مَرج دابِق نام نبردی است که در ۲۴ اوت ۱۵۱۶ میلادی، میان عثمانی و مملوکان در نزدیکی حلب در سوریه رُخ داد. عثمانی با فرماندهیِ سلطان سلیمِ یکم و مملوکان رهبریِ قانصوه غوری را داشتند. مملوکان در این نبرد، به‌دلیل اختلافات، ارتشی بهم ریخته‌ای داشت.زمانی که رابطه عثمانی و مملوکان به تیرگی گراید قانصو غوری تصمیم گرفت استحکامات خود در مرز سوریه تقویت بخشد. و همچنین ارتش بزرگی از مصر به حلب فرستاد. سلطان سلیم نامه تحریک‌آمیز وتحقر کنندای نزد قانصو فرستاد که باعث عصبانیت او آغاز جنگ شد. عثمانی ارتش عظیمی حدود ۵۲۰ هزار جنگجویان، همراه با ۳۵۰ توپ داشت. نیروهای مملوک در حدود ۴۵۰ هزار مبارز تخمین زده می‌شد و در حدود ۸۰ مدافع توپ کمتر ولی کارآمد تر از عثمانی دارد.این نبرد باعث پیروزی عثمانی شد و منجر به فتح حلب و در ادامه تصرف دمشق و پیشروی آن‌ها به سمت مصر شد در نهایت فروپاشی حکومت مملوکان گردید. جنگ عثمانی و مملوکان (۱۵۱۶-۱۵۱۷) درگیری نظامی میان سلطنت مملوکان مصر و امپراتوری عثمانی بود که به سقوط مملوکان و الحاق سوریه ، مصر و شبه جزیره عربستان به قلمرو عثمانی انجامید. این جنگ و پیروزی متعاقب آن ، موجب شد که عثمانی از دولتی محلی که قلمرو آن محدود به آناتولی و بالکان می شد، به یک امپراتوری بزرگ تبدیل شود که سرزمین‌های سنتی اسلام نظیر مکه ، قاهره ، دمشق و حلب را در اختیار داشت ؛ اگرچه ، این سرزمین‌ها اکنون از قسطنطنیه اداره می شدند. تنظیم:معصومه تقوی #مرج_دابق @tarikh_j

قلمرو عثمانی بعد از جنگ مرج دابق @tarikh_j

سرباز نظام سوار سپاه مملوکی @tarikh_j

معرفی اماکن تاریخی (کوه خواجه) : استان سیستان و بلوچستان از دو بخش سیستان که غالبا شیعی هستند و بلوچستان که غالبا سنی هستند تشکیل میشود. نژادسیستان از اقوام سکاها هستند که از نژاد های اصیل ایرانی محسوب میشوند. در شاهنامه فردوسی بارها از آنان یاد شده است. درواقع شهر زابل به عنوان محل تولد و بزرگ شدن رستم بوده است. موید این مطلب کوه خواجه است که در میان محلی ها به کوه رستم شناخته میشود. اینکه واقعا رستمی بوده یا نه محل تردید است،اما آنچه واضح است وجود این اثر ویژه تاریخی است که نزد ادیان مختلف قابل احترا‌م است. کوه خواجه (کوه اوشیدا) یا (کوه رستم)، در دشت سیستان است و در ۳۰ کیلومتری جنوب غربی شهر زابل قرار دارد. اوشیدا در زبان پارسی میانه به معنی ابدی است. این کوه ذوزنقه‌ای شکل که نزد سه دین اسلام، مسیحیت و زرتشت مقدس است، از سنگ‌های بازالت سیاه رنگ تشکیل شده و با ارتفاع ۶۰۹ متر از سطح دریا، مانند جزیره‌ای در میان دریاچه هامون قرار دارد و با ارتفاع تقریبی ‪ ۶۰۹‬ متر از سطح دریا، در هنگام پرآبی، جزیره کوچکی در میان دریاچه هامون تشکیل می‌دهد. این کوه نام خود را از آرامگاه خواجه مهدی یکی از دوستداران خاندان علوی که مزارش بر فراز این کوه قرار دارد، گرفته و خواجه غلطان، کوه نور، کوه موعود و کوه باطنی از دیگر نام‌های ان است. محوطه تاریخی کوه خواجه قلعه‌اى عظیم و دژ شهرى منحصر به فرد از دوره اشکانیان و ساسانیان است. این اثر بزرگ به تخت جمشید خشت و گل شهرت دارد و تنها نمونه دژ شهرهاى اشکانى باقى مانده در ایران است. در این مکان تعداد زیادی آثارباستانی از دوران ساسانیان، اشکانیان و بقایای اماکن اسلامی و معبد بودایی باقی‌مانده‌است که شامل مجموعه ی کاخها، قلعه کهک کهزاد، قلعه چهل دختر، قلعه سرسنگ، آرامگاه خواجه غلطان، ساختمان پیر گندم بریان، خانه شیطان، بناهای منفرد آرامگاهی و قبور اسلامی است. ارنست هرتسفلد در سالهای ۱۹۲۵ و ۱۹۲۹ میلادی با بررسی این مجموعه عنوان تخت جمشید خشتی را برای مجموعه ی کاخها برگزید. در بررسی‌ های باستان‌شناختی کوه خواجه سیستان، برای اولین بار هفت محوطه مربوط به دوره  پارینه سنگی جدید کشف شد. با شناسایی این محوطه‌ها، کوه خواجه ششمین مکان در ایران محسوب می‌شود که دارای آثاری از این دوره است. قدیمی‌ترین آثار شناسایی شده در کوه خواجه مربوط به قطعات سفالی از دوره هخامنشی بوده است. همچنین در این بررسی، یک غار نیز شناسایی شده است. مجموعه کوه خواجه برای نخستین بار در سال ‪ ۱۹۱۶‬توسط اورل اشتین باستان‌شناس معروف انگلیسی شناسایی و کشف شد. پس از آن پروفسور هرتسفلد آلمانی طی سال‌های ‪ ۱۹۲۵‬تا 1929 میلادی به جستجو در آثار کوه خواجه پرداخت و حاصل کاوش‌های این باستانشناس در کتاب سکستان، ایران شرق باستان و تاریخ باستانشناسی ایران آمده است. #اماکن تاریخی #کوه خواجه تنظیم :فاطمه میری @tarikh_j

معرفی کتاب «امام علی علیه السلام جانشین رسول الله صلی الله علیه و اله و سلم» کتاب «جانشینی حضرت محمد» از ویلفرد مادلونگ، خاورپژوه آلمانی است که قبلا در سال 1386 توسط بنیاد پژوهش‌های اسلامی ترجمه و چاپ شده بود. این کتاب به این دلیل که اثری در تاریخ مطالعات صدر اسلام است و حاصل بیست سال پژوهش و تحقیق وی در منابع اسلامی است، قابل توجه است. اما از آن‌جا که اسلام‌پژوهی صرفا بر اساس مطالعه تاریخ و آثار مربوط به این حوزه نمی‌تواند کامل باشد؛ و نیاز به تسلط به علومی چون تفسیر قرآن کریم، علوم حدیث، کلام اسلامی و غیره دارد، لذا نمی‌توان توقع اثری جامع از آثار این‌چنینی داشت و نقد منصفانه آن راهنمای مناسبی برای خوانندگان این گونه کتب خواهد بود. #کتاب @tarikh_j

کتاب «امام علی علیه السلام جانشین رسول الله صلی الله علیه و اله و سلم» نقدی بر کتاب مذکور است که توسط «حسین عبدالمحمدی» دانشیار جامعة المصطفی و «اسدالله رحیمی» به رشته تحریر درآمده است. این کتاب با نقل قول مستقیم از مادلونگ و بررسی نوشتار وی به شیوه جدال احسن (بر اساس مطالب مورد پذیرش وی) نوشته شده است. کتاب «امام علی علیه السلام جانشین رسول الله صلی الله علیه و اله و سلم» در شش بخش و 265 صفحه مطابق با کتاب جانشینی حضرت محمد (ص) تنظیم شده است و سیر حوادث در زمان بعد رسول خدا را به تفکیک عصر هر یک از خلفا واکاویده است. به عنوان مثال در بخش مربوط به ابوبکر تحلیل های ناقصی که از رفتار امیرالمؤمنین در مماشات با وی آمده است را به چالش می‌کشد. در بخش بعدی به نقد چرایی رابطه حسنه عمر با امام علی (ع) و همچنین به بی طرفی یا نقش‌داشتن وی در تشکیل شورای سقیفه پرداخته است. در بخش مربوط به عثمان نقش وی در پیشرفت اسلام، نقش معاویه در قتل او و نقش خاندان امام علی (ع) در دفاع از عثمان بررسی شده است. بدون شک مطالب مربوط به امیرالمؤمنین (ع) در این کتاب مهم‌ترین آن‌هاست، زیرا ستایش و تمجید حضرت از خلفا، انگیزه معاویه از بر نیزه کردن قرآن در جنگ صفین، پذیرش حکمیت با اجبار و برخورد ایشان با خوارج و همچنین عصمت ایشان کاملا به نقد کشیده شده است. مطمئنا مطالعه تاریخ اسلام آن هم اگر تنها با تکیه بر منابع اهل سنت باشد مولّد شبهات بسیاری در ذهن دین‌پژوهان خواهد بود که منتج به استدلال‌های نامعتبر می‎‌شود، از این رو وجود نقدهای جامع و منصفانه نظیر کتاب «امام علی علیه السلام جانشین رسول الله صلی الله علیه و اله و سلم» ضروری می‌نماید. بنیاد پژوهش‌های اسلامی با ترجمه آثار فاخر دین‌پژوهان شهیر سعی در گفتمان‌سازی آموزه‌های اسلامی دارد و کتاب مذکور قدمی دیگر در این راه مبارک است. #معرفی کتاب #امام علی(ع) جانشین رسول خدا (ص) تنظیم:صدیقه قصاب ساروی @tarikh_j

با سلام و احترام خدمت همراهان عزیز🌹🌹🌹 تبریک ویژه به مناسبت میلاد امام حسین علیه السلام و حضرت عباس علیه السلام و امام سجاد علیه السلام عرض میکنم ان شالله عیدی ویژه ای به همه ی شیعیان و دوستدارانشان عنایت کنند🌹😊

معرّفی کتاب #کتاب زمینه های قیام امام حسین علیه السلام در باره ریشه های تاریخی نهضت عاشورا دیدگاههای گوناگونی وجود دارد. برخی از محققان علّت اصلی قیام امام حسین(علیه السلام) را دعوت مردم کوفه دانسته اند. و برخی دیگر، درخواست بیعت یزید از امام را مهم ترین عامل شمرده اند. و برخی، انحرافات سیاسی و فرهنگی را علت تامّه قیام عاشورا می دانند. و برخی عوامل قومی و قبیله ای را مطرح کرده اند. به هر حال، هر کس از زاویه خاصی به این نهضت الهی نگریسته، و مطالبی اظهار کرده است. کتاب زمینه های قیام امام حسین علیه السلام بصورت جامع مسأله را مورد بررسی قرار داده و زمینه های بوجود آمدن نهضت عاشورا را در چهار ساحت فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و شخصیتی جستجو کرده است. #کتاب @tarikh_j

نویسنده در باره مبانی نظری بحث خود در مقدمه چنین توضیح داده است: جریان قانون علّیت در حوادث و پدیده های سیاسی و اجتماعی همانند جریان آن در پدیده های فیزیکی، امری مسلّم و تشکیک ناپذیر است و همانطور که طفره و صدفه در آنجا راه ندارد، در حوادث اجتماعی نیز ممنوع و محال است؛ البته کشف علل پدیده ها، اعم از طبیعی و انسانی کاری بس مهمّ و دشوار است؛ امّا این کار در حوادث اجتماعی به دلایلی ظریف تر و دقیق تر است که به برخی از آنها اشاره می کنیم: الف- حوادث اجتماعی ریشه در آرمان ها و خواسته های بشر دارند و چون این خواسته ها به طور مستقیم در تصرف و تجربه پژوهشگران قرار نمی گیرند، اهداف و منویّات بازیگران صحنه یک حادثه اجتماعی، به راحتی در دسترس ناظران آن حوادث قرار نمی گیرند؛ چه بسا نیازمند کاوش نسلهای متعدد باشند و بسا که هیچ گاه این عوامل به طور کامل کشف نگردند. ب- بسیاری از حوادث اجتماعی، به ویژه حوادث اعتراض آمیز و پرخاشگرانه، در واکنش به اوضاع و شرایط نامطلوب حاکم بر جامعه صورت گرفته است: شرایطی که معمولاً بخشی از آنها به مسائل فرهنگی، اقتصادی و سیاسی مربوط می شود؛ و چون جریان این امور در طول زمان و با سیاست های خاصی و معمولاً اعلام نشده، همراه بوده در مقایسه با پدیده های فیزیکی از پیچیدگی بیشتری برخوردار گشته اند. در نتیجه، کشف این سنخ از عوامل و علل که در پیدایش حوادث اجتماعی نقش عمده ای ایفا می کنند، کار ظریف و دشواری است. ج- گاهی علل و زمینه های پیدایش یک رویداد اجتماعی به قدری متنوع و زیاد است که تحدید و تعیین آنها به طور مشخص تقریباً غیرممکن است. برای روشن شدن این مطلب کافی است مجموعه ای از حوادث مشابه را در نظر آوریم، مثلاً یک انقلاب و حرکت اصلاحی ممکن است به خاطر فشارهای اقتصادی و یا مسائل سیاسی، فرهنگی و یا تحت تأثیر عامل نژادی و قومی و یا مجموعه ای از این عوامل به وجود بیاید. علاوه بر این، در مواردی، شرایط اقلیمی و حوادث طبیعی و انسانی جنبی، سازگار یا ناسازگار، شتاب دهنده یا کُند کننده نسبت به روند یک حادثه و نیز هوش و ادراک شخصی بازیگران یک صحنه، در کم و کیف شکل گیری پدیده های انسانی نقش آفرین می باشند. تنوع این عوامل، مسأله ای است که قانونمند کردن دقیق پدیده های انسانی را با مشکل مواجه ساخته است. علاوه بر جهات سه گانه فوق که از مشکلات تحقیق در علوم انسانی به شمار می روند، در خصوص حوادث تاریخی مطلب دیگری نیز رخ می نمایاند و آن مسأله منابع و مآخذ و صحّت و سقم آنها است که تحلیل و بررسی همه جوانب یک حادثه از جمله عوامل و زمینه های پیدایش آن را با دشواری مواجه می سازد. با توجه به آنچه ذکر شد، در تحلیل یک حادثه تاریخی ممکن است برخی از علل معدّه به جای علّت تامّه گرفته شود. و یا برخی از عوامل مهمّ با انگیزه های خاص سیاسی، مذهبی و ... کمتر از آنچه هست نمایانده شود و یا اساساً ذکر نشود. به همین جهت تحقیق و بررسی و تحلیل حوادث تاریخی، به طور مستمرّ، امری لازم و بایسته است. کتاب زمینه های قیام امام حسین علیه السلام با این مبنا زمینه های سیاسی، فرهنگی، ااجتماعی و شخصیتی نهضت عاشورا را مورد بررسی قرار داده است. این کتاب توسط حسین عبدالمحمدی عضو هیئت علمی جامعه المصطفی(ص) العالمیه در دو جلد تدوین شده است. در جلد نخست، زمینه های فرهنگی و اجتماعی قیام امام حسین علیه السلام و در جلد دوم زمینه های شخصیتی و سیاسی آن قیام مقدس بررسی شده است. کتاب زمینه های قیام امام حسین علیه السلام توسط پژوهشگاه امام صادق علیه السلام وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منتشر شده است. از چاپ نخست این کتاب بیش از شانزده سال می گذرد و بارها تجدید چاپ شده است. مجتمع تاریخ، سیره و تمدن اسلامی (گروه تاریخ اهل بیت علیهم السلام) @tarikh_j

