✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️آیا از منظر آیات و روایات قابلیت تغییر در اخلاقیات افراد وجود دارد؟ (بخش دوم و پایانی)
🔸در روايات اسلامى نيز تعبيرات روشنى در اين زمينه ديده مى شود، مانند احاديث زير:
1⃣حديث معروف «اِنّى بُعِثْتُ لاُِتَمِّمَ مَكارِمَ الاَْخْلاقِ» [۱] دليل واضحى بر امكان تغيير #صفات_اخلاقى است.
2⃣روايات فراوانى كه تشويق به #حسن_خلق مى كند، مانند: حديث نبوى «لَوْ يَعْلَمُ الْعَبْدُ ما فى حُسْنِ الْخُلْقِ لَعَلِمَ اَنَّهُ يَحْتاجُ اَنْ يَكُونَ لَهُ خُلْقٌ حَسَنٌ» [۲] (اگر بندگان مى دانستند كه #حسن_خلق چه منافعى دارد، يقين پيدا مى كردند كه محتاج به اخلاق نيكند!)، نشانه ديگر است.
3⃣در حديث ديگرى از همان حضرت مى خوانيم: «اَلْخُلْقُ الْحَسَنُ نِصْفُ الدِّينِ» [۳]؛ (#اخلاق_خوب، نيمى از دين است).
4⃣و در حديثى از اميرمؤمنان امام على (عليه السلام) مى خوانيم: «اَلْخُلْقُ الْمَحْمُودُ مِنْ ثِمارِ الْعَقْلِ، اَلْخُلْقُ الْمَذْمُوْمُ مِنْ ثِمارِ الْجَهْلِ» [۴] (#اخلاق_خوب از ميوه هاى #عقل و آگاهى است، و #اخلاق_بد از ثمرات #جهل و نادانى است). و از آنجا كه «علم» و «جهل» قابل تغيير است، #اخلاق هم به تبع آن قابل تغيير مى باشد.
5⃣در حديث ديگرى از پيامبر اكرم (صلى الله عليه و آله) آمده است: «اِنَّ الْعَبْدَ لَيَبْلُغُ بِحُسْنِ خُلْقِهِ عَظيمَ دَرَجاتِ الاْخِرَةِ وَ شَرَفَ الْمَنازِلِ وَ اِنَّهُ لَضَعيفُ الْعِبادَةِ» [۵] (بنده خدا به وسيله #حسن_اخلاق به درجات عالى آخرت و #بهترين_مقامات مى رسد، در حالى كه ممكن است از نظر عبادت ضعيف باشد!).
🔹در اين حديث اوّلاً مقايسه #حسن_اخلاق به عبادت و ثانياً ذكر درجات بالاى اخروى كه حتماً مربوط به اعمال اختيارى است، و ثالثاً تشويق به تحصيل حسن خلق، همگى نشان مى دهد كه #اخلاق يك امر #اكتسابى است، نه اجبارى و الزامى و خارج از اختيار! (دقّت كنيد). اين گونه روايات و تعبيرات گويا و پرمعنى در كلمات #معصومين (عليهم السلام) زياد ديده مى شود [۶] و همه آنها نشان مى دهد كه #صفات_اخلاقى قابل تغيير است، و گرنه اين تعبيرات و تشويقها لغو و بيهوده بود.
6⃣در حديث ديگرى از رسول خدا (صلى الله عليه و آله) مى خوانيم كه به يكى از يارانش به نام «جرير بن عبدالله» فرمود: «اِنَّكَ امْرُءٌ قَدْ اَحْسَنَ اللّهُ خَلْقَكَ فَاَحْسِنْ خُلْقَكَ» [۷] (خداوند به تو چهره زيبا داده، #اخلاق خود را نيز زيبا كن!).
🔹كوتاه سخن اين كه: كتب روايى ما پُر از رواياتى است كه همگى دلالت بر #امكانتغييراخلاق آدمى دارد. [۸] اين بحث را با حديثى از اميرالمؤمنين #امام_على (عليه السلام) كه تشويق به فضائل اخلاقى مى كند پايان مى دهيم؛ حضرت می فرماید: «اَلْكَرَمُ حُسْنُ السَّجـِيَّةِ وَ اجْتِـنابُ الدَّنِـيَّةِ» [۹] (ارزش و كيفيّت انسان به #اخلاق_پسنديده و اجتناب و دورى از اخلاق پست است).
پی نوشتها؛
[۱] إرشاد القلوب، ديلمى، انتشارات مصطفوى، چ ۳، ج ۱، ص ۱۷۴. [۲] بحارالأنوار، دار إحياء التراث العربی، چ ۲، ج ۱۰، ص ۳۶۹. [۳] همان، ج ۶۸، ص ۳۸۵. [۴] غررالحكم و دررالكلم، دار الكتاب الإسلامی، چ ۲، ص ۶۹، ح ۱۳۲۸. [۵] المحجة البيضاء فی تهذيب الإحياء، جامعه مدرسين، چ ۴، ج ۵، ص ۹۳. [۶] الكافی، دارالكتب الإسلامية، چ ۴، ج ۲، ص ۹۹، باب (حسن الخلق...) ۱۸ روايت در اين زمينه نقل كرده است. [۷] بحار الأنوار، همان، ج ۶۸، ص ۳۹۴. [۸] الكافی، همان، ج ۲، ص ۹۹. [۹] غرر الحكم و درر الكلم، همان، ص ۸۷، ح ۱۶۷۴
📕اخلاق در قرآن، آيت الله العظمى ناصر مكارم شيرازى، مدرسه الامام على بن ابيطالب (ع)، قم، چ اول، ۱۳۷۷ش، ج ۱، ص ۳۴
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#اخلاق
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد