دو جریان اقتصادی حاکم بر کشور بعد از انقلاب اسلامی 57 اقتصاد سیاسی (قسمت اول) ✍داود مدرسی یان 💥از اول انقلاب اسلامی، تقریباً دو جریان فکری بر اقتصاد کشور حاکم شده اند و در سطح کلان، غالباً ایده های اجرایی به یکی از این دو جریان منتسب می شود. هر کدام نقاط قوت و نقاط ضعفی داشته اند اما بطورکلی میتوان نتیجه گرفت که کدامیک بیشتر و بهتر در رفع مشکلات کشور و ثبات اقتصادی موفق تر عمل کرده است. اگرچه جریانات خُرد دیگری نیز وجود داشته و یا حتی جریانات کلانی که فرصت حضور در عرصه اجرا نداشته اند. 🔸صاحب نظران جریان اول را می توان کسانی همچون حسین نمازی(وزیر اقتصاد کابینه دولت شهید رجایی، کابینه شهید باهنر، دوره اول میرحسین موسوی و دوره اول سیدمحمد خاتمی)، محمدناصر شرافت(قائم مقام حسین نمازی در دولت میرحسین موسوی، مشاور وزارت اقتصاد در سالهای 74 تا 76 و قائم مقام وزارت اقتصاد دولت اول خاتمی)، پرویز داوودی(معاون اول دولت اول محمود احمدی نژاد)، مرحوم مرتضی قره باغیان و غیره دانست که دال مشترک این جریان گرایش به اقتصاد اسلامی است. 🔹در مقابل، چهره های متعلق به جریانی که به صراحت خود را لیبرال و نئولیبرال دانسته و بدنبال اجرای آن هستند، عبارتند از: برادران فرهاد و مسعود نیلی، محمد طبیبیان، موسوی غنی نژاد، محمدمهدی بهکیش، حسن درگاهی و غیره. حلقه نیاورانی‌ها دست‌کم 3 دهه است بر نهادهای مهم اقتصادی چون سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی، وزارت امور اقتصادی و دارایی و… سلطه دارند. 🔸ثبات اقتصادی در دوره جنگ تحمیلی(سالهای 59 تا 64)، ثبات نسبی بعد از بحران اقتصاد در دولت هاشمی(74 تا 76)، ثبات اقتصادی در دولت اول خاتمی(سالهای 74 تا 80)، ثبات اقتصادی دولت اول احمدی نژاد (سالهای 84 تا 88) را می توان ثمره حضور نفرات منتسب به جریان اول در مناصب اقتصادی و گلوگاه های مؤثر دولت دانست. اگرچه عوامل مختلفی در این مقاطع تعیین کننده بوده، اما سیاست های اقتصادی این نفرات را می توان محور دلایل دوره های ثبات اقتصادی در کشور دانست. 🔹جریان دوم به صراحت از لیبرالیسم اقتصادی و اقتصاد بازار آزاد و آزادسازی قیمت ها و تئوری «دست نامرئی» آدام اسمیت دفاع می کند، توسعه اقتصادی را مقدم بر عدالت می داند و منتقدین خود را به طرفداری از اقتصاد دولتی و سوسیالیسم متهم می کند. این جریان در عرصه نظر و عمل بر این سیاست ها تأکید دارد: حذف دولت از اقتصاد، کوچک سازی دولت، هدفمندسازی یارانه ها، دلاری سازی اقتصاد، آزادسازی قیمت ها، خصوصی سازی، اجرای دستورات صندوق بین المللی پول و بانک جهانی. 🔸صاحب نظران دیگر اقتصادی کشورمان را شاید بتوان در عرصه نظر و تئوری در یکی از این دو گروه جا داد اما بعضاً حضور سیاسی و مسئولیت اقتصادی نداشته اند. ❇️ این تقسیم بندی کلی است و نگاه کلی از بالا به نظریات اقتصادی و تیم های اقتصادی دولت ها به ما در شرایط جدید حتماً کمک می کند. https://eitaa.com/tahlil30yasi