دیدگاههای متفاوت صاحب نظران مسلمان نسبت به اهداف #مستشرقان: 1- دیدگاه خوشبینانه: در هفته پیش بیان شد 2- دیدگاه بدبینانه: بسیاری از صاحبنظران اسلامی و مبارزان کشورهای اسلامی که از نزدیک شاهد ضربه ها و توطئه های غربی ها بودند این دیدگاه را دارند که تمام روابط غرب با شرق و مسلمین و پژوهش های آنان دارای هدفی جز سلطه غرب بر شرق و تضعیف اسلام و ترویج مسیحیت نیست. همچنین لزوم تاکید دین مبین اسلام بر سوء ظن و احتمال فریبکاری های متنوع از سوی دشمنان به عنوان یکی از اصول مدیریت وجود دارد و باید از خوش باوری پرهیز کرد. ص45_47 3-دیدگاه واقع بینانه، جامع نگری، انصاف و عدالت اسلامی:  تلازمی بین غربی بودن و خائن بودن وجود ندارد قطعا مصداق دشمن دول غربی و کلیساهاست. مستشرقان به دو صورت وجود دارد گروهی که از جانب قدرتمندان سیاسی کلیسا مجبور به پژوهش میشوند و گروهی نیز با انگیزه شخصی کنجکاوی و حقیقت جویی به پژوهش در مورد اسلام اقدام میکنند. امام خمینی نیز با تاکید بر اینکه فرهنگ غرب زدگی را بسیار خطرناک میدانند در صحبت هایشان با پیش شرط هایی که امریکا دشمنی خود را با ملت ایران از بین بب رد حاضر به مذاکره است و این همان دیدگاه واقع بینانه است. ص49-52 آشنایی با استشراق و اسلام شناسی غربیان،محمد حسین زمانی #مستشرقین @tarikh_j

بررسی رویکرد مستشرقان به منابع حدیثی شیعه در تفاسیر فریقین نویسنده: مداحی، مرتضی؛ جعفرطیاری، مصطفی؛ پاییز و زمستان 1396- شماره 6 علمی-پژوهشی (وزارت علوم) (25 صفحه - از 113 تا 137) شیعه‌شناسی و حدیث شیعه در سال‌های اخیر موضوع مطالعۀ برخی از مستشرقان بوده است. بررسی سیر حدیث‌پژوهی شیعی مستشرقان نشان می‌دهد، آنان به لحاظ روش و بینش و نیز ابعاد مختلف مباحثی حدیثی دارای رویکردهای مختلفی هستند. این رویکردها نگرش آنها را به ابعاد مختلف مباحث حدیث شیعه نشان می‌دهد. بخشی از مطالعات مستشرقان راجع به منابع حدیثی شیعه بوده است که در بررسی آنها به رویکردهای مختلفی برمی‌خوریم؛ از جمله رویکرد انتشاری و تصحیح کتب حدیثی شیعه، منبع‌شناسی توصیفی، رویکرد روش‌شناختی مجامع حدیثی و رویکرد مطالعات تطبیقی. در این مقاله با بررسی انبوهی از مقالات مستشرقان دربارۀ حدیث شیعه آثاری که دربارۀ منابع حدیثی شیعه هستند، بررسی شده و رویکردهای آنان بازشناسی شده و برخی از دیدگاه‌های آنان نیز مورد نقد واقع شده است. روش مطالعه در این مقاله توصیفی تحلیلی است. لینک کوتاه:http://noo.rs/TRDba #مقاله @tarikh_j

با سلام و احترام 🌹 مناسبت این هفته تقدیم میشود😊

عبدالله بن زبیر که یک روز پیش از حرکت آن حضرت از مدینه، به سوى مکه گریخته و در این مکان مقدس، پناه گرفته بود، امید بسیار داشت که اهالى مکه وى را در مبارزه با یزید بن معاویه همراهى کرده و وى را در دست یابى به حکومت یارى کنند. ولى با تشریف فرمایى امام حسین(علیه السلام) به مکه، اکثر مردم با امام حسین(علیه السلام)ارتباط برقرار کرده و از اهداف و انگیزه هایش باخبر شدند و بدین لحاظ عبدالله بن زبیر را به حاشیه راندند. بدین جهت عبدالله بن زبیر در باطن، از آمدن امام حسین(علیه السلام) به مکه معظه، ناخرسند بود و دلش مى خواست که آن حضرت به هر بهانه اى، این شهر را ترک کند و زمینه را براى بلند پروازى هاى وى فراهم نماید. امام حسین(علیه السلام) بدون در نظر گرفتن جاه طلبى هاى عبدالله بن زبیر و سخت گیرى هاى عاملان و مأموران یزید، به روشن گرى مسلمانان در مکه پرداخت. آن حضرت از سوم شعبان تا هشتم ذى حجه، به مدت چهار ماه و پنج روز در مکه معظمه اقامت نمود و پس از آن که با دعوت انبوه و سراسرى کوفیان مواجه گردید، در هشتم ذى حجه سال ۶۰ قمرى، مکه معظمه را به قصد کوفه ترک کرد. منبع: الارشاد (شیخ مفید)، ص ۳۷۳؛ کلمات الامام الحسین(علیه السلام) (شریفى)، ص ۳۰۵؛ لواعج الأشجان (سید محسن امین)، ص ۳۲؛ منتهى الآمال (شیخ عباس قمى)، ج۱، ص ۳۰۱؛ مناقب آل ابى طالب (ابن شهر آشوب)، ج۳، ص ۲۴۰ #مناسبت-هفته @tarikh_j

امام حسین(علیه السلام) پس از آن که از درخواست عامل مدینه براى بیعت با یزید بن معاویه امتناع کرد و به صورتاعتراض آمیز، شهر مدینه را ترک و به سوى مکه حرکت کرد، در شب جمعه، سوم شعبان سال ۶۰ هجرى قمرى وارد مکه معظمه گردید و به هنگام ورود، این آیه را تلاوت مى کرد: و لَمّا تَوَجّهَ تِلْقاءَ مَدْیَن قالَ عَسى رَبّى اَنْ یَهْدِیَنى سَواءَ السَّبیل.حرکت آن حضرت از مدینه، در ۲۸ رجب و ورودش به مکه در سوم شعبان و در کل، به مدت پنج روز در راه بود. پس از آن که وارد مکه معظمه گردید، اهالى این شهر مقدس به استقبالش شتافتند. بزرگان و صاحب نفوذان مکه (اعم از ساکنان دایمى و زایران و حاجیان) هر روز به زیارتش رفته و از محضر پرفیض وى بهره مند می شدند.

عبدالله بن زبیر که یک روز پیش از حرکت آن حضرت از مدینه، به سوى مکه گریخته و در این مکان مقدس، پناه گرفته بود، امید بسیار داشت که اهالى مکه وى را در مبارزه با یزید بن معاویه همراهى کرده و وى را در دست یابى به حکومت یارى کنند. ولى با تشریف فرمایى امام حسین(علیه السلام) به مکه، اکثر مردم با امام حسین(علیه السلام)ارتباط برقرار کرده و از اهداف و انگیزه هایش باخبر شدند و بدین لحاظ عبدالله بن زبیر را به حاشیه راندند. بدین جهت عبدالله بن زبیر در باطن، از آمدن امام حسین(علیه السلام) به مکه معظه، ناخرسند بود و دلش مى خواست که آن حضرت به هر بهانه اى، این شهر را ترک کند و زمینه را براى بلند پروازى هاى وى فراهم نماید. امام حسین(علیه السلام) بدون در نظر گرفتن جاه طلبى هاى عبدالله بن زبیر و سخت گیرى هاى عاملان و مأموران یزید، به روشن گرى مسلمانان در مکه پرداخت. آن حضرت از سوم شعبان تا هشتم ذى حجه، به مدت چهار ماه و پنج روز در مکه معظمه اقامت نمود و پس از آن که با دعوت انبوه و سراسرى کوفیان مواجه گردید، در هشتم ذى حجه سال ۶۰ قمرى، مکه معظمه را به قصد کوفه ترک کرد. منبع: الارشاد (شیخ مفید)، ص ۳۷۳؛ کلمات الامام الحسین(علیه السلام) (شریفى)، ص ۳۰۵؛ لواعج الأشجان (سید محسن امین)، ص ۳۲؛ منتهى الآمال (شیخ عباس قمى)، ج۱، ص ۳۰۱؛ مناقب آل ابى طالب (ابن شهر آشوب)، ج۳، ص ۲۴۰ #مناسبت-هفته @tarikh_j