✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️بصیرت؛ چیستی و چگونگی (بخش پنجم)
💠ویژگی های افراد بابصیرت
2⃣تفکر و عبرت آموزی (۲)
🔹توجه به سرگذشت دیگران و #عبرت_آموزی از آنان، از ویژگی های مهم #افراد_بصیر است. از این رو، گاه #قرآن_کریم انسانها را از سرنوشت گذشتگان زنهار می دهد و به #عبرت_گیری از آنها فرا می خواند: «وَاللهُ يُؤَيِّدُ بِنَصْرِهِ مَنْ يَشَاءُ ۗ إِنَّ فِی ذَٰلِكَ لَعِبْرَةً لِأُولِي الْأَبْصَارِ؛ [آل عمران، ۱۳] و خدا هر که را بخواهد با یاری خود تأیید می کند؛ مسلماً در این [واقعیت] عبرتی برای دارندگان #بصیرت است»، و همچنین می فرماید: «أَ فَلَمْ يَسِيرُوا فِی الْأَرْضِ فَتَكُونَ لَهُمْ قُلُوبٌ يَعْقِلُونَ بِهَا أَوْ آذَانٌ يَسْمَعُونَ بِهَا فَإِنَّهَا لَا تَعْمَى الْأَبْصَارُ وَ لَٰكِنْ تَعْمَى الْقُلُوبُ الَّتِي فِی الصُّدُورِ؛ [حج، ۴۶] آیا در زمین گردش نکرده اند تا برای آنان دل هایی [بیدار و بینا] پیدا شود که با آن بیندیشند یا گوش هایی که با آن [اندرزها را] بشنوند؟ حقیقت این است که دیده ها کور نیست بلکه دل هایی که در سینه هاست، کور است!».
🔹همچنین قران کریم با یادآوری سرگذشت دو گروهی که یکی خداپرست و دیگری کافر بودند، تاکید می کند که این مطلب برای #صاحبان_بصیرت، عبرت آموز است: «قَدْ كَانَ لَكُمْ آيَةٌ فِی فِئَتَيْنِ الْتَقَتَا فِئَةٌ تُقَاتِلُ فِی سَبِيلِ اللهِ وَأُخْرَىٰ كَافِرَةٌ يَرَوْنَهُمْ مِثْلَيْهِمْ رَأْيَ الْعَيْنِ وَاللهُ يُؤَيِّدُ بِنَصْرِهِ مَنْ يَشَاءُ ۗ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَعِبْرَةً لِأُولِی الْأَبْصَارِ؛ [آل عمران، ۱۳] تحقیقاً برای شما در دو گروهی که [در جنگ بدر] با هم رو به رو شدند، نشانه ای [از قدرت خدا و حقّانیّت نبوّت پیامبر] بود، گروهی در راه خدا می جنگیدند، و گروه دیگر کافر بودند، که اهل ایمان را به چشم خویش دو برابر می دیدند [به همین خاطر شکست خوردند] و خدا هر که را بخواهد با یاری خود تأیید می کند؛ مسلماً در این [واقعیت] عبرتی برای دارندگان بصیرت است».
🔹به گفته مفسران، این آیه مربوط به جنگ بدر است که مسلمانان و کفار در برابر یکدیگر قرار گرفتند. از نکات عبرت آموز آیه این است که یک ارتش کوچک و تقریباً فاقد ساز و برگ جنگی، اما با ایمان استوار و محکم، بر ارتشی که از نظر وسایل جنگی و تعداد نفرات چندین برابر بود، پیروز گشت، اگر تنها فزونی نفرات و امکانات می توانست کارگشا باشد، باید در جنگ بدر ظاهر شده باشد، در حالی که نتیجه معکوس بود و نصرت الهی باعث شکست کافران شد. خداوند در پایان آیه می فرماید: «إِنَّ فِی ذَٰلِكَ لَعِبْرَةً لِأُولِی الْأَبْصَارِ». آرى آنها که #چشم_بصیرت دارند و حقیقت را آنچنان که هست می بینند، از این پیروزی همه جانبه افراد با ایمان درس #عبرت می گیرند و می دانند سرمایه اصلی برای پیروزی، #ایمان است. [تفسیر نمونه، ج ۲، ص ۴۵۵] #ادامه_دارد...
منبع: حوزه نت، به نقل از مبلغان، شماره ۲۲۲، محمد علی محمدی
#بصیرت
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️بصیرت؛ چیستی و چگونگی (بخش ششم)
💠ویژگی های افراد بابصیرت
3⃣باور به یاری خدا
🔹یکی دیگر از ویژگی های #اهل_بصیرت این است که به #نصرت_خدا و پیروزی اعتقاد دارند. خداوند در قرآن کریم با يادآوری برخی از حوادثی که در صدر اسلام برای مسلمانان پیش آمده بود، یکی از ویژگیهای اهل بصیرت را آن می داند که از وقایع #عبرت بگیرند و پیروزی و نصرت الهی را باور کنند. «هُوَ الَّذِی أَخْرَجَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مِنْ دِيَارِهِمْ لِأَوَّلِ الْحَشْرِ ۚ مَا ظَنَنْتُمْ أَنْ يَخْرُجُوا ۖ وَ ظَنُّوا أَنَّهُمْ مَانِعَتُهُمْ حُصُونُهُمْ مِنَ اللهِ فَأَتَاهُمُ اللهُ مِنْ حَيْثُ لَمْ يَحْتَسِبُوا ۖ وَ قَذَفَ فِی قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ ۚ يُخْرِبُونَ بُيُوتَهُمْ بِأَيْدِيهِمْ وَ أَيْدِي الْمُؤْمِنِينَ فَاعْتَبِرُوا يَا أُولِی الْأَبْصَارِ؛ [حشر، ۲] اوست که کافرانِ از اهل کتاب را در نخستین بیرون راندن دسته جمعی از خانه هایشان بیرون راند. [شما اهل ایمان] رفتنشان را گمان نمی بردید، و خودشان پنداشتند که حصارها و دژهای استوارشان در برابر خدا [از تبعید و در به دری آنان] جلوگیری خواهد کرد ولی [اراده کوبنده] خدا از آنجا که گمان نمی کردند به سراغشان آمد و در دل هایشان رعب و ترس افکند به گونه ای که خانه هایشان را به دست خود و به دست مؤمنان ویران کردند. پس ای #صاحبان_بینش و بصیرت! #عبرت گیرید».
🔹در شان نزول این آیه می خوانیم: هنگامی که رسول خدا (ص) به مدینه هجرت فرمود، با یهودیان پیمان عدم تعرض بستند؛ ولی آنها هر زمان فرصتی یافتند، از نقض این پیمان فروگذار نکردند و پس از پیمان شکنی های مکرر آنان، پیامبر (ص) دستور دادند مسلمانان برای جنگ با این قوم پیمان شکن حرکت کنند. هنگامی که آنها با خبر شدند، به قلعه های مستحکم و دژهای نیرومند خود پناه بردند و درها را محکم بستند. پیامبر اکرم (ص) دستور دادند بعضی درختان نخل را که نزدیک قلعه ها بود، بکنند یا بسوزانند. محاصره چند روز طول کشید و پیامبر (ص) برای پرهیز از خونریزی به آنها پیشنهاد کرد که سرزمین مدینه را ترک گویند و از آنجا خارج شوند. آنها نیز پذیرفتند. مقداری از اموال خود را برداشته و بقیه را رها کردند. جمعی به سوی «اذرعات» شام و تعداد کمی به سوی «خیبر» و گروهی به «حیره» رفتند و باقیمانده اموال و اراضی و باغات و خانه های آنها به دست مسلمانان افتاد. هرچند تا آنجا که می توانستند، خانه های خود را به هنگام کوچ کردن تخریب کردند. و این ماجرا بعد از غزوه احد به فاصله شش ماه و به عقیده بعضی، شش ماه بعد از غزوه بدر اتفاق افتاد. [۱]
🔹خداوند پس از یاد کردن از یهودیان پیمان شکن، #شکست آنان را از #امدادهای_الهی دانسته و از #صاحبان_بصیرت می خواهد که از این شکست #عبرت گیرند. از این رو، در پایان آیه به عنوان نتیجه گیری کلی، می فرماید: پس عبرت بگیرید، ای بینایان! در حقیقت #اولی_الابصار کسانی هستند که آمادگی گرفتن درس عبرت را دارند، لذا قرآن به آنها هشدار می دهد که از این حادثه بهره برداری کنید. شک نیست که منظور از گرفتن عبرت این است که حوادث مشابه را که از نظر حکم عقل یکسان اند، با هم مقایسه کنند؛ مانند مقایسه حال کفار و پیمان شکنان دیگر. [۲] #ادامه_دارد...
