🔰اقتصاد سعودی در بحران
🔸 عربستان سعودی در سه ماهه سوم سال ۲۰۲۴ با کسری حساب جاری مواجه شد، زیرا درآمدهای صادرات نفت هزینه های خارجی جاری را پوشش نمی داد. از آنجا که تراز پرداخت های ریاض در حدود ۹۰ دلار در هر بشکه محاسبه می شود، به اعتقاد کارشناسان کسری خارجی سه ماهه چهارم این کشور ممکن است بزرگ تر هم شود.
«رویترز» در این زمینه نوشت، عربستان سعودی در سه ماهه سوم ۳۰ میلیارد ریال (۸ میلیارد دلار) کسری بودجه به ثبت رساند که بیش از نیمی از کل کسری بودجه این کشور در سال 2024 بوده است، زیرا کاهش قیمت نفت بر درآمدها و هزینه های ریاض تأثیر گذاشته است.
بر اساس آمار منتشر شده توسط وزارت دارایی، این پادشاهی در ۹ ماه منتهی به ۳۰ سپتامبر کسری ۵۸ میلیارد ریالی را ثبت کرد. عربستان سعودی اخیراً برآورد کسری بودجه خود در سال ۲۰۲۴ را از ۷۹ میلیارد ریال که در ابتدا برای بودجه پیش بینی شده بود، به ۱۱۸ میلیارد ریال، یعنی حدود ۳ درصد از تولید ناخالص داخلی، افزایش داد.
کسر بودجه فزاینده عربستان سعودی
کسری بودجه در سه ماهه سوم سال گذشته به دلیل کاهش شدید درآمد نفتی ۹.۵ میلیارد دلار بود، اما کسری ۹ ماهه آن ۴۴ میلیارد ریال بود که کمتر از رقم 2024 بود.
این پادشاهی تا پایان سپتامبر ۹۵۶ میلیارد ریال درآمد ثبت کرد که ۱۲ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش داشت، در حالی که هزینه های این کشور در مدت مشابه کمی بیش از ۱ تریلیون ریال بود که ۱۳ درصد افزایش یافته است.
مخارج سرمایه ای که عمدتاً به مخارج زیرساختی مربوط می شود، در ۹ ماه اول با افزایش سرمایه گذاری توسط دولت ۳۳ درصد افزایش یافت.
غول نفتی دولتی آرامکو هم اعلام کرد که سود سه ماهه ۳۱.۱ میلیارد دلاری سهامداران خود را با وجود کاهش سود سه ماهه، که منبع اصلی حمایت مالی دولت است، حفظ خواهد کرد.
بزرگترین صادرکننده نفت جهان در حال تشدید اصلاحات اقتصادی پرهزینه خود است زیرا صدها میلیارد دلار برای دستیابی به اهداف برنامه تحول اقتصادی چشم انداز ۲۰۳۰ خود سرمایه گذاری می کند.
این طرح با هدف دور کردن اقتصاد از وابستگی به نفت و سرمایه‌گذاری در پروژه‌های زیرساختی عظیم با هدف تقویت بخش‌هایی مانند گردشگری، ورزش و تولید است. مجموع هزینه های پادشاهی در سه ماهه سوم به ۳۳۹.۴ میلیارد ریال رسید که نسبت به سال قبل ۱۵ درصد افزایش داشت. مجموع درآمدها در سه ماهه سوم به ۳۰۹ میلیارد ریال رسید که نسبت به ۳۵۴ میلیارد ریال در سه ماهه قبل کاهش داشت.
با توجه به رویدادهای بزرگی مانند نمایشگاه جهانی ۲۰۳۰ و بازی‌های زمستانی آسیایی، این پادشاهی در حال بررسی هزینه‌ها است که بر اساس آن برخی از پروژه‌ها به تعویق می‌افتند یا کمتر می شوند و برخی دیگر در اولویت قرار می‌گیرند.
رویترز نوشت، انتظار می‌رود که تولید و قیمت نفت در سال آینده افزایش یابد و رشد اقتصادی را در کل بهبود بخشد. گفته می شود که عربستان سعودی برای متعادل کردن بودجه خود به قیمت های نزدیک به ۱۰۰ دلار در هر بشکه نیاز دارد.
دولت گفته است که از بدهی برای رفع کسری بودجه استفاده خواهد کرد. کل بدهی در پایان سپتامبر به ۱.۱۶ تریلیون ریال (۳۰۸.۸۶ میلیارد دلار) رسید که نسبت به ۱.۱ تریلیون ریال در ابتدای سال افزایش داشت. تحلیلگران گفته اند که این سطح از بدهی عمومی برای اقتصاد گروه ۲۰ پایین است و کاهش نرخ بهره و بهبود شرایط بازار از نیازهای مالی حمایت می کند.
ناتوانی در جذب سرمایه خارجی
«بلومبرگ» هم در تحلیل اوضاع اقتصادی عربستان سعودی نوشت که کاهش ورودی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی سه ماهه چهارم ۲۰۲۴ را بدتر کرد. جریان ورودی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی عربستان سعودی در سه ماهه سوم کاهش یافت که نشانه می دهد پادشاهی همچنان با چالش‌هایی در جذب پول نقد خارجی برای حمایت از اصلاحات اقتصادی خود مواجه است.
بر اساس داده‌های منتشر شده توسط اداره کل آمار عربستان سعودی، ورودی FDI در سه ماهه منتهی به سپتامبر ۸ درصد نسبت به فصل قبل کاهش یافت و به ۱۸ میلیارد ریال (۴.۸ میلیارد دلار) رسید و همچنین نسبت به سال گذشته کاهش یافت.
این آمار ورودی ها را به ۱۴.۵ میلیارد دلار برای ۹ ماه اول سال ۲۰۲۴ می رساند که کمتر از میزان سال قبل است و تنها نیمی از راه رسیدن به هدف دولت ۲۹ میلیارد دلاری در سال ۲۰۲۴ را نشان می دهد. برای دستیابی به این هدف، عربستان سعودی به یکی از بزرگترین سه ماهه خود در فصل آخر ۲۰۲۴ برای جذب سرمایه گذاری خارجی نیاز داشت.
این در حالی است که عربستان سعودی قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ جریان سرمایه گذاری مستقیم خارجی را چهار برابر کند و به ۱۰۰ میلیارد دلار در سال برساند زیرا به دنبال تقسیم بخشی از بار مالی مخارج در طرح تنوع اقتصاد خود است. دولت محمد بن سلمان، همچنین تخصص خارجی را برای آموزش مردم محلی در صنایع جدید مانند فناوری و اکتشاف مواد معدنی و
جریان ورودی سرمایه گذاری مستقیم خارجی در سال گذشته به حدود ۲۶ میلیارد دلار رسید که بالاتر از هدف است اما همچنان پایین ترین رقم از سال ۲۰۲۰ است.
به گفته عبدالقادر حسین، مدیر عامل مدیریت دارایی «کپیتال لیمیتد» مسائل ژئوپلیتیکی را یکی از عوامل موثر بر رشد سرمایه گذاری مستقیم خارجی دانست و افزود که سرمایه گذاران خارجی نیز منتظرند تا ببینند پروژه های زیرساختی وسیعی که تاکنون در داخل کشور انجام شده است، قبل از شروع به کار چگونه عمل می کنند.
به نوشته بلومبرگ، این اقتصاد صادرکننده نفت تحت فشار است تا منابع مالی خود را گسترش دهد زیرا قیمت‌های ضعیف نفت و هزینه‌های بالا، امور مالی پادشاهی را محدود می‌کند.
داده ها نشان می دهند که عربستان سعودی اولین کسری حساب جاری خود از سال ۲۰۲۱ را در سه ماهه سوم به ثبت رساند و انتظار می رود امسال کسری مالی در حدود ۲.۸ درصد از تولید ناخالص داخلی را ثبت کند.
این پادشاهی برنامه هایی را برای کاهش هزینه ها در سال ۲۰۲۵ به دلیل سازگاری با تضعیف قیمت نفت ترسیم کرده است.