آیا بحران اقتصادی فعلی، راه‌حلی ندارد؟ اقتصاد سیاسی (قسمت دوم) ✍داود مدرسی یان 💥یکی از مقاطع بحرانی اقتصاد کشور در سالهای دولت اول و دوم مرحوم هاشمی رفسنجانی رخ داده است. سالهای بعد از جنگ تحمیلی و اقدام دولت برای سازندگی پس از جنگ، حضور برخی مؤثرین اقتصادی در دولت و اندیشه های لیبرالی شخص آقای هاشمی، کشور را به ورطه لیبرالیسم کشاند. اندیشه سرمایه داری، بازگشت سرمایه داران سابق به کشور، مانور تجمل مسئولین و رقابت برای اندوختن ثروت در بین آنان، پیوستن ایران به اقتصاد جهانی و هژمونی سرمایه داری، دلاریزه شدن اقتصاد ایران و افزایش بی سابقه نرخ ارز دلار، ورود سرمایه گذاران خارجی برای راه اندازی تولید و اشتغال و همچنین تنش زدایی در سیاست خارجه، مهم ترین مواردی بود که دولت سازندگی به دنبال آنها بود. 🔸تورم ناشی از افزایشِ نرخ ارز به ۴۹ درصد رسید و نتایج حاصل از سیاست‌های تعدیل اقتصادی، کشور را دچار شورش‌های پراکنده کرد. دولت سازندگی با عمل به دستورات صندوق بین المللی پول و بانک جهانی در ازای دریافت وام های مختلف، سیاست هایی را اتخاذ کرد که نتیجه آن، تورم افسارگسیخته و افزایش قیمت ها و همچنین افزایش شکاف طبقاتی بود و منجر به شورش هایی در اسلام شهر، قزوین، مشهد، خوزستان، تهران و سایر مناطق شد. 🔹وضعیت بحرانی اقتصاد و شکست سیاست های تعدیل اقتصادی، مسئولین کشور را مجبور به توقف این سیاست‌ها کرد؛ اتخاذ طرح تثبیتِ نرخ ارز، مهم ترین راهبرد این مقطع بود. احمد توکلی در این باره می‌گوید که مرتضی محمدخان وزیر وقت اقتصاد از دکتر محمدناصر شرافت از اساتید اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی می‌خواهد معاونش شده و به او در کنترل تورم کمک کند. 🔸محمدناصر شرافت جهرمی که پیش از این بعلت اجرای سیاست های تعدیل اقتصادی، از دولت اول هاشمی کناره گیری کرده بود، با شرط اختیار تام به دولت بازگشت. رئیس جمهور وقت مرحوم هاشمی و سایر مسئولان دولتی، علی‌رغم اینکه با طرح شرافت جهرمی مخالف بود اما پذیرفتند که بسته اقتصادی وی اجرا شود تا بحران کنترل شود. 🔹محمدناصر شرافت، حسین نمازی و مرتضی قره باغیان راس کمیته استراتژیکی را تشکیل دادند که تا سال ۷۶ سیاست های اقتصادی را زیر نظر داشتند و مشاوره های لازم را به وزیر اقتصاد می دادند. #پرویز_داوودی در این دوره معاونت اقتصادی وزارت دارایی و امور اقتصادی را به عهده گرفت. 🔸توقف سیاست‌های تعدیل اقتصادی، اجرای پیمان‌سپاری ارز 100%، واقعی کردن نرخ ارز و پائین آوردن نرخ دلار از ۷۰۰ تومان به ۳۵۰ تومان، مهم‌ترین اقدامات آنان بود و تورم را از ۴۹ درصد به ۲۳ درصد رساند! 🔹با شروع دولت سیدمحمد خاتمی در سال 76، محمدناصر شرافت بعنوان قائم مقام وزیر اقتصاد به کار خود ادامه داد و یکی از دلایل موفقیت‌های دولت اول سیدمحمد خاتمی در ثبات اقتصادی (دولت هفتم) عمل به طرح های پیشنهادی وزارت اقتصاد بود اما در دولت دوم سیدمحمد خاتمی، بعلت اتخاذ سیاست های لیبرالی از دولت کناره گیری کرد. 🔸در دولت اول احمدی‌نژاد(دولت نهم) که جزو سالهای خوب اقتصاد کشور بود، مجدداً مدیریت اقتصادی بدست این طیف، به ریاست پرویز داوودی افتاده بود که وی در جایگاه معاون اولِ دولت نهم ایفای نقش می‌کرد و مجدداً در دولت دهم(دور دوم احمدی‌نژاد) از مدیریت اقتصاد کنار گذاشته شدند و مرحوم جمشید پژویان نفوذ بیشتری در دولت دوم احمدی نژاد پیدا کرد و در این دوره مجدداً سیاست‌های تعدیل اقتصادی و گران‌سازی انرژی و رهاسازی قیمت‌ها بازگشتند و نتایج آنرا در دولت دوم احمدی‌نژاد دیدیم. 🔹سیاست‌های نئولیبرالی در دولت حسن روحانی با تئوری پردازی #حلقه_نیاوران و #بچه_های_شیکاگو ادامه پیدا کرد و افزایش نرخ ارز در سالهای ۹۶، ۹۷ اقتصاد ایران را مجدداً دچار تورم افسارگسیخته و رکود کرد. 🔸انتظار این بود که دست‌فرمان اقتصاد در دولت آقای رئیسی تغییر کند و شاهد تغییر آدم‌ها و تغییر سیاست‌های کلان اقتصادی باشیم، اما انتخاب محمد مخبر گزینه تحمیلی علی اصغر حجازی، بدون اینکه وی تحصیلات و تخصص مرتبط یا تجربه‌ درخشانی داشته باشد، همه را از اصلاح ناامید کرد. 🔹این تجربه امروز پیشِ پای ماست. رهبر انقلاب در اوایل 1402 در جلساتی تأکید کرده که مسئولان از تجارب گذشته در کنترل و تثبیت ارز استفاده کنند. این مطالبه امروز از دولتی که تنها دوسال از عمرش باقی است وجود دارد که با تغییر تیم اقتصادی و تغییر سیاست های اقتصادی، بیش از این فرصت را از دست ندهد. https://eitaa.com/tahlil30yasi

💥خیلی سخت است بیش از 70 میلیارد دلار ناقابل هزینه کنی که بشار نباشد ولی حالا در جده باید به استقبال بشار بروی و به او در قالب رئیس جمهور سوریه خوش آمد بگویی!! https://eitaa.com/tahlil30yasi

💥زلنسکی رو آوردن تو اتحادیه عرب تا از بازتاب رسانه ای بشار اسد در این اتحادیه جلوگیری کنه ولی وقتی خواسته از ایران انتقاد کنه، ناخودآگاه از ایران تعریف کرده، 🔻زلنسکی گفته اوکراین مثل پهپادهای قاتلی که ایران به روسیه فروخته نداره 👌یکی نبوده به زلنسکی یادآوری کنه خود بن سلمان زخم خورده پهپادهای دست چندم ایران در آرامکو بوده و اتفاقا یکی از پایه های مهم توافق ایران و عربستان ترس از تکرار حمله به آرامکو بوده! «قطعا بن سلمان زیر لب گفته داغ آرامکو را تازه کردی!» https://eitaa.com/tahlil30yasi

💥دلیل فشار به طالبان درباره حقابه چیست؟ ♻️کسانی که از وضعیت سیستان آگاه هستند کمابیش می دانند که از زمان سقوط حکومت محمد ظاهرشاه که در سال 1352 ساقط شد، تا کنون وضعیت حقابه ایران نیز در کش و قوس بی حکومتی و نا امنی تامین نشده است و اگر آبی روانه هیرمند شده در اثر پربارشی و سرریز سد کجکی بوده است و نشده که حقابه ایران منطبق بر توافق 1351 وصول شود. 🔻اما اینک که تصور می شود دولت طالبان مستقر و تثبیت شود باید حقابه ایران از اکنون تثبیت و با فشار وصول شود، 🔻اگر چنین اتفاقی بیفتد، مطابق رویه ایجاد شده دولت طالبان باید سالانه حقابه ایران را تامین کند، و اگر در این کش و قوس، طالبان امتناع کند و چند سالی ایران را بازی دهد در آینده و تا وقتی طالبان بر سر قدرت است از حقابه ایران خبری نخواهد بود. 🔻لذا اکنون که رئیس جمهور مسئله حقابه ایران را حیثیتی کرده، ایران باید از همه ابزارها و اهرم های فشار خود (که کم هم نیستند) برای دستیابی به حقوق خود استفاده کند و بیش از اصل وصول آب، الزام طالبان به پایبندی به توافق هیرمند تمرکز نماید و گرنه آسیاب بر مدار 50 سال قبل خواهد گردید! https://eitaa.com/tahlil30yasi

💥برخلاف رویه معمول اتحادیه عرب! ♻️در هیچ نشست اتحادیه عرب نبوده که در بیانیه پایانی درباره جزایر سه گانه ایرانی موضع گیری صورت نگرفته باشد، 🔻تا جایی که برخی از داخلیها اعتراض میکردند چرا سوریه یا عراق که متحد ایران هستند در موضع گیری علیه جزایر ایرانی مخالفت نمیکنند؟ 🔻آخرین نشست اتحادیه عرب به افتخار رئیس جمهور چین برگزار شد و باز هم رویه جفتک به ایران در موضوع جزایر سه گانه #جنجال به پا کرد، 👌نشست آخر اما تنها موردی است که در نشست اتحادیه عرب موضوع جزایر سه گانه از بیانیه پایانی حذف می شود و این یک اتفاق خوب پس از توافق با عربستان است! https://eitaa.com/tahlil30yasi

💥مطلوب عبدالحمید استان یکدست سنی است! ♻️نور نیوز، رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی در توئیتی قابل تأمل خطاب به مولوی عبدالحمید نوشت گفته چرا عبدالحمید علیه طالبان موضع گیری نمی کند! 🔻باید یادآور شد استراتژی عبدالحمید استان یکدست سنی سیستان و بلوچستان است یکی از راهبردهای آنان نیز فشار به شیعیان برای ترک این استان است. 🔻کسانی که با منطقه سیستان آشنایی دارند میدانند که مهاجرت از این استان بسیار زیاد است و اغلب شیعیان این استان را ترک کرده و می کنند، نبود آب قطعا بر مهاجرت شیعیان تاثیر داشته و دارد 🔺در این صورت شخص سیاست زده ای چون عبدالحمید چرا باید علیه پدران فکری و معنوی خود «طالبان» موضع گیری کند! https://eitaa.com/tahlil30yasi

بخشهای مختلف کمپینهای دموکراتها برای #انتخابات_2024 روز به روز فعّالتر می‎شوند. کارشناسان، فعّالان انتخاباتی و محقّقان تعاملات دموکراتیک آمریکا، همیشه با یک موضوع روبرو بوده‎اند که به مرور، تبدیل به بحث همیشه مطرح انتخاباتی شده است. معمّای لاتین‎تبارها! دموکراتها در حال از دست دادن موقعیت خود در میان لاتین‎تبارها هستند. تنوّع درون این بخش قدرتمند از جامعه آمریکا آنقدر زیاد است که به راحتی نمی‎توان با چند پیام و چند رویکرد، همه آنها را مخاطب قرار داد. در هر دوره از انتخابات در دهه اخیر، جایگاه دموکراتها در میان بسیاری از لاتین‎تبارها سُست تر و سُست تر می‎شود. اینان هنوز اکثریت را در میانشان دارند و این اکثریت به شدّت آب رفته است! انتصاب جولی چاوز به مدیریت کمپین #بایدن، نشانه‎ای از تلاش تازه برای به دست آورده دل لاتینها است. چندین کارگروه و تیم جداگانه برای تعامل با گروههای مختلف در این اقلّیت جدّی و به شدّت رو به رشد، تشکیل شده. نتیجه کار از حالا مشخّص نیست... با این حال، بعید است که یک تغییر عظیم و دستاورد بزرگ به این زودی برای دموکراتها حاصل شود. https://eitaa.com/tahlil30yasi

🔸انقلاب خاموش «محمد بن سلمان» در پادشاهی سعودی «مشهد حسین» سناتور پاکستانی در یادداشتی در روزنامه «تریبون» این کشور اقدامات و شخصیت «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی را با «دنگ شیائوپینگ» رهبر پیشین چین مقایسه کرد. شیائوپینگ فردی بود که سیاست‌های لیبرالیستی و حرکت به سوی «درهای باز» را در چین اجرا کرد. نویسنده تأکید دارد که چین در دوره کمونیستِ «مائویی» و سعودی در دوره پیش از بن سلمان هر دو میراث‌دار جزم‌گرایی و تاریکی بودند؛ چین توانست با انجام اصلاحات به سوی توسعه و نظام بین‌الملل حرکت کند و پادشاهی سعودی نیز با اقدامات بن سلمان در این مسیر قرار گرفته است. جایی که دیگر بنیادگرایی مذهبی تعیین‌کننده نیست و عملگرایی برای توسعه و تقویت سه عنصر «تجارت»، «فناوری» و «گردشگری» به میدان آمده است. این یادداشت مدعی شد، سیاست‌ها و اقدامات بن سلمان به عنوان پادشاه واقعی سعودی بر منطقه و جهان اسلام نیز اثر خواهد گذاشت. چرا که طی دهه‌های گذشته ارمغان سعودی‌ها برای منطقه و جهان اسلام محصول مثلث «پول»، «ستیزه‌جویی» و «مدارس مذهبی» بود و ناگزیر بر فضای زیست منطقه و جهان اسلام نیز اثر می‌گذاشت. از طرفی رقابت با ایران نیز در چارچوب ستیزه‌جویی و تسلط ایدئولوژیک و برتری ژئوپلیتیک، بر کشورهای منطقه مانند عراق، سوریه، لبنان، بحرین، یمن، افغانستان و پاکستان آثار سلبی بر جای می‌گذاشت. اما دیگر دوره ستیزه‌جویی پایان یافته و فصل امکان همزیستی مسالمت‌آمیز اسلام و مدرنیته فرارسیده است. مسئله‌ای که با توجه به جایگاه سعودی به عنوان مرکز اسلام می‌تواند برای کنشگری سایر کشورهای اسلامی نیز الگو و نمونه باشد و قطعاً نیز چنین خواهد بود. مشهد حسین می‌نویسد، در دوره جدید پادشاهی سعودی دیگر ابزار واشنگتن برای توسعه استراتژی مطلوب امریکا در منطقه نیست. پرورش و تأمین مالی جهادگرایان افغانستان در دوره تسلط کمونیست‌ها بر این کشور به نیابت از امریکا و مواجهه با ایران، سعودی‌ها را به دستگاه «کارت‌خوان» امریکا با راهبرد «پول موجود است، پرداخت خواهد شد» تبدیل کرده بود اما اکنون با اقدامات بن سلمان وضعیت تغییر کرده و بن سلمان به دنبال ایجاد توازن در روابط خارجی است https://eitaa.com/tahlil30yasi

🔸افزایش استارت‌آپ‌های هوش مصنوعی در سعودی سازمان داده و هوش مصنوعی سعودی «سدایا» با همکاری کنفرانس فناوری «لیپ» و شرکت «نیو نیتیو» فعال در زمینه هوش مصنوعی مسابقات «هاکاثون» را برگزار کرد. این مسابقات به دنبال افزایش کارآفرینان و استارت‌آپ‌های هوش مصنوعی است. سعودی به دنبال ایجاد 300 شرکت فعال در زمینه هوش مصنوعی در سه سال آینده است. https://eitaa.com/tahlil30yasi

🔸گزارش خبرگزاري BBC انگليس براساس آمار رسمي وزارت بازرگاني امريكا نشان مي دهد: تجارت بين آمريكا و چين عليرغم افزايش تنش سياسي به ركورد بالايي رسیده است ، كه در سال 2022 ميلادي حجم تجارت (واردات و صادرات) بين 2 كشور به (690.6 ميليارد دلار) رسيده ، صادرات كالاهاي چين به امريكا در سال 2022 افزايش يافته به رقم "536.8 ميليارد دلار" رسيده و در مقابل واردات چين از امريكا [يعني صادرات كالاهاي امريكا به چين] به رقم "153.8 ميليارد دلار" افزايش يافته است در نتيجه ((بزرگترين شريك تجاري امريكا كشور چين هست و برعكس)) و در تجارت بين دو كشور "تراز تجاري مثبت" به نفع چين مي باشد با 536.8 ميليارد دلار صادرات بيشتر به آمریکا https://eitaa.com/tahlil30yasi

🔸تلاش همسر بن سلمان برای تأسیس یک مرکز نوآوری «ساره بنت مشهور» همسر «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی به‌دنبال راه‌اندازی یک مرکز برای اکتشاف علوم و نوآوری است. این مرکز که «علمی» نام دارد و جزء بنیاد محمد بن سلمان «مسک» محسوب می‌شود قرار است تا سال 2025 با هدف توانمندسازی نسل‌های آینده افتتاح شود. https://eitaa.com/tahlil30yasi