنیم ﺗﺎ ﺩﻟﯿﻞ ﺍﺻﻠﯽ ﺭﺍ، ﺩﺭ ﺁﺭﺍﻣﺶ بیابیم!
🎈گاهی "ﺳﮑﻮﺕ" ﭘﺎﺳﺦ همه مشکلات است.
شايد براى بعضى از ما، بهترين عبادت و خدمت به جامعه و خلق خدا، همان «سكوت» باشد، تا نه اختلافى پديد آيد، نه به درگیری دامن زده شود و نه آتش دشمنى و جبهه گيرى شعله ورتر گردد.
جان به فداى آن سكوت هايى كه آتش فتنه ها را فرو مى نشاند!
از علامه طباطبايى (رضوان الله تعالی علیه) پرسيد :
چه كنم تا در نماز حضور قلب داشته باشم؟
ايشان فرمودند : اگر مى خواهى در نماز حضور قلب داشته باشى ، كم حرف بزن.
❇️ ❖ گردش زبان، دل را به گردش آورد؛ اگر زبان به ذکر خدا مترنم گردد. دل نیز در حرم خدا حرکت می کند، و اگر زبان به گناه حرکت کند، دل نیز در این مرتع شیطان جولان می کند. یک علت مهم آشوب دلها همانا تکثیر در کلام ها است؛ به روایت عامه حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: " اگر نبود تشویش و اضطراب در قلوب و زیاده سخن گفتن شما، قطعاً می دیدید آنچه را من می بینم و می شنیدید آنچه را من می شنوم.
📗المیزان، ج۵، ص۲۷۰
🍀🍀🍀🍀🍀🍀🍀
💠 آیت الله بهجت(ره) :
کسی که بخواهد تمام امورش اصلاح شود ، باید نمازش را اصلاح کند.
و اصلاح شدن نماز به دوری از حرف های لغو و کارهای حرام است.
🍀🍀🍀🍀🍀🍀🍀
💠 آیتالله خوشوقت (ره) :
☘️ کسی که اخلاق خوش در خانه دارد مانند کسی است که روزها را روزه دارد و شبها را عبادت کند.
💐 در یک کلام زبان باعث سوراخ کردن کیسهی اعمال است، هر چه اعضا زحمت میکشند و جمع میشوند یک حرکت زبان کیسه را سوراخ میکند!
🌿 اگر از زن و فرزند غضبناک شدید باید از مهلکه خارج شوید وگرنه قطعاً زمین خواهید خورد.
🌸شرط دیدن امام زمان تقواست و بس؛ مقداری هم زبان را قرص داشتن است و باید ثابت کنی اختیار زبانت را داری.
⚠️مراقب باشید بیماری های روحی دیگران به شما منتقل نشود!
🔻ما معمولاً در محاورهها خیلی راحت در مقام قاضی حرف میزنیم و قضاوتمان را دربارۀ دیگران بیان میکنیم و با این کار ذهن مردم را نسبت به دیگران خراب میکنیم. انسان باید در سخن گفتن بسیار اهل مراقبت و دقت باشد. باید هر لحظه مراقب باشد که چه کلامی میگوید و با این کلام چه جنایتی را در حق خودش مرتکب میشود. انسان هیچگاه نباید زود قضاوت کند، قضاوت واقعاً کار دشواری است.
🔻اهل بیت(ع) بسیار سفارش کردهاند که با کسانی که خوب حرف نمیزنند، نشست و برخاست نکنید. هر بیماری از یک طریقی منتقل میشود، خیلی از بیماریهای روحی و روانی هم از طریق زبان منتقل میشوند. مثلاً کسی که ترسوست یا کسی که بدزبان است، اگر مدتی با شما حرف بزند، از این طریق بیماریاش را به شما منتقل میکند. اگر مجبور بودید با چنین کسانی حرف بزنید، بحث جدی نکنید. اگر بحث جدی بشود، دل خراب میشود. لذا بعضی اوقات اولیای خدا را به شوخطبعی و بذلهگویی میشناختند. یکی از علتهایش در برخی موارد این بوده که کسی را پیدا نمیکردند تا با او حرف جدی بزنند، لذا همه چیز را با مطایبه و شوخطبعی تمام میکردند تا از بیماری دیگران اثر نپذیرند و در عین حال کسی را هم نرنجانده باشند.
📕بخشی از کتاب باران خوبیها؛ شرح بهترین خطبۀ اخلاقی نهج البلاغه (جلد اول)
💎زندانی زبان
🔻امام على عليهالسلام:
❇️ پيش از آن كه زبانت تو را به زندان طولانى و هلاكت افكند، او را زندانى كن؛ زيرا هيچ چيز به اندازه زبانى كه از جاده صواب منحرف میشود و به جواب دادن میشتابد، سزاوار زندان دراز مدّت نيست.
اِحبِسْ لِسانَكَ قَبلَ أن يُطيلَ حَبسَكَ و يُردي نَفسَكَ ، فلا شيءَ أولى بطُولِ سِجنٍ مِن لِسانٍ يَعدِلُ عَنِ الصَّوابِ و يَتَسَرّعُ إلَى الجَوابِ.
📚 غررالحكم: ۲۴۳۷
•┈┈••✾••┈┈•
*امام محمّد باقر علیهالسلام :
*هیچ کس از گناه در امان نمیماند مگر اینکه زبانش را نگاهدارد*
🔷حلالخواری و شکرگزاری
عطار نیشابوری در تذکره اولیاء به نقل از یکی از عارفان مینویسد:
«میگفت:
هر بامداد که بیدار میشوم میدانم که چه کسی لقمه حلال خورده و یا حرام؟
پرسیدند چگونه؟
گفت: آنکه حرام خورده باشد مرتب صحبتهای بیهوده و لغو کرده و فحش و غیبت میگوید
و آنکس که حلال خورده، زبان به شُکر و ذکر دارد.»
......
هر چی بیشتر حرف بزنی، کلمات معنای کمتری پیدا میکنند.
| گذران زندگی | ژان لوک گدار | کارگردان و فیلمساز برجسته فرانسوی
⭕️ کلمات بیشتر از گلوله ها آدم کشتند...
مراقب حرفهایمان باشیم
همیشه؛ مراقب حرف هایی که میزنیم باشیم
مخصوصا وقتی عصبی یا دلخور هستیم...
📚 ﺭﻭﺯﯼ ﺷﯿﺦ ﺍﺑﻮﺳﻌﯿﺪ ﺍﺑﻮﺍﻟﺨﯿﺮ ﺑﺎ ﯾﺎﺭﺍﻥ ﺧﻮﺩﺵ ﺍﺯ ﮐﻨﺎﺭ ﺁﺳﯿﺎﯾﯽ ﻣﯽﮔﺬﺷﺖ. ﻧﺎﮔﻬﺎﻥ ﺍﯾﺴﺘﺎﺩ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺣﺮﻓﯽ ﺑﻪ ﯾﺎﺭﺍﻧﺶ ﺑﺰﻧﺪ، لحظه ای ﺑﻪ ﺻﺪﺍﯼ ﮔﺮﺩﺵ ﺳﻨﮓﻫﺎﯼ ﺁﺳﯿﺎب ﻭ ﮐﺎﺭ ﮐﺮﺩﻥ ﺁﻥ، ﮔﻮﺵ ﮐﺮﺩ. ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ، ﺭﻭ ﺑﻪ ﺍﻃﺮﺍﻓﯿﺎﻧﺶ ﮐﺮﺩ ﻭ ﮔﻔﺖ: «ﻣﯽﺷﻨﻮﯾﺪ؟ ﻣﯽﺩﺍﻧﯿﺪ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﺁﺳﯿﺎﺏ ﭼﻪ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ؟»
ﺍﻃﺮﺍﻓﯿﺎﻧﺶ ﮐﻪ ﭼﯿﺰﯼ ﺟﺰ ﺻﺪﺍﯼ ﮐﺎﺭ ﮐﺮﺩﻥ ﺁﺳﯿﺎﺏ ﻧﻤﯽﺷﻨﯿﺪﻧﺪ، ﺑﺎ ﺗﻌﺠﺐ ﮔﻔﺘﻨﺪ: «ﻧﻪ، ﻣﺎ ﭼﯿﺰ ﺧﺎﺻﯽ ﻧﻤﯽﺷﻨﻮﯾﻢ.» ﺍﺑﻮﺳﻌﯿﺪ ﮔﻔﺖ: «ﺍﯾﻦ ﺁﺳﯿﺎﺏ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﮐﻪ ﻣﻦ ﺍﺯ ﺷﻤﺎ ﺑﻬﺘﺮﻡ، ﺯﯾﺮﺍ ﺩﺭﺷﺖ ﻣﯽﺳﺘﺎﻧﻢ ﻭ ﻧﺮﻡ ﺑﺎﺯ ﻣﯽﺩﻫﻢ.»
♻️ درشت می ستاند و نرم باز می دهد، یعنی اگر شما هم سخن درشت و تلخ و تند از کسی شنیدید، به او نرم و نازک پاسخ دهید؛ مانند آسیاب.
📗 اسرار_التوحید
دشمن زیاد و دوست کم
هنگامی که امیرالمؤمنین به نهروان آمد جویای احول جمیل بن بصیهری کاتب انوشیروان شد. گفتند: هنوز زنده است. دستور داد او را به حضور بیاورند. چون او را آوردند متوجه شد حواسّ او به جز بینائی اش سالم است و ذهن او را خالص، و ذوق وی را کامل یافت. از او پرسید: ای جمیل شایسته است انسان چگونه باشد؟ گفت: باید دوست کم و دشمن زیاد داشته باشد. امام به او گفت: چیز جدیدی ابداع کرده ای ای جمیل! مردم همگی اتفاق نظر دارند که داشتن دوستان زیاد شایسته تر است. گفت: آنگونه که آنان میپندارند نیست، زیرا هرگاه دوستان مکلف به تلاش برای نیاز انسان شوند، آنگونه که شایسته و بایسته است اقدام نمی کنند و ضرب المثلی که در این باره وجود دارد این است که گویند: «به خاطر دریانوردان زیاد، کشتی غرق شد». امیرالمؤمنین گفت: این مسأله را آزمودم و درستی آن را فهمیدم، اما سود و منفعت دشمنانِ زیاد در چیست؟ گفت: هرگاه دشمنان انسان زیاد شوند، انسان همیشه احتیاط پیشه کرده و مراقب است چیزی بر زبان نیاورد که به خاطر آن سرزنش شود، یا اینکه لغزشی از وی سر بزند که به سبب آن مواخذه شود، در نتیجه با این وضعیت همیشه از اشتباهات و لغزشها به دور میماند. امیرالمؤمنین علیه السلام سخنان او را نیکو و پسندیده شمرد؛
لَمَّا نَزَلَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ النَّهْرَوَانَ سَأَلَ عَنْ جَمِیلِ بْنِ بصیهری کَاتِبِ [أَ] نُوشِیرَوَانَ فَقِیلَ: إِنَّهُ بَعْدُ حَیٌّ یُرْزَقُ فَأَمَرَ بِإِحْضَارِهِ فَلَمَّا حَضَرَ وَجَدَ حَوَاسَّهُ کُلَّهَا سَالِمَةً إِلَّا الْبَصَرَ، وَ [وَجَدَ] ذِهْنَهُ صَافِیاً وَ قَرِیحَتَهُ تَامَّةً فَسَأَلَهُ کَیْفَ یَنْبَغِی لِلْإِنْسَانِ یَا جَمِیلُ أَنْ یَکُونَ! قَالَ: یَجِبُ أَنْ یَکُونَ قَلِیلَ الصَّدِیقِ کَثِیرَ الْعَدُوِّ. قَالَ: أَبْدَعْتَ یَا جَمِیلُ فَقَدْ أَجْمَعَ النَّاسُ عَلَی أَنَّ کَثْرَةَ الْأَصْدِقَاءِ أَوْلَی.
فَقَالَ لَیْسَ الْأَمْرُ عَلَی مَا ظَنُّوا فَإِنَّ الْأَصْدِقَاءَ إِذَا کُلِّفُوا السَّعْیَ فِی حَاجَةِ الْإِنْسَانِ لَمْ یَنْهَضُوا بِهَا کَمَا یَجِبُ وَ یَنْبَغِی وَ الْمَثَلُ فِیهِ [هُوَ قَوْلُهُمْ] «مِنْ کَثْرَةِ الْمَلَّاحِینَ غَرِقَتِ السَّفِینَةُ» فَقَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ: قَدِ امْتَحَنْتَ هَذَا فَوَجَدْتَهُ صَوَاباً فَمَا مَنْفَعَةُ کَثْرَةِ الْأَعْدَاءِ! فَقَالَ: إِنَّ الْأَعْدَاءَ إِذَا کَثُرُوا یَکُونُ الْإِنْسَانُ أَبَداً مُتَحَرِّزاً مُتَحَفِّظاً أَنْ یَنْطِقَ بِمَا یُؤْخَذُ عَلَیْهِ أَوْ تَبْدُرَ مِنْهُ زَلَّةٌ یُؤْخَذُ عَلَیْهَا فَیَکُونُ أَبَداً عَلَی هَذِهِ الْحَالَةِ سَلِیماً مِنَ الْخَطَایَا وَ الزَّلَلِ. فَاسْتَحْسَنَ ذَلِکَ [مِنْهُ] أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ السَّلَامُ.
📗 دعوات راوندی
✅ امیرالمؤمنین علیه السلام:
زبان تو، از تو همان مىخواهد كه بدان عادتش دادهاى و نفست از تو همان تقاضا مىكند كه بدان خو گرفتهاى
🔰🔰🔰🔰
استاد مطهری:
کلام انسان مثل خود اوست، چون کلام تنزل روح انسان است، تجلی روح انسان است.
یک روح پست کلامش پست است و یک روح عالی کلامش عالی است.
یک روح یک بعدی کلامش یک بعدی است و یک روح چند بعدی کلامش هم چند بعدی است.
نهج البلاغه مثل خود علی(ع) است.
علی(ع) یک شخصیت جامع الاضداد است، کلامش هم جامع الاضداد است.
(انسانکامل، ص۱۵۸)
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
💌 3 اثر مهم سکوت در برابر فحاشی
#حجت_الاسلام_رفیعی
•┈┈••✾❀🍃🌺🍃❀✾••┈┈•
🔗 امام على عليه السلام ـ به قنبر ، كه خواست به كسى كه بدو ناسزا گفته بود ناسزا گويد ـ فرمود : آرام باش قنبر! دشنام گوىِ خود را خوار و سرشكسته بگذار، تا خداى رحمان را خشنود و شيطان را ناخشنود كرده و دشمنت را كيفر داده باشى . قسم به خدايى كه دانه را شكافت و خلايق را بيافريد ، مؤمن، پروردگار خود را با چيزى همانند بردبارى و گذشت خشنود نكرد و شيطان را با حربه اى چون خاموشى به خشم نياورد و احمق به چيزى مانند سكوت در مقابل او مجازات نشد .
الإمامُ عليٌّ عليه السلام ـ لِقَنْبرٍ و قد رامَ أن يَشتِمَ شاتِمَهُ ـ : مَهْلاً يا قَنبرُ ! دَعْ شاتِمَكَ مُهانا تُرْضِ الرَّحمنَ و تُسخِطُ الشَّيطانَ و تُعاقِبُ عَدُوَّكَ ، فَوَالذي فَلَقَ الحَبَّةَ و بَرَأ النَّسَمَةَ ما أرضَى المؤمنُ رَبَّهُ بِمِثلِ الحِلْمِ ، و لا أسخَطَ الشَّيطانَ بِمِثلِ الصَّمتِ ، و لا عُوقِبَ الأحمَقُ بمِثلِ السُّكوتِ عَنهُ .[الأمالي للمفيد : 118/2.]
در حديث معراج آمده است: اى احمد! هر گاه انسان، شكم خويش را گرسنگى دهد و زبانش را نگه دارد، حكمت به او مى آموزم. اگر كافر باشد، حكمت او دليلى بر ضد او و بارى بر دوشش خواهد بود و اگر مؤمن باشد، حكمتش براى او نور و راهنما و شفا و رحمت خواهد بود. پس، آنچه را نمى دانست، خواهد دانست و آنچه را نمى ديد، خواهد ديد. نخستين چيزى كه به او نشان مى دهم عيب هاى خود اوست تا بدين سبب، از پرداختن به عيب هاى ديگران باز ماند و نكته هاى ظريف علمى را به او نشان دهم تا شيطان به وجود او راه نيابد.
فى حديث المعراج: يا اَحْمَدُ! اِنَّ الْعَبْدَ اِذا اَجاعَ بَطْنَهُ وَ حَفِظَ لِسانَهُ، عَلَّمْتُهُ الْحِكْمَةَ، وَ اِنْ كانَ كافِراً تَـكونُ حِكْمَتُهُ حُجَّةً عَلَيْهِ وَ وَبالاً، وَ اِنْ كانَ مُؤْمِناً تَـكونُ حِكْمَتُهُ لَهُ نوراً وَ بُرْهاناً وَ شِفاءً وَ رَحْمَةً، فَيَعْلَمُ ما لَمْ يَكُنْ يَعْلَمُ وَ يُبْصِرُ ما لَمْ يَكُنْ يُبْصِرُ، فَاَوَّلُ ما اُبَصِّرُهُ عُيوبُ نَفْسِهِ حَتّى يَشْتَغِلَ عَنْ عُيوبِ غَيْرِهِ، وَ اُبَصِّرُهُ دَقائِقَ الْعِلْمِ حَتّى لايَدْخُلَ عَلَيْهِ الشَّيْطانُ؛ [بحار الأنوار، ج 77، ص 29، ح 6.]
امیرالمومنین در حکمت 289 نهج البلاغه ميفرمايد:
«و كان اكثر دهره صامتا» ؛
اين برادري كه من داشتم در بیشتر عمرش ساكت بود.
«فان قال بد القائلين» وقتي حرف ميزد همه گویندگان در مقابل حرف او مغلوب ميشدند، و او بر همه گویندگان چيره ميشد.
پس کلید بسياري از گناهان زبان است. وقتي انسان ساكت ميشود باب اين ذنوب بسته ميشود. اما خود "صمت" با قطع نظر از سكوت، براي انسان يك حقيقتي را ايجاد ميكند. معناي «صمت» اين نيست که كسي كه هيچ مخاطبي ندارد سكوت كند. طبيعي است كه بايد سكوت كند. يعني جايي كه ديگران ميلي به صحبت دارند اين شروع كند به سكوت كردن و حرف نزند. اين كار بسيار مشكلي است. شما ده دقيقه در جمعي كه دوستانتان نشستهاند و همه حرف ميزنند، شروع كنيد به تمرين كردن، ببينيد در اين ده دقيقه ميتوانيد خودتان را وادار به سكوت كنيد و حرف نزنيد؟
مگر اينكه كسي از انسان چيزي بپرسد، با انسان حرف بزنند، از انسان مطلبي را بخواهند. خيلي مشكل است، واقعا مشكل است. انسان صامت باشد، اما وقتي حرف ميزند، اين يك حرفش به اندازه هزاران كلام ديگران است. وقتي زبان سكوت ميكند، قدرت نفس انسان و تعالياش بالا ميرود. وقتي زبان سكوت ميكند و حرف نميزند دائره فكر انسان خيلي وسعت پيدا ميكند. انسان وقتي حرف ميزند، آنچه را كه قبلا فكر كرده است، معمولاً در حين حرف زدن نميشود که يك فكر جديدي سراغ انسان بيايد، آن فكري كه قبلا پخته شده است و ابعادش بررسي شده باشد. هر چه انسان سكوت كند و تأمّل كند، قدرت فكري او بيشتر ميشود.
البته بين سكوت و خواب خيلي فرق است. بعضيها هم از آدم هاي ساكتي هستند كه سكوتشان با خواب يكي است. سكوتي كه در روايات خيلي مورد تأكيد قرار گرفته، سكوت همراه با تأمّل است. انسان در حال سكوت در خودش تأمّل كند و عيوب و نواقص خودش را بررسي کند. در عظمت خدا فكر كند، در دين فكر كند، در مشكلات مردم فكر كند. و الا چه بسا افرادي باشند که در يك سال ده كلمه حرف هم نزنند و اهل فكر هم نباشند. آن هم باز ارزشي ندارد، سكوت و صمتي كه همراه با تامل و فكر كردن است. ما طلبهها بايد اين را خيلي آزمايش كنيم و خيلي هم پياده كنيم، كه چه مقدار قدرت داريم.
🔰🔰🔰🔰🔰
«سخن، نمایندهٔ روح است؛ سخن هرکس به همان دنیایی تعلق دارد که روح گویندهاش، به آنجا تعلق دارد.»