شاخص جهانی برنت در مسیر کاهش سالانه تقریباً ۴ درصدی در سال جاری قرار داشت و قیمت ها بین ۷۰ تا ۸۰ دلار معامله شده است. «زیاد داوود» اقتصاددان ارشد بازارهای نوظهور بلومبرگ اکونومیکس اعتقاد دارد که عربستان سعودی برای متعادل کردن بودجه خود در سال جاری به قیمت نفت خام ۹۳ دلاری نیاز دارد.
او گفت که با فاکتور گرفتن سرمایه گذاری داخلی توسط صندوق ثروت دولتی، که وظیفه اجرای بسیاری از پروژه های تحول اقتصادی را به نمایندگی از دولت سعودی دارد، قیمت نفت باید به ۱۰۸ دلار در هر بشکه افزایش یابد.
به همین دلیل، عربستان سعودی برای تامین نیازهای مالی خود به طور فزاینده ای به استقراض روی آورده است و به یکی از صادرکنندگان اصلی بدهی های دولتی در میان بازارهای نوظهور تبدیل شده است.
www.tahririeh.com/news/31486/
@tahririeh
🔰 صادرات صنعت پتروشیمی به ۱۳ میلیارد دلار افزایش می‌یابد
حسن عباس‌زاده مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی:
🔹صنعت پتروشیمی ۷۰ مجتمع تولیدی و سه مجتمع تولید یوتیلیتی دارد، هم‌اکنون ۸۵ درصد صنعت پتروشیمی در هلدینگ‌ها متمرکز است که اغلب زیرمجموعه صندوق‌های بازنشستگی کشور هستند، ضمن اینکه ۱۵ درصد از پتروشیمی‌ها در بخش خصوصی واقعی قرار دارند.
🔹صنعت پتروشیمی در ۹ ماهه امسال ۱۰ میلیارد دلار صادرات داشته است، پیش‌بینی می‌کنیم این رقم تا پایان سال به ۱۳ میلیارد دلار برسد.
🔹۱۰ میلیارد دلار خوراک صنایع پایین‌دستی داخل کشور نیز تأمین شده که در زنجیره‌های مختلف مانند صنایع پلیمر، کفش، پوشاک و شوینده‌ها استفاده می‌شود.
@tahririeh
🔰 صادرات صنعت پتروشیمی به ۱۳ میلیارد دلار افزایش می‌یابد
حسن عباس‌زاده مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی:
🔹صنعت پتروشیمی ۷۰ مجتمع تولیدی و سه مجتمع تولید یوتیلیتی دارد، هم‌اکنون ۸۵ درصد صنعت پتروشیمی در هلدینگ‌ها متمرکز است که اغلب زیرمجموعه صندوق‌های بازنشستگی کشور هستند، ضمن اینکه ۱۵ درصد از پتروشیمی‌ها در بخش خصوصی واقعی قرار دارند.
🔹صنعت پتروشیمی در ۹ ماهه امسال ۱۰ میلیارد دلار صادرات داشته است، پیش‌بینی می‌کنیم این رقم تا پایان سال به ۱۳ میلیارد دلار برسد.
🔹۱۰ میلیارد دلار خوراک صنایع پایین‌دستی داخل کشور نیز تأمین شده که در زنجیره‌های مختلف مانند صنایع پلیمر، کفش، پوشاک و شوینده‌ها استفاده می‌شود.
@tahririeh
۱۲۴۸ فلسطینی در فاز اول توافق آزاد می شوند
🔹قدوره فارس، وزیر سابق فلسطینی در یک مصاحبه با خبرگزاری معا اعلام کرد: در فاز نخست توافق ۱۲۴۸ زندانی فلسطینی در ازای ۲۵ اسیر اسرائیلی آزاد خواهند شد.
🔹افراد محکوم به حبس ابد پس از آزادی باید فلسطین اشغالی را ترک کرده و به یکی از سه کشور قطر، ترکیه یا مصر بروند.
اورشلیم پست:ایران با ارسال 1500 پهپاد به نیروهای دموکراتیک سوریه برای مقابله با ترکیه و نیروهای نیابتی آن در منطقه موافقت کرده است
@tahririeh
🔰فشار آمریکا بر عراق، امارات و چین برای تسلیم ایران در برابر تحریم! در گزارش دهم شورای آتلانتیک
🔸اندیشکده «شورای آتلانتیک» توصیه کرد: دولت آینده آمریکا باید بازبینی در معاملات اقتصادی و مالی کشورهایی مانند چین، امارات متحده عربی و عراق با ایران را نیز در اولویت قرار دهد، زیرا این معاملات به طور قابل توجهی به جمهوری اسلامی سود می‌رسانند.
https://youtu.be/VUL4qTgrmYU
https://aparat.com/v/ori8f21
@tahririeh
🔰بهت اسرائیل از قدرت نمایی یمنی ها به روایت عطوان
🔸تحلیلگر معروف جهان عرب با اشاره به حمله هماهنگ شده رژیم صهیونیستی، آمریکا و انگلیس به یمن آنرا بی‌ثمر دانست.
https://youtu.be/hmooUAIPIVs
https://aparat.com/v/wsw05cc
@tahririeh
🔰چرا باید دل به حال رئیسی بسوزد؟ فهم غلط مدیرانی که کار دست دولت سیزدهم داد!
🔸چند روز قبل داوود منظور رئیس سابق سازمان برنامه و بودجه با دادن آدرسهای غلط که در دوران مسئولیت به آن عادت داشت، در خصوص افزایش نرخ ارز گفت: چند شرکت صادرکننده، بازار ارز را درقالب یک انحصار چندگانه در اختیار دارند و به‌طور بی‌رویه نرخ را افزایش می‌دهند.
https://youtu.be/_Ip56vBLLSE
https://aparat.com/v/swe6679
@tahririeh
🔺چرا حماس نابود نشد؟
گفته شد که علت این که غزه سقوط نکرده این است که حماس به عنوان طرف حاکم بر این منطقه هنوز وجود دارد. اما چرا حماس به عنوان طرف ضعیف جنگ کنونی با وجود کاربست این حجم از خشونت و تخریب نابود نشده است و همچنان بر 65 درصد مساحت غزه بدون حضور فیزیکی ارتش اسرائیل با امکانات ناچیز کنترل دارد و در بقیه مناطق هم با نظامیان اسرائیلی درگیر است؟
۱. جبهه داخلی غزه
مهم‌ترین عامل تداوم حیات حماس تاب‌آوری تاریخی جبهه داخلی غزه است.
فهم جامعه غزه ظرافت و دقت خاصی را می‌طلبد. این جامعه مانند کل فلسطین متکثر است و همه طرفدار حماس نیستند و قبل از جنگ حدود 40 درصد از مردم هوادار احزاب دیگر و یا حتی مستقل از آن‌ها بودند. اما در مجموع شاهد نوعی همراهی جامعه غزه با حماس در این جنگ هستیم که لزوما به معنای تایید خود حماس و یا حتی واقعه هفتم اکتبر نیست!
طیفی مردمی و برخی از جریان‌های سیاسی غزه از این تصمیم حمایت نمی‌کنند؛ اما این هم بدان معنا نیست که حاضر باشند با اسرائیل علیه حماس کار کنند؛ بلکه برعکس در کنار پایگاه اجتماعی سنتی حماس چتر حمایتی مستحکمی را برای این تشکیلات در مقابل اسرائیل خلق کردند که در مخالفت با کوچ اجباری از این منطقه و عدم شورش علیه حماس و غیره با وجود این همه مصیبت و گرفتاری در این یک سال و نیم نمود یافته است.
در این مدت، اسرائیل از هیچ فشاری برای وادار کردن مردم غزه به شورش عمومی و تحریک برخی جریان‌ها همچون جمعیت عشایر و قبایل برای جایگزینی حماس فروگذار نکرد، اما ناکام ماند و این قبایل نپذیرفتند.
در واقع اگر سیل شورش به راه می‌افتاد، حماس هرگز قادر به ادامه جنگ نبود. واقعیت این که مردم بی‌خانمان غزه جنگ را نه فقط علیه یک گروه بلکه علیه انسان فلسطینی و حق خود بر سرزمین‌شان می‌دانند و با وجود از دست دادن خیلی چیزها، اما باورمند به آرمان خود، نمی‌خواهند سرزمین‌شان را از دست بدهند.
البته کشته شدن رهبران حماس و بسیاری از اعضای خانواده‌های آن‌ها در این جنگ و فراگیری تیغ نسل‌کشی هم در تحمل‌پذیر کردن این فاجعه برای ساکنان غزه تاثیر داشته است.
۲. ساختار حماس
عامل دیگر به ساختار خود حماس باز می‌گردد که آن را از دیگر احزاب و تشکل‌های اسلامگرا در منطقه متمایز ساخته است. ساختار تشکیلاتی حماس متکی به زعامت یک فرد و متمرکز نیست و بلکه سیستمی شورایی با نهادهای متعدد است و رهبری آن بیش از دو دوره چهار ساله نمی‌تواند رئیس دفتر سیاسی‌اش شود؛ به همین خاطر وقتی هنیه رییس این دفتر شد که دو رهبر پیشین آن (خالد مشعل و ابومرزوق) حضور داشتند. به همین علت وقتی هنیه و معاونش و سپس سنوار کشته شدند، خلا و خللی عمده در ساختار حماس ایجاد نشد و به کار خود ادامه داد.
در واقع همین ساختار تاکنون مانع انشقاق حماس مانند دیگر احزاب فلسطینی شده است؛ در حالی که بیش از بقیه عوامل بالقوه انشقاق را در خود دارد که یکی از آن‌ها چندپارگی جغرافیایی و پراکندگی در سه جغرافیای منفصل غزه، کرانه باختری و خارج از فلسطین است. همین عامل جغرافیایی بزرگترین چالش و تهدید و خود مولد انشقاق است؛ اما ساختار تاکنون آن را هضم کرده است. در همین حال نیز حماس گرایش‌های فکری متفاوتی را در خود جای داده است؛ از نوعی سلفیت گرفته تا لیبرال مسلکی.
۳. نظام بسته امنیتی
دیگر نقطه قوت حماس را می‌توان نظام بسته امنیتی آن دانست که ابتدا با اصل غافلگیری در حمله هفتم اکتبر و بعدا هم در طول جنگ در حفظ بیش از 100 گروگان، ساختار فرماندهی و کنترل خود، شاکله زیرساخت‌های تونلی و همچنین حفظ فرماندهان و رهبران ارشدش در غزه امثال برادر سنوار، ابوعبیده و دهها نفر دیگر نمود دارد.
چند روز پیش، شبکه 12 اسرائیل به نقل از شاباک از دشواری نفوذ به حماس در این سال‌ها خبر داد و گفت حتی برخی جاسوسان در غزه با حماس همکاری کرده و تل‌آویو را فریب می‌دادند.
در واقع حماس در خارج از غزه با ترور هنیه و عاروری بیشتر از داخل در سطح رهبری خود تلفات داده است؛ اما در داخل خود سنوار هم به طور تصادفی کشته شد.
در ماه‌های اخیر نیز حماس حدود 7 هزار نیروی جدید جذب کرده؛ اما مساله اینجاست که این تعداد نیروی مبتدی آموزش می‌خواهد و سوال این است که این آموزش‌ها و تدارکات در چنین جنگ ویرانگری چگونه به وسیله سازمان رزم حماس انجام می‌شود؟
همچنین به گفته منابع اسرائیلی هنوز کارگاه‌های تولید سلاح حماس فعال است، اما این کارگاه‌ها کجا هستند و چگونه در این محاصره همه جانبه کار می‌کنند؟ و دهها پرسش دیگر.
اینها نشان می‌دهد که سازمان رزم حماس هم سازمانی پیچیده با زیرساخت‌های نظامی مستحکمی در زیر زمین به دور از چشم اسرائیل است که با کاربست تاکتیک دفاع خوشه انگوری تاکنون مانع تحقق هدف اصلی جنگ شده و بن‌بستی راهبردی برای اسرائیل در غزه خلق کرده است که در یادداشت بعدی به آن
وال‌استریت‌ژورنال: حماس «سنوار» دیگری دارد
🔹وال استریت ژورنال به نقل از منابع مطلع؛ بعد از شهادت یحیی سنوار، برادر کوچکتر او محمد سنوار و فرمانده گردان‌های عزالدین قسام (شاخه نظامی حماس) در حال رهبری این جنبش در نوار غزه است.
@tahririeh