آیه 26

⏬ آيه 26- شأن نزول: هنگامى كه در آيات قرآن، مثلهائى به‏ «الذُّبابُ» (مگس) و «عنكبوت» نازل گرديد، جمعى از مشركان اين موضوع را بهانه قرار داده زبان به انتقاد گشودند و مسخره كردند كه اين چگونه وحى آسمانى است كه سخن از «عنكبوت» و «مگس» مى‏گويد؟ ✅ آيه نازل شد و با تعبيراتى زنده به آنها جواب داد.

🔸تفسير: آيا خدا هم مثال مى‏زند⁉️ ✅ نخست مى‏گويد: «خداوند از اينكه به موجودات ظاهرا كوچكى مانند پشه و يا بالاتر از آن مثال بزند هرگز شرم نمى‏كند» (إِنَّ اللَّهَ لا يَسْتَحْيِي أَنْ يَضْرِبَ مَثَلًا ما بَعُوضَةً فَما فَوْقَها). مثال وسيله‏اى است براى تجسم حقيقت، گاهى كه گوينده در مقام تحقير و بيان ضعف مدعيان است بلاغت سخن ايجاب مى‏كند كه براى نشان دادن ضعف آنها، موجود ضعيفى را براى مثال انتخاب كند. 🦟مثلا در آيه 73 سوره حجّ مى‏خوانيم: «آنها كه مورد پرستش شما هستند هرگز نمى‏توانند «مگسى» بيافرينند اگر چه دست به دست هم بدهند، حتى اگر مگس چيزى از آنها بربايد آنها قدرت پس گرفتن آن را ندارند، هم طلب‏كننده ضعيف است و هم طلب شونده»

در اينكه منظور از «فَما فَوْقَها» (پشه يا بالاتر از آن) چيست؟ مفسران دو گونه تفسير كرده‏اند: ◀️ گروهى گفته‏اند «بالاتر از آن در كوچكى» است، زيرا مقام، مقام بيان كوچكى مثال است، و برترى نيز از اين نظر مى‏باشد، 💵اين درست به آن مى‏ماند كه گاه به كسى بگوئيم تو چرا براى يك تومان اينهمه زحمت مى‏كشى شرم نمى‏كنى؟ او مى‏گويد شرمى ندارد من براى بالاتر از آن هم زحمت مى‏كشم حتى براى يك ريال! ▶️بعضى ديگر گفته‏اند: مراد «بالاتر از نظر بزرگى» است، يعنى خداوند هم مثالهاى كوچك را مطرح مى‏كند و هم مثالهاى بزرگ را ولى تفسير اول مناسبتر بنظر مى‏رسد.

🍃سپس در دنبال اين سخن مى‏فرمايد: «امّا كسانى كه ايمان آورده‏اند مى‏دانند كه آن مطلب حقى است از سوى پروردگارشان» (فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا فَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ) آنها در پرتو ايمان و تقوا از لجاجت و عناد و كينه توزى با حق دورند. 🍂«ولى آنها كه كافرند مى‏گويند: خدا چه منظورى از اين مثال داشته كه مايه تفرقه و اختلاف شده، گروهى را به وسيله آن هدايت كرده، و گروهى را گمراه»؟! (وَ أَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا فَيَقُولُونَ ما ذا أَرادَ اللَّهُ بِهذا مَثَلًا يُضِلُّ بِهِ كَثِيراً وَ يَهْدِي بِهِ كَثِيراً) ✅ولى خداوند به آنها پاسخ مى‏گويد كه «تنها فاسقان و گنهكارانى را كه دشمن حقند به وسيله آن گمراه مى‏سازد»(وَ ما يُضِلُّ بِهِ إِلَّا الْفاسِقِينَ) ⏺منظور از «الْفاسِقِينَ» كسانى هستند كه از راه و رسم عبوديت و بندگى پا بيرون نهاده‏اند ، زيرا «فسق» از نظر لغت به معنى خارج شدن هسته از درون خرما است سپس در اين معنى توسعه داده شده و به كسانى كه از جاده بندگى خداوند بيرون مى‏روند اطلاق شده است.

🍃🍂🍃🍂🍃🍂🍃 🍃هدايت و اضلال الهى‏ 🍂 هدايت و ضلالت در قرآن به معنى اجبار بر انتخاب راه درست يا غلط نيست، بلكه به شهادت آيات متعددى از خود قرآن 🍃«هدايت» به معنى فراهم آوردن وسائل سعادت و 🍂 «اضلال» به معنى از بين بردن زمينه‏هاى مساعد است، بدون اينكه جنبه اجبارى به خود بگيرد. 🍃🍂🍃🍂🍃🍂🍃

آیه 27

آیه 27

آيه 27)-⏬ زيانكاران واقعى از آنجا كه در آيه قبل، سخن از اضلال فاسقان بود در اين آيه با ذكر سه صفت فاسقان را معرفى مى‏كند: 1️⃣ «فاسقان كسانى هستند كه پيمان خدا را پس از آنكه محكم ساختند مى‏شكنند» (الَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثاقِهِ) انسانها در واقع پيمانهاى مختلفى با خدا بسته‏اند، پيمان توحيد و خداشناسى، پيمان عدم تبعيت از شيطان و هواى نفس، فاسقان همه اين پيمانها را شكسته، و از خواسته‏هاى دل و شيطان پيروى مى‏كنند. ⁉️ اين پيمان كجا و چگونه بسته شد؟ در واقع خداوند هر موهبتى به انسان ارزانى مى‏دارد، همراه آن عملا پيمانى با زبان آفرينش از او مى‏گيرد، به او چشم مى‏دهد، يعنى با اين چشم حقايق را ببين، گوش مى‏دهد يعنى صداى حق را بشنو ... و به اين ترتيب هرگاه انسان از آنچه در درون فطرت او است بهره نگيرد و يا از نيروهاى خداداد در مسير خطا استفاده كند، پيمان خدا را شكسته است. آرى فاسقان، همه يا قسمتى از اين پيمانهاى فطرى الهى را زير پا مى‏گذارند.

# صفت و نشانه فاسقان 2️⃣- سپس به دومين نشانه آنها اشاره كرده مى‏گويد: «آنها پيوندهائى را كه خدا دستور داده برقرار سازند قطع مى‏كنند» (وَ يَقْطَعُونَ ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ) اين پيوندها شامل پيوند خويشاوندى، پيوند دوستى، پيوندهاى اجتماعى، پيوند و ارتباط با رهبران الهى و پيوند و رابطه با خداست. ✅ اهميت صله رحم در اسلام‏ -گر چه آيه فوق از احترام به همه پيوندهاى الهى سخن مى‏گفت، ولى پيوند خويشاوندى يك مصداق روشن آن است. اسلام نسبت به صله رحم و كمك و حمايت و محبت نسبت به خويشاوندان اهميت فوق العاده‏اى قائل شده است و قطع رحم و بريدن رابطه از خويشاوندان و بستگان را شديدا نهى كرده است، زشتى و گناه قطع رحم به حدى است كه امام سجّاد عليه السّلام به فرزند خود نصيحت مى‏كند كه از مصاحبت با پنج طايفه بپرهيزد، يكى از آن پنج گروه كسانى هستند كه قطع رحم كرده‏اند: «بپرهيز از معاشرت با كسى كه قطع رحم كرده كه قرآن او را ملعون و دور از رحمت خدا شمرده است».

3️⃣ نشانه ديگر فاسقان، فساد در روى زمين است مى‏فرمايد: «آنها فساد در زمين مى‏كنند» (وَ يُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ) 🔥و در پايان آيه مى‏گويد: «آنها همان زيانكارانند» (أُولئِكَ هُمُ الْخاسِرُونَ) چه زيانى از اين برتر كه انسان همه سرمايه‏هاى مادى و معنوى خود را در طريق فنا و نيستى و بدبختى و سيه روزى خود به كار برد؟!

آیه 28