° در روایات آمده است که وقتی امام حسن مجتبی(ع) کودک بودند، سخنرانی‌های پیامبر را گوش می‌دادند، سپس به خانه می‌آمدند، منبری(مثل متکا) برای خود درست می‌کردند و مانند یک سخنران، برای مادرشان حضرت زهرا(س) همان مطالب را بازگو می‌کردند. وقتی حضرت علی(ع) به منزل می‌رسیدند، می‌دیدند که حضرت زهرا(س) از آیات جدیدی که نازل شده، خبر دارند. وقتی می‌پرسیدند که شما از کجا خبر دارید؟ خانم می‌فرمودند که فرزندتان اینها را بیان کرده است. 💠 اینکه کودک مطلب بلندی مثل سخنرانی را بشنود و سعی کند عیناً آن را بازگو کند، حاکی از آن است که توانمندی‌های مختلف شامل گوش دادن، صحبت کردن و تحلیل کردن در او رشد کرده است. #کارگاه_خردورزی #خردورزی •---✾ نهالستان حکمت | نهضت تربیت ماندگار👇🏻 https://eitaa.com/tarbiatmandegar

° در روایت دیگری داریم که گاهی امیرالمومنین علیه‌السلام در جمعی نشسته بودند و از امام حسن علیه‌السلام می‌خواستند که برخیزند و سخنرانی کنند. 💢 از مجموع این روایات استفاده می‌شود که اهل بیت(ع) از همان کودکی با فرزندشان کار می‌کردند و آنها را رشد می‌دادند. امیر کلام، حضرت علی علیه‌السلام می‌فرمایند: «اللسانُ ترجمانُ العقل» زبان انسان، نشان دهنده‌ی عقل او است. ❇️ هرچقدر انسان بهتر صحبت کند، یعنی عقل برتری دارد. البته منظور، صرفاً زيبا سخن گفتن نيست، بلكه درست و عميق صحبت كردن نيز بسيار مهم است و تأثير زيادی در رشد عقلی كودكان دارد. #کارگاه_خردورزی #خردورزی •---✾ نهالستان حکمت | نهضت تربیت ماندگار👇🏻 https://eitaa.com/tarbiatmandegar

° ⭕️ تمرین‌های تقویت قوه‌ی #دیداری 👁: 1⃣ توصیف از کودک می‌خواهیم صحنه‌ای(مثل یک شیء، یک نقاشی و یا یک تصویر) را ببیند و سپس آن را با جزییات دقیق توصیف کند. به طور کلی، «توصیف» یکی از توانمندی‌های عقل است که در حوزه‌ی توانایی تصویری، توصیف تصویری نامیده می‌شود. 2⃣ استفاده از تصاویر مفهومی مهارت دیگر، توانایی «تحلیل تصاویر مفهومی» است. در انتهای هر یک از کتاب‌داستان‌های انتشارات تربیت ماندگار، یک داستان تصویری آمده است که بچه‌ها باید ارتباط آن را با حکمت داستان کشف کنند. ⚠️توجه: تصاویر مفهومی هم انواعی دارند و برخی عمیق‌تر و برخی ساده‌ترند. به همین جهت ممکن است همه‌ی بچه‌ها به تنهایی نتوانند معنای آن را کاملاً بفهمند و به کمک مربی یا والدین نیاز داشته باشند. #کارگاه_خردورزی #خردورزی •---✾ نهالستان حکمت | نهضت تربیت ماندگار👇🏻 https://eitaa.com/tarbiatmandegar

° 👈 استفاده از تصویر مفهومی به چند جهت مفید و موثر است: ۱. چون بچه‌ها تماشای تصویر را دوست دارند، انگیزه‌ی بیشتری برای شرکت در بحث پیدا می‌کنند. ۲. با تحلیل تصویر توسط کودک، خردورزی اتفاق می‌افتد و ذهن بچه‌ها رشد می‌کند. ۳. حکمت داستان بهتر و عمیق‌تر فهمیده می‌شود؛ چرا که بچه‌ها با یک مثال جدید و از یک منظر دیگر، آن را تجربه می‌کنند. #کارگاه_خردورزی #خردورزی •---✾ نهالستان حکمت | نهضت تربیت ماندگار👇🏻 https://eitaa.com/tarbiatmandegar

° 🖼 تصویر مفهومی #آرزوی_فیل در یادداشت قبل، به یکی از راهکارهای تقویت قوه‌ی دیداری کودکان یعنی «تصویر مفهومی» اشاره کردیم. حال، به عنوان مثال به تصویر فوق که در انتهای کتاب آرزوی فیل آمده است، توجه کنید. این تصویر که شامل سه صحنه است، دختربچه‌ای را نشان می‌دهد که با دیدن آبنباتی بر روی زمین، ذوق‌کنان به سمت آن می‌رود و توجهی به آلودگی آن ندارد. اما مادرش که می‌داند آبنبات آغشته به میکروب است، او را از این کار نهی می‌کند. در نهایت دخترک به خاطر علاقه به آبنبات آن را می‌خورد و بیمار‌ می‌شود. حکمت این داستانِ تصویری کوتاه، همان حکمت داستان آرزوی فیل است که پیشتر شرح داده شد. بچه‌ها با دیدن این تصاویر، هم باید داستان آن را حدس بزنند و هم ارتباط آن با داستان اصلی را درک و بیان کنند. #خردورزی #کارگاه_خردورزی •---✾ نهالستان حکمت | نهضت تربیت ماندگار👇🏻 https://eitaa.com/tarbiatmandegar

پس از آنکه با انجام مباحثه و تحلیل تصویر مفهومی، بچه‌ها به حکمت داستان پی بردند، می‌توانیم از فعالیت‌های جانبی برای تثبیت آن کمک بگیریم. این فعالیت‌ها شامل انواع بازی‌ها و اجرای نمایشنامه‌های خلاق است که توسط مربی یا گروه پژوهشی مدرسه طراحی می‌شوند. در ادامه، به یک نمونه بازی و یک نمونه نمایش خلاق برای داستان آرزوی فیل توجه بفرمایید.👇 #کارگاه_خردورزی #خردورزی •---✾ نهالستان حکمت | نهضت تربیت ماندگار👇🏻 https://eitaa.com/tarbiatmandegar

° #بازی خمیرسازی مربوط به داستان #آرزوی_فیل 👆 #کارگاه_خردورزی #خردورزی •---✾ نهالستان حکمت | نهضت تربیت ماندگار👇🏻 https://eitaa.com/tarbiatmandegar

° #نمایش_خلاق مربوط به داستان #آرزوی_فیل 👆 #کارگاه_خردورزی #خردورزی •---✾ نهالستان حکمت | نهضت تربیت ماندگار👇🏻 https://eitaa.com/tarbiatmandegar

° #آموزش_حکمت در قسمت نوزدهم از سلسله مطالب خردورزی، به ‌سه ابزار مهم برای انتقال حکمت به کودکان اشاره کردیم: 📗 ۱. داستان‌های حکمت 🙇‍♂ ۲. فرآیندها و فعالیت‌های مربوط به حکمت که بچه‌ها را به تفکر وا می‌دارد و کمک می‌کند از ابعاد و زوایای مختلف به حکمت نگاه کنند. 🧑‍🏫 ۳. آموزش جمله‌ی حکمت به جز مفهومی که هر حکمت دارد، خود جمله‌‌ی حکمت را هم باید به بچه‌ها آموزش داد. این امر در رویکردهای تربیتی جدید(به خصوص غربی) کمتر مورد توجه قرار گفته است و این رویکردها در این زمینه ضعف دارند. ✔️ با دو مورد اول مفصلاً آشنا شدیم. در مطالب بعد به جمله‌ی حکمت و چگونگی آموزش آن خواهیم پرداخت، ان‌شاءالله. #کارگاه_خردورزی #خردورزی •---✾ نهالستان حکمت | نهضت تربیت ماندگار👇🏻 https://eitaa.com/tarbiatmandegar

آموزش جمله‌ی حکمت 1⃣ یادگیری جملات حکیمانه به بچه‌ها کمک می‌کند تا به مرور عقلشان رشد کند. چون بچه‌ها با درک این جملات می‌توانند در وهله‌ی اول، خودشان و سپس دنیا را تحلیل کنند. ❓اما جمله‌ی حکمت کدام است و از کجا می‌توان آن را پیدا کرد؟ پدری را تصور کنید که شغل او کاسبی است و به فرزندش یاد می‌دهد که «تا می‌توانی بگیر!» یعنی تا می‌توانی از دیگران پول بگیر و چیزی پس نده! مسلّماً نیّت پدر از انجام این کار، خیر است و می‌خواهد فرزندش نگاه اقتصادی داشته باشد، ولی این جمله، اشکال دارد. زیرا هم از نظر اخلاقی درست نیست و ممکن است بچه را خسیس بار بیارود، و هم از نظر مادّی در همه‌ی شرایط صدق نمی‌کند. ⚠️ پس هر جمله‌ی قصاری، حکمت نیست! #کارگاه_خردورزی #خردورزی •---✾ نهالستان حکمت | نهضت تربیت ماندگار👇🏻 https://eitaa.com/tarbiatmandegar

2⃣ 👈 در انتخاب جملات حکیمانه باید دقت کنیم و از گزاره‌هایی استفاده کنیم که هم صحیح باشند و هم حداقل برگرفته از یک منبع موثق باشند. برای این منظور، گزاره‌های حکمت را یا از علمایی می‌گیریم که در این زمینه کار کرده‌اند و یا خود کلام اهل بیت(ع) را می‌گیریم و به کودکان آموزش می‌دهیم. البته در انتخاب روایت هم ظرافت‌هایی وجود دارد: ✔️ روایتی که انتخاب می‌کنیم، می‌بایست قبلاً توسط یک عالِم (مثل شهید مطهری، حضرت امام، مقام معظم رهبری و ...) از نظر سند و محتوا بررسی و حتی شرح داده شده باشد. وقتی شرح حدیث را مطالعه کردیم و آن را خوب فهمیدیم، آنگاه می‌توانیم آن را به کودکان نیز بفهمانیم. #کارگاه_خردورزی #خردورزی •---✾ نهالستان حکمت | نهضت تربیت ماندگار👇🏻 https://eitaa.com/tarbiatmandegar

3⃣ 🔰در آیات قرآن و روایات اهل بیت(ع)، جملات حکمت به وفور یافت می‌شود. به عنوان مثال: ۱. يَدُ اللهِ مَعَ الْجَمَاعَةِ دست خدا با جماعت است.(نهج البلاغه) ۲.‌ شايد چيزي را دوست داشته باشيد ولی برايتان بد باشد؛ برگرفته از آیه شریفه‌ی "عَسَى أَنْ تُحِبُّوا شَيْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَكُمْ". ۳. شايد چيزی را دوست نداشته باشيد ولی برايتان خوب باشد؛ برگرفته از آیه شریفه‌ی "عَسَى أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئًا وَ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ". و ... #کارگاه_خردورزی #خردورزی •---✾ نهالستان حکمت | نهضت تربیت ماندگار👇🏻 https://eitaa.com/tarbiatmandegar

4⃣ حکمت باید در قالب چنین جملاتی به بچه‌ها آموزش داده شود. جدا از اینکه این‌ها از کلمات وحی گرفته شده و در انسان اثر می‌گذارد، همین‌که بچه‌ها به دنبال حرف‌های محکم و یقینی بروند، برایشان خیلی مفید است و آنها را به سمت دین و عبودیت می‌کشاند. ⛔️ متاسفانه در روش‌های «فلسفه برای کودکان یا فبک» که از غرب آمده، نسبیت‌انگاری و شکاکیت موج می‌زند. این تفکر که ما هیچ گزاره‌ی یقینی نداریم، درست نیست. البته ممکن است آنها از خود دفاع کنند و این مساله را رد کنند، اما آنچه که در آموزش‌های آنها به کودکان القا می‌شود، این تفکر است. 💯 آموزش حکمت، یکی از راهکارهایی هست که کمک می‌کند بچه‌ها به این معضل دچار نشوند. #کارگاه_خردورزی #خردورزی •---✾ نهالستان حکمت | نهضت تربیت ماندگار👇🏻 https://eitaa.com/tarbiatmandegar

5⃣ یک نکته را والدین و مربیان (به خصوص مذهبی) مدنظر داشته باشند👇 ❌ در سنین پایین کودکی، بسياری از معارف دینی را نبايد به طور مستقیم برای کودکان بیان کرد و نباید مكرراً از خدا سخن گفت. 💢 در آموزش حکمت هم لزومی ندارد که محتوای تمام حكمت‌ها، مسائل و موضوعات دینی باشد؛ بلکه بسياری از گزاره‌های متقن از جمله حكمت‌هايی با مضمون خودشناسی نيز برای کودکان ضروری است. #کارگاه_خردورزی #خردورزی •---✾ نهالستان حکمت | نهضت تربیت ماندگار👇🏻 https://eitaa.com/tarbiatmandegar

📗🪄 📗🪄📗 از گفتگوهای امیرالمومنین با فرزندانشان می‌توانیم نکات زیادی در زمینه‌ی خردورزی و جملات حکمت استخراج کنیم. 📜 در روایات آمده است که روزی حضرت علی(ع) به همراه کودکان خود، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در جمع اصحاب نشسته بودند. حضرت علی(ع) با مهربانی از امام حسن(ع) پرسیدند: - یَا بُنَیَّ مَا الْعَقْلُ؟ پسرم! عقل چیست؟ + حِفْظُ قَلْبِکَ مَا اسْتودعهُ امام حسن(ع) پاسخ دادند: عقل آن است که قلبت آنچه را که به آن امانت سپرده شده، حفظ کند‌. سپس حضرت پرسیدند: - فَمَا الْحَزْمُ؟ حزم (در فارسی به معنای دور اندیشی/هوشمندی) چیست؟ + أَنْ تَنْتَظِرَ فُرْصَتَکَ وَ تُعَاجِلَ مَا أَمْکَنَکَ امام حسن(ع) پاسخ دادند: اینکه منتظر فرصتت باشی و وقتی که امکان عمل برایت فراهم شد، سریع اقدام کنی. یعنی قبل از اینکه فرصتش نرسیده کاری نکنی، وقتی هم فرصتش رسید، سریع اقدام کنی. حضرت علی(ع) در ادامه از چند موضوع دیگر نیز سوال می‌پرسند و امام حسن(ع) به زیبایی و درستی پاسخ می‌دهند. 👈 در آخر، حضرت علی(ع) به یکی از یارانشان به نام حارث اعور می‌فرمایند: «عَلِّمُوا هَذِهِ الْحِکَمَ أَوْلَادَکُمْ فَإِنَّهَا زِیَادَةٌ فِی الْعَقْلِ وَ الْحَزْمِ وَ الرَّأْی» این حکمت‌ها را به فرزندانتان یاد دهید، زیرا این حکمت‌ها عقل، حزم و رأی را زیاد می‌کند. #خردورزی #کارگاه_خردورزی •---✾ نهالستان حکمت | نهضت تربیت ماندگار👇🏻 https://eitaa.com/tarbiatmandegar

🍃 ۱. بچه‌ها باید «سخن گفتن در جمع» را تمرین کنند. همان‌طور که قبلاً هم اشاره شد، امام حسن مجتبی(ع) به درخواست پدرشان در جمع سخنرانی می‌کردند، یا صحبت‌های پیغمبر(ص) را برای مادرشان نقل می‌کردند. ✨قوی شدن بچه‌ها در سخن گفتن، توانمندی عقلی آنها را رشد می‌دهد.✨ #خردورزی #کارگاه_خردورزی •---✾ نهالستان حکمت | نهضت تربیت ماندگار👇🏻 https://eitaa.com/tarbiatmandegar

🍃🍃 ۲. ابراز محبت به کودک در حضور جمع محبت کردن به کودک در حضور دیگران، اعتماد به نفس او را بالا می‌برد. وقتی کودک می‌خواهد در حضور افراد دیگر (به خصوص بزرگسال)‌ صحبت کند، ممکن است، هول شود و دست و پایش را گم کند. اما وقتی با محبت او را خطاب می‌کنیم (یا بُنَیَّ) دلش به محبت والدین گرم می‌شود و با آرامشی که می‌گیرد می‌تواند راحت و فصیح حرف بزند. #خردورزی #کارگاه_خردورزی •---✾ نهالستان حکمت | نهضت تربیت ماندگار👇🏻 https://eitaa.com/tarbiatmandegar

🍃🍃🍃 ۳. در این روایت، حکمت هایی راجع به عقل و بزرگواری و بردباری و ... آمده است که نیاز به تحلیل دارد. اما به روشنی مشخص است که حضرت علی(ع) قبلاً این ویژگی‌های انسانی را به فرزندشان آموخته‌اند و ایشان هم به صورت یک گزاره آن را فهمیده و حفظ کرده‌اند.‌ ⚠️ حفظی که همراه با فهم باشد، ارزشمند است؛ نه حفظ طوطی‌وار! #خردورزی #کارگاه_خردورزی •---✾ نهالستان حکمت | نهضت تربیت ماندگار👇🏻 https://eitaa.com/tarbiatmandegar

🍃🍃🍃🍃 ۴. نوع حکمت‌های عنوان شده در این روایت(مثل عقل، هوش و ...) عمدتاً مربوط به خودشناسی است. پس وقتی امیرالمومنین می‌فرمایند این حکمت‌ها را به بچه‌ها یاد دهید، منظورشان هر حکمتی نیست. در روایت دیگری، حضرت علی(ع) بهترین حکمت را خودشناسی معرفی می‌کنند: «أفضَلُ الحِكمَةِ مَعرِفَةُ الإنسانِ نَفسَهُ» برترین حکمت، شناخت انسان نسبت به خودش است. #خردورزی #کارگاه_خردورزی •---✾ نهالستان حکمت | نهضت تربیت ماندگار👇🏻 https://eitaa.com/tarbiatmandegar

🍃🍃🍃🍃🍃 ۵. این روایت نشان می‌دهد که حضرت گاهی به صورت «سوال و جواب» با فرزندانشان گفتگو می‌کردند. در یادداشت مربوط به مباحثه ثابت شد که «سوال و جواب» یکی از راهکارهای مهم رشد عقل است. #خردورزی #کارگاه_خردورزی •---✾ نهالستان حکمت | نهضت تربیت ماندگار👇🏻 https://eitaa.com/tarbiatmandegar

🍃🍃🍃🍃🍃🍃 ۶. اگر به کلام امام حسن(ع) در این روایت دقت کنیم، می‌بینیم که جملات ایشان آهنگین است و مانند شعر وزن دارد. مثلاً در مورد «حزم» فرمودند: تَنْتَظِرَ فُرْصَتَکَ وَ تُعَاجِلَ مَا أَمْکَنَکَ یا «مجد» را این‌گونه تعریف کردند: حَمْلُ الْمَغَارِمِ وَ ابْتِنَاءُ الْمَکَارِمِ 🌈 بچه‌ها شعر را دوست دارند و آن را زیاد تکرار می‌کنند. به همین جهت، حفظ شعر و نثر مسجع برایشان راحت‌تر است. #خردورزی #کارگاه_خردورزی •---✾ نهالستان حکمت | نهضت تربیت ماندگار👇🏻 https://eitaa.com/tarbiatmandegar

✨ امام صادق(ع) در روایتی می‌فرمایند: «كَثرَةُ النَّظَرِ في الحِكمَةِ تَلقَحُ العَقلَ» زیاد نگاه کردن به حکمت، عقل را بارور می‌سازد. امّا چگونه؟!🤔 ☑️ گفتیم چون حکمت‌ها شعرگونه هستند، کودک آنها را با خود تکرار می‌کند و در اثر تکرار زیاد، آن کلمات را حفظ می‌شود. البته ممکن است کودک معنای چیزی را که مداوم تکرار می‌کند، همان موقع نفهمد، ولی به مرور زمان راجع به آن فکر می‌کند و حکمت آن را می‌فهمد. به این ترتیب طبق روایت فوق، عقل او هم بارور می‌شود. 💡به همین جهت حضرت علی(ع) به حارث فرمودند این حکمت‌ها را به فرزندانتان یاد دهید تا عقلشان زیاد شود. #خردورزی #کارگاه_خردورزی •---✾ نهالستان حکمت | نهضت تربیت ماندگار👇🏻 https://eitaa.com/tarbiatmandegar

🔗 ❓ممکن است این سوال پیش آید که «كَثرَةُ النَّظَرِ في الحِكمَةِ» یا «زیاد نظر کردن در حکمت» چگونه محقق می‌شود؟ 👈 در اینجا می‌توانیم از راهکارهایی که پیشتر شرح داده شد، مثل داستان حکمت، مباحثه و فعالیت‌های بعد از آن استفاده کنیم. این روش‌ها موجب می‌شوند که بچه‌ها از زوایای مختلف به حکمت نگاه کنند و آن را بهتر و عمیق‌تر درک کنند.‌ این قاعده بسیار مهم است! #خردورزی #کارگاه_خردورزی •---✾ نهالستان حکمت | نهضت تربیت ماندگار👇🏻 https://eitaa.com/tarbiatmandegar

🪞معرفت نفس و خودباوری در ابتدای مبحث خردورزی به اهمیت پرورش خصلت‌های پایه برای تربیت ماندگار کودک پی بردیم. خودباوری هم یکی از این خصلت‌ها است و ارتباط مستقیمی با کرامت نفس دارد. بنا بر فرمایش امام علی (ع)، نمی‌توان از شرّ انسانی که خود را ارزشمند نمی‌داند، در امان بود: «مَنْ هَانَتْ عَلَيْهِ نَفْسُهُ فَلاَ تَأْمَنْ شَرَّهُ» ایشان در بیان دیگری می‌فرمایند اگر کسی در خودش احساس کرامت و ارزشمندی داشته باشد، دیگر اهل خلاف و معصیت نخواهد بود: «مَن كَرُمَت علَيهِ نَفسُهُ لَم يُهِنْها بالمَعصيَةِ» ⚜ پس کرامت نفس یا خودباوری نقش مهمی در سعادت انسان دارد. #خردورزی #خودباوری •---✾ نهالستان حکمت | نهضت تربیت ماندگار👇🏻 https://eitaa.com/tarbiatmandegar

` خودشناسی یکی از پایه‌های خودباوری است؛ یعنی اول باید خودت را بشناسی، سپس آن را باور کنی. خیلی مهم است که انسان از همان کودکی به خودش فکر کند و به خودشناسی راه پیدا کند. #خردورزی #خودباوری #خودشناسی •---✾ نهالستان حکمت | نهضت تربیت ماندگار👇🏻 https://eitaa.com/tarbiatmandegar