📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری
📆 شماره جلسه: ۱۹
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
🔺1⃣ ادله صیانت قرآن از #تحریف بیان شد. یک دلیل عقلی و چهار دلیل قرآنی داشت. دلیل عقلی میگفت چون اصل نبوت وجودش ضروری است حفظ عصاره نبوت یعنی قرآن نیز ضروری است خصوصا چون قرآن مهیمن بر همه کتب آسمانی است. اگر این کتاب هم تحریف میشد چیزی روی زمین به عنوان #حجت_خدا باقی نمی ماند. حال چون پیامبر اسلام و قران آخرین پیامبر و کتاب الهی هستند قرآن باید از تحریف در امان بماند.
🔺2⃣چهار دلیل قرآنی هم در کنار این دلیل عقلی است. اگر روایاتی بر تحریف اشاره دارند چون این ۵ دلیل مذکور مخالف آن روایتند باید روایت را تاویل و در صورت عدم امکان، طرح کرد و کنار گذاشت.
🔺3⃣گذشته از ۵ دلیل مذکور، ادله روایی هم وجود دارد. از مجموع چند طایفه روایت مشخص میشود که تحریف در قرآن ممکن نیست. طایفه اول از روایات همانند که در #فتنههای_روزگار ارجاع به قرآن میدهد تا مردم نجات یابند. حال اگر قرآن خود از تحریف مصون نباشد میتواند انسان را در فتنه ها نجات دهد؟!
🔺4⃣طایفه دوم #روایات_عرضه_بر_قرآن هستند که گویند آنچه از ما به شما رسیده (همه روایات) بر قرآن عرضه کنید و تطابق دهید. چون در روایات امکان جعل هست اما در قران خیر. این گونه روایات، تخصیص پذیر هم نیستند که بگویند فلان روایات را نمیخواهد با قرآن بسنجید. ترازو باید سالم باشد که بتوان با آن چیز دیگری را سنجید پس قرآن باید از تحریف در امان باشد.
🔺5⃣طایفه سوم از روایات، روایاتی هستند که #سیره_عملی معصومین را نشان میدهد که در مقام پاسخ و استدلال به همین قرآن موجود استدلال میکردند. اگر حرفی در مورد تحریف هم هست در همان زمان آشوب خلافت است که غالبا تازه مسلمان بودند و چند قرآن هم بیشتر نبود. بعدا که تا نیمی از اروپا هم رفت و امکان تحریف نداشت.
🔺6⃣همچنین وقتی معصوم به قرآن استدلال میکردند کسی به ایشان اعتراض نکرده که بخشی از قرآن تحریف شده است حال تو چگونه به آن استناد میکنی؟ شاید در آیاتی که حذف شده حرف دیگری باشد! حال آیا استدلال معصوم به قرآن صحتش حجیت می دهد یا اینکه کاشف از حجیت قرآن است؟
🔺7⃣طایفه چهارم از روایات که مهمترین طایفه است همان #حدیث_ثقلین است. «انی تارک فیکم الثقلین، کتاب الله و عترتی، لن یفترقا حتی یردا علی الحوض،». گوید: «ما ان تمسکتم بهما لن تضلوا ابدا» یعنی این دو از هم جدا نشدنی هستند تا زمانی که به اینها چنگ میزنید هرگز گمراه نخواهید شد. اگر خطوط اصلی قرآن تحریف شده بود چگونه تمسک به این کتاب، انسان را از «هر گونه ضلالت» می رهاند؟! با توجه به حدیث ثقلین، عترت و کتاب خدا تا قیامت با همند. حال چون امامت تا قیامت باقیست کتاب خدا هم باید بدون تحریف تا قیامت باقی بماند.
🔺8⃣گاهی گفته میشود که برخی از بطون قرآن را خود پیامبر هم نمی داند. حال آنکه اولُ ما خلق الله، نور پیامبر است نه قرآن. اگر حضرت اولین فیض خداست هر فیضی که در جهان صادر شود بعد از آن است پس پیامبر به کنه قرآن اشراف دارد. تجلی قرآن بعد از تجلی پیامبر است البته قرآن به مقام ذات خداوند راه ندارد و تجلی علمی خدا است.
🔺9⃣اگر قرآن تحریف شده و مثلا در اصل، نام «امام علی» از قرآن پاک شده است مگر ممکن بود که حضرت امیر و یارانش به حدیث منزلت و ... استناد کنند اما به آن آیه که اسمش صراحتا در آن بوده استناد نکنند؟! این تازه برای زمانیست که اول اختلاف و پس از فوت پیامبر بود و هنوز تحریفی هم رخ نداده بود و غالب صحابه هم حافظ قرآن بودند. پس کمترین تحریف و کاستی در قرآن رخ نداده است.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر مقدمات قرآن
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/28
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری
📆 شماره جلسه: ۲۸
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
1⃣🔰 ادله #صیانت_قرآن_از_تحریف، عبارت بودند از دلیل عقلی، کتاب (آیات قرآن)، سنت و اتفاق مسلمین یعنی تواتر و البته که اجماع از دلایل نبود. حال، حدیث معروف #ثقلین را به عنوان دلیلی بر صیانت قرآن کریم از تحریف بحث میکنیم.
2⃣🔺رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند:
«إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمُ الثَّقَلَيْنِ كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا أَبَداً إِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْضَ»
یعنی: (میراث رسالت من دو وزنه وزین است؛ یکی کتاب خدا و یکی عترت طاهره، و اینها هرگز از یکدیگر جدا نخواهند شد تا در کنار حوض کوثر با هم به من برسند و شما هم اگر به این دو وزنه وزین تمسک بجویید هرگز گمراه نمیشوید.)
✅ این حدیث، دارای نکاتی است:
1⃣ حضرت سفارش نمیکند که اگر مایل بودید مراجعه کنید، بلکه میفرماید میراث من این دو است، یعنی عصاره نبوت و تداوم نبوت من که #آخرین_نبوت است، به صورت ثقلین در آمده است.
2⃣ حضرت فرمودند این دو از یکدیگر جدا نمیشوند، یعنی تا آن روزی که بشر روی زمین است، امام و قرآن هم هست.
لذا این حدیث، هم (بقای امام)، هم (علم امام) به همه حقایق قرآن و هم (عصمت امام) در همه ابعاد را ثابت میکند و درباره قرآن کریم نیز ثابت میکند که همه آنچه که سعادت بشر در آن است دارد و از گزند #تحریف محفوظ است و پیوند بین این دو هم پیوندی ناگسستی است. چرا که این دو یعنی قرآن و عترت باید تامین کننده سعادت بشر الی یوم القیامه باشند.
3⃣ انی تارکم فیکم ثقلین، به این معنا نیست که دو وزنه را برای هدایت شما گذاشتم، به هر کدام مراجعه کنید «کافی» است. زیرا در ادامه فرمود اینها هرگز از هم "جدا نمیشوند"، نه به این معنا که قرآن همیشه با امام و امام همیشه یک قرآن در جیب دارد، بلکه یعنی امامت از وحی و کلام الله از امامت جدا نخواهد شد.
✅ پس هم امام مبین و مفسر قرآن کریم است و هم قرآن کریم انسانها و جوامع را به ائمه معصومین راهنمایی میکند. لذا قرآن و عترت در مقام حجت، حجیتشان به یکدیگر مرتبط است. بدین صورت قرآن و عترت متحدند و نه دو امر مستقل از یکدیگر.
🔻پس دلالت این حدیث برای صیانت قرآن از تحریف این چنین است که اگر قرآن تحریف شده باشد، آنگاه هیچ راهی برای اثبات احکام شرعی نداریم:
زیرا اگر کتاب خدا تحریف شده باشد، نمیتوان به آن تمسک کرد، چرا که چیزی که خود تحریف شده است و نورانیتش را از دست داده، چگونه میتواند انسان را نورانی کند و از هر ظلمتی برهاند؟ پس قرآن کریم بر فرض تحریف معتبر نیست و حجیت ندارد.
🔺از طرف دیگر، عترت هم حجت مستقل نیست که حرف او با قطع نظر از قرآن حجت باشد. زیرا هر چه از معصوم رسیده است را باید بر قرآن عرضه کنیم به دو علت:
1⃣اولا به شهادت نصوص #عرضه_بر_قرآن [روایاتی که میفرمایند هر سخن معصوم را باید بر قرآن عرضه کنید اگر مخالف آن بود نپذیرید]
2⃣ثانیا به دلیل همین #حدیث_ثقلین که فرمود اینها جدا نمیشوند، یعنی هرگز نمیتوان بدون مراجعه به قرآن از روایات استفاده نمود.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر مقدمات قرآن
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/28
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
♻️ http://T.me/tasnim_quran_karim
🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری
📆 شماره جلسه: ۲۹
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
♻️ادامه استدلال به #حدیث_ثقلین جهت اثبات عدم تحریف قرآن کریم.
🔺1⃣استدلال اصلی برای عدم تحریف قرآن، #دلیل_عقلی است که در جلسات پیش بحث آن گذشت؛ در عین حال از روایات نیز میشود در بحث عدم تحریف قرآن، کمک جست:
🔰به این صورت که ابتدا رسالت رسول خدا را از راه دیگری غیر از قرآن، یعنی با معجزات دیگر پیامبر، اثبات میکنیم؛ آنگاه وقتی ثابت شد که او رسول خداست و رسول هم صادق است و مصدق؛ پس یک #صادق_مصدّق به ما فرمود که:
«إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمُ الثَّقَلَيْنِ كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا أَبَداً إِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْضَ»
🔺2⃣ این دو حقیقت، یعنی #قرآن و #عترت، برای همیشه خواهند ماند و شما موظفید به این دو حقیقت تمسک کنید؛ زیرا باید خود را از ضلالت برهانید و این دو حقیقت هم مستقل و جدای از هم نیستند و متحدند، یعنی امام سخنی نمیگوید که مخالف قرآن کریم باشد و قرآن کریم هم مردم را بدون راهنما و سرپرست رها نکرده است.
🔺3⃣ از طرف دیگر، چون برای اعتبار روایات، ابتدا محتوای آنها را با محتوای قرآن کریم میسنجیم و اگر موافق با قرآن کریم بود، میگوییم این روایت سنداً معتبر است. بنابراین در بین این دو ثقل، قرآن کریم اصل و #ثقل_اکبر است و اگر قرآن تحریف شده بود یا باشد، آنگاه نمیتوان گفت که این کتاب انسان را تا ابد از ضلالت میرهاند.
🔰اما این بحث نکاتی دارد:
1⃣این حدیث چون متواتر است، سندش قطعی است و میتوان از آن برای استدلال در عدم تحریف قرآن کریم استفاده نمود.
2⃣ توجه بفرمایید که مقام شامخ امام معصوم در عَرض قرآن کریم است، اما در حدیث ثقلین که فرمود این دو برای همیشه با هم میمانند و جدا نمیشوند (إِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْضَ) ؛ منظور شخصیت حقوقی اهل بیت علیهم السلام است، یعنی #امامت و نه شخصیت حقیقی آنها. و رجوع به امامت یعنی رجوع به افکار، عقاید، اخلاق و اعمال آنان یعنی #روایات آنان.
✅دلیل روایی دیگر بر صیانت قرآن کریم از تحریف، #روایات_عرضه_بر_قرآن است که معصومین در خلال این روایات که به حد تواتر نیز رسیده است فرمودهاند:
از آنجایی که به نام ما احادیث جعل میکنند و دشمنان ما باطل را به ما نسبت میدهند، شما موظفید هر چه که از ما نقل کردهاند بر کتاب خدا عرضه کنید؛ اگر موافق با کتاب خدا بود اخذ کنید و اگر مخالف با کتاب خدا بود ترکش کنید، چون باطل است و ما هرگز حرفی که مخالف با قرآن است، نمیگوییم.
🔺بنابراین وقتی خود روایات فرمودند به نام ما خیلی جعل میکنند، چون شبیه سخن ما میتوانند سخن بگویند، ولی شبیه قرآن نمیتوانند سخن بگویند؛ پس هر چه از ما رسیده است را بر قرآن عرضه کنید؛ حال اگر این میزان الهی یعنی قرآن کریم، تحریف شده باشد، آیا میتوان روایات را با میزان و ترازوی تحریف شده سنجید؟
🔰توجه بفرمایید که روایاتی که مساله عرضه بر قرآن را مطرح میکنند، این چنین نیست که فقط مخصوص صدر اسلام باشند یا مربوط به آیات الاحکام یا مربوط به زمان حکومت حضرت امیر و مانند آن باشند؛ بلکه یک اصل کلی را تذکر میدهند.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر مقدمات قرآن
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/28
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
🔸@tasnim_quran_karim
🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری
📆 شماره جلسه: ۳۷
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
🔰 گفتیم برخی شبهه کرده اند که کتابی مفید قطعیّت است که یا به #معصوم منتهی شود(خبر واحد محفوف به قراین قطعیه) یا #متواتر باشد. حال قرآن نه به معصوم منتهی میشود و نه متواتر است.
1⃣جوابهای مختلفی برای این شبهه وجود دارد. یکی اینکه این تحلیل، «تاریخی» است لذا نه خبر واحد قطعی است و نه متواتر است که گفته شود جمع آوری قرآن دقیقا به همین صورت است و زیدبن ثابت یا ... در فلان سال این کار را کرده است.
2⃣جواب دوم اینکه زمانی میتوان به این تحلیل تمسک کرد که هم از منع داخلی و هم از معارض خارجی مصون باشد و نقض هم نتوان نمود. دلیلش اینست که ابطال یک قضیه منطقی با سه راه «منع و نقض و معارضه» قابل تحقق است.
❌#منع: یعنی این مقدمه که صغری یا کبری است ممنوع است.
#نقض: یعنی تخلف مدلول از دلیل در مثالی دیگر
#معارضه: یعنی در عرض دلیل مستدل، دلیل دیگری اقامه شود.
✅«جواب اول» این بود که استدلال شما هم نه منتهی به معصوم است نه متواتر.
«جواب دوم» این بود که اینکه خیلیها در جمع آوری قرآن سهیم بودند اما معنیش حفظ قرآن در سینه نیست چون تعداد آنها بسیار زیاد بودند بلکه منظور کسانیند که قرآن را در جایی جمع کردند و اینها از عدد انگشتان دست بیشتر نمیشدند.
3⃣«جواب سوم» اینکه دلیل تاریخیِ شما این بود که جمع آوری قرآن در جاهای مختلف بوده و سبب کم و زیاد میشود. در عرض این دلیل، دلایل دیگری هست که معارض آن است و گوید افراد مختلف جمع نکرده اند و قرآن یکی است چون خود قرآن می فرماید: اگر میگویید قرآن تحریف شده یک «سوره» مثل آن بیاورید! پس همه سوره ها مشخص بوده و قرآن گوید مثل این سوره هایی که همگی در دستانتان است بیاورید. نهایتا یک سوره در دست محمد بوده و یکی در دست زید و ... نه اینکه بخشی از یک سوره در دست یکی و دیگری در دست دیگری باشد.
4⃣همچنین معارض دیگر، #حدیث_ثقلین است که پیامبر گوید کتاب خدا را در کنار اهل بیت در میان شما گذاشتم پس کتاب و یک مجموعه گرد هم آمده وجود داشته نه اینکه آیات یا سور تکه تکه باشد.
5⃣جواب بعدی اینکه ظنی السند بودن قرآن، مخالف اجماع فقها است. گفتیم که اجماع در حد خبر واحد است و تنها دلالتی شرعی است نه اینکه بحثی علمی باشد. اما اینکه بگوییم کم شده و زیاد نشده خلاف عقل است، از کجا مشخص است که کم نشده است؟ اما همگان قبول دارند که کم نشدن موافق اجماع همه علمای اسلام است پس نمیتوان بیجهت در مورد کم نشدن، اجماع داشت اما در مورد زیاد نشدن اختلاف.
6⃣همچین باید گفت اهتمامی که پیامبر و مسلمین به قرآن داشتند که پیامبر قبل از هر چیز قرآن یاد میداد و مردم هم قبل از هر چیز قرآن یاد میگرفتند این اهتمام نشان این است که پیامبر، قرآن را پراکنده رها نکرد و مردم هم نمیگذاشتند پراکنده بماند.
7⃣منظور از جمع آوری قرآن در زمان عثمان این است که آن قرآن جمع آوری شده که در اثر اختلاف قرائتها میرفت مسلمین را مختلف و پراکنده کند عثمان گفت که همه مسلمانان باید این قرآنی که جمع میکنیم را قرائت کنید و بقیه قرآنها را سوزاند یا در آب ریخت.
🔺در آن زمان، مسلمانها را بجای تفسیر، به قرائت قرآن مشغول کرده بودند چنانکه علی (ع) را در ردیف دیگر قاریان به حساب میاوردند و میگفتند فلانی به فتحه قرائت کرده و علی به کسره، بجای اینکه از معارف جهان از علی بپرسند شأنش اینقدر پایین آمده بود! جوابهای دیگر هم در جلسات بعد بررسی خواهد شد.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر مقدمات قرآن
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/28
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1