سیری در نهجالبلاغه؛ استاد مرتضی مطهری
.
♻️ علامه طباطبائی (رحمه الله) :
💌 من از سکوت آثار گرانبهایی را مشاهده کرده ام . چهل شبانه روز سکوت اختیار کنید و جز در امور لازم سخن نگویید ، و به فکر و ذکر مشغول باشید تا برایتان صفا و نورانیت حاصل شود .
امیرالمؤمنین عليه السلام:
هر چه را مردم به تو گفتند، به مردم مگو و بر مگردان، كه همين در نادانى و حماقت، كافى است!
لا تَرُدَّ عَلَى النّاسِ كُلَّما حَدَّثُوكَ فَكَفى بِذلِكَ حُمْقا.
«شنيده»هايمان و «خوانده»ها بسيار است، ولى عاقلانه نيست كه بلندگوى تكرار شنيده ها و خوانده ها باشيم، بى آنكه آنچه را «مى گويند» و مى نويسند، به محك بزنيم و بسنجيم و راست و دروغ و صلاح و فساد آن را ارزيابى كنيم.
وقتى بازار «شايعه» داغ است، نقل حرف مردم «شايعه پراكنى» مى شود.
وقتى عده اى نان دروغ مى خورند و كسب تهمت دارند، بازگويى آنچه در گوش ما مى خوانند و در اطرافمان مى پراكنند، گاهى مصداق «نشر اكاذيب» مى شود.
گرچه «دل»، مى خواهد انسان هر چه را شنيد، بگويد و از اين راه براى خود وجهه و عنوانى كسب كند،
ولى «عقل»، فرمان درنگ و تأمل مى دهد. بايد در پالايشگاه ذهن خود، مطالب و شنيده ها را پالايش كنيم، ناسالم ها را دور بريزيم و براى گفتنى ها معيار داشته باشيم.
گاهى رسوايى و بى آبرويى و پشيمانى، محصول و فرايند همين گونه «نقليات» و پراكندن «حرف مردم» است.
♦️ امیرالمومنین علیهالسلام:
🔹آنچه را نمی دانی مگو، که دربیان چیزهایی که می دانی ، متّهم[به دروغگویی] میشوی
🔰﴿لا تَقُل ما لا تَعلَمُ ؛ فَتُتَّهَمَ بِإِخبارِکَ بِما تَعلَمُ.﴾
📚 غرر الحکم ح۱۰۴۲۶
امام علی:
🟤کسى که پرحرفى مى کند سخنان ناروا و بى معنا فراوان مى گويد
📿مَنْ أَکْثَرَ أَهْجَرَ. نهج البلاغه نامه ۳۱.
✍ يکى از فوايد سکوت، گرفتار نشدن در دام سخنان بى معناست و اين بسيار به تجربه رسيده که افراد پر حرف پرت و پلا زياد مى گويند، زيرا سخنان سنجيده و حساب شده، فکر و مطالعه مى خواهد در حالى که افراد پر حرف مجالى براى فکر ندارند.
چرا ما مطالب بیهوده میگوییم و از آن لذت میبریم؟ چون فکر کردن و اندیشیدن لازم ندارد و معمولاً سخنانی مضحک و خندهدار هستند و ما از سخنان خندهدار لذّت میبریم. افزون بر اینها، برای ما عادت شده است. انسان از انجام کار عادتشده لذت میبرد و ترک عادت او را میآزارد. وقتی مهملگویی و مهملبافی برای انسان عادت شد، بهترین کار این است که بنشیند و دائماً از اینگونه مطالب بگوید...
آنچه گذشت روی سادهی مسئله بود و فقط روی لغو بودن چنین کارهایی تأکید داشت. در این سخنان، مستمعِ عمومی وجود ندارد و دربارهی مسئلهای اعتقادی و مبنایی و ایدئولوژیکی هم بحث نمیشود و فقط مطالبی بیهوده گفته میشود.
گاهی مسئله تنها لغو بودن و عمر را هدر دادن نیست. گاهی سخنان باطل دربارهی مسائل اعتقادی مطرح میشود... بهکارگیری زبان در تبیین اعتقادای فاسد بسیار بدتر از بهکارگیری آن در سخنان بیهوده است...