پی نوشتها؛
[۱] تفسیر نمونه، ج ۲۳، ص ۴۸۶؛ مجمع البیان فی تفسیر القران، حسن بن فضل طبرسی، به کوشش گروهی از علما، ج ۹، ص ۳۸۸
[۲] تفسیر نمونه، ج ۲۳، ص ۴۹۲
منبع: حوزه نت، به نقل از مبلغان، شماره ۲۲۲، محمد علی محمدی
#بصیرت
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️بصیرت؛ چیستی و چگونگی (بخش هفتم و پایانی)
💠ویژگی های افراد بابصیرت
4⃣صبر
🔹چهارمین ویژگی #اهل_بصیرت، #صبر و بردباری آنهاست. از نگاه قران، بین صبر و بصیرت رابطه تنگاتنگی وجود دارد؛ صابران، بصیر و اهل بصیرت، صبورند. در قرآن اشاره می کند که ۲۰ مجاهد صبور، در برابر ۲۰۰ نفر از کافران توان مقاومت دارند و سپس تعداد یاد شده را به صد نفر در برابر دویست نفر تقلیل داده، می فرماید: «الْآنَ خَفَّفَ اللهُ عَنْكُمْ وَ عَلِمَ أَنَّ فِيكُمْ ضَعْفًا ۚ فَإِنْ يَكُنْ مِنْكُمْ مِائَةٌ صَابِرَةٌ يَغْلِبُوا مِائَتَيْنِ ۚ وَ إِنْ يَكُنْ مِنْكُمْ أَلْفٌ يَغْلِبُوا أَلْفَيْنِ بِإِذْنِ اللهِ ۗ وَاللهُ مَعَ الصَّابِرِينَ؛ [انفال، ۶۶] هم اکنون خداوند از شما تخفیف داد و دانست که در شما ضعفی وجود دارد، بنابر این هر گاه یکصد نفر بااستقامت از شما باشند، بر دویست نفر پیروز می شوند و اگر یک هزار نفر باشند بر دو هزار نفر به فرمان خدا غلبه خواهند کرد و خدا با #صابران است».
🔹به نوشته مفسران بزرگی همانند طبرسی (ره)، مقصود از «ضعفا» ضعف در بدن نیست؛ بلکه ضعف در بصیرت است؛ زیرا مومنان صدر اسلام، همگی تنومند نبودند؛ بلکه برخی از آنان افرادی بودند که از حیث بدنی ضعیف، ولی دارای #بصیرت_والایی بودند. [۱] گاه قران کریم افراد بی بصیرت را به نابینایان تشبیه کرده است و می فرماید: «أَفَمَنْ يَعْلَمُ أَنَّمَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ الْحَقُّ كَمَنْ هُوَ أَعْمَىٰ ۚ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُولُو الْأَلْبَابِ؛ [رعد، ۱۹] آیا کسی که می داند آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده، حق است، همانند کسی است که نابیناست؟ تنها #صاحبان_اندیشه متذکر می شوند».
🔹در این آيه نمی گوید: آیا کسی که می داند این قرآن بر حق است، مانند کسی است که نمی داند؛ بلکه می فرماید: آیا کسی که این حق را می داند، همانند اعمی است؟ این تعبیر اشاره لطیفی است به اینکه ندانستن این واقعیت به هیچ وجه امکان پذیر نیست، مگر اینکه #چشم_دل انسان به کلی از کار افتاده باشد، وگرنه چگونه ممکن است دارنده چشم بینا و سالم، چهره آفتاب را نبیند؟ و الا عظمت این #قرآن درست همانند نور آفتاب است. [۲] نکته درس آموز دیگر آیه اینکه #صبر #صاحبان_بصیرت به خاطر رضایت خداوند است؛ یعنی آنها به خاطر جلب رضای حق در برابر مشکلات صبر و استقامت به خرج می دهند [۳] و این جمله دلیل روشنی است بر اینکه #صبر و شکیبایی و هرگونه عمل خیر، در صورتی ارزش دارد که برای خدا باشد، و اگر انگیزه های دیگری از قبیل: ریاکاری، جلب توجه مردم - که او آدم با استقامت و نیکوکاری است - و یا حتی برای ارضای غرور خود کاری را انجام دهد، بی ارزش خواهد بود.
🔹به گفته برخی مفسران، گاهی انسان در برابر حوادث ناگوار صبر می کند تا مردم بگویند که چقدر با استقامت است! گاهی نیز از ترس اینکه نگویند چه آدم کم ظرفیتی است، گاهی به خاطر اینکه دشمنان شماتتش نکنند، گاهی به خاطر اینکه می داند بی تابی و جزع کردن بیهوده است، گاهی به خاطر اینکه چهره مظلومی به خود بگیرد و به یاری او برخیزند؛ اما هیچ یک از این امور دلیل بر کمال نفس انسانی نیست؛ بلکه وقتی به خاطر #اطاعت_فرمان_خدا و اینکه هر حادثه ای در زندگی رخ می دهد، دلیل و حکمتی دارد، #صبر و استقامت به خرج دهد، آنچنان که عظمت حادثه را در هم شکسته، از گشودن زبان به کفران، و آنچه دلیل بر جزع است، خودداری کند، این همان صبری است که در آيه فوق به ان اشاره شده و «ابتغاء وجه الله» محسوب می شود. [۴]
5⃣توبه و ترک گناه
🔹یکی دیگر از ویژگیهای #اهل_بصیرت، #شناخت_شیطان و وسوسه های اوست. قرآن کریم در این باره می فرماید: «إِنَّ الَّذِينَ اتَّقَوْا إِذَا مَسَّهُمْ طَائِفٌ مِنَ الشَّيْطَانِ تَذَكَّرُوا فَإِذَا هُمْ مُبْصِرُونَ؛ [اعراف، ۲۰۱] مسلماً کسانی که [نسبت به گناهان، معاصی و آلودگی های ظاهری وباطنی] تقوا ورزیده اند، هرگاه وسوسه هایی از سوی شیطان به آنان رسد [خدا و قیامت را] یاد کنند، پس بی درنگ بینا شوند [و از دام وسوسه هایش نجات یابند]». امام علی (ع) نیز میفرماید؛ «اَبْصَرُ النَّاسِ مَنْ اَبْصَرَ عُیوبَهُ وَ اَقْلَعَ عَنْ ذُنُوبِهِ؛ #بصیرترین_افراد را کسی می داند که عیبهای خود را بشناسد و گناهان خویش را ریشه کن کند». [۵]
پی نوشتها؛
[۱] مجمع البیان، ج ۴، ص ۸۵۶
[۲] تفسیر نمونه، ج ۱۰، ص ۱۸۴ (با کمی تلخیص و ویرایش)
[۳] همان، ص ۱۸۸
[۴] همان، ص ۱۸۹ (با کمی تلخیص و ویرایش)
[۵] میزان الحکمه، ج ۱، ص ۲۶۶
منبع: حوزه نت، به نقل از مبلغان، شماره ۲۲۲، محمد علی محمدی
#بصیرت
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد