🔹#آسیب‌_شناسی_حوزه_تهران ✍تأملی در چرایی از بین رفتن خاندان‌های بزرگ علما در طول زمان ✍ کم نیست عکس‌های دسته جمعی از #خاندان_علمای_قدیم که نشان دهنده وسعت گرایش به علوم دینی و تحصیلات حوزوی در چند نسل از یک خاندان است. 🍁با این حال وقتی اکنون به آن خاندان‌ها می‌نگریم دیگر هیچ عالم علوم دینی در آن خاندان نمی‌بینیم یا اگر اندیشمندی در بازماندگان آنها باشد، تلبس به لباس روحانیت ندارد؛ مثل خاندان میرزای آشتیانی، حاج ملاجعفر چاله میدانی، حاج ملاعلی کنی، طباطبائی سنگلجی، سید اسماعیل بهبهانی (پدر سید عبدالله رهبر مشروطه)، آیت‌الله کاشانی، و... 🔹در بعضی خاندان‌ها، سلسله روحانیت دوام و بقا داشته، هرچند تعداد آنها زیاد نیست؛ مانند خاندانهای شاه‌آبادی، چهل‌ستونی و مسجدجامعی، سادات لواسانی، سادات کشفی، خاندان میرزا عبدالعلی تهرانی، معزالدوله، شیخ مرتضی زاهد و... که تا چند پشت همگی از علمای دین بوده و هستند اما از تعداد آنها کاسته شده است. 📖فهم چرایی این امر نیازمند مطالعه دقیق است. در تاریخ معاصر چنین می‌بینیم که گویا سیاست‌ برخی حاکمان بر این بوده که با حیله های گوناگون خاندان‌های علما را از بین ببرند تا تحصیلات علوم دینی به طبقات بعدی آنها منتقل نشود. در کشور عراق، صدام برای تحقق این سیاست رسماً به قلع و قمع خاندان‌های بزرگ علما پرداخت. 🔸در ایران پس از مشروطه و به ویژه در زمان رضاخان کوشیده شد که با جلوگیری از تلبس به لباس روحانیت و همزمان تقویت تحصیلات دانشگاهی و تشویق فرزندان علما به تحصیل در مراکز دولتی مثل دانشکده معقول و منقول و مؤسسه وعظ و خطابه، حرکتی غیرحوزوی آغاز شود. با تقویت دانشگاه و بعدها بورسیه کردن این افراد، عملا بازماندگان خاندان علما به چهره‌هایی دانشگاهی تبدیل شدند و در نتیجه خاندان روحانیت آنها متوقف شد. عمدتا هم این افراد متوجه این سیاستهای پشت پرده نشده و به این سیاست جامه عمل پوشاندند. 🌱در بسیاری از مواقع خاندانهایی که پدران آنها سعی در حفظ سنت تحصیلات حوزوی در فرزندان خود داشتند و به هر قیمتی از همراهی با دستگاه سلطنت پرهیز می‌کردند، بقا و دوام بیشتری یافته‌اند. ❗️این نظریه نیازمند تقویت گزاره های تاریخی است و قابلیت پژوهشی جامع دارد. 🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran